1. Творчая заяука на правядзенне свята.

На пачатковым этапе падрыхтоўкі да свята перад яго ініцыятарамі паўстаюць арганізатарскія пытанні. Па першае стварэнне ініцыятыўнай групы з ліку творчых работнікаў і заказчыкаў, якія і будуць займацца распрацоўкай, арганізацыяй і правядзеннем свята.

Работа ініцыятыўнай групы, складаецца з абгрунтавання выбранай тэмы, творчай заяўкі на правядзенне свята і пастаноўкі агульных задач яе рэалізацыі.

Творчая заяўка на правядзенне свята раскрывае:

1)актуальнасть і сацыяльную значнасць адзначаемай падзеі;

2)мэту і задачу свята;

3)навізну (або пераемнасць) ў творчым адлюстраванні дзей;

4)праграму, або разгорнуты план, ці агульны сцэнарый свята;

5)агульны план, або пералік задач творчага, матэрыяльна-тэхнічнага, забяспячэння свята.

На аснове творчай заяўкі члены ініцыятыўнай групы распрацоўваюць палаженне аб правядзенні свята.У палаженні вызначаюцца мэты і задачы свята, умовы правядзення, склад аргкамітэта з пералікам галоўных адказных асоб. У палаженне можна ўключыць комплекс заданняў, якія неабходна вырашыць вызначаным арганізацыям. Калі ў структуры свята ёсць конкурсы, то ў палаженні адлюстроўваюць крытэрыі ацэнак і склад журы. У журы неабходна ўключаць наібольш асвечаных спецыялістаў у тым жанры мастацтваў па якіх праводзіцца спаборніцтва. Члены аргкамітэта праводзяць арганізацыйна-вытворчы аналіз сцэнарыя і фінансавыя пытанні зводзяць у агульны каштарыс, які зацвярджаецца яго заказчыкамі поўнасцю або з папраўкамі.

Распрацаванае палаженне аб правядзенні свята члены ініцыятыўнай групы падаюць на разгляд дзяржаўных органаў, устаноў, якія могуць вырашыць пытанні яго правядзення.

На паседжанні установы ці арганізацыі абмяркоўваюць прапановы ініцыятыўнай групы, уносяць папраўкі і дапаўненні (калі ёсць неабчоднасць) і зацвярджаюць палаженне аб правядзенні свята. Палаженне ў пісьмовым выглядзе даводзіцца да ведама ўсіх структур, якія прыцягваюцца да правядзення свята. Затым распачынаецца работа над рэалізацыяй увасаблення святочнага дзеяння.

Такім чынам, падрыхтоўка і правядзенне свята – гэта вельмі складаная праца. Таму арганізатарам святочнага дзедяння трэба імкнуцца да вырашэння пастаўленых задач.

2. Рэстаўрацыя, рэканструкція і трансфармацыя свята.

У фарміраванні рэжысёрскай задумы вызначаецца форма ўвасаблення. Для кожнага свята яна выбіраецца асобна. Рагледзім тры сучасныя формы існавання фальклору: рэстаўрація, рэканструкція і трансфармацыя. Кожная з форм - гэта мэтанакіраванае рэчышча, стварэнне абрадававай дзеі на аснове калектыўнай творчасці яго ўдзельнікаў.

Рэстаўрація – гэта аднаўленне, захаванне і адлюстраванне пэўнага пласта ў развіцці народнай абраднасці. Рэжысёр павінен вывучыць фальклорна-этнаграфічную культуру. Па першакрыніцах ён можа стварыць рэстаўрацыю твора. Разгледзім стадыяльныя пласты ў развіцці каляднай абраднасці. Язычніцкі пласт – жрацы хадзілі пад вокны і спявалі песні, жадалі дабра, а за гэта гаспадары адорвалі іх, бо яны рабілі святую боскую справу. Пазнеё пачалі ўжыванне у калядным абрадзе ў якасці сімвалаў урадлівасці жывёл. Каза, мядзведзь, жораў. Хрысціянскі пласт – хадзілі пад вокны, спявалі хрысціянскаія песні, чыталі хрысціянскія вершы. Гэта была хвала Езусу Хрыстосу. Адным з сімвалаў была Віфліемская зорка. Сацыяльны пласт – пад уплывам антысаціяльнага гнёту с’яўляюцца персанажы: афіцэр, барыня; пад уплывам атэізма з’яўляюццу поп, чорт, смерць; пад уздзеяннем кірмашоў з’яўляюцца купец, цыган. Пласт новаўтварэнняў форма старая, а фрагменты новыя.

Рэканструкцыя – гэта аднаўленне абрада ці свята па рэштках захаваўшіхся традыцый. Рэжысёр знаёміцца з асаблівасцямі мясцовай спецыфікі абрадаў і свят, мясцовымі выканаўцамі фальклору (калі яны ёсць), вывучае мясцовы рэпертуар і ўсю канву народна-паэтычнай традыціі (прыказкі, прымаўкі, лягенды, вершы, песні, паданні і г.д.). Гэтыя віді народнай творчасці рэжісёр перакладае на дзеянне, такім чынам аднаўляе абоад ці свята, рэканструрыруе яго.

Трансфармація – гэта прыстасаванне традыцыйных святочных дзей да сучаснага светаўспрыняцця. Дзея павінна быць традыцыйна-нацыянальная па форме і сучасная па зместу. Напрыклад: Мядзведзь, які існаваў на святах, танцаваў, тупаў; прыдаем сучасны змест, і мядзведзь ужо паказвае, чк студэнт-завочнік едзе дахаты з пустымі кішэнямі. Так мы захоўваем старадаўнюю форму і ўносім сучасны змест.

Такім чынам, рэжысёр павінен з вяліка адказнасцю падыйсці да гэтых аспектаў і вызначыць, якую форму ўвасаблення выбраць для свайго свята.

Билет 19

1. Афіцыйны і неафіцыйны прыем гасцей.

У наш час на святах многіх гарадоу Беларусі прысутнічаюць ганаровыя госці, дэлігацыі з розных краін для якіх наладжваюць афіцыйны і неафіцыйны прыем. Гістарычна склалася так, што, прыемы іграюць важную ролю у развіцці дзелавых кантактау, пашырэнню культурных сувязей. Прыемы носяц дзелавы характар (Прыем- гэта збор запрашаных асоб дзеля адзначэння пэунай падзеи)

Афіцыйныя прыемы наладжваюць з нагоды нацыянальных дзяржауных свят, фестываляу, юбілейных дат гарадоу . Прыемы у гонар або з удзелам афіцыйных замежных предстаунікоу звычайна называюць – дыпламатычныя.Прыемы наладжваюць каб праявіць ветлівасць і павагу да гасцей.

Прыемы падзеляюцца на дзенныя і вячернія, прыемы з рассаджваннем і без.

Да дзенных прыемау адносяць прыемы тыпу : “бакал шампанскага”, “бакал віна” снеданне, Барбекю (як правіла на вольным паветры у летні час)

Вячэрнія прыемы гэта прыемы тыпу “кактэль” або “фуршет” (прыемы праводзяць стоячы). Абед –наібольш ганаровы від прыему (столы літарай П або Т у 19-21 гадзіну). Вячэра(тоеж што і абед але пачынаецца з 21 гадзіны)

Разнавіднасцямі прыемау з*яуляюцца кінасеансы, музычныя і літаратурныя вечары, вечары дружбы. Прэзінтацыі наладжваюцца з нагоды прадстаулення якой-небудзь кнігі, cпектакля, выставы, аутарскага вечара і інш.

У міжнароднай практыцы найбольш урачыстымі і ганаровымі лічацца вячэрнія віды прыемау, імі як правіла завяршаецца неафіцыйная частка пэунай падзеі у святочным жыцці дзяржавы, рэгіена ці горада.

Арганізацыя прыему.

Любы прыем павінен быць загодзя старана падрыхтаваны. У падрыхтоуку уваходзяць:

-выбар віду прыему;

-складанне спісу запрошаных асоб;

-Рассылка запрошенняу;

- выбар месца, дня і часа правядзення прыема ;

- план пасадкі;

- выбар і заказ меню;

- сервіроука стала;

- падрыхтоука тостау;

- падрыхтоука культурнай праграммы;

Дэталевы план прыему разрабатываецца за месяц, вызначаецца: адзначаемая мэта, падзея і задачы прыему; асjба якая афармляе заказ; кошт абслугоування; выдаткі на аднаго чалавека; форма оплаты;

Правільнае размяшчэнне заказу залежыць ад таго, наколькі сваечасова і падрабязна прадуманы умовы банкета ці прыема паміж яго заказчыкам і адміністрацыяй рестарана або установы где будзе налажан гэты прыем.

Адміністратар азнакамлівае заказчыка з залой, музычным суправадженнем, афармленнем, меню, коштам.

Разсылка запрашэнняу павінна адбывацца загодзя, четка пералічваюцца : установа, дата, месца, час. Павінна быць предугледжана (калі гэта патрэбна) усустрэча гасцей з транспарта,(з цягніку).Сустрэча гасцей павінна адбывацца у ветлівай атмасфере.

Забауляльнай часткай прыемау у асноуным з*яуляюцца танцы і забавы, фейерверк.

Правіла рассаджвання за сталом : (абед, снеданне, вячэра) – госці сядзяць у адповеднасці з іх рангам.(часта друкуюцца кувертныя-картачкі з прозвішчамі і перад залой выстауляецца план рассаджвання). Месцы за сталом падзеляюцца на больш і менш ганаровыя – самае ганаровае – гэта с права ад гаспадыні і гаспадара; госці высокага ранга разсаджваюцца на супраць гаспадара, адна дэлігацыя супраць другой (неабходна знаць веданне моу побач сідяўіх гасцей). Госці займаюць месца пасля гаспадароу.

Тосты – як правіла гаворfць здравіцы гэта звычай з глыбяні вякоу.(нельга размоуляць у час тосту). Як правіла гучаць пажаданні : здароуя, шчасця, дружбы, любві, і інш.. У пачатку тост гаспадара або арганізатара прыему(где можна падвесці якіянебудзь выники)у адказ госці выказваюць удзячнасць гаспадарам за прыем. Галоунае у тосте – сардэчнасць, чым карацей тост, тым ен лепей.

У многіх раенах Беларусі на афіцыйных і неафіцыйных прыемах арганізатары аднауляюць старажытныя традыцыі беларускага шляхецкага застолля.(Гаспадар падымае чарку з ганаровым госцем а затым па чарзе з другімі гасцямі). Вынос торта упрыгоджанага свечкамі праз дарогу бенгальскіх агней і КРУГАВЫ –тост(па слову). Развітальны тост .(Посошок, закурганные у дарогу)Тормозок.

Прынята гасцям на разнастайных святах прыпадносіць падарункі – як правіла гэта: кветкі(трэба памятаваць што яны у некаторых краінах маюць пэунае значэнне), можна падарыць нешта штоб нагадвала аб Беларусі, з сімовікай свята, ДПМ. Заключны этап : провады гасцей. Гаспадар праводзіць гасцей да тога месца дзе ен іх сустракау.(еслі много людзей то толькі ганаровых гасцей), хуткая падача транспарта, провады можна аздобіць музычным афармленнем.