- •1. Структура, Семантыка і змест абрадау завяршэння Каляд на вольным паветры (“Кола”,”Цягнуць Каляду на дуба“,”Конікі“).
- •2. Сцэнарна-рэжысёрская распрацоука свята.
- •1. Канфлікт у драматргічным творы
- •2. Рэжысура спартыўных святаў
- •1. Галоўны герой прадстаўлення - маса.
- •1. Гульня ў структуры народнага свята. Абрад гульні народнага календара.
- •2 Функцыянальныя абавязкі членаў пастановачнай групы свята.
- •Зімовыя гульні масленіцы:
- •Іншнацыянальныя уплывы:
- •1. Рэжысёрскі праект свята (агульная характарыстыка)
- •2) Маскі і лялькі ў свяце
- •1. Фальклорна-этнаграфічная распрацоука народнага свята.
- •2. Восеньскія святы беларускага народнага календара.
- •1. Стварэнне нумару на аснове песні, літаратурнай крыніцы, твораў вусна-паэтычнай творчасці .
- •2. Арган зацыйна-вытворчы план свята
- •2. Гука-піратэнічны спектакь на мемарыяльным комплексе.
- •1. Святочны каляндар Беларусі.
- •2. Рабочы план падрыхтоўкі свята.
- •1. Зімовыя ігрышчы і забавы беларусаў
- •2. Арганізацыя работы дапаможных служб
- •1. Арганізацыя святочнага феерверку.
- •2. Арганізацыя работы штаба свята.
- •1.1. Склад аргкамітэта і яго структурных падраздзяленняў.
- •2. Каштарыс свята
- •1. Сцэнічная падзея
- •2. Этапы вывучэння рэжысёрам фальклорных традыцый
- •15.1. Арганізацыя перадсвяточнай і святочнай атмасферы.
- •1. Драма, як род літаратуры.
- •2. Гісторыка-рэтрэспектыўны аналіз свята.
- •1. Язычницкая аснова, хрысцiянскiя I свецкiя напластаваннi ў структуры Каляднай абраднасцi.
- •2. Рэклама свята
- •1. Творчая заяука на правядзенне свята.
- •2. Прасторавае вырашэнне свята.
- •1. Работа рэжысёра з мастаком па стварэнню мастацка-дэкаратыўнага вырашэня свята, абрада.
- •2. Абрадава - святочныя стравы беларусаў.
- •1. Работа рэжысера над музыкальна – шумавым вырашэннем святочных дзей.
- •2. Мастацкі вобраз і яго адлюстраванне ў музычным и пластычным архітэктурна – дэкаратыўным вырашэнні свята.
- •Падобная забава «Палескi прызавы слуп».
- •1.Сцэнарна-рэжысерск1 ход.
- •2.Дажынкі.
- •1. Гульнёвыя дзеі кірмаша
- •1. Беларускае купалле: змест, сімволіка, семантыка дзей.
- •2. Работа арганізацыйнага аддзела свята.
1. Рэжысёрскі праект свята (агульная характарыстыка)
Свята – тэатралізавана-святочнае дзеянне, якое адзначае падзею ў жыцці грамадства і ўключае ў працэс арганізацыю падрыхтоўкі свята людзей розных узростаў і сацыяльных катэгорый.
Святы падзяляюцца на: а)народныя святы каляндарнага цыклу; б)святы сельска-гаспадарчай накіраванасці; в)святы гарадоў і вёсак, прафесій; г)сямейна-бытавой накіраванасці; д)святы, прысвечаныя юбілеям; е)новыя святочныя формаўтварэнні (на аснове нацыянальнай традыцыі) – гумару, рамёстваў, народнага мастацтва, пісьменства, ведаў і г.д.
Рэжысёрскі праект свята ўключае ў сябе: 1)творчую заяўку; 2)задума свята і яе кампаненты; 3)гісторыка-рэтраспектыўны аналіз; 4)сцэнарна-рэжысёрская распрацоўка; 5)арганізайцыйна-вытворчы план.
У творчую заяўку ўваходзіць: а)актуальнасць і сацыяльная значнасць падзеі; б)мэты і задачы пастаноўкі; в)колькасць зацікаўленых арганізацый у правядзенні свята; г)месца і тэрмін свята; д)праграма свята; е)папярэдні каштарыс.
Задума і яе кампаненты складаюцца з: а)падзеі, якую адзначае свята; б)тэмп; в)ідэі – звышзадачы; г)каму адрасавана свята (адрас); д)месца правядзення, яго асаблівасці; е)форма ўвасаблення свята.
Сцэнар-рэжысёрская распрацоўка – гэта: а)агульны сцэнарны план свята ў кампазіцыйнай пабудове; б)творчыя і арганізацыйныя дзеі, стварэнне перадсвяточнай атмасферы; в)сцэнарна-рэжысёрскі ход; г)эпізоды свята; д)мастацкі вобраз свята.
У арганізацыйна-вытворчы план свята ўваходзіць: а)арганізацыйна-вытворчы аналіз сцэнарыя; б)рабочы план па падрыхтоўцы і правядзенні свята; в)гукавое афармленне; г)рэклама свята; д)арганізацыя святочнага гандлю; е)работа дапаможных служб; ж)музычная партытура; з)графік правядзення рэпетыцый; і)размяшчэнне і харчаванне ўдзельнікаў і гасцей; к)схемы вузлавых мізансцэн; л)схема арганізацыйнага камітэта свята; м)агульны каштарыс.
2) Маскі і лялькі ў свяце
Маска – гэта спецыяльная выява якой-небудзь істоты, якую апранаюць або носяць з мэтай пераўвасаблення ў дадзеную істоту; гэта найскладанейшы і шматзначны сімвал народнай культуры.
Спецыфіка беларускай маскі заключаецца ў тым, што я на заўсёды стварала своеасабліввую гульнёвую стыхію. Апранаючы маску і карнавальны касцюм, чалавек аўтаматычна ставіць сябе за рамкі пэўнага зводу правіл паводзін, імкнецца не вельмі далёка адхіляцца ад грамадскай маралі.
У Беларусі сустракаліся маскі, якія прадстаулялі зааморфных і антрапаморфных персанажаў, а таксама міфічных істот. Найбольш распаўсюджаныя зааморфныя персанажы – каза, мядзведзь, кабыла, бусел; рэдка сустракаліся – бык, воўк, ліса, заяц.
Антрапаморфныя персанажы – дзед, баба, цыган і цыганка, яўрэй і яўрэйка, афіцэр, пастух і інш.
Міфічныя істоты, што ўдзельнічалі ў традыцыйным калядным маскарадзе, былі прадстаўлены маскамі анёла, Шчодры, чорта, смерці, каляды, ведзьмы. У многіх народаў свету, у тым ліку і ў беларусаў, лялька з’яўляецца традыцыйным сродкам святочнай культуры. У беларускіх народных святах народнага цыкла са старажытных часоў лялькі ўдзельніцалі ў якасці сімвалічных персанажаў. На Каляды – каза, конь, мядзведзь; на Купалле – лялькі Мары, Марэны, Марухі і г.д.
У розныя часы лялькі ўсіх народаў на розных этапах свайго існавання з’яўляліся сімвалічным адлюстраваннем пэўных паняццяў – ляноты, смеласці, грубасці, прагнасці, дабра альбо зла, - усе яны сутыкаліся ў містэрыяльных лялечных прадстаўленнях. Увагу гледачоў заўсёды прыцягвала тое, што ў іх ддзяеннях завастраліся міфалагічныя і жыццёвыя сітуацыі.
На сучасным этапе шырока выкарыстоўваюцца ў святах лялькі малых памераў і буйнагабарытныя. Увогуле, стварэнне лялькі – гэта складаны працэс, які патрабуе высветляння, асэнсавання і вырашэння разнастайных пытанняў творчага і тэхнічнага характару ва ўзаемасувязі.
Мастацкі вобраз лялькі заўсёды абумоўлены тэмай свята (сімвалам алімпіяды-80 у Маскве стала мядзведзяня).
Буйнагабарытная лялька можа з’яўляцца ў свяце заднікам і дамінантай усяго святочнага дзеяння. Яна можа падымацца, апускацца ці танцаваць, тым самым выклікаць станоўчыя эмоцыі і адпаведную рэакцыю гледачоў. Стварэнне лялькі-сцэны – гэта адзін з перспектыўных напрамкаў асваення прасторы святочнага дзеяння. Пры распрацоўцы буйнагабарытных лялек мастак абавязкова павінен улічваць асяроддзе, у якім лялька будзе дзенічаць. Вызначаючы формы і памеры буйнагабарытнай лялькі, мастак павінен улічваць ландшафтныя і архітэктурныя асаблівасці месца дзеі.
Разлік суадносін памераў лялькі і памераў асяроддзя мае важнае значэнне. Адна і тая ж канструкцыя у розных умовах можа ўзмацніць або аслабіць успрыманне дзеі.
Пошук і адбор матэр’ялаў, з якіх лялька будзе вырабляцца, адбываюцца ў кожным канкрэтным выпадку па-свойму, пры гэтым трэба адзначыць, што цяжкавагавыя матэрыялы непрымальныя для ўжытку. У выніку творча-тэхнічнай распрацоўкі створаны лялькі, асновай якіх сталі надзьмутыя, запоўненыя геліем шары. Тэхнічныя сродкі пры стварэнні буйнагабарытнай лялькі могуць быць самыя разнастайныя.
На сучасных святах не толькі буйныя, але і лялькі меншых памераў, распрацаваныя творцамі з вялікай фантазіяй, набываюць разнастайныя якасці: яны могуць адкрываць рот, вярцець вачыма, рухаць вушамі і языком і г.д. Такім чынам, практыка прымянення ў святах лялек выяўляе паслядоўнасць этапаў работы: а)тэматычную накіраванасць лялькі і яе вобразнае рашэнне; б)асяроддзе, у якім лялька будзе дзейнічаць; в)форму і памеры лялькі; г)матэрыял, з якога лялька вырабляецца; д)спосаб дзеяння лялькі; е)інжынерныя разлікі канструкцыі; ж)тэхналогію вырабу лялькі.
Стварэнне лялькі – складаны працэс, які патрабуе ад мастака і інжынера фантазіі, выдумкі, вызначэння спосабаў яе дынамічнага дзеяння, прыдумвання розных нечаканых эфектаў.
Умелае спалучэнне традцый і наватарства, зварот да новых выразных прыёмаў дзеяння і яго тэхнічнае забеспячэнне дадуць магчымасць пры дапамозе лялькі пераўтварыць святочнае асяроддзе, адыграць вялікую ролю ў актыўным уздзеянні на эмоцыі і розум тысяч людзей, аказаць на іх выхаваўчы ўплыў.
Білет № 7