5 Экономикалық бөлім

АСП-3М4 механизмдеркешеніжүк көтерушілігі 320 т-ны орнатуда 5000 метр тереңдіктегі мұнай және газ скважиналарын бұрғылау кезінде түсіру-көтеру операциясын механизациялау және бөлшектей автоматтандыруға арналған.

АСП механизмдер кешенібұрғылау бригадасының ең ауыр физикалық жұмысын жояды, оның еңбегін механизмдермен дистанциялық басқаруына апарады, жоғары қызметтегі жұмысшыны алып тастайды, түсіру-көтеру операциясының уақытын қысқартады, мәдениетті және жұмыстың қауіпсіздігін жоғарылатады.

Экономикалық эффектілікті анықтауда салыстыру үшін негіз ретінде түсіру-көтеру операциясын қарапайым қолмен орындағанда свечаларды орналастыру мен бұрғылау қондырғысы қолданылылады. (АСП –сыз).

Куйбышев районында АСП құрылғысынсыз бұрғыланған 54 скважина бойынша техника-экономикалық көрсеткіштерді талдаудатүсіру-көтеру операциясына кеткенорташа уақыт 1 свечаға 36 мин., ал 38 скважина үшінАСП құрылғысымен бұрғыланғанда 2,34 мин-ты көрсетті.

Түсіру-көтеру операциясының жылдамдығы мынаны құрады:

(5.1)

АСП-ның жөнделуіне байланысты уақытты есепке алғанда қондырғымен салыстырғанда түсіру-көтеру операциясынан ортаңғы скважинаға 3%, АСПмеханизмдеркешені жоқтарға 30% шамасында қабылдауға болады.

«Жаңа техниканың экономикалық эффектілігінің әдістемелік анықтамасы, жаңалықтар ашу және ұсыныстар»-ға сәйкес халық шаруашылығында экономикалық эффект мына формуламен анықталады:

(5.2)

мұндағы

В₂/В₁ – негізгімен салыстырғандағы еңбек құралдарыныңбірлігін шығарушылықтың өсуін есептеу коэффициенті;

В₁ және В₂ – табиғи бірліктердегі негізгі және жаңа еңбек құралдарына сәйкес бірлікті қолданғандағы өндірілген заттың жылдық көлемі;

- негізгі еңбек құралыменсалыстырғандағы жаңа еңбек құралының қызмет ету мерзімінің өзгеру коэффициенті;

Р₁ және Р₂ негізгі және жаңа еңбек құралдарын толығымен қайта құруға (реновация) баланстық құннан бөлініп шыққан үлесі (олардың моральдық тозуын есептегенде анықталатын еңбек құралдарының қызметінің кері мерзімі өлшемі ретінде қарастырылады); - тиімділіктіңнормативтікоэффициенті (0,15);

- ағымдағы пайдалану шығындарындағы және бірге болатын капиталды салымдардан негізгі еңбек құралымен салыстырғандағы жаңа еңбек құралының толық қызмет ету мерзімін алып тастағандағы тұтынушының үнемдеуі, тең.;

К₁ және К₂ - негізгі және жаңа еңбек құралдарын пайдалану барысындағы тұтынушының бірге болатын капиталды салымдары (қарастырылып отырған еңбек құралдарының бағасын есептемегендегі капиталды салымдар);

U₁ және U₂ - тұтынушының негізгі және жаңа еңбек құралдарын пайдаланғандағы жылдық шығындары. Бұл өндіріс шығындарында еңбек құралдарының амортизациясының тек күрделі ремонттарына арналған бөлігі саналады, яғни, олардың реновациясына жабдықтарды есептемегенде, сонымен қатар тұтынушының бірге болатын капиталды салымдарының амортизациялық бөлінулері;

А₂ – жылдық есеп айырысудағы жаңа еңбек құралдарының жылдық өндіріс көлемі табиғи бірлікте.

З₁=Ц_б – негізгі өнім бағасы;

З₂= Ц_нп – АСП бағасының төменгішегі

Ц_нп=191,25 мың/тең

В₁=0,137скв/жыл

В₂=0,146скв/жыл

Р₁=Р₂=0,138

Е_н=0,15

∆U=97,65 мың/тең

К₁=К₂=0

А₁=1 дана(1 өнімге есептелген)

Осы түрдегі АСП механизмдер комплексін қолданғандағы экономикалық эффект мынаны құрады:

мың/тең

Чечен-Ингуш АР-да тұтынушының АСП механизімінің кешенін пайдаланудан экспулатациялық шығынның өзгеруін есептеу.

5.1 – кесте - Жүк көтерімділігі 125т қондырғылармен ұңғыны бұрғылаудың күнтізбелік уақытын қолданудың құрылымы

№	Көрсеткіштер	типі
		АСП-3М4	АСП-3М5
	Бұрғылау тереңдігі, м	5000	6500
	Бұрғылау мақсаты	Зерттеу
	Бұрғылаудың күнтізбелік уақыты, сағ.(Tk) КТО-ны қоса алғанда сағ.	47010 11800	44000 8790
	Коммерциялық жылдамдығы м/ст.ай(Tk)	99,5	106
	Айналым коэффициенті Ко	1,32	1,32
	Сынақ уақыты, сағ.(Ти)	1500	1500
	Сынақ және бұрғылау уақыты, сағ.(Тки)	48510	45500
	Бұрғылау құрылғысының айналу уақыты, сағ.(Тоб=Тки·Ко)	64033	60060
	Бұрғылау құрылғысының өнімділігі, скв/жыл	0,137	0,146

«Бұрғылау құрылғысының айналым циклының күнтізбелік уақытын бөлу»

Уралмашзавод

5.2-кесте - Тереңдігі 5000 м скважина уақытына тәуелді бұрғылау құрылғыларының шығынмен есептелген бір сағат жұмыстың құны

Бұрғы-лау Ауданы	Бұрғылау шарты	Бұрғылау әдісі	ВНИИБТ мәліметтері		Амортизация-сыз бір сағат бұрғылаудың құны, мың/тең		Тереңдік коэфициенті, Кб		Кбкоэффи-циентінесепке алғандағы бір сағат бұрғылау-дың құны,мың/тең
			Бұрғы-лау сағатыныңжалпықұны, мың/тең	Сонны-мен қатар амор-тиза- циясы, мың/тең
Чечен-Ингуш АР АСП-3	Тереңдігі 5000м	Турбина-лық ДВС	243-427	18-85,5	225-342	1,10		225-391

5.3-кесте - К4 коэффицентін есепке алу арқылы жөнделген бұрғылау құрылғылары жұмысы сағатының құны

Бұрғылау ауданы	Бұрғылаудың коммерциялық жылдамдығы м/с		Жылдамдықтар айырмашылығы м/с	К4коэфициенті	Жөндетілген бір сағат жұмыс құны, мың/тең
	Есебі бойынша	«Методика»-ның №4 қосымшасы бойынша
Чечен-Ингуш АР АСП-3	106	200	-94

5.4 - кесте - АСП кешенін қолданудан пайдалану шығынның өзгеру есебі.

БУ түрі	Скважинаның орнына АСП-ны қолдану уақытын үнемдеу, сағ	БУ жұмыс уақытының бағасы,тең/сағ	Бұрғы шығарушы қондырғы скв/жыл	Ағымдағы жұмсалатын қаражатты үнемдеу тең/жыл
АСП-3	3010	222,2	0,146

Мәліметтер Куйбышев облысында келтірілді.

5.5-кесте - Бұрғылау скважинасының БУ-5000 құрылғысымен күнтізбелік уақытты пайдалану құрылысы.

№	Көрсеткіштер	БУ-5000
		БУ АСП	АСП
1	Бұрғылау тереңдігі, Н	5000	5000
2	Бұрғылау мақсаты	Зерттеу
3	Күнтізбелік бұрғылау уақыты, сағ(Гк), сонымен қатар СПО	43557 8661	40953 6077
4	Комерциялық жылдамдық м/с.ай(Тк) (бк)=R·720/ТК	99	114
5	Айналым коэффициентіКо	1,32	1,32
6	Сынақжәне бұрғылау уақыты (Тки=Тк+Тu)	45057	42453
7	Байқау уақыты сағ (Тu)	1500	1500
8	Бұрғылау қондырғысының айналу уақыты (Таб=Тк и Ко)	59475	56038
9	БУ өнімділігі, скв/жыл	0,147	0,156