Презентация №15
.pdf
Динда рационаллашув
}Вебер рационаллашув даражаси ҳар бир динда турли даражаларда мавжуд бўлган сеҳргарлик элемент кучига тескари пропорционаллигини исботлаб беришга муваффақ бўлди.
}Ривожланган жамиятлардаги динларда бошқа ривожланмаган жамиятлардаги динлардаги каби кўплаб маросим ва урфларга қарамай, уларда ақида ва ахлоқий элементлар аҳамияти ортиб боради.
}Бу эса гуруҳийликнинг камайиб индивидуаллиликнинг ошаётганлигини кўрсатади.
Динда рационаллашув
}Вебер эмпирик тадқиқотлар асосида:
}сеҳргарлик элеменлари айни қишлоқ хўжалигига асосланган халқларга, деҳқончиликка хос;
}тақдирга ишониш забт этувчи ва ҳарбий синфларга;
}рационал хусусият эса табиий шароитга нисбатан торроқ даражада тобе бўлган ҳамда меҳнат жараёнини тамомила рационал ташкиллаштирилишидан кўпроқ манфаатдор бўлган шаҳар аҳолиси ва ҳунармандларга хослигини исботлаган.
Диний-ахлоқий тизимлар
классификацияси
конфуцийлик
ҳиндуизм
буддизм
•оламни ташкиллаштирувчи бюрократ
•оламни тартибга солувчи сеҳргар
•дунё кезувчи монах
Ислом |
• дунёни забт этувчи аскар |
христианлик |
• саёҳатчи ҳунарманд |
Ўз жонини қутқариш муаммоси
шахсий ҳаракати орқали қутқариш
Масалан, буддизм
ибодат, маросим, социал ташаббус (масалан, хайрия) усулларидан фойдаланилади
воситачи-қутқарувчи ёрдамида
Масалан, яҳудийлик, Ислом, христианлик
қутқарилишга эътиқод (яҳудийлик, лютеранлик), тақдирни инъом этиш (Ислом, кальвинизм), черковга мансублилик (католицизм, православлик) асосида эришилади.
Вебер ижодининг аҳамияти
}Структуравий функционализмга, айниқса Талкотт Парсонс ишларига;
}Танқидий назарияга, шунингдек, Юрген Хабермасга;
}Рамзий интеракционизмга;
}Альфред Шюцга;
}Этнометодологияга;
}Рационал танлов назариясига кучли таъсир ўтказган назариётчи сифатида тан олинган.
}Гейдельберг университетида 1964 йилда М.Вебернинг 100 йиллигига бағишлаб Немис социология жамиятининг Конгресси бўлиб ўтган.
Эътиборингиз учун раҳмат!