Презентация №3
.pdf
Mirzo Ulug‘bek nomidagi
O‘zbekiston Milliy universiteti
Ijtimoiy fanlar fakulteti
Sotsiologiya kafedrasi
Fan: Sotsiologiya tarixi
Mavzu №3:
O. KONT – SOTSIOLOGIYA FANI ASOSCHISI
Sotsiologiya kafedrasi dotsenti: G.Jiyanmuratova
REJA:
1.Ogyust Kontning hayoti va ijodi
2.Sotsiologiyada pozitivizm tushunchasi
3.Sotsiologiya va uning fanlar klassifikatsiyasidagi o‘rni
4.Sotsial statika va sotsial dinamika
Ogyust Kont (1798-1857)
}To‘liq ismi – Isidor Ogyust
Mariya Fransua Ksavye Kont
}1807-1814 yillarda shu shahardagi maktab-litseyda ta'lim olgan
}1814 yilda u Parij Oliy politexnika maktabiga o‘qishga kiradi
Ogyust Kont (1798-1857)
}1817 yilning avgust oyidan boshlab Kont taniqli fransuz mutafakkiri
Klod Anri de Ruvrua SenSimonning (1760-1825) kotibi bo‘lib ishga joylashadi
}1824 yili Sen-Simon tomonidan muallifi ko‘rsatilmagan asar nashr etilishi nizoga sabab bo‘ladi va Kont ishdan ketishga majbur bo‘ladi
«Pozitiv falsafa kursi»
}1829-1842 yillarda o‘zining asosiy asari –
6 jildlik “Pozitiv falsafa kursi“ni yozadi.
}1830 yilda nashr etilgan 1-jildida fanlar klassifikatsiyasi, pozitiv falsafa va sotsiologiyaning asosiy tamoyillarini ishlab chiqadi.
}Oxirgi 3 ta jildida «sotsial fizika»ning (sotsiologiya) asoslarini ishlab chiqadi. 4-jildda sotsiologik qonunlarni o‘rganish
lozimligini qayd etsa, cheskix zakonov, 5- va 6-jildlarda ularning eng asosiysi (Kontga ko‘ra) – uch bosqich qonunini shakllantiradi.
Pozitivistik jamiyat
}1848 yil «Pozitivistik jamiyat»ga asos soladi. Mazkur jamiyatning asosiy
vazifasi |
xalqni |
pozitivistik |
dunyoqarash |
asosida |
tarbiyalash edi. |
Shu bilan birgalikda Kont va uning partiyasi Parij revolyusion proletariati harakatiga qarshi chiqqan.
}Revolyusion vaziyatda kurashuvchi ikki tomondan hech biri qollabquvvatlamaydi va Kont yolgizlanib qoladi.
Hayoti va ijodi:
}Uning intellektual elitaga «tartib va progress partiyasi»ni tuzish togrisidagi murojaati etiborsiz qoladi.
}Kont 1857 yil yolg‘izlikda vafot etadi.
Asarlari:
}«Pozitiv falsafa kursi» (1830–1842)
}«Pozitiv siyosat tizimi yoki insoniyat dinini o‘rnatuvchi traktat» (1851-1854)
}«Mashhur astronomiya bo‘yicha falsafiy traktat» (1844)
}«Pozitiv falsafa ruhi haqida mushohada» (1844)
}«Umuman pozitivizm haqida mushohada» (1848-1851)
}«Pozitivistik katexizis» (1851)
}«Konservatorlarga chorlov» (1855)
}«Sub'ektiv sintez» (1856)
}o‘limidan so‘ng esa to‘rt tomli «Ogyust Kont vasiyati» nomli asarlari chop etilgan.
Asarlari:
“Pozitiv falsafa ruhi” asari
“Pozitiv” atamasi:
Øhayoliydan farqli voqeiy;
Øyaroqsizdan farqli foydali;
Øshubhalilikdan farqli ishonchli;
Ønoaniqlikdan farqli aniq;
Øsalbiydan farqli ijobiy.
Конт О. Дух позитивной философии // Западно-европейская социология
XIX века: Тексты. – М., 1996. – С. 39-40.