1. Найстаражытнейшае насельніцтва на тэрыторыі Беларусі. Матэрыяльная і духоўная культура першабытнага грамадства 5

2. Пачатак рассялення славян на тэрыторыі Беларусі і славянізацыя балтаў. Усходне-славянская супольнасць 7

3. Сацыяльна-эканамічнае развіццё беларускіх зямель ў перыяд Ранняга Сярэднявечча. Феадальнае землеўладанне і гаспадарка. 8

4. Станаўленне ранне-феадальных дзяржаўных утварэнняў усходніх славян на тэрыторыі Беларусі. Кіеўская Русь 9

5. Полацкае, тураўскае княствы ў 9-13 ст. Іх узаемаадносіны з Кіевам і Ноўгарадам 10

6. Сацыяльна-эканамічныя і палітычныя перадумовы фарміравання ВКЛ. Роля усходнеславянскіх зямель у працэсе дзяржаўнага будаўніцтва ў ВКЛ 11

7. Цэнтралізатарская палітыка і умацаванне ўлады вялікіх князёў літоўскіх. Уніі з Польшчай 13

8. Сацыяльна-эканамічнае развіцце беларускіх зямель у складзе ВКЛ 14

9. Знешняя палітыка ВКЛ. Барадзьба з крыжацкай агрэсіяй, набегамі ардынцаў і суперніцтва з Маскоўскай дзяржавай 16

10. Эвалюцыя цэнтральнай улады вкл: ад адзінаўладдзя да саслоўна-прадстаўнічай манархіі 18

11. Фарміраванне этнічная тэрыторыя беларусаў (14-15 ст). Эканамічныя і палітычныя фактары кансалідацыя беларускага этнасу (народнасці). Асноўная канцэпцыі паходжання беларускага народа. Яго саманазвы. 19

12. Духоўнае жыццё балтаў і усходніх славян у эпоху Ранняга Сярэднявечча. 21

13. Прыняцце хрысціянства і распаўсюджванне пісьменнасці. 22

14. Развіццё духоўнай культуры беларускіх зямель і яго асаблівасці. Ідэі еўрапейскага рэнесансуі выдатныя дзеячы беларускана адраджэння. 24

15. Люблінская унія і утванрэнне РП. Статут ВКЛ 1588 г. 26

16. Эвалюцыя дзяржаўнага і сацыяльна-палітычнага ладу на беларускіх землях пасля ўтварэння РП 28

17. Вынікі аграрнай рэформы 1557 г. Эканамічнае і юрыдычнае становішча сялян. 30

18. Развіццё гарадоў: рамяство, мануфактурная вычтворчасць і гандаль Беларусі ў складзе РП. 31

19. Рэфармацыя і контррэфармацыя 32

20. Брэсцкая царкоўнеа-рэлігійная унія. Фарміраванне і дзейнасць уніяцкай царквы на Беларусі. 34

21. Культура Беларусі ў складзе Рэчы Паспалітай. 35

22. Беларусь у войнах (17-18 ст.) 36

23. Палітычны крызіс Рэчы Паспалітай і яе падзелы 38

24. Асноўныя напрамкі палітыкі самадзяржаўя на Беларусі пасля яе далучэння да Расійскай імперыі 41

25. Беларусь у вайне 1812 г. 42

26. Грамадска-палітычнае жыццё ў першай палове 19 ст. 44

27. Паўстанне 1830-31 гг. і яго наступствы для Беларусі 45

28. Развіццё сельскай гаспадаркі, прамысловасці і гандлю. Рэформа П. Кісялёва. Крызіс феадельна-прыгонніцкай сістэмы 46

29. Скасаванне прыгоннага права. Шляхі развіцця капіталістычных адносін 48

30. Буржуазныя рэформы 60-70-х і асаблівасці іх правядзення ў Беларусі 49

31. Прамысловы пераварот на Беларусі і яго асаблівасці. Фарміраванне пралетарыяту і буржуазіі. Узнікненне індустрыяльнага грамадства 51

32. Паўстанне 1863-64 гг. 53

33. Ідэялогія лібералізму, народніцкі і сацыял-дэмакратычна рух. 54

34. Афармленне агульнарасійскіх і нацыянальных партый у канцы 19 – пачатку 20 ст. 56

35. Рэвалюцыя 1905-7 гг. Пачатак парламентарызму. 57

36. Аграрная рэформа Сталыпіна і яе уплый на гаспадарку Беларусі. 58

37. Беларусь ва ўмовах Першай сусветнай вайны 59

38. Лютаўская рэвалюцыя і ўсталяванне новага ладу на Беларусі 61

39. Дзейнасць органаў Часовага урада 61

40. Беларускі нацыянальны рух вясной-восенню 1917 63

41. Фарміраванне нац самасвядомасці бел народа. Этнічная і канфесіянальная структура грамадства. Утварэнне беларускай нацыі. 65

42. Станаўленне беларусазнаўства ў 19 ст. Фарміраванне беларускай літаратуранай мовы і нацыянальнай літаратуры 66

43. Эвалюцыя сістэмы асветы і адукацыі ў 19 ст. 68

44. Выяўленчае мастацва, архітэктуры і тэатральнае мастацтва Беларусі у 19- пачатку 20 ст. 70

45. Абвастрэнне сацыяльна-эканамічнага, палітычнага крызісу ў Расіі і расстаноўка палітычных сіл восненню 1917. Перамога кастрычніцкай рэвалюцыі ў Петраградзе. 71

46. Устанаўленне савецкай улады на Беларусі 72

47. Скліканне Усебеларускага з’езда і яго разгон бальшавікамі (снежань 1917 г.) 74

48. Барадзьба савецкай улады супраць Першага Польскага корпусу і гераманскага наступлення ў студзені – лютым 1918 г. Брэсцкі мір 74

49. Строба фарміравання беларускай дзяржаўнасці на нацыяльна-дэмакратычнай аснове. Абвяшчэнне БНР. 75

50. Фарміраванне беларускай дзяржаўнасці на рэвалюцыйна-класавай аснове. Утварэнне БССР. 77

51. Утварэнне СССР. Месца БССР у складзе СССР. 78

52. Устанаўленне аднапартыйнасці ў БССР. Канстытуцыйнае афармленне савецкай палітычнай сістэмы і кіруючай ролі камуністычнай партыі. 79

53. Палітычныя рэпрэсіі 1930-х гг. 81

54. Грамадска-палітычная сітуацыя ў БССР у першае пасляваеннае дзесяцігоддзе (50-я).Асаблівасці працэсудэмакратызацыі грамадска-палітычнага жыцця у другой палове 50-х 82

55. Грамадска-палітычнае жыццё БССР у 70-я гг. у першай палове 80-х 83

56. Спроба мадэрнізацыі савецкай сістэмы ў перыяд палітыкі перабудовы 84

57. Спробы будаўніцтва савецкага грамадства на прынцыпах палітыкі “ваеннага камунізму” 85

58. Асаблівасці ажыццяўлення новай эканамічнай палітыкі (НЭПа) у БССР 86

59. Стварэнне матэрыяльна-тэхнічнай базы індустрыяльна-аграрнага грамадства ў 1920-30 гг. Індустрыялізацыя 87

60. Калектывізацыя сялянскіх гаспадарак 88

61. Сацыяльна-эканамічнае развіццё БССР у складзе адзінага народна-гаспадарчага комплекса СССР (1950-60 гг.) 90

62. Прычыны паступовага запавольвання тэмпаў эканамічнага росту і ўзнікненне цяжкасцей у сацыяльнай сферы ў 1970-80 гг. 91

63. Палітыка беларусізацыі. Развіццё беларускай культуры ў 1920 гг. 92

64. Дасягненні і супярэчнасці развіцця культуры, адукацыі і навукі ў 1930-я гг. 93

65. Асноўныя дасягненні адукацыі навукі і мастацкай культуры ў 1950-80 гг. 95

66. Адносіны савецкай улады да рэлігіі і царквы 96

67. Савецка-польская вайна. Аднаўленне БССР. Рыжская мірная дамова 1921 г. 96

68. Становішча заходняй Беларусі ў складзе Польшчы 97

69. Версальска- Вашынгтонская сістэма. Абвастрэнне супярэснасцей паміж еўрапейскімі дзяржавамі ў канцы 30-х гг. 20 ст. Мюнхенская дамова. 97

70. Правал палітыкі калектыўнай бяспекі. Савецка-германская дамова аб ненападзе 23 жніўня 1939 г. 99

71. Пачатак другой сусвутнай вайны. Вызваленне чырвонай арміяй чырвонай арміяй заходняй беларусі. Уз’яднаннне беларускага народа у складзе БССр 100

72. Удзел бсср у заснаванні і дзейнасці аан. Бсср на міжнароднай арэне ў перыяд канфрантацыі дзвюх сістэм (40-80гг) 101

73. Распад СССР. Заканадаўча-прававое афармленне РБ. Прыняцце канстытуцыі і ўвядзенне прэзідэнцкай формыіравання. 103

74. Шляхі і асаблівасці фарміравання прававой дзяржавы і грамадзянскай супольнасці у БР. Складанне шматпартыйнасці і вынікі рэспубліканскіх рэферэндумаў. 104

75. Усталяванне новых суадносін сіл на сусветнай арэне пасля паспаду СССР. Міжнароднае прызнанне суверэннай РБ. 106

76. Месца РБ у інтэграцыйных працэсах на постсаевцкай і еўрапейскай прасторы ва ўмовах лакалізацыі. Працэс утварэння саюза Беларусі і Расіі. 108

77. Месца гісторыі ў сістэме навук. Гістарычная перыядызацыя 109

78. Гістарыяграфія і крыніцы гісторыі 109

1. Найстаражытнейшае насельніцтва на тэрыторыі Беларусі. Матэрыяльная і духоўная культура першабытнага грамадства

Першабытная эпоха мае характарыстыі, агульныя для ўсіх народаў

• Нізкі узровень развіцця вытворчых адносін і павольнае іх удасканаленне

• Нізкі тэмп развіцця грамадства

• Калектыўны характар прысваення прыродных рэсурсаў і вынікаў вытворчасці

• Сацыяльная роўнасць людзей

• Ураўнальнае размеркаванне матэрыяльных даброт

• Адсутнасць прыватнай уласнасці, эксплуатацыі, класаў і дзяржаўнасці

Археалагічная перыядызацыя падзяляе эпоху на каменны, бронзавы і жалезны вякі, якія атрымалі назву ў адпаведнасці з матэрыялам, з якога выраблялі прылады працы.

Каменны век

Палеаліт

Першае пранікненне чалавека на тэрыторыю Беларусі адбылося ў палеаліце (старажытны каменны век: 100-9 тыс. г. да н.э.) і саўпала з пахаладаннем.

Рэдкія находкі камянёвых вырабаў на паўднёвым усходзе Беларусі датуюцца 100 – 35 тыс.г. таму назад.

Заходнюю Еўропу ў гэты час насялялі неандартальцы. Яны валодалі членараздзельнай мовай і агнём,будавалі прымітыўныя жытлы і выраблялі розныя прылады працы.

Збіральніцкі лад гаспадаркі.

Сведчаннем засялення поўдня Беларусі з’яўляюцца знаходкі паселішчаў-стаянак у Юравічах (Калінкавіцкі раён) і Бердыж (Чачэрскі раён), якія датуюцца 26-24 тыс.г. таму назад.

Людзі арганізоуваліся ў родавыя абшчыны, якія аб’ядноўвалі людзей аднаго паходжання; панаваў матрыярхат.

Прылады працы самыя простыя, але каля 100 розных відаў. Вырабляліся з костак жывел, дрэва, каменю.

Асноўны занятак – паляванне (на мамантаў, аленей, дзікіх коней).

Жыллё – пячоры або шалашы з костак і скуры жывел.

Шылі впрадку.

Узнікаюць першыя рэлігіозныя вераванні:

• Анімізм (вера у адухаўлённасть прадметаў)

• Фетышызм (вера ў талісманы)

• Татэмізм (вера ў роднаснасць чалавека і нейкага віда жывел, які і лічыцца святым)

• Магія

Мезаліт

9 – 5 тыс.г. да н.э.

Змяняецца клімат, ледавік адыходзіць на поўнач, павялічваецца колькасць ежы і адпадае неабходнасць качаваць. Як вынік – аседлае насельніцства.

У канцы мезаліту заселена ўся тэрыторя Беларусі.

Знойдзена каля 120 стаянак на берагах рэк або каля радовішчаў крэмню.

Паляванне набывае індывідуальны характар. Вынаходжваюцца лук і стрэлы, прыручаецца сабака, расквітае рыбалоўства (вынаходжваюцца човен і сетка).

Неаліт

5 – 3 тыс.г. да н.э.

Зараджэнне ганчарства і ткацтва. Выкарытсанне керамічнага вастрадоннага посуда з розным арнаментам.

Вядзецца здабыча крэмню ў шахтах.

Неалітычная рэвалюцыя характэрызуецца пераходам ад прысвойваючай гаспадаркі да вытворчай. Прысвойваючая – паляванне, збіральніцтва; вытворчая – жывелагадоўля, земляробства.

Бронзавы век

Пазнаеміліся з першымі металічнымі рэчамі (спачатку меднымі, потым бронзавымі).

Металу мала, таму ён вельмі каштоўны. Вырабляюцца ўпрыгажэнні, сякеры, дзіды, шылы і г.д.

Большасць прылад засталася з каменю, але яго навучыліся шліфаваць і высвірдоўваць.

Руспаўсюджваецца культура баявых сякер, посуд становіцца пласкадонны, з’яўляюцца сталы.

Шырэй распаўсюджваецца прадзенне і ткацтва.

Земляробства (падсечна-агнявая сістэма), жывелагадоўля.

Жалезны век

Здабыча жалеза з балотнай і лугавой руды, якая потым плавілася ў печах-домніцах у крыцу і апрацоўвалася далей.

Падсечна ворыўнае земляробства.

Паглыбляецца маёмастная няроўнасць.

Людзі з селішчаў пересяляюцца ў гарадзішчы (умацаваныя валамі і драўляным частаколам)