Genis_Glagolniye_formy (1)
.pdf71BĠRLEġĠK FĠĠL |
71СОСТАВНОЙ ГЛАГОЛ |
|
(OLMAK) |
|
(БЫТЬ) |
|
|
|
ФОРМУЛА: корень глагола + yor (-mış, -acak) |
ol + окончание |
|
времени + окончание личного местоимения |
|
|
|
|
|
Примечание: |
|
|
|
|
|
1- Bu akşam o saatte kitap okuyor |
1- Сегодня вечером в это время я |
|
olacağım. |
буду читать книгу. |
|
2- Ben sabah o saatte uyuyor |
2- Утром в это время я буду |
|
olurum. |
спать. |
|
3- Dedem iki yıl önce sigarayı |
3- Два года назад дедушка |
|
bırakacak olmuştu. |
собирался бросить курить. |
|
4- Böylece bu işi de bitirmiş olduk. |
4- Итак, эту работу мы, |
|
|
получается, тоже закончили. |
|
5- Pazar günü bu saatte yolda |
|
|
gidiyor olacaksınız. |
5- В это время в воскресенье вы |
|
|
уже будете в пути. |
|
6- Eğer uyuyor olursam beni |
|
|
uyandır. |
6- Если я буду спать, разбуди |
|
|
меня. |
|
7- Bir şeyler söyleyecek oldum |
|
|
hemen beni susturdu. |
7- Я собирался что-то сказать, но |
|
|
он перебил меня. |
|
8- Onun dersleri bitmiş olabilir. |
|
|
|
8- Уроки, возможно, закончились. |
|
9- Saat beşe kadar bunu tamir etmiş |
|
|
olmalıyım. |
9- К пяти часам я должен буду |
|
|
уже закончить ремонт. |
|
|
|
|
71
|
72NE KADAR |
|
72СКОЛЬКО БЫ НЕ |
|
…-IRSA …-A |
|
|
|
|
|
|
ФОРМУЛА: Ne kadar корень глагола1 + окончание постоянного времени + sa + окончание личного местоимения корень глагола1 + окончание повелительного наклонения*
ПРАВИЛО: 1- -r (-ır; -ir; -er; -ar; -ur; -ür); |
2- a-ı-o-u: -sa; e-i-ö-ü: -se |
|||||
|
|
|
|
|
||
Ben |
ne kadar |
çalış + ır + sa + m |
çalış + |
a + y + ım |
||
Sen |
ne kadar |
çalış + ır + sa + n |
çalış |
|
|
|
O |
ne kadar |
çalış + ır + sa |
çalış |
+ |
sın |
|
Biz |
ne kadar |
çalış + ır + sa + k |
çalış + |
a + |
lım |
|
Siz |
ne kadar |
çalış + ır + sa + nız |
çalış |
+ |
ın |
|
Onlar |
ne kadar |
çalış + ır + sa + lar |
çalış |
+ |
sın |
+ lar |
Примечание* : глаголы первого лица не употребляются в повелительном наклонении, поэтому к ним добавляется окончание желательного наклонения.
1- Ben ne kadar çok kitap okursam |
1- Сколько бы я не читал книг, |
okuyayım sen daha çok biliyorsun. |
все равно знаю меньше тебя. |
2- Ne kadar oynarsa oynasın oyuna |
2- Сколько бы он не играл, ему |
doymuyor. |
все мало. |
3- Bu yemeği yapmaya ne kadar |
3- Сколько бы я не старался |
özenirsem özeneyim bir türlü |
приготовить это блюдо, у меня |
olmuyor. |
все равно не получается. |
4- Küçük kız ne kadar hap içerse |
4- Сколько бы девочка не пила |
içsin hiç faydası olmuyordu. |
таблеток, она не чувствует себя |
|
лучше. |
|
|
72
73- …SA DA |
73ДАЖЕ ЕСЛИ … |
|
|
ФОРМУЛА:
корень глагола + sa + окончание личного местоимения da
ПРАВИЛО: a-ı-o-u: -sa da; e-i-ö-ü: -se de
Ben |
oku + sa + m |
|
Sen |
oku + sa + n |
|
O |
oku + sa |
da |
Biz |
oku + sa + k |
|
Siz |
oku + sa + nız |
|
Onlar |
oku + sa |
+ lar |
Примечание: одна из частей предложения, в котором употребляется данный оборот, должна носить отрицательный характер.
1- Ben başka bir ülkede yaşasam da |
1- Даже если я уеду жить в |
kendi dostlarımı hiç bir zaman |
другую страну, своих друзей я не |
unutmam. |
забуду. |
2- Bankadan kredi çekse da |
2- Даже если она возьмет кредит |
borçlarını kapatamaz. |
в банке, она не сможет |
|
расплатиться по своим долгам. |
3- |
|
|
3- Они будут есть свежие овощи |
|
и фрукты, даже если они будут |
|
стоить очень дорого. |
4- Şirket müdürü şart koşsa da |
|
sekreter topuklu ayakkabı giymeyi |
4- Секретарь не будет одевать |
kabul etmiyordu. |
туфли на каблуках, даже если |
|
этого потребует директор |
|
предприятия. |
|
|
73
74- …-SA BĠLE |
74-ДАЖЕ ЕСЛИ … |
|
|
ФОРМУЛА:
корень глагола + sa + окончание личного местоимения bile
ПРАВИЛО: a-ı-o-u: -sa bile; e-i-ö-ü: -se bile
Ben |
oku + sa + m |
|
|
Sen |
oku + sa + n |
|
|
O |
oku + sa |
bile |
|
Biz |
oku + sa + k |
|
|
Siz |
oku + sa + nız |
|
|
Onlar |
oku + sa + lar |
|
|
|
|
|
|
Примечание: |
|
|
|
|
|
|
|
1- Klimayı en son ayarına kadar |
|
1- Даже если мы снижаем |
|
açsak bile halen sıcak olduğunu |
|
температуру воздуха, ему все |
|
söylüyor. |
|
равно жарко. |
|
2- Hatta burada gecelesek bile biz |
|
2- Даже если мы будем здесь |
|
bu işi şubatın sonuna kadar |
|
ночевать, мы все равно не |
|
bitiremeyiz. |
|
закончим нашу работу к концу |
|
|
|
|
февраля. |
3- |
|
|
|
|
|
|
3- Даже если мы очень захотим, |
|
|
|
мы не сможем позволить себе |
|
|
|
поужинать в дорогом ресторане. |
4- Öğrenciler, öğretmenlerine çok |
|
|
|
güzel bir hediye alsalar bile o bu |
|
4- Даже если студенты купят |
|
hediyeyi kabul etmez. |
|
учителю красивый подарок, он |
|
|
|
|
его не примет. |
|
|
|
|
74
75DIĞI HALDE |
75НЕСМОТРЯ НА ТО, ЧТО… |
|
|
ФОРМУЛА: корень глагола + dık + окончание притяжательного падежа halde
ПРАВИЛО: a-ı: -dığı (-tığı) halde; |
o-u: -duğu (-tuğu) halde; |
||
|
e-i: -diği (-tiği) halde; |
ö-ü: -düğü (-tüğü) halde |
|
|
|
|
|
Ben |
yap + tığ + ım |
|
|
Sen |
yap + tığ + ın |
|
|
O |
yap + tığ + ı |
|
halde |
Biz |
yap + tığ + ımız |
|
|
Siz |
yap + tığ + ınız |
|
|
Onlar |
yap + tık + ları |
|
|
|
|
|
|
1- O bütün konuları bildiği halde |
|
1- Он не смог сдать экзамен, хотя |
|
imtihanı veremedi. |
|
и знал весь материал. |
|
2- Kardeşim istemediği halde |
|
2- Папа подарил брату |
|
babam ona bir köpek yavrusu |
|
маленького щенка, хотя он его и |
|
hediye etti. |
|
не просил. |
|
3- İmrenilecek kadar çok iyi bir |
|
3- Муж ее был очень худым |
|
iştahı olmasına rağmen kadının |
|
человеком, хотя аппетиту его |
|
kocası çok zayıftı. |
|
можно было позавидовать. |
|
4- Öğretmen gözlük kullanmasına |
|
4- Хотя на носу учителя были |
|
rağmen çok iyi görüyordu.. |
|
очки, у него было прекрасное |
|
|
|
|
зрение. |
5- Dedem çok mutlu olmasına |
|
|
|
rağmen göz yaşlarını tutamıyordu.. |
|
5- Девушка была счастлива, хотя |
|
|
|
|
на ее щеках блестели слезы. |
|
|
|
|
|
|
75 |
|
76- …-MASINA RAĞMEN |
76НЕСМОТРЯ НА ТО, ЧТО… |
|
|
ФОРМУЛА: корень глагола + ma + окончание притяжательного местоимения + окончание дательного падежа rağmen
ПРАВИЛО: a-ı-o-u: -masına rağmen; |
e-i-ö-ü: -mesine rağmen |
|
|
|
|
Benim |
oku + ma + m + a |
|
Senin |
oku + ma + n + a |
|
Onun |
oku + ma + sı + n + a |
rağmen |
Bizim |
oku + ma + mız + a |
|
Sizin |
oku + ma + nız + a |
|
Onların |
oku + ma + ları + n + a |
|
Примечание:
1- Biz onunla çok iyi arkadaş |
1- Несмотря на то, что мы не |
olmamamıza rağmen beni kendi |
очень хорошие подруги, она |
doğum günü partisine davet etti. |
пригласила меня на день |
|
рождения. |
2- Ben çok istememe rağmen |
|
partiye gidemedim.. |
2- Я не смог пойти на вечеринку, |
|
несмотря на то, что очень хотел. |
3- Biz ders esnasında çok |
|
konuşmamıza rağmen öğretmenimiz |
3- Учитель хорошо к нам |
bize kızmaz. |
относится, несмотря на то, что мы |
|
на уроке много разговариваем. |
4- O az Almanca çalışmasına |
|
rağmen iyi Almanca konuşur. |
4- Он неплохо разговаривает по- |
|
немецки, несмотря на то, что |
|
мало занимается. |
|
|
76
77- …-DIĞI |
77МАЛО ТОГО, ЧТО |
YETMĠYORMUġ GĠBĠ BĠR DE
ФОРМУЛА: корень глагола + dık + окончание притяжательного местоимения (существительное) yetmiyormuş (azmış) gibi bir de
ПРАВИЛО: a-ı: -dık (-tık); o-u: -duk (-tuk); e-i: -dik (-tik); ö-ü: -dük (-tük)
Benim |
yap + tığ + ım |
|
Senin |
yap + tığ + ın |
|
Onun |
yap + tığ + ı |
yetmiyormuş (azmış) gibi bir de |
Bizim |
yap + tığ + ımız |
|
Sizin |
yap + tığ + ınız |
|
Onların |
yap + tık + ları |
|
|
|
|
1- Benden aldığı yetmiyormuş gibi |
1- Мало того, что он у меня взял |
|
bir de arkadaşlarından para istimiş. |
деньги, еще и у друзей просит. |
|
2- Ona aldığımız bu kadar oyuncak |
2- Мало ему одной купленной |
|
azmış gibi yeni bir tane daha istiyor. |
игрушки, он у меня еще одну |
|
|
|
просит. |
3- Bir şişe kola yetmiyormuş gibi |
|
|
bir de fanta istiyor. |
3- Мало ему бутылки колы, еще и |
|
|
|
бутылку фанты хочет. |
4- Üç tabak yemek yetmiyormuş |
|
|
gibi bir de börek istiyor. |
4- Мало ему трех порций, еще и |
|
|
|
булочку хочет. |
5- Gezerken kendi düştüğü |
|
|
yetmiyormuş gibi bir de beni |
5- Мало того, что он упал во |
|
düşürdü.. |
|
время прогулки, еще и меня |
|
|
уронил. |
|
|
|
77
78- …-DIĞI GĠBĠ |
78- |
|
|
ФОРМУЛА: корень глагола + dik + окончание притяжательного местоимения gibi
ПРАВИЛО: a-ı: -d ğ (-t ğ ) gibi; |
o-u: -duğu (-tuğu) gibi; |
|
|
e-i: -diği (-tiği) gibi; |
ö-ü: -düğü (-tüğü) gibi |
|
|
|
Benim |
gör + düğ + üm |
|
Senin |
gör + düğ + ün |
|
Onun |
gör + düğ + ü |
gibi |
Bizim |
gör + düğ + ümüz |
|
Sizin |
gör + düğ + ünüz |
|
Onların |
gör + dük + leri |
|
|
|
|
1- Gördüğünüz gibi bugün çok |
1- Как вы видите, сегодня я очень |
|
meşgûlüm. |
|
занят. |
2- Sizin de bildiğiniz gibi beş yıldır |
2- Как вы знаете, я работаю на |
|
bu şirkette çalışıyorum. |
этом заводе уже пять лет. |
|
3- Sizinde anladığınız gibi ben artık |
3- Вы понимаете, что я уже не |
|
onun okul parasını ödeyecek |
могу платить за его учебу в |
|
durumda değilim. |
колледже. |
|
4- Sizin de tahmin ettiğiniz gibi ben |
4- Как вы, наверное, |
|
artık Türkçe öğrenmek |
догадываетесь, я больше не буду |
|
istemiyorum. |
|
учить турецкий. |
5- Hatırlayacağınız gibi bu |
5- Как вы помните, это |
|
İngilizce’deki tek istisnadır. |
единственное исключение в |
|
|
|
английском языке. |
|
|
|
78
79- …-MAKTAN BAġKA |
79КРОМЕ |
||
|
|
|
|
ФОРМУЛА: |
|
|
|
корень глагола + mak + окончание исходного падежа |
başka |
||
|
|
|
|
ПРАВИЛО: a-ı-o-u: -maktan başka; |
e-i-ö-ü: -mekten |
başka |
|
|
|
|
|
Ben |
|
|
|
Sen |
|
|
|
O |
uyu + mak + tan |
başka |
|
Biz |
|
|
|
Siz |
|
|
|
Onlar |
|
|
|
|
|
||
1- Bütün gün uyumaktan başka bir |
1- Весь день он ничего не делает |
||
şey yapmıyor. |
|
кроме как спит. |
|
2- Duvar boyamaktan başka bir |
2- Он ничего не умеет кроме как |
||
şeyden anlamaz. |
|
красить стены. |
|
3- Sabri plajda güneşlenmekten |
3- На море Сабри ничего не делал |
||
başka bir şey yapmadı. |
кроме как загорал. |
||
4- Emine dikiş dikmekten başka bir |
4- Эмине не знает другого |
||
şey bilmez. |
|
занятия кроме как шить. |
|
5- Musa tenisten başka spor bilmez. |
5- Кроме тенниса, Муса не знает |
||
|
|
другого спорта. |
|
6- Bilâl makarna pişirmekten başka |
|
|
|
yemek pişirme konusunda hiçbir |
6- Биляль ничего не понимает в |
||
şeyden anlamaz. |
|
кулинарии кроме того, как |
|
|
|
готовить макароны. |
|
|
|
|
|
79
80НЕТ НИЧЕГО
80- …-MAK KADAR (+ прилагательное в сравнительной степени)
ФОРМУЛА: корень глагола + mak kadar
ПРАВИЛО: a-ı-o-u: -mak kadar; e-i-ö-ü: -mek kadar
1- Araba sürmek kadar güzel bir şey |
1- Нет ничего лучше, чем уметь |
yok. |
водить машину. |
2- Yüksekten suya atlamak kadar |
2- Нет ничего веселее, чем |
eğlenceli bir şey olamaz. |
прыгать в воду с большой |
|
высоты. |
3- Günümüzde hastalık kadar |
|
tehlikeli hiçbir şey yok galiba. |
3- В наше время нет ничего хуже |
|
болезней. |
4- Ben bilgisayarda çalışmak kadar |
|
sıkıcı bir şey bilmiyorum. |
4- Для меня нет ничего скучнее |
|
работы с компьютером. |
5- Dünyada aşktan daha güzel |
|
vetemiz hiçbir şey yok. |
5- В мире нет ничего прекраснее |
|
и чище любви. |
6- Babam, hayatta, paraşütle |
|
atlamak kadar delice bir şey |
6- Мой отец считает, что нет |
olduğuna inanmıyor. |
ничего глупее прыжка с |
|
парашютом. |
7- Değişik kültürlere sahip başka |
|
ülkeleri gezmek kadar ilginç bir şey |
7- Нет ничего интереснее поездки |
olamaz. |
в какую-нибудь далекую |
|
экзотическую страну. |
|
|
80