ang.-rus.-kaz. fiz. slov._yahina
.pdfжоғалу |
|
|
|
|
|
жылдамдық; drift ~ - скорость |
|||||||
vanishing a [´væni∫iŋ] - |
упорядоченного (направленного) |
||||||||||||
исчезающий |
|
- |
құрушы |
/ |
движения |
- |
|
реттелген |
|||||
жойылушы / жоғалушы |
|
|
(бағытталған) |
|
қозғалыс |
||||||||
vapour n [´veipә] - пар - бу; |
жылдамдығы; instantaneous ~ - |
||||||||||||
saturated ~ - насыщенный пар - |
мгновенная скорость |
- |
лездік |
||||||||||
шылыққан бу; water ~ - водяной |
жылдамдық; terminal ~ - |
||||||||||||
пар - су буы |
|
|
|
|
|
конечная |
скорость |
- |
соңғы |
||||
variability n [vεәriә´biliti] - |
жылдамдық |
|
|
|
|
||||||||
изменчивость - құбылмалылық |
|
verification n [verifi´kei∫әn] - |
|||||||||||
variable а [´vεәriәbl] - |
проверка; верификация - тексеру |
||||||||||||
изменчивый |
- |
|
құбылмалы |
/ |
/ бақылау |
|
|
|
|
|
|||
өзгергіш |
|
|
|
|
|
verify v [´verifai] - проверять - |
|||||||
variable n [´vεәriәbl] |
- |
тексеру / бақылау |
|
|
|
|
|||||||
переменная |
|
(величина) |
- |
vernier n [´vә:njә] - нониус, |
|||||||||
айнымалы (шама) |
|
|
верньер - нониус, верньер |
|
|
||||||||
variety |
n |
|
[vә´raiәti] |
- |
vessel n [´vesl] - сосуд; |
||||||||
разнообразие; |
|
|
разновидность, |
резервуар; |
бак |
|
(ядерного) |
||||||
вид; тип - әр түрлілік; бір түрі, |
реактора - ыдыс; резервуар; |
||||||||||||
түр; тип |
|
|
|
|
|
ядролық реактордың багы |
|
||||||
various |
a |
|
[´vεәriәs] |
- |
viable |
|
a |
[´vaiәbl] |
- |
||||
различный, разнообразный - әр |
жизнеспособный - өмірге бейім / |
||||||||||||
түрлі |
|
|
|
|
|
тіршілікке икемді |
|
|
|
|
|||
vary v [´vεәri] - менять(ся), |
vibrate |
v |
[vai´breit] |
- |
|||||||||
изменять(ся); |
|
|
разнообразить, |
колебаться - тербелу / теңселу |
|
||||||||
разниться - өзгерту (өзгеру); |
vibration n [vai´brei∫әn] - |
||||||||||||
түрлендіру, |
|
|
айырмашылығы |
колебание, вибрация - тербелу / |
|||||||||
болу |
|
|
|
|
|
теңселу, дірілдеу |
|
|
|
|
|||
varying |
a |
|
[´vεәriiŋ] |
- |
vibrational a [vai´brei∫әnl] - |
||||||||
переменный |
- |
|
айнымалы |
/ |
колебательный – тербелмелі |
|
|||||||
ауыспалы / өзгергіш |
|
|
vicinity |
n |
[vi´siniti] |
- |
|||||||
velocity n [vi´lɔsiti] - скорость; |
окрестность; близость, соседство |
||||||||||||
- алқап |
/ |
өңір; маңайда, |
көрші |
||||||||||
вектор скорости |
- жылдамдық; |
||||||||||||
орналасу |
|
|
|
|
|
|
|||||||
жылдамдық векторы; average ~ |
|
|
|
|
|
|
|||||||
view |
n |
[vju:] |
- вид; |
взгляд; |
|||||||||
- средняя скорость - |
орташа |
||||||||||||
представление - түр; пікір / ой; |
|||||||||||||
жылдамдық; |
|
constant |
~ |
- |
|||||||||
|
ұғым; point of ~ - точка зрения - |
||||||||||||
постоянная скорость - тұрақты |
|
||||||||||||
|
көзқарас |
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
111 |
|
|
|
|
|
|
view v [vju:] - видеть;
смотреть; наблюдать - көру;
қарау; бақылау
viscosity n [vis´kɔsiti] -
(динамическая) вязкость, внутреннее трение -
(динамикалық) тұтқырлық, ішкі үйкеліс; molecular ~ - истинная вязкость - нағыз тұтқырлық
viscous a [´viskәs] - вязкий -
тұтқыр
visible a [´vizәbl] - видимый -
көрінетін
visualize v [´vizjuәlaiz] -
мысленно представлять, делать видимым - көз алдына елестету, көрінетін қылып жасау
void n [vɔid] - пустота, вакуум
- бос кеңістік, вакуум
voltage n [´voultidʒ] -
напряжение, вольтаж - кернеу,
электр тоғының күші; terminal ~
силы) - (электр қозғаушы күш көзінің) қысқаштардағы кернеу
volume a [´vɔljum] -
объемный - көлемді(к)
volume n [´vɔljum] - объем,
вместительность; громкость -
көлем, сыйымдылық; дыбыс қаттылығы; constant ~ -
постоянный объем - тұрақты көлем; control ~ - контрольный объем - бақылау көлемі; crack ~ -
объем трещины - саңылау көлемі; finite ~ - конечный (ограниченный) объем - ақырғы
(шектелген) көлемі; specific ~ -
удельный объем - меншікті көлемі; unit ~ - единичный объем
- бірлік көлемі
|
vortex n [´vɔ:teks] - вихрь, |
|
завихрение, |
фокус |
|
(дифференциального) |
уравнения |
|
- |
құйын, |
құйындау, |
-напряжение на зажимах (дифференциалдық теңдедің)
(источника электродвижущей |
|
тоғысы |
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
W |
|
|
|
|
|
||
wall n [wɔ:l] - стена, барьер - |
нагружения, |
усиливающаяся |
||||||||||
волна |
- |
жүктеуші толқын, |
||||||||||
қабырға, бөгеу / тосқауыл |
|
|||||||||||
|
күшейтуші |
толқын; sound ~ - |
||||||||||
warm |
a |
[wɔ:m] |
|
- теплый, |
||||||||
|
звуковая |
|
волна |
- |
дыбыс |
|||||||
согретый - жылы, жылытқан |
|
|
||||||||||
|
толқыны; |
|
transverse |
~ - |
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
||||||
warm v [wɔ:m] - прогревать – |
поперечная |
|
волна |
- |
көлденең |
|||||||
жылыту |
|
|
|
|
|
толқын; |
travelling |
~ - |
бегущая |
|||
water n [´wɔ:tә] |
- |
вода - |
су; |
волна - қума толқын |
|
|||||||
wavy a [´weivi] - волнистый - |
||||||||||||
суат; сулар |
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
толқын тәрізді |
|
|
||||||
wave |
n |
[weiv] |
- |
волна |
- |
|
|
|||||
waveguide n [´weivgaid] - |
||||||||||||
толқын; amplifying ~ - волна |
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
112 |
|
|
|
|
|
волновод - толқын өткізгіш wavelength n [´weivleŋθ] -
длина волны - толқын ұзындығы wavelet n [´weivlit] - волна малой амплитуды - шағын
амплитудалы толқын
wax n [wæks] - воск, парафин, пластичный материал - балауыз,
парафин, созымды материал way n [wei] - путь, способ;
средство; метод; проход - жол,
тәсіл; әдіс; өту
weak a [wi:k] - слабый - әлсіз weaken v [´wi:kәn] - ослаблять
- әлсірету, кеміту
weakening n [´wi:kniŋ] -
ослабление - әлсіреу, кему weakly adv [´wi:kli] - слабо -
әлсіз / шамалы
weigh v [wei] - взвешивать -
салмағын өлшеу / таразылау weighable a [´weiәbl] -
поддающийся взвешиванию -
таразылауға жарамды
weighing n [´weiiŋ] -
взвешивание - салмағын өлшеу / таразылау
weight n [weit] - вес, гиря,
груз - салмақ / ауырлық, кір, жүк wheel n [wi:l] - колесо, ролик;
турбина - доңғалақ, шығыршық; турбина
whistle n [´wisl] - свисток -
ысқырық
whistle v [´wisl] - свистеть -
ысқыру
wide a [waid] - широкий - кең widen v [´waidn] - расширять -
кеңейту / ұлғайту
width n [widθ] - ширина - ені wind n [wind] - ветер,
воздушная струя - жел, ауа ағыны
wind v [wind] - закручивать, навивать, наматывать; виться -
бұрау, орау; оралу
winding n [´windiŋ] - виток,
оборот, поворот, обмотка - орам,
айналым / айналыс, бұрылыс, орау
window n [´windou] - окно,
окошко; проем - терезе,
кішкентай терезе; ойық
wire n [´waiә] - проволока, провод; проводник - сым;
өткізгіш; coiled ~ -
спиралеобразный провод - серіппе тәрізді сым
wire v [´waiә] - монтировать, телеграфировать - құрастыру,
жедел хат жіберу
withdraw (withdrew,
withdrawn) v [wið´drɔ:] -
отнимать - тартып алу / алып қою
wood n [wud] - дерево - ағаш wooden a [´wudn] -
деревянный - ағаш
wool n [wul] - шерсть - жүн woolen a [´wulәn] - шерстяной
- жүн
word n [wә:d] - слово; код -
сөз; код / шартты белгі
work n [wә:k] - работа; сочинение, труд - жұмыс;
113
шығарма, еңбек
work v [wә:k] - работать, действовать - жұмыс істеу,
істеу
world a [wә:ld] -
четырехмерный, мировой - төрт өлшемді, әлемдік
world n [wә:ld] - мир,
вселенная, (четырехмерное) пространство - дүние / әлем,
X-rays [´eks´rei] -
ғалам, (төрт өлшемді) кеңістік worth a [wә:θ] - стоящий,
заслуживающий - тұратын write (wrote, written) v [rait] -
записывать, выписывать,
написать - жазу, жазып алу
wrong а [rɔŋ] - неверный, неправильный, ошибочный,
ложный - қате, дұрыс емес, жаңылыс, өтірік
X
рентгеновские лучи - Рентген сәулелері
|
|
Y |
|
yield n |
[ji:ld] - выход; отдача; |
уступать - шығару, өндеу; берілу, |
|
продукт; текучесть - шығу; |
көну, шегіну |
|
|
қайтарып беру; өнім, аққыштық |
yoke n [jouk] |
- коромысло, |
|
yield v |
[ji:ld] - производить, |
скоба, бугель - иін ағаш / |
|
вырабатывать; поддаваться, |
күйенте, тұтқа / құлақ, бугель |
||
|
|
Z |
|
zero n |
[´ziәrou] - нуль, начало |
(температура |
шкаласы |
отсчета - нөль, сан басы; absolute |
бойынша) абсолют нөлі |
||
~ of temperature - абсолютный |
zone n [zoun] - зона, пояс - |
||
нуль (по температурной шкале) - |
өңір / аумақ / алқап, белдеу |
114
APPENDICES
ПРИЛОЖЕНИЯ
ҚОСЫМШАЛАР
APPENDIX 1
BRITISH CONVERSION FACTORS
ПЕРЕВОД БРИТАНСКИХ МЕР В МЕТРИЧЕСКИЕ ЕДИНИЦЫ
БРИТАНДЫҚ ӨЛШЕМДЕРДІҢ МЕТРЛІК БІРЛІКТЕРГЕ АУДАРЫЛЫМЫ
WEIGHT (Avoirdupois)
1 grain |
|
1 drachm |
|
1 ounce (oz) |
|
1 pound (lb) |
= 16 oz |
1 stone |
= 14 lb |
1 hundredweight (cwt) |
= 112 lb |
1 ton |
= 20 cwt |
=0.065 g
=1.77 g
=28.35 g
=453.6 g
=6.35 kg
=50.8 kg
=1.016 tonne (1.120 US short ton)
|
|
LIQUID MEASURE |
|
1 minim |
|
= 0.059 ml |
|
1 fluid drachm |
|
= 3.55 ml |
|
1 fluid ounce (vol. of 1 |
|
= 28.4 ml |
|
oz water) |
|
|
|
1 |
Imperial pint (pt) |
= 20 fl. oz |
= 568 ml |
1 |
Imperial quart (qt) |
= 2 pt |
= 1.14 l |
1 |
Imperial gallon |
= 8 pt |
= 4.55 l (1.120 US gal.) |
|
|
LENGTH |
|
|
1 inch (in) |
|
= 2.54 cm |
|
1 foot (ft) |
= 12 in |
= 0.305 m |
|
1 yard |
= 3 ft |
= 0.9144 m |
|
|
115 |
|
1 mile |
|
= 1760 yd |
= 1.61 km |
|
|||
1 nautical mile |
|
= 6080 ft |
= 1.85 km |
|
|||
|
AREA |
|
|
|
|||
1 square inch (in2) |
|
|
= 6.452 cm2 |
|
|||
1 square foot (ft2) |
|
|
= 0.093 m2 |
|
|||
1 square yard (yd2) |
|
|
= 0.836 m2 |
|
|||
1 acre |
= 4840 yd2 = 0.404 hectare |
||||||
|
VOLUME |
|
|
|
|||
|
1 cubic inch (in3) |
|
|
= 16.39 cm3 |
|
||
|
1 cubic foot (ft3) |
|
|
= 0.0283 m3 |
|
||
|
1 cubic yard (yd3) |
|
= 0.765 m3 |
|
|||
|
THERMOMETER |
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
Fahrenheit |
Centigrade |
|
|
Fahrenheit |
|
Centigrade |
|
212 |
100 |
|
|
98.6 |
|
|
37 |
194 |
90 |
|
|
96.8 |
|
|
36 |
176 |
80 |
|
|
95 |
|
|
35 |
158 |
70 |
|
|
86 |
|
|
30 |
140 |
60 |
|
|
77 |
|
|
25 |
122 |
50 |
|
|
68 |
|
|
20 |
113 |
45 |
|
|
59 |
|
|
15 |
107.6 |
42 |
|
|
50 |
|
|
10 |
105.8 |
41 |
|
|
41 |
|
|
5 |
104.0 |
40 |
|
|
32 |
|
|
0 |
102.2 |
39 |
|
|
23 |
|
|
- 5 |
100.4 |
38 |
|
|
14 |
|
|
- 10 |
|
DENSITY |
|
|
|
|||
|
1 lb/ft3 |
|
|
= 16029 kg/m3 |
|
116
|
|
FORCE |
|
|
1 poundal |
= 13826 dyne |
|
|
PRESSURE; STRESS |
||
1 lb/in2 |
= 0.070 kg/cm2 |
||
1 in. Hg |
= 33.86 mb |
||
|
|
TEMPERATURE |
|
Temp. o F |
= (1.8 x temp. o C) + 32 |
||
|
|
HEAT |
|
1 B.t.u. |
|
= 778 ft lb |
= 1055 joule |
|
|
|
= 252 calorie |
1 Therm |
|
= 105 B.t.u |
= 25200 Cal |
|
|
WORK |
|
|
1 ft lb |
|
= 1.356 joule |
|
|
POWER |
|
1 horse power. |
= 550 ft lb/sec |
= 1.014 C.V. |
|
|
= 746 watt |
= 76.04 kg m/sec |
|
1 watt |
|
|
= 0.102 kg m/sec |
|
SPEED AND M.P.G. |
|
60 miles/hour (m.p.h.) |
= 88 ft/sec |
= 96.6 km/h |
1 knot |
= 1 nautical |
= 1.85 km/h |
|
mile/hour |
|
30 miles/gallon |
= 10.6 km/litre |
= 9.4 litre/100 km |
117
APPENDIX 2
SYMBOLIC SIGNS OF PHYSICAL QUANTITIOES
УСЛОВНЫЕ ОБОЗНАЧЕНИЯ ФИЗИЧЕСКИХ ВЕЛИЧИН
ФИЗИКАЛЫҚ ӨЛШЕМДЕРДІҢ ШАРТТЫ БЕЛГІЛЕРІ
Quantity |
Symbol |
|
Quantity |
Symbol |
Acceleration |
α |
|
Luminance |
L |
Acceleration, |
α, ε |
|
Luminous |
V |
angular |
|
|
efficiency, |
|
|
|
|
relative |
|
Action |
A, C, H |
|
Luminous |
R |
|
|
|
emittance |
|
Activity of |
A |
|
Magnetic |
μo |
radioactive source |
|
|
constant |
|
|
|
|
(permeability of |
|
|
|
|
vacuum) |
|
Amplitude |
A |
|
Magnetization |
J |
Angle |
α, υ, ψ, θ |
|
Mass |
m |
Area |
A, S |
|
Mass, electron |
me |
Avogadro’s |
NA |
|
Mass, relative |
M |
number |
|
|
molecular |
|
|
|
|
(molecular |
|
|
|
|
weight) |
|
Boltzman’s |
k |
|
Mass flow |
Qm |
constant |
|
|
|
|
Capacitance |
C |
|
Mobility |
b |
Charge, electric |
Q |
|
Modulus, |
E |
|
|
|
elasticity |
|
|
|
|
(Young’s |
|
|
|
|
modulus) |
|
Charge of |
e |
|
Modulus, shear |
G |
electron |
|
|
|
|
Coefficient, |
f, μ |
|
Moment, dipole |
p |
friction |
|
|
|
|
Coefficient, heat |
α |
|
Moment of force |
M |
|
|
118 |
|
transfer |
|
|
|
|
|
|
Coefficient, |
A |
|
Moment of |
J |
||
recombination |
|
|
inertia (axial) |
|
|
|
Concentration |
n, C |
|
Moment of |
I |
||
|
|
|
inertia (dynamic) |
|
|
|
Conductance |
G |
|
Moment of |
Io |
||
|
|
|
inertia |
|
|
|
Curvature |
ρ |
|
Moment, |
pm |
||
|
|
|
magnetic |
|
|
|
Density |
ρ |
|
Moment of |
L, L, l |
||
|
|
|
momentum |
|
|
|
|
|
|
(angular |
|
|
|
|
|
|
momentum) |
|
|
|
Density, charge, |
|
|
Momentum |
|
||
σ (τ) |
|
p |
|
|
||
surface (linear) |
|
|
|
|
|
|
Density, charge, |
ρ |
|
Musical interval |
lm |
||
volume |
|
|
|
|
|
|
Density, electric |
J |
|
Number |
n, N |
||
current |
|
|
|
|
|
|
Density, energy |
e, w, u |
|
Period |
Τ, τ |
||
Diameter |
D, d |
|
Permeability, |
μr |
||
|
|
|
relative |
|
|
|
Dielectric |
εr |
|
Permittivity, |
εr |
||
constant (relative |
|
|
relative |
|
|
|
permittivity) |
|
|
|
|
|
|
Difference of |
U |
|
pH index |
pH |
||
potentials |
|
|
|
|
|
|
Displacement |
D |
|
Planck constant |
h |
||
Efficiency |
η |
|
Planck-Dirac |
ħ |
||
|
|
|
constant |
|
|
|
Electric constant |
εo |
|
Polarization, |
p |
||
(permittivity of |
|
|
dielectric |
|
|
|
vacuum) |
|
|
|
|
|
|
Energy |
E, W |
|
Polarization, of |
α |
||
|
|
|
molecule |
|
|
|
Energy, free |
F |
|
Potential |
V, φ |
||
Energy, internal |
U |
|
Power |
P |
||
|
|
119 |
|
|
|
Energy, kinetic |
Ek |
|
Power, lens |
D |
Energy, potential |
Ep |
|
Pointing vector |
S |
Entropy |
S |
|
Pressure |
p |
Faraday’s |
F |
|
Quantity of heat |
Q |
constant |
|
|
|
|
Field intensity, |
E |
|
Radius |
r |
electrical |
|
|
|
|
Field intensity, |
H |
|
Reflection factor |
ρ |
magnetic |
|
|
|
|
Flux, electric |
N |
|
Refraction index |
n |
Flux, luminous |
Φ |
|
Reluctance |
Rm |
Flux, magnetic |
Φ |
|
Resistance, |
Ra |
|
|
|
acoustic |
|
Flux, radiant |
Φr |
|
Resistance, |
R |
|
|
|
electrical |
|
Flux linkage |
Ψ |
|
Resistance, |
Rm |
|
|
|
mechanical, of |
|
|
|
|
acoustic system |
|
Force |
F, P, O, R |
|
Resistivity |
ρ |
Force, |
ξ |
|
Solid angle |
Ω |
electromotive |
|
|
|
|
Force, |
F |
|
Specific heat |
c |
magnetomotive |
|
|
|
|
Frequency |
νf |
|
Spin number |
s |
Frequency, |
ω |
|
Surface tension |
σ |
angular |
|
|
|
|
Gas constant |
R |
|
Susceptibility, |
χe |
|
|
|
dielectric |
|
Gravitational |
G |
|
Susceptibility, |
χm |
constant |
|
|
magnetic |
|
Heat flow |
Φ |
|
Temperature |
to, Λ |
Heat of phase |
H, r |
|
Temperature, |
T |
conversion |
|
|
absolute |
|
(fusion, |
|
|
|
|
evaporation) |
|
|
|
|
Illumination |
E |
|
Thermal |
a |
|
|
|
diffusitivity |
|
|
|
120 |
|