1.4 Қазақстан Республикасындағы шетел автомобильдерінің эксплуатация ерекшелңіктері

Шет елдер автомобиль өндірушілерінің ең басты ерекшеліктері модельдік қатарының тез жаңаруында.

Бүгінгі ҚР-да шет ел көлік өндірушілерінің көлік саны – 85 %, оның ішінде жеңіл автокөліктер - 51%, жүк көлігі - 19%, автобустар - 15% құрайды.

Дамыған мемлекеттерде автобус парктарының көліктері бес жылдан артық жұмыс атқармайды. ҚР – да шет ел көлігінің эксплуатациясы ұлғайтылған. 25 жыл бойы жағдай келесідей болған. Басқа елдерде автомобильдерді ауыстыру жылына 5 - 6% құрайды және оларды эксплуатациялау мерзімі 13 – 15 жылды құраса, Қазақстанда 0,1% пайызды құрайды. Сонымен қатар ескі автокөліктер саны жаңа автокөліктер санынан асып түседі. Сондықтан ҚР – да шетел автокөліктерін дер кезінде жөндеп, оларға қызмет көрсету өте маңызды.

ҚР – да шетел автокөліктерін эксплуатациялау келесідей сипаттамаларға ие.

Автомобильдердің орташа жұмыс жасау пайдаланылымы 133 – 137 мың км, орташа уақыты – 8,6 жыл. Бұл олардың жұмыс жасау қабілетін айтарлықтай қиындатады. Сонымен қатар өндірушілер ескі автомобильдер мен оларға керекті бөлшектерді өндіруді тоқтатса, онда бұл автобустардың құны бирден қымбаттап кетеді.

ҚР – дағы жолдардың сапасы автокөлік техникасының тозуына алып келетін ең басты фактор.

Автобустарға гараждардың болмауы қыс кезінде олардың двигателінің, шинасының, резинатехникалық бұйымының, жандыру жүйесінің, қорек көзі жүйесінің техникалық күйлерінің нашарлауына алып келеді.

Импортталатын автокөліктердің көбісі жаңа күйде келмейтіндіктен, олардың техникалық күйі мен жөндеуі, артық бөлшектері, қолданыста болған эксплуатациялық материалдары жайлы техникалық документациялары болмайды.

Шетел марка автобустарының иелерінің көбісі профессионал – жүргізуші болмағандықтан, олар ең минималды, автобустың техникалық күйін қадағалай алмайды. Автобустың техникалық күйі, ақаулары мен істен шығу кезіндегі жүргізілетін іс – әрекеттерді білмейді.

Автобустың жұмыс жасау ұзақтылығы мен тиімділігі негізінен уақытында жүргізілетін техникалық қызмет пен жөндеуге байланысты. Ол өз кезегінде көліктің жұмыс қабілеті мен жүріс қауіпсіздігіне бағытталған.