- •1. Қосу операциясы бір разрядта екілік қосу кестесі көмегімен орындалады:
- •Бекітілген нүкте. Машинаның разрядтық торында разрядтың тұрақты саны болады деп келісейік - n.
- •1.2.1 Логика алгебрасының негізі қаңидалары
- •4 Кесте – Екі айнымалылардың негізгі функцияларының ақиқат кестесі
- •Дизъюнкция. Бір күрделі пікір оған кіретін пікірлердің кем дегенде біреуі ақиқат болған жағдайда ақиқат болады. X1 немесе x2 деп оқылады:
- •Конъюнкция. Екі пікірді алайық:
- •Логикалық элементтер
- •Логика алгебрасының заңдары мен тепе-теңдіктері
- •Логикалық операциялардың орындалу реті.
- •2.1 Құрамдастырылған цифрлық құрылғылардың (қцқ) синтездеудегі опреациялаының ретілігі.
- •2.3 Базис түснігі.
- •3. Логикалық формулаларды минималдау. Минималдаудың есептеу әдісі. Анықталмаған логикалық функциялардың минималдау. Әмебап базистерде құрлымдық формулалар жазу.
- •3.1 Ықшамдап есептеу әдісі.
- •Карно картасысымен ықшамдау әдісі.
- •3.2 Анықталмаған логикалық функцияларды ықшамдау.
- •3.3 Құрылымдық формулаларды универсал (әмбебап) базистерде жазу.
- •4.1 Логикалық элементтердің негізгі параметрлері.
- •4.2 Транзисторлы-транзисторлық логика
- •4.2.1 Қарапайым инверторы бар және-емес ттл элементі
- •4.2.2 Күрделі инверторы бар ттл элементтері
- •4.2.3 Ттлш элементтері
- •5. Эмиттерлі-байланысқан логика. Тікелей байланысы бар транзисторлы логика (тббтл)
- •6.1. Мтж-транзисторларындағы логикалық элементтер
- •6.2 Динамикалық жүктемесі бар кілттердегі логикалық элементтер
- •7.Лекция. Комбинациялық типті цифрлық құрылғылар. Екілік сумматорлар (қосқыштар). Бір разрядты сумматорлар (қосқыштар)
- •7.1Екілік сумматорлар (қосқыштар)
- •7.1.1 Бір разрядты сумматорлар (қосқыштар)
- •7.1.2 Көпразрядты сумматорлар. Көпразрядты сумматорлар жасау әдістері:
- •Параллельные сумматоры с параллельным переносомПараллель тасмалдауы бар параллель сумматорлар
- •8 Лекция
- •8. Кодтайтын және декодтайтын құрылғылар. Шифраторлар. Дешифраторлар (декодерлер).
- •8.1 Шифраторылар
- •4.2.2 Дешифраторы (декодеры)
3.2 Анықталмаған логикалық функцияларды ықшамдау.
Егерде функцияның кіретін айнымалыларда тиым салынған жиынтықтар бар болатын болса, және оларың әрқайсысында да функция бірге немесе 0 тең болатын болса, ондай функция анықталмаған деп аталады. Ыңғайлы Ықшамдау үшін оны қосымша анықтау керек, яғни Карно картасында анықталмаған мәндерін өз еркімен «1» немесе «0» аиырбастау керек.Для удобства минимизации её следует доопределить, то ест ь неопределённые значения карты Карно произвольным образом заменить «1» либо «0».
Егер функцияда m тиым салынған жиынтықтары бар болса,толықтыру вариантардың саны 2mболу мүмкін.Ықшамдалған функцияның қарапайымрақ болатын вариантын таңдап алған қажет.
3.3 Құрылымдық формулаларды универсал (әмбебап) базистерде жазу.
ЖӘНЕ-ЕМЕС базисінде жазу екі кезеңде өтеді:
а) Негізгі базисте ықшамдалған логикалық формула ДҚП пішінде көрсетіледі.
б) Алынған формуланың оң бөлігінің үстіне инверсияның екі белгісі қойылады да және де Моргана формуласымен ЖӘНЕ-ЕМЕС базисіне өту жүзеге асырылады.
Мысал. ЖӘНЕ-ЕМЕС базисінде мажоритарлы логикалық элементтің функциясын жазыңыз:
Бұл екі кезеңде өтеді:
НЕМЕСЕ-ЕМЕС базисінде жазу
а) Негізгі базисте ықшамдалған логикалық функция КҚП пішінде көрсетіледі
б) Алынған формуланың үстіне инверсияның екі белгісі қойылады және және де Моргана формуласымен НЕМЕСЕ-ЕМЕС базисіне өту жүзеге асырылады.
ЖӘНЕ-НЕМЕСЕ-ЕМЕС базисінде жазу екі сатыда өтілетін:
а) функциясының ниверсиялық мәнінің логикалық формуласы негізгі базисте ықшамдаладыда және ДҚП пішінде көрсетіледі.
Логическая формула для инверсного значения функции минимизируется в основном базисе и представляется в форме ДНФ.
б) ЖӘНЕ-НЕМЕСЕ-ЕМЕС базисіне өту үшін формуланың екі бөлігінеде инверсия белгісі қойылады да , Морган формуласымен ЖӘНЕ-НЕМЕСЕ-ЕМЕС базисіне өткізледі.
Мысал:
4. Логикалық элементтер. Логикалық элементтердің негізгі параметрлері. Транзистор-транзисторлық логика. Қарапайым инвенторлы ТТЛ ЖӘНЕ-ЕМЕС элементі. Күрделі инвенторы бар ТТЛ элементі. ТТЛШ элементтері. Үш шығыс жағдайы бар ТТЛ.
4.1 Логикалық элементтердің негізгі параметрлері.
- кіріс бойынша бірігу коэффициенті Коб — логикалық функцияны іске асыратынкірістердің саны.
- шығу бойынша тармақталу коэффициенті Краз құрылғының бұл топтамадағы логикалық шығыс санының біруақытта берілген логикалық элементтің шығысына жалғанатындығын көрсетеді.
- Жылдам әсер етуі ЛЭ арқылы белігінің таралу уақытының бөгелуімен сипатталады және кіріс және шығыс белгілерінің графиктерімен анықталады (сурет 10). ЛЭ t1,0зд.р –ні қосқан кезде белгілінің таралу уақытын, t0,1зд.р –нің сөнген кездегі белгісінің уақытын және t1,0зд.р ср таралуының орташа уақытын ажыратады.
Сурет 10. ЛЭ белгісінің таралу уақытын анықтау
Белгінің таралуының орташа уақыты деп логикалық элементті қосқан және сөндірген кездегі белгінің таралу уақытының жартысына тең уақыт аралығын айтады.
tзд.р ср = (t1,0зд.р + t0,1зд.р)/2
- жоғарғы U1 және төменгі U0 деңгейлерінің кернеуі және олардың рұқсат етілетін тұрақсыздығы. U1 және U0 ретінде «Лог.1» және «Лог.0» кернеулерінің номиналды мәндері түсініледі; тұрақсыздық қатысты бірліктер немесе пайызда көрініс табады.
- жоғарғы U1 және төменгі U0 деңгейлерінің шекті кернеуі. Шекті кернеуі ретінде логикалық элементтің басқа жағдайға ауыса бастайтын сәйкес деңгейлер түсініледі. Бұл параметрлер сәйкес топтамадағы параметрлердің температуралардың жұмыс диапазонындағы орналасуымен анықталады, көптеген анықтамаларда ол UПОР ретінде беріледі.
- кіріс токтары I0вх, I1вх төменгі және жоғарғы деңгейлердегі кіріс кернеулеріне сәйкес келеді.
- кедергіге қалыпты қарсы тұратындық. Статикалық кедергіге қалыпты қарсы тұратын қасиет қатысты шекті мәндердің кіріс және шығыс белгілерінің мәндері арасындағы минималды айырмашылық ретіндегі логикалық элементтің сипаттамалары бойынша бағаланады.
U-ПОМ = U1вых.min – UПОР
U+ПОМ = UПОР – U0вых.min
Әдетте, анықтамалық мәліметтерде пайдаланған кезде ЛЭ-ге ауыстырмайтын кедергінің бір ғана рұқсат етілетін мәні келтіріледі.
- Тұтынылатын қуаттылық Pпот немесе тұтыну тогы Iпот.
- Ауысу энергиясы – бір ғана ауысуды орындауға жұмсалатын жұмыс. Бұл әртүрлі топтамалар мен технологиялардың микросызбаларын салыстыруға қолданылатын интегралды параметр.