8. Ортағасырлық фил.Ның теоцентрлік сипаты.

Ортағасырлық батысеуропалық философия-дүниетаным дамуындағы өзіндік ерекшелігі бар кезеңдерінің бірі.Бұл ерекшелік философиялық ой дамуының тікелей тікелей діни-теологиялық шеңберінде дамуымен сипатталады.Ортағасырлық батысеуропалық философияның дамуына Аврелий Августин(375-383)үлкен интеллектуалдық ықпалын тигізді.Рим шіркеуі оны христиандық діни ілімді негіздеудегі зор еңбегі үшін «әкей» ретінде мойындады. Августин «Құдай қаласы»деген еңбегінде атақты формуласын-«Түсіну үшін сенемін, сену үшін түсінемін»негіздейді.

Фома Аквинский (1225-1274)өзіне дейінгі ойшылдардың универсалийлер туралы барлық идеяларын жүйелей отырып ортағасырлық схоластикалық ойлауда өзінің радикалд ықадамымен ерекшеленді. Бұл пайымдаудың мәні табиғатты, адамды, оның Құдайға қатынасын зерттеуге негізделді. «Тән туралы ой жан туралы ойға,жан туралы ой жекелеген субстанция туралы ойға,ал бұл Құдай туралы ойға жетелейді»

9.Қазақ философиясының ерекшелігі

Қазақ философиясында көшпенді мәдениеттің басты ерекшелігі- табиғатқа бейімделіп өмір сүруге ұмтылады, табиғи үйлесімділік заңдылығын мойындайды, образдық ойлауға негізделген. Қазақ философиясының басты ерекшелігі- синкретистік сипатта және парасаттан бөлінбей дамыған.

Синкретизм деген-дүниетанымға мифологиялық діни және философиялық көзқарастың бөлінбеуі.Парасат философиясы- 3 сипат арқылы мәнін ашады: 1) сұңғылылық (интеллект- европа сөзінде); 2) кеңпейілділік (демократ); 3) сабырлығы (толерантность); Осы үшеуі образдық ойлауға- негізделген.

10.Философияның негізгі функциялары.

Фил-ның негізгі 4 функ-сы бар. 1.Экспликация-белгілі бір мәдениет н/е адамдардың тарихи-қоғамдық өмірі тұтастай негізге алатын тәжірибе формасы.Көзқарас(ұғымдар арқылы дүниенің қателігін түсіндіреді) ең басты идеяларды анықтайды;оларды мәдениет универсалийлері д.а. 2.Рационалдық фун/сы-теориялық формасы,фил.ойды,пікірді ұғымдық ж/е логикалық формаға келтіру.Келесі функ.-жүйелеу,фил.әр түрлі формадағы адамзат тәжірибесінің нәтижелерін теориялық тұрғыдан тұжырымдайды.4.Сынау-мәдениет дамуындағы қайшылықтар мен адамзат іс-әрекетіндегі пендешіліктерді сынға алу,өмірдің мәнін анықтау,пайымдау барысында қалыптасқан өзімшілдік пиғылдарды әшкерелеу,адам мен табиғат,адам мен адам арасындағы қатынастардағы ақылға сыймайтын ой мен істің табиғатын мазмұнын ашып көрсетеді

11.Фома Аквинскийдің фил/сы.

Ф.Аквинский(1225-1274) өзіне дейінгі ойшылдардың универсалийлер туралы барлық идеяларын жүйелей отырып ортағасырлық схоластикалық ойлауда өзінің радикалды қадамымен ерекшеленді. Бұл қайта пайымдаудың мәні табиғатты, адамды,оның құдайға қатынасын зерттеуге негізделді.«Тән туралы ой жан туралы ой жекелеген субстанция жайлы ойға,ал бұл құдай туралы ойға жетелейді»,-деген Ф.Аквинскийдің кредосы аристотелизмді христиандық тұрғыда қайта пайымдаумен сипатталатын схоластикалық фил. Дамуындағы жаңа кезеңді білдіреді. Ол сондай-ақ креационизм идеясын да ұсынады.Ф. Аквинскийдің ілімі-христиандық діни ілім мен перипатетизм фил/ның, христиандық теология мен пайда болып келе жатқан жаратылыстанымның арасындағы ымыраға келушілік.