- •1. Көзқарас және оның формалары.
- •2.Антикалық фил.Ның космоцентристік сипаты.
- •3. А.Шопенгауер «бақыт» туралы
- •5. Платон,Аристотель фил.Дағы әлеумет мәселе
- •6.Жүсіп Баласағұн «бақыт» туралы.
- •8. Ортағасырлық фил.Ның теоцентрлік сипаты.
- •9.Қазақ философиясының ерекшелігі
- •10.Философияның негізгі функциялары.
- •11.Фома Аквинскийдің фил/сы.
- •12.Шәкәрім «үш анық» туралы.
- •14. Мұсылмандық философия және перипатетизм
- •16.Эмпиризм және рационализм
- •19 Жаңа дәуір филос.Ның ғылымицентр
- •20. И.Канттың Трансцендентальды философиясыы
- •21.Қазақ философиясындағы болмыс мәселесі
- •22.Қайта өрлеу дәуірі философиясының антропоцентристік сипаты.
- •23.Фихтенің субъективті идеализмі
- •26.Қазіргі заманғы ғаламдық ауқымды мәселелер
- •27 Хайдегер ф-ясы туралы
- •28. Л.Фейербархтың антропологиялық мәселесі.
- •29 Таным деңгейлері және формалары
- •30 Абайдың дінге көзқарасы
- •31 .Абай Құнанбаевтың адам туралы мәселесі
- •35 Ақиқат,тәжірибе теориясы
- •36 Дін және ғылым
- •37 Ы Алтынсариннің ағартушылық идеясы
- •38 Сцентизм және антисцентизм
- •39.Философия және саясат
- •40 Ф Ницше фил.Ның ирроционолистік сипаты.
- •41.Абайдың “Қара сөздері” еңбегінің мәні.
- •42.Философия және дін.
- •43.Шәкәрім философиясы.
- •44.Марксизмнің тарихты матералистік тұрғыдан түсіндіру принциптері.
- •45. Экзистенциализм фил.Сы адам туралы.
- •46) Позитивизм философиясы.
- •49) «Өмір философиясы» өкілдерінің көзқарасы
- •51.Постпозитивизм философиясының пәні туралы
- •52.Ш. Уәлихановтың әлеуметтік көзқарастары
- •54.Ф.Ницше фил.Дағы әлеуметтік мәселелер
- •56.Қоғамдық сана және формалары
- •57.Ақын – жыраулар фил.Дағы “өмір” мәселесі.
- •58.Экзистенциализм философиясы
- •59.Буддизм іліміндегі 4 ақиқат және қиналыстан шығу жолдары
- •60.Абай философиясындағы әлеуметтік мәселелердің көтерілуі
- •62"Индустриалды","информациялық","ашық қоғам"
- •65.Болмыс және материя ұғымдары
- •72.Марксизм фил адамның мәні туралы
- •73.Көне үнді фил.Ның даму ерекшеліктері
- •74.Қр. Дамуындағы стратегиялық бағыттар
- •76 Неотомизм философиясы
- •77 Диалектикалық категориялар жүйесі
- •78 Шәкәрім философиясдағы «ұждан» ұғымы
- •79 Абайдың дінге көзқарасы
- •80 Фил тарихдағы адам, тұлға мемлекет туралы идеялар
- •82 XX ғ қазақ фил.Ның даму кезеңдері.
- •84.Неотомизм философиядағы адам мәселесі.
- •85.Жүсіп Баласағұн философиясындағы бақытты болу идеясы.
- •86.Ұлттық сана және мәдениет
- •87.Фрейд фил.Дағы “сублимация” ұғымы.
- •88. А.Иассауидің сопылық философиясы
- •89.Номинализм және реализм
- •90.Қазақ фил.Дағы өмір мен өлім мәселесі
- •1. Көзқарас және оның формалары.
80 Фил тарихдағы адам, тұлға мемлекет туралы идеялар
Философия адамзат дамуының қайнарынан бастау алатын ғылым. Ол біздің заманымызға дейінгі мыңжылдықтың басында дүниеге келді.Сол кезден бастап ол үнемі даму үстінде. Адам баласының қй-өрісі кеңіген сайын философияда тереңдей түсті. Философия – дүниетанымдық, теориялық, методикалық ғылым. Философия бүкіл әлемді, оның ьасты салалары – табиғат, қоғам, адам санасын тұтас құбылыс ретінде алып, оның жалпы заңдылықтарын ашады.
Философия адамдарды көкжигі кең, шаңыраіы биік дүниетанымдық көзкарастармен қаруландырып бүкіл болмысқа көзін ашады. Адамдар өздерінің ақыл-ойларының өсу дәрежесіне сәйкес өздерін табиғаттан, қоғамнан ажырата алатын, өздерінің дербес тіршілік иесі екендігін пайымдай алатын, мақсат-мүдделерінің табысқа жету-жетпеуі табиғат күштерін өз қалпында танып біліп іс жүзінде иегеру дәрежесіне тікелей тәуелдің екендігін түсінді.
Конфуцийшылдардың мемлекет – үлкен отбасы, оның басшысы – халықтың әкесі десе, ал легистер мемлекет - өз алдына бір машина сияқты құбылыс, билеуші өзін ата-баба аруағына да, халықтан да, аспаннан да жоғары қоятын деспот. Мемлекеттің негізгі мақсаттары: 1. ұскақ патшалықтарды біріктіріп, Аспан асындағы (Қытай) мемлекет құру; 2. осы мемлекетке халықты бағындару.
Мемлекеттегі қызмет орындары адамдардың жұмыс істеу қабілетіне қарай бөлінуі тиіс. Конфуцийшылдар мен легистердің арасындағы күрес көп жылдарға созылды. Тіпті қазірдің өзінде де саяси топтардың арасында қарсы шығушылар мен жақтаушылар да кездеселді.
82 XX ғ қазақ фил.Ның даму кезеңдері.
Ежелгі заманнан өмір сүріп келе жатқан түркі тайпалары негізінде қалыптасқан іргелі халықтардың бірі қазақтар ғасырлар бойында жазба мәдениеті болмаса да, ауызша әдіспен өзіне тән бай рухани мұра жасай білді. Ал жазба әдебиет пайда болғаннан кейін бұл мұра өте үлкен қарқынмен дами отырып, әр қилы ерекшеліктерге толы күрделі тарихи жолдардан өтті. Қазақ философиялық ойларының қалыптасу бастаулары хронологиялық және мәндік жаңынан үш кезеңнен тұрады:
1) ру құрылысы үстем болып тұрған уақытты және соған сәйкес келетін алғы философиялық сананы қамтиды;
2) XX ғ. басына дейінгі ойшылдардың, философтардың ілімі, мұрасы мен еңбектері. Негізгі көксеген мақсаттары – әр қилы әлеуметтік топтардың мүделерін жоқтау, жақтау, көздеу немесе жою.
3) XX ғ. басынан қазіргі уақытқа дейінгі қазақ философиясының негізгі принциптері, даму жолдары, жеткен биігі мен алынбай қалған шындары.
84.Неотомизм философиядағы адам мәселесі.
Неотомизм-католик шіркеуінің діни философиясы.Негізін салғандар:XIII ғасырда өмір сүрген әулие Августин және Фома Аквинский.Өкілдері:Жан Маритен,Э.Жильсон,Г.Марсель,В.Соловьев,Н.Бердяев,И.Бохенский,т.б. Бұл діни философиның мақсаты-адамдар жүрегіне жол салу.Неотомистер ғылымды жоққа шығармайды,бірақ оны дінге қарсы қоймайды.Тек ғылымдардың адамзатқа тигізіп отырған кейбір жарамсыз ықпалын сынайды.”Өйткені адамдар жаратушы Құдайды ұмытқан.Барық қатер содан”дейді олар.Неотомизм философиясы екі жұп категорияларға негізделген:потенция және акт,эссенция және эккзистенция.Неотомизмнің басты мәселесі үшеу-Құдай,адам,адамгершілік.Жаратушы жайындағы проблемаға келсек,бірінші болып қозғалыс берген күш ойға келеді;а)қозғалысты алсақ,алғашқы күш,бірінші болып қозғалыс берген күш ойға келеді;ә)қажеттілік пен кездейсоқтықты билейтін Құдай; б)барлық салдардың да,сәйкестіктің де –Құдай;в)дүниеде бәрі де жарасымды жаралған,оның себебі-Құдай,ал жамандық пн жақсылықты жасайтын-адамдар.Дегенмен,қоғамдағы түрлі қайшлықтарды шешу басшыларға байланысты.Олар бағынушылардың жағдайын ойлауы керек деген де пікір айтады.