28. З гісторыі беларускай графікі.

Сучасная бел графіка заснована на старажытнай кірыліцы якая была складена у 9ст на аснове грэчэскага алфавіта і атрымала шырокае распаўсюджванне на Русі з канца 10ст у сувязі з прыняццем Хрысціянства. Кірылаўскае пісьмо было прыстасаванадля перадачы гукаў старажытнаславянскай мовы. Гэы алфавіт быў двойчы рэфармаваны пр Петре І (1708 -1710) быў уведзены “Грамадзянскі алфавіл” створаны і. Капіевічам, які меў больш спрошчаны абрыс літар, з яго было выведзена 8 літар якія былі непатрэбны для перадачы фанемнага складу. Пазней рус алфавіт папоўніўся літарамі Й Ё, у 1918г былі выведзены з алфавіта І Ђ(яць), віта, адменены ъ на канцы слова. У канцы 19 пачтку 20ст пачалі ужывацца дыграфы (дж дз). Спалучэнні шч на месцы ц , з’явілася Ў, значок апострафа, Але былі выведзеня щ ъ.

29. Змест і задачы арфаграфіі. Асноўныя паняцці арфаграфіі.

У сучаснай практыцы тэрмин арфаграфия мае некальки значэнняу:

-раздзел мовазнауства, яки вывучае правилы перадачы вуснай мовы на письме.

-систэма агульнапрынятых написаняу, якая склалася гистарычна и якой карыстаецца грамацтва.

-правилы якия патрабуюць аднастайны абавязак для усих нойсбитау, мовы правильнае написане слоу и часта у тых выпадках дзе выкарыстоуваюцца розныя написани.

Задача: выпрацавауць такия правилы написання, якия адначасова были простыя у выкарыстанни адлюстраванне гукавых складоу вуснай мовы и захоували нязменнасць некаторых марфем. Паездка, паесдка, паезтка. Правапис – зъяуляецца калькай грэчаскага слова. У адрозненне ад тэрмина арфаграфии ён мае больш шырокае абазначэнне(арфаграфия + пунктуацыя). Тыя написанни якия не патрабуюць выкарыстанне арфаграфичных правилау, а апираюцца на слых называюцца апорными: - абазначэне нацискнога галоснага. – абазначэнне зычных перад галосными и санорными. – абазначэнне й на канцы слоу пасля галосных. – у(нескладовае) у сярэдзине слоу пасля галосных перад зычными. – абазначэнне мяккасци ь.

Арфаграма – правильнае написанне, якое патрэбна выбраць з рада магчымых пры адным и тым жа вымауленни и адпавядаючы иснуючыми правилу ци традыцыи. Расчоска. У бел арфаграфии можна вылучыць 5 раздзелау: - правилы перадачы на письме галосных и зычных. – правилы злитнага и паузлитнага и асобнага написання слоу. – правилы ужывання вяликай литары.- правилы пераносу слоу. – правилы скарочанага написання слоу. Арфаграфичнае правила – якое прапаноувае нарматыунае написанне слова у адпаведнасци з канкрэтным арфаграфичным прынцыпам. Агульнае правила беларускай арфаграфии- праверка арфаграм слабай пазицыи па моцнай.

30.Фанетычны прынцып сучаснай беларускай арфаграфіі і заснаваныя на ім правілы.

Арфаграфичны прынцып – пэуная закономерность звязаная з нацыянальнай спецыфикай мовы на аснове якой грунтуюцца и абъядноуваюцца у групы канкрэтныя правилы написання. Фанетычны – таки прынцып паводле якога гуки перадаюцца на письме адпаведна литаратурнаму вымауленню, на фанетычным прынцыпе пабудованы наступныя правилы: - написанне э, о, а, е, ё, я холад-халады, сэрца-сардэчны, белы-бялютки, лён-лянок. – правапис галосных у складаных словах: доугачасовы, дауганосы. – правапис прыстауных галосных: быу иржавы, амшара. – правапис у(несклад). – правапис д-дз, т-ц:добры-дзве, крэдыт-цир. – правапис прыставак на з, с: расказаць, разбегчыся – расол, ростань, расадник, разява.