Учебное пособие 1622
.pdf5. ПРЕДЕЛ ФУНКЦИИ
Литература: [2, гл. 2, §§ 2 7, раздел 3, гл. 2, §§ 1 8, 10 16].
5.1. Основные теоремы о пределах функции. Раскрытие простейших видов неопределенностей
При практическом вычислении пределов следует использовать следующие теоремы: если существуют конечные пре-
делы |
lim f (x) A |
и |
lim g(x) B, то |
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
x a |
|
|
|
|
|
x a |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
а) |
lim f x g x A B , |
б) |
lim f x g x A B , |
|
||||||||||||||||||
|
x a |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x a |
|
|
|
|
|||||
в) |
lim |
f x |
|
A |
, если |
В 0, |
г) |
lim f x g x AB. |
(5.1) |
|||||||||||||
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
x a g x |
|
B |
|
|
|
|
|
|
|
x a |
|
|
|
|
||||||||
Все эти формулы верны и при х . |
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
Пример. |
Найти lim |
3x2 4x 7 |
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x 1 2x2 5x 6 |
|
|
|
|
||||||||
|
Решение. Применяя формулы (5.1), получим |
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
3x |
2 |
4x 7 |
lim 3x2 |
4x 7 |
|
|
|||||||||
|
|
|
|
lim |
|
x 1 |
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
lim 2x2 |
5x 6 |
|
||||||||||||
|
|
|
x 1 2x2 |
5x 6 |
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x 1 |
|
|
|
|
||||
|
|
|
lim 3x2 lim 4x lim 7 |
|
3 1 4 1 7 |
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
x 1 |
|
|
|
|
x 1 |
|
x 1 |
= |
= 2. |
|
|||||||||
|
|
|
lim 2x2 lim |
5x lim 6 |
|
2 1 5 1 6 |
|
|
||||||||||||||
|
|
|
x 1 |
|
|
|
|
x 1 |
|
x 1 |
|
|
|
|
|
|
|
Пример. Найти lim 3x x2 .
x 2
Решение. По формуле (1) lim 3x x2 = 64= 1296.
x 2
80
Часто приходится иметь дело с пределами отношения бесконечно малых величин, отношения бесконечно больших величин, произведения бесконечно малой и бесконечно большой величины, которые в зависимости от частного закона изменения рассматриваемых величин могут принимать различные значения или даже не существовать. Выражения вида
0 , , 0 , , 1 называются неопределенностями.
0
Пример. |
Найти lim |
x |
2 5x 6 |
|
|
|
. |
||
|
|
|||
|
x 2 |
|
x2 2x |
|
Решение. |
При х 2 |
пределы числителя и знаменателя |
дроби равны нулю. В этом случае говорят, что получается не-
определенность вида 0 . Чтобы раскрыть указанную неопре-
0
деленность, стоящие в числителе и знаменателе многочлены нужно разложить на множители, выделив множитель (х 2). После этого дробь сократить и перейти к пределу. Имеем
|
x2 5x 6 |
|
x 2 x 3 |
|
|
x 3 |
1 |
|
||||||
lim |
|
= lim |
|
|
|
|
|
= lim |
|
|
|
|
. |
|
x 2 |
x2 2x |
x 2 |
x(x 2) |
|
x 2 x |
2 |
|
|||||||
|
Пример. |
Найти |
lim |
|
x2 9 |
|
. |
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
x 3 |
x 1 2 |
|
|
|
0
Решение. Здесь также имеем неопределенность вида 0
. Для раскрытия этой неопределенности умножим числитель и знаменатель дроби на выражение x 1 2 , которое называется сопряженным знаменателю. Упростив, перейдем к пределу и получим
|
|
x2 |
9 |
= lim |
(x2 9)( |
x 1 |
2) |
||||||
lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
x 3 x 1 2 x 3 ( x 1 2)( x 1 2)
81
= lim |
(x 3)(x 3)( x 1 2) |
= lim |
(x 3)(x 3)( |
x 1 2) |
|
||
|
|
|
|||||
x 3 |
|
|
2 22 |
x 3 |
x 3 |
|
|
x 1 |
|
|
= lim (x 3)(x 1 2) 24.
x 3 |
|
|
|
Пример. Найти lim |
6x2 |
5x 4 |
|
|
|
. |
|
|
|
||
x 2x2 |
7x 2 |
Решение. При x числитель и знаменатель дроби неограниченно растут. В этом случае говорят, что имеет место
неопределенность вида . В этом случае необходимо раз-
делить числитель и знаменатель дроби на xn , где n – старшая
из степеней. Разделим числитель и знаменатель на x2 , после чего перейдем к пределу:
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5 |
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5 |
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
lim |
|
6 |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
6x2 |
5x 4 |
|
|
|
|
|
|
x |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x2 |
|
|
|
6 |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
lim |
|
= lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
= |
|
x |
|
x |
|
|
|
|
|
3. |
||||||||||||||||||||||||||||||
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
7 |
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
7 |
|
|
|
2 |
|
|
2 |
|||||||||||||||||
x |
2x |
7x 2 |
|
|
x |
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
lim |
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
x |
|
|
x |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 6x 5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
Пример. |
|
|
|
|
|
|
|
lim |
|
|
7x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
Найти |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x 4x3 8x2 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Решение. Имеем неопределенность вида |
|
|
Разделим |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
. |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
числитель и знаменатель дроби на x3 и получим |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
7 |
|
6 |
|
|
|
|
5 |
|
|
|
7 |
6 |
|
|
|
|
5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
lim |
x |
x2 |
|
x3 |
|
x x |
x2 |
|
|
|
|
|
x3 |
|
0 0 0 |
|
0 |
|
0. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
8 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
x |
4 |
8 |
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
4 0 0 4 |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
lim |
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
x |
x3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
x3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
82
Неопределенность вида раскрывается путем све-
дения ее к неопределенностям вида 0 или .
0
|
|
1 |
|
|
6 |
|
Пример. Найти lim |
|
|
|
. |
||
|
|
|
||||
x 3 |
|
|
|
|
x2 9 |
|
x 3 |
|
|
Решение. Здесь имеется неопределенность вида . Преобразовав исходное выражение путем приведения к общему знаменателю, получим рассмотренную выше неопределен-
ность вида |
0 |
: |
|||
|
|||||
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
lim |
|
|
|
||
|
|
||||
x 3 |
|
|
|
|
|
x 3 |
|||||
Пример. |
Найти |
6 |
|
|
|
|
|
x 3 |
|
|
1 |
|
||||
|
= lim |
= lim |
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
||||||||||
x2 9 |
|
|
x 3 x2 9 |
x 3 x 3 |
||||||||||
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
x |
2 |
x |
x |
2 |
|
|||||||
lim |
|
|
|
|
x . |
|||||||||
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 .
6
Решение. Имеем неопределенность вида . Умножим и разделим заданное выражение на сопряженную величи-
ну, после чего придем к неопределенности вида :
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
lim |
x2 |
x |
|
x2 |
x |
x2 |
x |
|
x2 x |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x2 x x2 x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
=lim |
|
|
|
x2 x x2 x |
|
|
|
|
lim |
|
|
|
|
|
|
|
2x |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
x |
x2 x x2 x |
|
|
x |
|
x2 x x2 x |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
=lim |
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
lim |
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
1. |
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
x |
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
x |
1 0 1 0 |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
1 |
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Задачи для самостоятельного решения: [1, гл.1, §4, №№ 4.12 4.15, 4.18, 4.24, 4.27, 4.30 4.32, 4.34].
83
5.2. Замечательные пределы
При вычислении пределов трансцендентных функций
для раскрытия неопределенностей вида 0 и 1 часто
0
используются первый и второй замечательные пределы:
1) |
lim |
sin x |
1; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
x 0 |
|
x |
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
1 |
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
2) |
lim |
1 |
|
|
|
lim |
(1 ) е 2,71828. |
(5.2) |
||||||||||||||||||||||
|
x |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
x |
|
|
|
0 |
|
sin 7x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
Пример. |
Найти lim |
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x 0 sin 3x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
Решение. Имеем неопределенность |
0 |
. Используя, пер- |
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|||||||
вый замечательный предел, получим |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
sin 7x |
|
|
|
|
|
|
sin7x |
7x |
|
|
|
7x lim |
|
sin7x |
|
7 1 |
|
7 |
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
lim |
=lim |
|
7x |
|
|
lim |
x 0 |
|
|
|
7x |
|
|
|
. |
|||||||||||||||
x 0 sin 3x |
|
x 0 |
sin3x |
|
|
x 0 |
3x lim |
|
sin3x |
|
3 1 3 |
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3x |
|
|
|
x 0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3x |
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
Пример. Найти lim |
1 cos5x |
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x 0 x2 |
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
||||||||||
Решение. Имеем неопределенность вида |
. Используя |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
тригонометрическую формулу (1 cosx 2sin2 |
x |
|
) и первый |
|||||||||||||||||||||||||
2 |
||||||||||||||||||||||||||||
замечательный предел, получим |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
5x |
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
1 cos5x |
|
2sin2 |
5x |
|
|
|
25 |
sin |
5x |
|
sin |
25 |
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
2 |
|
2 |
|||||||||||||||||
lim |
|
=lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
lim |
|
|
|
|
lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
x 0 |
x2 |
x 0 |
|
5x 2 |
4 |
|
|
|
2 x 0 |
|
5x |
x 0 |
|
|
5x |
2 |
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
2 |
25 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
84 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2x 1 3x 1
Пример. Найти lim . x 2x 1
Решение. Предел основания при x равен 1 (его можно вычислить рассмотренным ранее способом), а предел показателя при x равен . Поэтому здесь мы имеем дело с
неопределенностью вида 1 , для раскрытия которой используется второй замечательный предел. Преобразуем исходное выражение, почленно разделив числитель основания на знаменатель. Получим
|
2x 1 3x 1 |
|
2x 1 2 3x 1 |
|
2 |
3x 1 |
||||
lim |
|
|
|
= lim |
|
|
lim 1 |
|
|
|
2x 1 |
2x 1 |
|
||||||||
x |
|
x |
|
x |
2x 1 |
|
Сведем задачу ко второму замечательному пределу:
|
|
|
2x 1 |
|
lim |
2(3x 1) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
x |
2x 1 |
|
|
|
|
|
|
|
2(3x 1) |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
2 2 |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
lim |
|
|
2x 1 |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
lim 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
e x |
|
|
|
|
|
|
|
|
e3. |
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
x |
2x 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
Пример. Найти |
lim 1 |
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
x 0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
Решение. Преобразовав данную функцию, воспользуемся |
|||||||||||||||||||||||||||||||||
вторым замечательным пределом. Тогда |
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5 |
|
5 |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
x x |
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
lim 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5 |
|
|
|
|||||||
|
|
|
=lim 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
е |
|
. |
|
|||||||||||||||||
|
x 0 |
|
5 |
x 0 |
5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 , 00 , 0 |
|||||||||
5.3. Раскрытие неопределенностей вида |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
Неопределенность вида 0 |
сводится к рассмотрен- |
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
ным выше неопределенностям вида |
|
|
|
|
|
|
или |
|
|
с помощью |
|||||||||||||||||||||||
|
0 |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
тождественного преобразования заданной функции.
85
Пусть lim |
f (x) 0, а lim |
g(x) .Тогда |
||||
x a |
x a |
f (x) |
|
g(x) |
|
|
lim |
f (x)g(x) lim |
|
lim |
. |
||
|
|
|
||||
x a |
x a1 g(x) |
x a1 f (x) |
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
Пример. Найти lim |
|
|
sin |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
2 |
|
|
|
2 |
. |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
Решение. |
Имеем неопределенность вида 0 . Сведем |
||||||||||||||||||||||||||
ее к неопределенности вида |
|
0 |
и воспользуемся первым за- |
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
мечательным пределом. Будем иметь |
|
|
|
|
4 |
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
4 |
|
|
sin |
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
sin |
|
|
||||||
x |
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
||||||||
lim 2 |
|
sin |
|
|
=lim |
|
|
2 |
|
|
4 lim |
|
|
2 |
|
4 1 4. |
|||||||||||
|
2x |
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
x |
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
4 |
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
2x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2x |
|
|
|
|||
Пусть |
теперь |
|
lim f (x) 0 |
или |
, |
а |
|
lim g(x) 0. В |
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
x a |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x a |
этом случае при вычислении предела |
|
lim |
f (x)g(x) мы имеем |
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x a |
|
|
|
|
дело с неопределенностями вида 00 или 0 . Эти неопределенности преобразуются к неопределенностям вида 0 с
помощью тождества f (x)g(x) eg(x)ln f (x) ( f (x)
0
сводятся к неопределенностям вида или
0
Задачи для самостоятельного решения: [3, 695; 4, гл. 1, 4.36 4.42, 4.49 4.53, 4.58].
0) и далее
.
№№ 657
86
|
|
|
|
|
|
|
|
Задачи для самостоятельного решения |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
Вычислить пределы следующих выражений: |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
x2 2 |
|
|
|
|
|
|
x2 3 |
|
|
|
1 |
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|||||||||||||
1. |
lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. 2. |
lim |
|
. 3. lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|||||||||||
|
x 0 3x2 5x 1 |
|
|
|
x 3 x2 3 |
|
|
x 2 2 x |
|
|
8 x3 |
|
|||||||||||||||||||||||||||
4. |
|
|
x2 |
2x 1 |
|
5. lim |
(x h)3 |
x3 |
6. |
|
|
|
|
|
|
|
|
8x3 1 |
|
|
|||||||||||||||||||
lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
. |
|
|
lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|||||||||
|
x 1 |
x3 |
x |
|
|
|
|
|
h 0 |
|
h |
|
|
|
|
|
x |
1 |
|
6x2 5x 1 |
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
x |
2 |
(a 1)x a |
|
|
|
|
|
x |
3 |
|
|
|
|
|
x |
2 |
|
|
|
|
|
|||||||||||||
7. |
|
|
|
|
|
8. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
lim |
|
|
|
3 |
|
|
|
|
3 |
. |
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
x |
a |
|
lim |
2x |
|
|
|
|
2x 1 |
. |
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
x a |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
1 |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
9. |
lim |
|
x4 5x |
|
. |
|
10. |
|
|
|
(x 1)5 |
(x 2)5 (x n)5 |
|
|
n H. |
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
, |
|
||||||||||||||
|
x x2 |
3x 1 |
|
|
x a |
|
|
x5 n5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
11. lim 3x 1 .
x 5x 3 x
13. |
lim |
|
x |
x 1 1 |
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
x 1 |
|
|
|
x2 1 |
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
15. |
lim |
|
|
x2 |
4 |
2 |
. |
|||
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
x 0 |
|
|
x2 9 |
3 |
|
12. lim |
x 1 3 |
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
x 10 |
x 10 |
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(x 1). |
14. lim |
|
|
|
2x |
. |
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
||||||||||
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
3x 3x |
||||||||||
|
|
|
|
3x |
16. lim (x a x).
x
17.lim(4x2 7x 4 2x).
x
|
Используя замечательные пределы, вычислить: |
||||||||||||||
18. |
lim |
sin 3x |
. |
|
19. |
lim |
sin7x |
. |
20. lim xctg x. |
|
|
||||
|
x 0 |
x |
|
x tg3x |
|
x 0 |
|
|
|||||||
21. |
lim |
3arcsin x |
. |
22. |
lim |
1 cos2x |
. 23. lim |
cos x cos x |
. |
||||||
|
|
|
|||||||||||||
|
x 0 |
4x |
|
x 0 |
x2 |
|
x 0 |
x2 |
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
87 |
|
|
|
|
|
24.lim |
1 |
ctgx . 25. lim |
tg |
x |
sin |
x |
. 26. lim |
|
2 2cosx |
. |
||
|
|
|
|
|
||||||||
x 0 sinx |
|
x |
|
2 |
2 |
x |
|
|
4x |
|||
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x 3 |
|
2x 1 |
|
x2 |
5 |
|
x2 |
|||||||
27. |
lim |
|
|
|
x tgx. 28. |
lim |
|
|
|
. 29. |
lim |
|
|
|
|
|
. |
||||||||
|
|
|
|
|
2 |
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
x x 2 |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x x |
|
|
5 |
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
2 |
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ax |
a |
|
|
|||||
30. |
lim(cosx)x |
2 |
. 31. |
lim |
x[ln(2 x) ln x]. |
32. |
lim |
|
|
. |
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
x 0 |
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
x 1 x 1 |
|
|
||||||
|
Вычислить односторонние пределы: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
x 3 |
|
|
|
|
2 x |
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|||
33. |
lim |
|
. |
34. |
lim |
. |
|
35. |
lim (2 x)x . |
|
|
||||||||||||||
|
x 3 |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
x 3 |
|
|
x 2 4 x2 |
|
|
x 0 |
|
|
|
|
|
|
1
36.lim 72 x. 37. lim arctgx.
x 2 x
|
Найти пределы: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
x3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
38. |
lim |
|
4x 1 |
. |
|
39. |
lim |
|
tg2x |
. |
40. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4x2 1 |
x |
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
lim |
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
||||||||||||||||
|
x 13x |
2 x 2 |
|
|
|
|
|
x |
|
|
sin 4x |
|
|
|
|
|
|
x |
|
3x 5 |
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
7x2 5x 1 |
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
41. |
lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
42. |
|
|
lim |
|
x |
x |
|
a |
|
|
. |
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
2x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
x 3 14x2 |
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
43. |
|
|
|
|
|
|
|
x2 x 1 |
1 |
44. |
|
|
|
sin10x |
|
|
45. |
|
|
|
1 cos2x |
||||||||||||||||||||||
lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
lim |
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
lim |
|
|
. |
||||||||||||
|
x |
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
sin 9x |
|
|
|
|
|
|
|
|
x 0 |
xsin x |
|||||||||||||||||
|
|
|
tgx sin x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
lim |
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
46. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
47. lim |
|
x |
|
1 |
|
x |
|
4x . |
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
x3 |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
x 0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
48. |
|
|
|
|
1 |
|
|
|
4 |
|
|
49. |
|
|
|
cos(a x) cos(a x) |
|||||||||||||||||||||||||||
lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
x 2 x 1 |
x2 4 |
|
|
|
|
x 0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
88 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
50. |
lim |
sin(x b) sin(x b) |
. |
51. |
lim |
|
2xsin x |
. |
|
|
|
|
|
|||||||
|
x 0 |
|
2x |
|
x 0 sec2x 1 |
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
sin2 3x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
2 |
|
|||||||
52. |
lim |
|
|
|
. |
|
53. |
lim |
|
x |
|
x 1 |
x |
|
x . |
|||||
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
x 0 |
1 xsin x cosx |
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2x
54.lim 5x 3. 55. lim xcosx 5(x2 3x 1).
x x 0
56. |
lim |
1 x2 |
|
1 x |
|
. |
57. lim |
xtgx |
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
x 0 |
1 |
1 x |
|
|
|
x 01 cosx |
|||||||||||
|
1 |
3 |
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
3 |
|
|
|
|||
59. |
x |
|
|
60. lim |
|
1 x |
3x 1 |
|
||||||||||
lim |
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
. |
|||||
|
|
|
|
|
|
|
6x |
|||||||||||
|
x 11 |
5 x |
|
x 0 |
|
|
|
|
. 58. lim 1 2sin x.
x 6 x
6
61. |
lim (secx tgx). |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ответы |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
1. |
2. |
2. 2. |
3. . |
4. |
0. |
5. 3x2. |
6. |
|
6. 7. (a 1)/3a2. |
8. 1.4. |
||||||||||||||
9. . 10. |
n. |
11. |
3/5. |
12. |
1/6. |
13. |
|
|
/2. |
14. |
|
|
|
15. |
3/2. |
|||||||||
|
2 |
2/3. |
||||||||||||||||||||||
16. |
0. |
|
17. 7/4. |
18. |
3. |
19. |
7/3. |
20. 1/ . |
21. 3/4. |
22. 2. |
||||||||||||||
23. |
( 2 |
2)/2. |
24. |
0. |
25. / . |
26. |
|
|
|
/4. 27. 1. 28. e10. |
||||||||||||||
|
2 |
|||||||||||||||||||||||
29. |
e10. |
|
|
30. e 1/2. |
31. 2. |
32. alna. |
33. +1, |
1. 34. , |
+ . |
|||||||||||||||
35. |
+ , |
0. |
36. |
0, |
+ . |
37. |
2, |
2. |
38. 2/3. |
39. |
1/2. |
|||||||||||||
40. |
1/3. |
|
|
|
41. |
1/2. |
42. |
0. |
43. |
1/2. |
44. –10/9. 45. 2. |
46. |
1/2. |
|||||||||||
47. |
–2. |
|
|
48. |
–1/4. |
49. |
2sina. |
50. |
|
cosb. |
51. |
1. |
52. 9. |
|||||||||||
53. 1. 54. 25. 55. |
5. 56. 1. 57. |
2. 58. |
|
|
|
. |
59. |
5/3. |
60. |
–1/9. |
||||||||||||||
|
3 |
|||||||||||||||||||||||
61. |
0. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
89 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|