6.Тиімді өндіріс құрылымының мәні мен түсінігі

Өнеркәсіптік кәсіпорындағы өндірістік құрылымның 3 түрі бар:

*заттай құрылымды қолданған кезде кәсіпорынның негізгі цехтары мен учаскелерінің әрқайсысы белгілі бір өнімді, не болмаса белгілі бір бөлшектерді өндіруге маманданады.

Ерекшелігі: заттай құрылымның көптеген пайдалы көрсеткіштері болады. Ол цехтардың арасындағы байланысты дамытады, өндіріс циклін азайтады, жұмысшылардың өнім сапасын көтеруге деген көзқарасын жақсартады. Соның арқасында өнім өндіру ұлғаяды, өндіріс шығындары азаяды.

*технологиялық құрылым қолданғанда технологиялық процестің ретіне байланысты жұмыс орындалады.

Ерекшелігі: Өндірістік құрылымның бұл типі цехты не болмаса учаскені басқаруды дамытады және өндірістің бір номеклатуралы өнім шығаруына ықпал жасайды. Кемшіліктері: цехтардың арасындағы өндірістік қарым-қатынастардың күрделенуі, жоғарғы өнімді құрал-жабдықтар мен құралдар қолданудың мүмкіншілігінің жоқтығы. Бұлардың бәрі еңбек өнімділігінің төмендеуіне, шығында көлемінің өсуіне әсерін тигізеді.

*аралас заттай құрылымның да, технологиялық құрылымның да элементтерінен тұрады және бұл тип цехаралық тасымалдардың көлемі азаюына, өнім өндірудің өндірістік циклының қысқаруына, еңбек жағдайын жақсартуға еңбек өнімділігін арттыруға, өнімнің өзіндік құнын азайтуға әсерін тигізеді.

7.Өндіріс құрылымының элементтері

Өндіріс құрылымының негізгі элементтері болып жұмыс орны,бөлімшелер,цехтар болып табылады.

Жұмыс орны- қызметкердің қ еңбек қызметі процесінде өзінің еңбек міндеттерін орындау кезіндегі тұрақты немесе уақытша болатын орны.

Бөлімше- белгілі бір өнім шығару процесіне және қызмет көрсету топтарынан тұратын өндірістік бөлімше.Және бұл жерде негізгі және көмекші жұмысшылардан басқа– Бөлім шебері болады.

Цех- әкімшілік жағынан оқшауланған, белгілі бір жұмыс атқаратын бөлімше.

Негізгі- өнім дайындалады.

Көмекші- қызмет көрсету.

Жанама-қалдықты өңдеу.

Қосалқы -буып түю.

8.Кәсіпорынның функционалдық бөлімшелері

Қызмет көрсетуші бөлімшелер – кәсіпорынның барлық құрылымның бөлімшелерінің қалыпты қызметын қамтамасыз ететін бөлімшелер , оларға тұрғын үй коммуналдық бөлімдер, олардың қызметтері , фабрикалар , ас үйлер, асханалар, демалыс орындары , медициналық- санитарлық бөлімдер, ерікті спорт қоғамдары, оқу орындары жатады.

9.Өндірістік циклдің ұзақтығы және оның түсінігі мен есептелу тәртібі

Өндірістік цикл–кәсіпорынның өндірістік шаруашылық қызметінің көптеген көрсеткіштерінің есебі үшін қайнар көзі ретінде, ең маңызды техника –экономикалық көрсеткіштердің бірі болып табылады.

Өндіріске өнімді өндіруге жіберу мерзімі мен оның дайын өнім ретінде шығару мерзімі белгіленеді.

Аяқталмаған өндірістің көлемі анықталады.

Өндірістік құрылымдарының қуаттылығы есептеледі.

Басқада жоспарлы-өндірістік есептер жүзеге асырылады.

Өнімді (партия) дайындаудың өндірістік циклі бұл өндіріске жартылай фабрикаттар мен материалдардың жіберулерінен негізгі өндірісте дайын өнімді (партия) алғанға дейінгі аралықта табылатын күнтізбелік кезеңді білдіреді.

Өндірістік циклдің құрылымы:

• Негізгі операциялардың орындалу уақыты

• Көмекші операциялардың орындалу уақыты

• Өнімді дайындаудағы үзілістер

• Т_п.ц, Т_техн - соответственно длительность производственного и технологического циклов;

• Т_пер — продолжительность перерывов;

• Т_ест.пр — время естественных процессов.