Емтихан сұрақтары

1.Сала туралы түсінік және олардың түрлері

Сала-бұл сапалы біртекті шаруашылық бірліктер тобы (кәсіпорын,ұйым,кеңсе), халық шаруашылығындағы біртекті өнімдерді шығаратын жәнее жалпы спецификалық функцияны атқарумен сипатталады.

Сала түрлері: Орман саласы, электроэнергетика саласы, машина жасау саласы, түсті және қара металл саласы, көмір саласы, мұнайгаз саласы, құрылыс саласы, химия саласы, қағаз өндіру саласы, азық-түлік саласы.

2.Саланың құрылымы мен инфрақұрылымы

Саланың құрылымы-халықтық жиынтықтың әр түрлі элементтер арасындағы байланыс.

Құрылым ерекшеліктері:

-тұрақсыздық(бір салалар дамыса,басқа сала құриды);

-апатты(салалар нарық ортасының әсерінен дамиды);

-салалар мемлекет тарапынан реттеледі;

Құрылым түрлері:

-техникалық

-салалық

-экономикалық

-территориялық

-қаражат көздері бойынша

-жекеше формасы бойынша

-қайта өндірістік

Техникалық құрылым-өз ішінде капиталға және жаңа құрылысқа салу, құралдарды сатып алу, іздеушілік жоба жұмыстары арасындағы байланысты көрсетеді.

Экономикалық құрылым-капиталды өндірістік және өндірістік емес экономикалық ортаға салу.

Территориялық құрылым-капиталды территория мен аймақтың басқа резервтеріне бөлу.

Салалық құрылым-капиталды экономикалық салалардың басқа да резервтеріне бөлу.

Қаражат көздері бойынша құрылым:

*жеке капитал

*несиелік капитал

*жергілікті бюджет көздері

*мемлекеттік бюджет көздері

Саланың инфрақұрылымы-экономиканың және адамдардың қызмет етуінің жалпы жағдайларын жасауды қамтамасыз ететін халық шаруашылығы салаларының жиынтығы.

3.Экономиканың салалары мен ортасы, олардың сипаттамасы мен өзара байланысы

Кез-келген елдің экономикасындағы біртекті салалар кешені өзара байланыста болады. Халықық шаруашылық кешен ерекше салалық, өндірістік және басқа құрылымдық сипаттамаларды қамтиды. Қоғамдық өндіріс қоғамдық еңбек бөлінісі және басқа факторларға байланысты материалдық және өндірістік емес сфераларға бөлінеді. Материалдық өндіріске өнім, энергия, жүктерді тасымалдау, өнімдерді сақтау, сұрыптау, орау және басқа функциялар түріндегі барлық қызметтер жатады . Материалдық өндіріске өнеркәсіп, ауыл және орман шаруашылығы,жүк көліктері, байланыс, құрылыс, сауда, қоғамдық тамақтану, ақпараттық сандық қызмет көрсету және басқалар жатады. Өндірістік емес тұрғын-үй коммуналдық шаруашылық, жолаушылар көлігі, байланыс, денсаулық сақтау, дене шынықтыру және әлеуметтәк қамсыздандыру, халықтық білім беру, мәдениет және өнер,ғылым, несие және сақтандыру жатады.

Материалдық өндіріс:

• Өнеркәсіп(электроэнергетика; топливная промышленность; черная металлургия; цветная металлургия; химическая и нефтехимическая промышленность; машиностроение и металлообработка; деревообрабатывающая и целлюлозно-бумажная промышленность; промышленность строительных материалов; стекольная и фарфорофаянсовая промышленность; легкая промышленность; пищевая промышленность; микробиологическая промышленность; мукомольно-крупяная и комбикормовая промышленность; медицинская промышленность; полиграфическая промышленность)

• Ауыл шаруашылығы

• Орман

• Балық

• Көлік және байланыс

• Құрылыс

• Сауда және қоғамдық тамақтандыру

• ақпараттық сандық қызмет көрсету

• Материалдық техникалық қамтамасыз ету

• Жылжымайтын мүлік операциялары

• Жалпы коммерциялық қызмет

• Геология және кендерді барлау