2.3 Мұнай және газ қорларының өндіруін талдау

Өзен кенорнының XIII-XVIII горизонттарының баланстық мұнай және газының қорлары, мемлекеттік зерттеулерден өтіп (протокол ГКЗ СССР №4883 13.05.66ж) , өніркәсіптік қорлары 1046.млн.тонна , ал алынатын қор -471,5 млн.тонна болды. Бастапқы баланстық еріген газ қоры , кенорын бойынша 76020,2 млн.м болды.

Ал горизонттар бойынша қарайтын болсақ, мұнайдың баланстық және алынатын қорлары:

-XIII горизонт бойынша 204 млн.тонна және 92 млн.тонна;

-XIV горизонт бойынша 450 млн.тонна және 203 млн.тонна;

-XV горизонт бойынша 140 млн.тонна және 63 млн.тонна;

-XVI горизонт бойынша 124 млн.тонна және 56 млн.тонна;

-XVII горизонт бойынша 98 млн.тонна және 44 млн.тонна;

-XVIII горизонт бойынша 30 млн.тонна және 13,5млн.тонна;

Өзен кенорнында өнімді қабаттардан, игеру басталғаннан бері 291510,3 мың.тонна мұнай және 677287,2 мың.тонна сұйықтық өндірілді. Оның ішінде, 110779,6 мың.тонна XIV(39%) горизонттан өндірілген. Басқа пайдалану объектерінен барлық өндірілген мұнай бойынша 1,3%-дан (Солтүстік-Батыс күмбезі) 24% -ға(XIII) дейін өндірілген. Кенорын бойынша ағымдағы мұнай өндіру коэффициенті 27,3% құрады.Негізгі горизонттар бойынша МИК 33,8%-дан(XIII) 11,4%-ға(Қумырын күмбезі) дейін өзгереді.

Өзен кенорны бойынша, мұнайға қаныққан қабаттардан 1.01.2009 жылғы мезгілге жылдық өндіру 5783,9 мың.тонна мұнай, 29889,5 мың.тонна сұйықтық өндірілді. Өндіріліп жатқан өнімнің орташа сулануы 80,6 % болды. Оның ішінде,1609,5 мың тонна мұнай XIII( 32,3%) және XIV(32,7%) горизонттардан өндірілді, қалған пайдалану объектілерінен 1,3%-дан (Қумұрын күмбезі) 12,1%-ға(XV) дейін өндірілді. 2008 жылы мұнай өндіру бойынша Қумұрын күмбезінің объектерінен өндірілген мұнай , кенорыннан түгел өндірілген мұнайдың 1,3 % құрайды, ал Солтүстік-Батыс күмбезі бойынша-1,9% құрайды. 2008 жылы өндіруші қордан өндірілген мұнай келесідей: өндіруші ұңғымалардан-5467,3 мың.т (94,5%), жаңа ұңғымалардан-265,9мың.т(4,59%), қозғалыссыз қордан шыққан ұңғымалардан-50,7мың.т(0,87%).

Бастапқы баланстық қордан игеру қарқыны 0,55% құрады, бастапқы алынатын қордан -1,24%, ағымдағы алынатын қордан -3,3% құрады. Ең жоғарғы игеру қақыны бойынша:

• Бастапқы баланстық қордан XIV горизонтта (0,8%) ;

• Бастапқы алынатын қордан -1,75%(XIII) ;

• Ағымдағы алынатын қордан-4,37%(XIII) ;

Горизонттарды игеруді талдау тек қана, бүкіл кенорын бойынша мұнай өндірудің технологиялық көрсеткіштерінің өзгерісін анықтауға мүмкіндік береді.

Кен орын бойынша 2008 жылы мұнай өндіру көлемі бойынша максималды көрсеткіш 3а блокта(752 мың.тонна), 2а блокта(629,5мың тонна) , өнімнің сулануы 82% болды.

Пайдалану объектілері және блоктар бойынша жеке-жеке қарастырсақ, ең көп мұнай және сұйықтық өндіру 3а блоктың XIV горизонтынан 163,965 мың.тонна өндірілген, ең аз көрсеткіш -4а блоктың XVII горизонтынан (0,889 мың тонна мұнай және 11,5 мың тонна сұйықтық) өндірілген.

Кенорынды игеру жағдайын талдау нәтижесінен , мұнайды шығару негізінен механикалық тәсілмен жүзеге асады (ШТС), жылдық мұнай өндіру 5623,9 мың.тонна және 28520,3 мың.тонна сұйықтық. Фонтанды ұңғымалардан 159,3 мың.тонна мұнай және 816,9 мың.тонна сұйықтық өндірілді. Кенорын игеріліп басталғаннан бері 01.01.2008 жылға дейін 21211,7 млн.м еріген газ өндірілді.

2.6 - кесте - “Өзенмұнайгаз” ААҚ-ң ұңғылар қоры 2008-2010 жж

Аталуы		2008		2009		2010
1.Мұнай қоры
Пайдалану қоры		3603		3578		3559
а) әрекеттегі		2266		2145		2362
Соның ішінде: фонтанды		16		19		17
Газлифтілі	6		0		0
Аталуы	2008		2009		2010
ШТС	2244		2126		2345
Жай әрекеттегі қоры	341		446		248
б) әрекетсіз қор	1335		1429		1195
Соның ішінде: фонтанды	5		5		5
Газлифтілі	61		59		52
ШТС	1269		1365		1138
Меңгеруде	2		4		2
2. Айдау қоры
Пайдалану қоры	1263		1168		1162
Сонын ішінде: әрекеттегі	632		535		527
Әрекетсіз	628		631		632
Орналастырылған	3		2		3
Соның ішінде: тұрып қалған	68		62		44
Бақылау	480		567		586
Жойылғаны	589		627		631
Су өндіретін	12		12		12
Тоқтатып қою	1		1		1
Жиыны	5943		5953		5951

Жылдық еріген газ өндіру 2008 жылы 231,4 млн.м болды, бұл 2009 жылдан 16,5% көп. Кенорын бойынша орташа газ факторы 40м /т.

1.01.2008 жылы 1307,6 мың м³ табиғи газ газ өндірілді және 43,55 мың тонн конденсат өндірілді, бұл 2003 жылға қарағанда 103,365 мың тонн және 4,95 мың тонн аз. Бұлай болу есебі РГГ “МАЭК”-тің құрғақ газ қабылдауының күрт төмендеуі

Барлық көмірсутек кеніштерде мұнай және газды ұңғыманың түбіне жылжытатын көп немесе аз мөлшерде әртүрлі энергиялар әсер етеді. Өзен кенорны су арынды және серпімді арынды режиммен игеріледі. Режимдердің әсер етуінде көп жағдайда бастапқы қабат қысымымен және игеру процесінде қысымның өзгерісі үлкен роль ойнайды. Қабат қысымы - өнімді қабаттың энергетикалық мүмкіншіліктерін, ұңғымалардың өнімділігін және түгел кеніштің өнімділігн анықтайтын ең негізгі фактор.

Кеніштің энергетикалық жағдайы, сұйық өндіру көлемін сипаттайтын негізіг көрсеткіш болып есептеледі. Игеру прцесінде игеру режимін бақылау үшін қабат қысымының өзгеруін зерттеу қажет.Өнімді қабаттарда қабат қысымының өзгерісін изобара карталар арқылы бақылайды. Осы себеппен изобара картасын немесе бірдей қысымдардың картасын салады және горизонттар бойынша орта қабат қысымын анықтайды.