Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
Билеты 9в кл..doc
Скачиваний:
17
Добавлен:
22.08.2019
Размер:
140.8 Кб
Скачать

1.Һөнәрләр, яраткан һөнәрегез турында сөйләгез.

2. Текстны тәрҗемә итегез, сорау җөмләләр төзегез.

Безнең як табигате

Татарстанның табигате төрле: урманнар да, далалар да бар анда. Безнең якларның һавасы да йомшак. Кышлары да чамасыз салкын түгел, җәйләре дә түзә алмаслык эссе түгел. Бай табигате, йомшак һавасы иген үстерергә, терлек үрчетергә уңай.

Безнең як табигате турында: "Җил дә вакытында исеп, яңгыр да вакытында ява",- дигән Г.Тукай.

Әйе, зарланырлык түгел табигатькә. Япониядәге җир тетрәүләр, Кытай, Америкадагы көчле яңгырлар, Камчатка вулканнары да юк бездә.

Әмма бездә дә афәтләр була. Кышкы буранда адашып, туңып үлгән кешеләр турында ишеткәнегез бармы?

Ә бозлы яңгырлар күпме иген басуларын, яшелчә, җимешне юкка чыгара? Яшен сугып үтергән кешеләр күпме? Безнең як табигатенең тагын бер афәте - давыллар.

Хәзер табигать кешегә һәрвакыт мәрхәмәтле түгел. Яңгырлы көзләрдә икмәк уңышы кими.

Кайсы кыш карсыз була. Басуларда уҗым туңа. Җирдә дым булмый.

Чамасыз салкын - чрезмерно холодно

Түзә алмаслык - нестерпимо

Җир тетрәү - землятрясение

Афәтләр - стихийные бедствия

Зарланырлык түгел - нечего беспокоиться

Яшен сугып үтергән - убитых молнией.

3. Җөмләләрне тәрҗемә итегез.

1) Я сейчас не учусь в вашей школе, потому что живу в другом городе.

2) Около нашего города есть лес, поэтому у нас воздух чистый.

3) Җди меня на остановке, я приду вечером.

4) В нашем классе много девочек, а в вашем классе как?

5) В на шәй деревне люди живут очень дружно.

6) Соседям всегда нужна помощь, потому что они старые люди.

Билет №15

1. Табигатьне саклау турында сөйләгез.

2. Текстны укыгыз, тәрҗемә итегез, сорауларга җавап бирегез.

Чаллы икмәге

Икмәк кибете бездән ерак түгел. Мин анда күп тапкыр булдым. Анда сатучылар халыкка тәмле җылы икмәк саталар. Без көн саен яңа пешкән камыр ризыклары сатып алабыз.

Ә өстәлгә икмәк ничек килә? Кеше икмәкне зур көч куеп таба. Кырлардан ашлыкны җыйгач, аны амбарларда саклыйлар. Аннан тегермәндә он тарталар.

Күптән түгел безнең мәктәп укучылары Чаллы икмәк заводына экскурсиягә бардылар. Анда алар икмәкнең ничек пешкәнен күрделәр. Эшчеләр зур казанга су, он һәм кирәкле күләмдә чүпрә салалар. Тимер "куллар" камыр баса башлый. Аннан камырны җылы урынга куялар.. Камыр кабаргач, табаларга салалар һәм мичкә куялар. 1-1,5 сәгать вакыт узгач, хуш исле Чаллы икмәге пешеп җитә.

Йөк машиналары җылы . икмәкне Чаллы кибетләренә илтә. Шулай' итеп, балалар эшчеләрнең авыр хезмәтен күрде.

Камыр ризыклары - мучные изделия

Тегермән - мельница

Камыр кабара - тесто поднимается

Камыр баса - замешивает тесто

Сораулар:

  1. Икмәк кибете кайда урнашкан?

  2. Икмәк кайда пешә?

  3. Укучылар кая бардылар?

  4. Алар нәрсә күрделәр?

3. Сообщи о том, что

1) Когда наступает весна, к нам прилетают птицы.

2) До прихода мамы ты помыл полы.

3) Когда сдашь экзамены, ты поедешь в деревню.

Билет №16