Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
ответы на вопросы литл.docx
Скачиваний:
23
Добавлен:
27.04.2019
Размер:
111.49 Кб
Скачать

Вопрос 8 Дзяржауна-палiтычнае I гаспадарчае развiццё Вялiкага княства Лiтоускага у другой палове XIV—XV ст. Крэуская унiя

У другой палове XIV-XV ст. асноунымi галiнамi гаспадаркi •з'яулялiся земляробства i жывёлагадоуля. Зямля належыла феaодалам. Буйшейшым феадалам была дзяржава, якая мела вялiкiя зямельныя абшары. Галоуным уладальнikам дзяржауных зямель з'яyляуся сам вялiкi князь. Буйнейшых землеуладальнiкау называлi магнатамi, сярэднiх i мелкiх — шляхтай. 3 XV ст. шляхтай сталi называць увесь клас феадалау. Панская гаспадарка мела натуральны характар. Фальваркi (гаспадаркi, разлiчаныя на рынак) у kанцы XV ст. з'яулялicя спарадычнымi. На панскай гаспадарцы працавалi за-лежныя сяляне. Прывiлей Казiмiра 1447 г. паклау пачатак запрыгоньванню сялянства. Прыгонныя сяляне - гэта сяляне, якiя не мелi сваей зямлi i асабiста залежылi ад феадала. Яны выконвалi павiннасцi - паншчыну i аброк. Грашовы аброк - чынш, данiна прадуктамi - дзякло. У гэты час адбываецца рост гарадоу i мястэчкау. У гарадах працавалi рамеснiкi-ганчары, ювелiры, шауцы, кавалi i iншыя. Нязменным спадарожнiкам рамяства з'яуляуся гандаль. Адзiн-два разы у тыдзень праводзiлiся таргi. У буйнейшых гарадах адзiн раз у год адбывалiся ярмаркi. На гарадскiх рынках iшoy гандаль памiж гарадамi i вескамi. Дзяржауна-палiтычнае жыццё у другой палове XIV-XV ст. звязана з прауленнем вялiкага князя Альгерда (1345-1377) i Ягайлы (1377-1392). Калi Альгёрд праводзiу палiтыку збiрання тэрыторыi вакол Вiльш, то Ягайла не стау пераемнiкам гэтай палiтыкi. Актывiзацыя захопнiцкай палiгыкi крыжакоу падштурхнула ВКЛ да саюза :з Польшчай. У 1385 г. Ягайла заключыу Крэускую унiю з Польшчай. Ажанiушыся з польскай каралевай Ядзвiгай, ён стау польскiм каралём i прыняу каталiцызм. Гэту падзею можна лiчыць часам змянення палiтычна-прававога становiшча беларускiх зямель. Праваслауная знаць беларускага паходжання ставiлася у няроунае становiшча з феадаламi каталiцкай веры. Гарадзельскi прывiлей 1413 г. не дазваляу праваслаунай знацi займаць пасады у дзяржауным Kipаваннi. Гэта вызвала незадавальненне у ВКЛ. Першым адкрыта выступiу cупраць гэтага стрыечны брат Ягайлы князь Вiтаут. У 90-я гг. XIV ст. ён узнавiу незалежнасць ВКЛ.

ВОПРОС№9: Культура Беларуси в 14-16вв.

В конце 15 в. в странах Европы наступает новый этап в развитии истории и культуры, который пришел на смену средневековью. Эпоху эту стали называть Возрождением или Ренессансом.В экономической, политической и идеологической жизни Европы произошли изменения, связанные с ломкой феодальных отношений и зарождением капиталистических. Укреплением буржуазной прослойки в обществе и развитии ее идеалогии на смену господству церковной культуры приходит светская. Это было время великих географических открытий, книгопечатания, развития искусства и т.д. В каждой стране появились свои художники, ученые, мыслители. В15-16 в сложились условия для становления культуры ВКЛ: рост городов, развитие товаро-денежных отношений, национальное самосознание. В это время на Б появляется светское направление в живописи, литературе, формируются библиотеки. Специфическая черта- существование веротерпимости. Новый шаг был сделан в области права и закона- созданы статуты ВКЛ. Идет становление искусства, бел языка, лит-ры. В первой пол 16в произошли изменения в обычаях, морали. Появляется стремление к роскоши. Шляхта начинает перенимать обычаи и моду Зап Европы. Новая особенность общественной жизни ВКЛ- появление мещанства. Дворы крупных магнатов становятся центрами светской жизни. Радивил открывает первый театр, типографию. Ренесанс в ВКЛ утвердился позже чем в Европе.Францыск Скарына (каля 1490 г. – каля 1551 г.). Ф. Скарына аснаваў друкарню. 6 жніўня 1517 г. выйшла з друку першая кніга “Псалтыр”. Першадрукар выдаў пераважную частку Старого Запавету Бібліі, прычым выбраў найбольш важныя кнігі. У 1520 г. Скарына пераехаў у Вільню, дзе ў 1522 г. выйшла ў свет зборнік рэлігійных і свецкіх твораў. Зборнік был больш даступным шырокаму колу насельніцтва.Ф. Скарына выступіў у якасці стваральніка новага літаратурнага жанру – прадмоў. Яны змяшчалі ў сабе кароткі змест твора. Ф. Скарына ўнёс уклад у распрацоўку беларускай літаратурнай мовы.Развитие культуры Возрождения осталось у нас незавершенным, но именно в эту эпоху бел народ достиг высочайшего уровня развития