38.Акупацыйны рэжым на тэр. Бел. У гады вАв.

Акупац. рэжым – сiст. палiт., эканам., ваенн., iдэалагiчных мер, накiрав. на лiквiд. грам. i дзярж. ладу, рабаванне нац. багац. i рэсурсаў, зняволен., крывавы тэрор, знiшч. бел. нар.. Згодна плану «Барбароса» была знiшч. дзярж. смаст. i тэрыт. цэласн. рэсп.. Яна была падзелена на часткi, якiя перайшлi да ўсх. Прусii ( наун.-зах. раены Брэсц. і Беластоц. абл., Гродна, Ваукав.), рэйхскамiсарэятау «Остланд» (тэр. (Віц., Магіл., час. Гом., усх. р-ны Мінс. абл.), «Украiна» (пауд. р-ны Брэсц., Пінс., Палес., Гом. абл.), генер. акругi Лiтвы (паун.-зах. р-ны Вілейс. вобл.) i iнш. Уся паўната ўлады належала фаш. ваеннай i цывiльнай акупац. адмiнiстр.. Гал. сродкам падтрым. «новага парадку» былi войскi, службы СС, СА, СД, гестапа, жандармерыi i iнш.

Гал. сродкамi ажыццяўл. плана «Ост» была палiт. генацыду – планамернага знiшч. нас.: камунiстаў, ваеннаслуж., сав., партыйных, камсам. актывiстаў, яўрэяў, цыган. Для гэтага выкарыстоўв. сiст. мер: заложнiцтва, аблавы, пагромы, турмы, карныя экспедыц., лагеры смерцi, больш 100 гета i iнш. Для фiзiчн. знiшч. людзей немцы арганiзавалi на Бел. больш 260 лагераў смерцi, iх фiлiялаў i аддзялен.. Сярод iх Вялiкi i малы Трасцянец, Азарычы, Масюкоўшчына i iнш. Страшэнныя зверствы чынiлi фаш. над партыз., подпольшч., мiрным нас.. Было праведзена больш за 140 карных экспедыц. пасля якiх цэлыя раены перуатварылiся ў зоны пустынi. За гады акуп. спалена больш як 628 весак разам з людзьмi, каля 200 з iх так i не аднавiлiся пасля вайны. У рабства на Нямеччыну было вывезена па няпоўн. падлiках 380 тыс. юнакоў i дзяўчат. Вярнулiся дамоў толькi каля 120 тыс. Фаш. рабавалi нац. багаццi рэсп.. Было выве. 90 % тэхнiчн. абсталяв., разрабав. 10 тыс. калгасаў, знiшчаны лес i г.д. Акупац. ўлады рабiлi ўсе, каб знiшч. бел. культ., навуку, мастацтва, закрыць доступ да адукацыi: разрабавалі усе ВНУ, АН БССР, НДІ, музеі, галерэі, знішчылі помнікі таражытнасці, вывезлі у Герм. частку кніжнага фонду. Каб раскалоць адзiнства бел. нар., знайсцi сабе апору, гiтлераўцы спрабавалi ствараць наццыяналістычныя арганiз.: Бел. народн. самапомач (БНС), Бел. корпус самааховы (БКС), Саюз бел. моладзi (СБМ), Бел. цэнтр. рада (БЦР), Бел. краявая абарона (БКА) i iнш. Выкарыстоўваючы ўсе сродкi агiтацыi i прапаганды, гiтлер. iмкнулiся ўздзейнiчаць на нас., зрабiць яго пакорным, паслушэнным, зламаць яго волю да барацьбы. Т.ч. у час вайна гітл. імкнул. шырока выкарыст. у сваіх мэтах мясц. нас., прымушаючы яго супрацоунічаць з імі.

39.Барацьба бел. Народа супраць ням.-фаш. Захопнікау у гады вАв.

З першых дзен бел. нар. ад дзяцей (Марат Казей) да дарослых узняўся на смярот. бараць. супр. ворага. Жорсткасць акуп. рэжыму узмацн. нянав. да фаш.. Партыз. атрады i групы стваралiся на базе нар. апалчэння, знiшчальных батальенаў, камандзiраў i байцоў Чырв. Армii, я-я апынуліся ў тыле ворага. Партыз. рух быў ўсенародн., дзейнiчала 1255 партыз. атрадаў, 213 брыгад, больш 370 тыс. чалавек. Дзейнічау Пінскі партыз. атрад на ч. з В.З.Каржом, атрад у Кастрыч. р-не пад кіраун. Бумажкова і Паулоускага.

Шматгранную дзейнасць супраць ворага ажыццяўляла партыйнае падполле: 203 абкамы i мiжрайкамы, мiжрайцэнтры, гаркамы i райкамы, больш 1500 пярвiчных арганiз.. Мінскае падполле з арганізат. Кавалевым, Казінцом, Матусевічам і інш. ажыцц.дыверсіі начыгун., прадпрыем., збірала зброю, медыкам., планы размяшч. ваен. аб’ектау.

Вял. уплыу на уздым нар. руху аказала бітва сав. войск пад Масквой. У кан. 1941 г. сав. войскі выйшлі да гран. Бел., і з імі у непаср. узаемадз. уступілі партыз. атрады Захарава, Райцава, Шмырова і інш.

Вял. знач. надавал. сродкам мас. інфарм. і распаусюджв. цэнтр. газет.

Побач з iмi дзейнiчала камсам. падполле. Формы i метады барацьбы з ворагам былi самыя розныя: знiшч. афiцэраў i салдат, дыверсii, рэйкавая вайна, парушэнне сродкаў сувязi, узрыў мастоў, дарог, выданне падпольных газет, лiстовак, распаўсюджванне зводак iнфармбюро.

Кіраун. усей дзейн. нас. і партыз. на тэр. партызанскіх зон ажыццяул. падпольн. абкомы і райкомы партыі. Група парт. работ. і кіраун. парт. руху: Казлоу, Панамарэнка, Паулоускі, Корж, Мачульскі, Калінін, Капуста, Сацункевіч, Бондар. Кіруюч. раб. ЦК ЛКСМБ у тыле ворага: Зімянін, Мазурау, Барашкау.

Вядома, што без дапамогі і падтрымцы усіх нар. Сав. Саюза, не удалося б выжыць у той вайне. Разам з беларусамi змагалiся рускiя, украiнцы i iншыя прадстаўнiкi народаў СССР, а таксама палякi, чэхi i словакi, венгры, немцы i iнш. З сав. тылу партыз. атрымл. сродкі сувязі, медыкам., узбраенне. Гераiчная барацьба народа падрывала моц фашысцкай армii, умацоўвала веру насельнiцтва ў перамогу, наблiжала яе.