- •1. Засяленне беларускiх зямель.
- •2.Індаеурап. Перыяд.(балцкі і славянскі)
- •3. Увядзенне хрысцiянства на беларускiх землях. Культура у іх-хііі ст..
- •4.Узнiкн. Бел.: розн. Падых.Ы I канцэп.
- •5.Полацкае і Тураўскае княствы – першыя раннефеадальныя дзяржавы-манархіі на тэрыторыі Беларусі. Барацьба супраць крыжакоў I татара-манголаў.
- •6. Утварэнне вкл: розныя падыходы і канцэпцыі.
- •7.Палiт. Барац. Ў вкл у XIV-XV ст.(1341, 1377,1381 гг.)
- •8..Крэуская унія. Грамадз. Вайна у вкл 1386-1392. Востраускае пагадненне. Вітаут і цэнтраліз. Дзяржавы.
- •9. Асабл. Дзярж. І сасл. Ладу вкл. Тры статуты вкл.
- •10. Знешняя палітыка вкл
- •11. Фарміраванне бел. Народнасці.
- •12.Люблінская Унія. Утварэнне рп.
- •13.Грам.-палiт. Лад рп. Дзярж.-прававое станов. Вкл у складзе рп.
- •14.Брэсцкая царк. Унія. Уніяцкая царква.
- •15 Знешняя палiт. Рп. Войны др. Пал. 16-18 ст.
- •16. Паглыбленне паліт. Крызісу. Тры падзелы рп.
- •17. Культура Бел. У др. Пал. 16-18 ст. Асвета, кнігадрукаванне, літаратура.
- •18. Уваходжанне Бел. Ў склад Расiйскай Iмперыi. Унутраная паліт. Расійскага урада на Бел.
- •19. Адм. Прыг. Права. Бурж. Рэф. 60-х гг., іх асабл.
- •20. Паустанне 1863-64 гг. У Поль., Літве, на Беларусі.
- •21.Сацыяльна-эканамічнае развіццё Беларусіў канцы хіх ст. – 1917.
- •22.Грамадска-палітычнае становішча Беларусі ў канцы XIX – пачатку XX ст. Фарміраванне палітычных партый.
- •23.Асабл. Сац.-экан. Развіцця Бел. У др. Пал. 19-пач. 20 ст. Сталыпінская рэформа.
- •24. Бел. У гады першай сусветнай вайны.
- •25.Лютауская бурж.-дэмакратычная рэвалюцыя. Перамога рэвалюцыі на Беларусі.
- •26.Барацьба бел. Народа супраць нямецкіх акупантау (1918). Абвяшчэнне бнр.
- •27. Бел. У перыяд польскай інтэрвенцыі (1919-20). Бел. Нацыян. Рух. Аднауленне бсср.
- •28.Утварэнне бсср. Аб’яднанне бсср з ЛітСср.
- •29.Пачатак мірнага будауніцтва. Нэп, вынікі, сутн.
- •30. Грамадска-паліт. Жыцце на Бел. У 20-30-я гады.
- •31. Асабл. І вынікі правядзення палітыкі індустрыялізацыі у Бел. У 20-30-я гады.
- •33.Культура у 20-30-я гг. Асвета, навука, выдавецтва.
- •34. Грамадска-паліт. Жыцце на Бел. У 20-30-я гады.
- •35. Зах.Бел. Пал уладай Польшчы у 1921-1939 гг.: сац.-эканам., паліт. І культурнае развіцце.
- •36.Перадваенны крызіс і пачатак 2-й сусв. Вайны. Уз’яднанне Зах. Бел. З бсср. Далуч. Віленшч. Да Літвы.
- •37. Нападзенне фашысц. Германіі на ссср. Абаронч. Баі на тэр. Бел.. Прычыны няудач Чырв. Арміі у пач..
- •38.Акупацыйны рэжым на тэр. Бел. У гады вАв.
- •39.Барацьба бел. Народа супраць ням.-фаш. Захопнікау у гады вАв.
- •40.Вызваленне Бел. Ад ням.-фаш. Захопнікау. Заканчэнне вАв і 2-й сусв. Вайны. Хто унес раш. Уклад?
- •41.Вызваленне Бел ад ням-фаш захопнікаў. Уклад бел народа ў разгром фашыстаў.
- •42.Аднауленне нар. Гасп. Рэспублікі пасля вАв. Подзвіг бел. Народа у адрадж. Роднай зямлі.
- •43.Асаблівасці эканам. Развіцця бсср у 50-я - пер. Пал. 80-х гг. Хх ст.
- •44.Палітыка перабудовы. Развал ссср. Абвяшчэнне суверэннай рб.
- •45.Рэспубліка Беларусь у міжнародным супольніцтве на сучасным этапе
- •46. Культура Беларусі на сучасным этапе
- •47.Этапы гіст. Шляху бел. Нар. Рб.
- •48. Рб на шляху рыначных рэформ. Асабл. Правядзення рыначных рэформ у 1994-2003 гг..
15 Знешняя палiт. Рп. Войны др. Пал. 16-18 ст.
Бел. у складзе РП не магла весці самаст. знеш. палітыкі. Але часцей за усе яна яулял. тэатрам ваенн. дзеянняу. Войны:
1) Лівонская (1558-1583) – вайна Расіі супраць Лівоніі за выхад да Балт. мора. Скончылася для Расіі безвынікова.
2) Смута у рус. дзярж. у пач. 17 ст. Ілжэдзмітрый І гаспадаранне палякау у Маскве у 1605-1606 гг. Ілжэдзмітрый ІІ і гаспад. у Мас. палякау у 1610-1612 гг.
17 ліп. 1610 г. у Мас. адбыуся мяцеж. Цара Вас. Шуйскага адхілілі ад улады. Да улады прыйшла група маск. баяр на чале з Мсціслаускімі, я-я прапанавалі запрасіць на Мас. прастол сына кар. Поль. – каралевіча Уладзіслава. Вароты Мас. былі адчынены і у вер. 1610 г. у горад увайшлі палякі. Яны рабуюць народ, разбураюць горад. Пачынаецца рух супраць палякау.
Летам 1611 г. над Расіяй навісла пагроза страты ею незал.. Сталіца у руках палякау. На паун.-зах. гаспадараць шведы, з поуд. у Расію урыв. татары. Англічане планавалі захоп рус. поуначы і Паволжа. Народ бярэ лес Айчыны у свае рукі. У ніжн. Ноугарадзе ствараецца народнае апалчэнне на чале з Кузьмой Мініным і князем Дзм. Пажарскім. 22 кастр. 1612 г. апалчэнцы вызвалілі Кітай-горад, а 26 кастр. – здауся у палон гарнізон палякау у Крамлі. Польская ітэрвенцыя у межы рус. дзяржавы скончылся паражэннем.
У студзені 1613 г. Земскі сабор (сабор – з’езд свецкіх і духоуных феадалау краіны для вырашэння самых важных праблем краіны) выбрау царом 16-гад. Міхаіла Раманава. У Рас. гст. пачалася дынастыя Раманавых, я-я скончылася у 1598 г., калі памер сын Ів. Грознага. У 1613 г. апошні з Раманавых – Нікалай ІІ .
3) вайна РП з Расіяй (1654-1667). Цэнтр. – Смаленскі напрамак. Кампанія 1654г. праходзіла паспяхова для рус. арміі. Спробы наступл. воск РП на Бел. і на Укр. у 1654-1655 не удаліся. Летам 1655 г. у вайну з РП уступіла Швецыя, хутка заняла Варшаву. У маі 1656 г. цар абвяшчае вайну Шв. і спасае Поль. ад поунага яе разгрому. У1657 памер Хмельніцкі і прых. Поль. імкнуліся парушыць дагавор з Расіяй. Але ужо у 1667г. знясіленыя дзярж. у Андрусаве папісалі перамір’е на 13,5 гадоу.
4) пауночная вайна (1700-1721). Данія, Расія, Саксонія і РП заключ. саюз супраць Швецыі. РП імкнулася далуч. да сваей тэр. Ліфляндыю і Эстляндыю. У1700 г. Расія заключ. мір з Турцыяй і аб’явіла вайну Швецыі. Мэты РП не былі дасягнуты. Бел. страціла каля 700 тыс. жых.
Т.ч. войны РП,я-я закраналі тэр. Бел., не прынеслі ей як.-неб. здабыткау. Наадварот, руйнаваліся гарады, скарачалася насельн.. Але разам з тым, вызвал. барацьба бел. народа у сяр.17 ст., уз’яднанне Укр. з Расіяй засталіся у народн. марах і надзеях як рэальны шлях свайго вызваленя ад нацыян.-рэлігійнага прыгнету.
16. Паглыбленне паліт. Крызісу. Тры падзелы рп.
Палiтычны крызiс РП – адна з галоўных прычын знiкнення гэтай краiны з палiтычнай карты свету. Ен меў некалькi вытокаў. Першы закладзены з падпiсання Люблiнскай унii. З гэтага моманту ўся гiст. РП – гэта барацьба ў дыпламатычных, палiт. i культ. адносiнах дзвюх дзярж., якая аслабляла iх у экан. i ваенных адносiнах, рабiла легкай здабычай сусед. дзяржаў. Адсутничала моцнае войска у поль. караля. У РП факт. адсутничау адзины моцны кирауник. Другiм вытокам, заканамерна падрываўшым самыя асновы дзяржаўнасцi РП, з`явiлiся шляхецкiя вольнасцi (права вета), стварэнне канфедэрацый – саюзаў узброенай шляхты для абароны сваiх прывiлеяў, мясцовыя соймiкi, якiм належыла ўся ўлада ў ваяводствах i паветах. Гэта вяло да ўзмацнення шляхты, заняпада адмiнiстрацыйнага кiравання.
Трэцiм вытокам палiтычнага крызiсу была бязглуздая рэлiгiйная палiтыка, iмкненне апалячыць жыхароў ВКЛ, перавсцi iх з праваслаўных у каталiцкую веру. Чацьверты выток – спалучэнне нацыянальнага i рэлiгiйнага прыгнеты з феадальным, што выклiкала сялянскiя выступленнi, падрывалi моц дзяржавы.
Пяты выток – барацьба памiж магнатамi за ўладу ў краiне. Асноўные сапернiкi – Радзiвiлы, Пацы, Сапегi. Звароты розных груповак за дапамогай да суседнiх краiн, стварэннi канфедэрацый, падзенне нораваў пануючага шляхецкага саслоўя, няздольнасць кiраваць дзяржавай. А таксама няспынныя войны, якiя вялiся на тэрыторыi дзяржавы, руйнавалi яе.
Першы падзел РП адбыўся па iнiцыятыве Прусii ў 1772 г. Тэрыторыя РП была падзелена памiж Расiяй, Прусiяй i Аўстрыяй. Да Расii адышлi Iнфлянты, большая частка Полацкага ваяводства, амаль усе Вiцебскае, Мсцiслаўская ваяводства, Магiлеўскае ваяводства.
Убачыўшы пагрозу дзяржаўнаму iснаванню, сейм 1791 г. прыняў канстытуцыю. Яна адмяняла выбарнасць караля, адмяняла вольнасцi шляхты, рашэннi сейма прымалiся большасцю галасоў, забаранялася назва ВКЛ, абвяшчалася свабода веравызнання i iншыя рашэннi, накiраваныя на цэнтралiзацыю i ўмацаванне дзяржавы. Знайшлiся сiлы, якiя былi незадаволены прыняццем Канстытуцыi. Яны ўзялiся за барацьбу за расiйскiя парадкi кiравання. Зноў пачалася грамадзянская вайна. Гэта скарысталi суседзi. Адбыўся другi падзел РП у 1793. Да расii адышла цастка полацкага ваяводства, рэшткi Вiцебскага i Мсцiслаўскага, Мiнская i ўсходняя часткi Навагрудскага i Брэсцкага ваяводстваў. У адказ на раздзел краiны ў сакавiку 1794 г. пачалося паўстанне Т.Касцюшкi. Яго галоўная мэта – незалежнасць нацыi, РП у межах 1772 г. Паўстанне Т.Касцюшкi пачалося ў Кракаве, затым у Лiтве. Пацярпела паражэнне. У Варшаву ўвайшлi прускiя, рускiя, ааўстрыйскiя войскi.У 1795 г. адбыўся трэцi падле РП. Да Расii адышла Заходняя Беларусь i ўсходняя Лiтва, а таксама ўкраiна да Зах. Буга.
Т.ч. РП перастала iснаваць як самастойная дзяржава: не абмежаваныя шляхецкiя вольнасцi, нацыянальны прыгнет,рэлiгiйны фанатызм, падзенне нораваў шляхецкага саслоўя, адсутнасць моцнай улады ў краiне, анархiя, раскол грамадства паводле этнiчных i iдэалагiчных прыкмет, няспынныя войны i iнш. – усе гэта аслабляла дзяржавы знутры, рабiла легкай здабычай суседзяў.