39.Форсированная индустриализация и принудит. Коллективизация в бсср.Форм.Командно-администр.Системы управления,ее основ.Черты.

Индустриализация (И)

К концу 20-х гг. Формируются две основные стратегии экономич развития – Бухарина и Сталина.

Стратегия Бухарина предполагала:

1. развитие страны в рамках НЭПа и на основе его принципов отрицала путь повышения промышленных или резкого снижения с/х цен, значительного повышения налогового обложения крестьянства.

2. Повышение покупательной способности червонца, привлечение сбережений для И, связь эмиссии денег с ростом товарооборота.

Стратегия Сталина:

1. индустриализация н/х, кооперирование крестьянства и средних слоев города, построение социализма.

2. сохранение партийно-гос системы, командные методы в эк-ке.

Начиная с 1926г. В БССР основное внимание уделяли развитию легкой и пищевой промышленности, что было обусловлено наличием местного сырья и природного богатства. Развернулось строительство новых промыш предприятий: швейная фабрика «Знамя индустриализации» и фабрика «КИМ» в Витебске, фабрика искусственного волокна и труболитейный завод в Могилеве, бобруйский, борисовский и гомельский деревообрабатывающие комбинаты, БелГРЭС и др. Из аграрной республика превратилась в индустр-аграрную. За годы второй пятилетки: Гомельский стеклозавод, Кричевский цементный, Минская ТЭЦ-2,Слуцкая, Мозырская, Полоцкая, Борисовская ТЭЦ и др. Много внимания уделялось развитию машиностроения и химической пром-ти, стройиндустрии, транспорту (автомоб, речной, авиа).Важное значение имели эк связи с др республиками СССР.

К концу 30-х советская эк-ка все более стала принимать «лагерный» облик. Была реализована сталинская модель гос социализма: огосударствление произв-ва, ликвидация частной собственности, однопартийность, монополия гос-ва на СМИ, тотальный контроль над общ-вом, репрессии.

Коллективизация (К)

Уровень развития с/х оставался низким. Трехпольная система земледелия постепенно заменялась многопольной. Мелкотоварное единоличное хоз-во находилось на грани своих возможностей. Низкая производительность труда в деревне не могла обеспечить возрастающих потребностей социалистической пром-ти. А И и связанная с ней урбанизация предъявили промыш спрос на с/х продукцию и сырье. В городах была введена система обеспечения населения продуктами по карточкам. Для Сталина и его сторонников кризис хлебозаготовок объяснялся «кулацкой стачкой». Основной целью К было решение проблемы хлебозаготовок, т к изымать сельхозпродукцию у колхозов гораздо удобнее, чем у миллионов единоличных крестьянских хоз-в. Форсированные темпы К привели к широкому применению насильственных методов организации коллективных хоз-в. Это привело к антисоветским вооруженным выступлениям. Крестьяне не имели материального стимула вхождения в колхозы. Скот и инвентарь обобществлялись бесплатно. Появились МТС. Начиная с 1930г в колхозах вводятся трудодни. Одновременно с К большевики развернули строительство совхозов. В 1932г были введены обязательные поставки мяса и молока, в 1933 – зерна, картофеля и др. План второй пятилетки (как и первой) был не выполнен. Причины: административно-команд система, жесткое планирование, слабость материально-тех базы, низкие заготовительные цены на с/х продукцию, отсутствие материальной заинтересованности колхозников и рабочих. До начала третьей пятилетки К в БССР была в основном завершена. Задача третьей пятилетки – освоение торфяных болот.

40.Соц-полит.развитие БССР в 1920-1930.Сталинские репресси в Советской Белоруссии.

У міжваенны перыяд (20–30-я гады) грамадска-палітычнае жыццё на Беларусі, як і ў Савецкай краіне ў цэлым, было поўным супярэчнасцей, цесна звязаным з сацыяльна-эканамічнымі працэсамі, што адбываліся ў гэтыя гады.

У беларускім грамадстве ў першай палове 20-х гадоў магчыма вызначыць існаванне і барацьбу двух тэндэнцый. Адна з іх была накіравана на пэўную дэмакратызацыю ў палітычных адносінах, другая – на працяг палітыкі ваеннага камунізму.

З’явілася беларуская партыя сацыялістаў-рэвалюцыянераў (эсэраў або БПС-Р). Адрозненне пазіцыі беларускіх эсэраў ад пазіцыі КП(б)Б заключалася ў пытаннях, звязаных з характарам улады і суверэнітэтам.

З гэтага моманту пачалося адкрытае процістаянне дзвюх палітычных партый, якое скончылася не на карысць БПС-Р. У 1921 г. карныя органы арыштавалі 860 актыўных яе членаў.

У канцы 1922 г. паскорыўся працэс аб’яднання савецкіх рэспублік, у якім актыўны ўдзел брала БССР.

На І Усесаюзным з’ездзе Саветаў 30 снежня 1922 г. 25 прадстаўнікоў БССР разам з дэлегацыямі РСФСР, УССР і ЗСФСР падпісалі дэкларацыю і дагавор аб стварэнні СССР.

Стварэнне СССР дало магчымасць аб’яднаць намаганні гістарычна звязаных паміж сабой народаў, спрыяць іх хуткаму эканамічнаму, сацыяльнаму і культурнаму развіццю.

З другой паловы 20-х гадоў узмацнілася дырэктыўная сістэма кіравання не толькі эканомікай, але і іншымі сферамі грамадскага жыцця, узрасла роля партыйна-дзяржаўнага апарату.

У пачатку 30-х гадоў у беларускім савецкім грамадстве былі ўсе рысы таталітарнага палітычнага рэжыму.

Пераход да таталітарызму праяўляўся ў далейшым паніжэнні ролі і ўдзелу ў справах грамадства дэмакратычных, прадстаўнічых органаў, поўным іх падпарадкаванні партыйнаму апарату.

Так у 30-я гады канчаткова сфарміраваліся палітычныя інстытуты беларускага грамадства, яго таталітарны палітычны рэжым. Палітычныя рэпрэсіі, якія пачаліся з канца 1920-х гг., выліліся ў расправу над прадстаўнікамі беларускай навукі, літаратуры, мастацтва, работнікамі шэрагу наркаматаў рэспублікі. Больш паловы свайго складу у 30-я гг. пазбавіўся ў выніку рэпрэсій Саюз пісьменнікаў Беларусі. Практычна поўнасцю ў 30-я гг. была разгромлена Акадэмія навук БССР: рэпрэсавана 26 акадэмікаў і 6 членаў – карэспандэнтаў Акадэміі.

Усяго ахвярамі палітычных рэпрэсій з 1917 да пачатку 1950-х гг. сталі каля 600 тыс. грамадзян Беларусі. Толькі у 1935-1940гг. былі растрэляны больш за 28 тыс. нашых суайчыннікаў. На пачатак 2001г. у Рэспубліцы Беларусь было рэабілітавана звыш 200 тыс. неабгрунтавана рэпрэсіраваных грамадзян. Сярод іх А.А.Галадзед, З.Х.Жылуновіч (Ц.Гартны), У.М.Ігнатоўскі, А.Р.Чарвякоў і іншыя сапраўдныя патрыёты сваёй Айчыны.

Галоуныя мэты палитычных рэпрэсий—аслабиць супрациуленне таталитарнага рэжыму, яки склауся да гэтага часу, и умацаваць яго, выявиць и асудзиць “ворагау народа”, якия займаюцца шкоднцтвам, што перашкаджае хуткаму и паспяховаму руху пабудовы сацыялизму.