29. Образ-е,культура и наука Бел. Во 2пол19-н20в

19в.Развiвалася ва умовах сцвярджэння i панавання капiталiстыч.адносiн. Нягледзячы на каланiяльную палiтыку расiйскага самауладства, у гэты час пачала фармiравацца беларуская нацыянальная iнтэлiгенцыя, якая вывучала i стварала нацыянальную культуру.

Лiтаратура гэтага часу развiвалася пад забаронай.Асновай развiцця лiт. быу паступовы рост сац. i нац. самасвядомасцi народа.

Вядомы прадстаунiк – К.Калiноускi (1838 – 1864), кiраунiк паустання 1863 – 1864 гг., рэвалюцыянер-дэмакрат, мыслiцель i публiцыст. Нацыянальныя пачуццi яго найбольш поуна выявiлiся у творы «Лiсты з-пад шыбенiцы», напiсаным перад пакараннем смерцю у Вiленскай турме.

Удзельнiк паустання, пачынальнiк крытычнага рэалiзму,патрыет сваей радзiмы Ф Багушэвiч выступау у абарону беларускага народа i яго мовы,якой пагарджалi i якую зневажалi як царскiя сатрапы, так i польскiя паны.Паслядоунiки-Я.Лучына i А.Гурыновiч.

У 2 пал19ст развiвалiся розныя формы народ.тэатра(народная драма, батлейка). Пачау фармiраваца беларускi прафесiйны тэатр(В.Дунiна-Марцiнкевiча).+уплыу на развiцце бел.культуры i тэатрал.мастацтва акакзала культура рускага, польскага i украiнскага народау.

У выяленчым мастацтве асноунае месца займау рэалiзм. У беларускiм жывапiсе-гiстарычны и бытавы жанр.У жывапiсе, як i у творах лiтаратуры, з’яуляецца вобраз селянiна-бедняка.Вядомы майстар бытавога жанру – Н.Ю.Сiлiвановiч.

20в. Развiвалася у цеснай сувязi з нацыянальным рухам,культурамi сусед.народау. У гады рэвалюцыi i пасля яе адбываецца уздым у многiх яе галiнах, асаблiва у лiтаратуры.

Замест царкоуна-прыходскiх школ, якiя знаходзiлiся у заняпадзе, адкрывалiся народныя вучылiшчы,а гарадскiя вучылiшчы→вышэйшыя пачатковыя школы.Появ.много гiмназiй i рэальных вучылiшчау. Для дарослага насельнiцтва адкрывалiся нядзельныя школы, вячэрнiя змены i курсы.Для падрыхтоукi педагогау былi адкрыты 5 настаунiцкiх семiнарый i 3 настаунiцкiя iнстытуты.

На Беларусi мелiся значныя дасягненнi у вывучэннi этнаграфii, гiсторыi i культуры краю, а таксама у прыродазнаучых навуках.Гiсторыi ВКЛ прысвяцiу свае працы М.Доунар-Запольскi. В.Ластоускi выдау «Кароткую гiсторыю Беларусi».

Адкрывалiя школьныя i грамадскмя бiблiятэкi(Буйнейшая-мiнская публiч.бiблiятэка iмя Пушкiна1900г).

На Беларусi даволi хутка развiвауся друк. Большасць газет i кнiг друкавалася на рускай мове.

Вялiкi уклад у развiцце беларускай лiтаратуры унеслi Я.Купала, Я.Колас, М.Багдановыч.

У пачатку XX ст. Актывiзавалася культурнае жыцце на Беларусi.У гарадах праходзiлi гастролi рускiх i украiнскiх тэатральных труп.Атрымалi распаусюджанне «бел.вечарынкi»-своеасаблiвая форма мастацкай самадзейнасцi. З iх у 1910 г. узнiк нацыянальны прафесiйны тэатр – «Першая беларуская трупа» I.Буйнiцкага.

У архiтэктуры неаготыка, неарускi, неараманскi i найбольш распаусюджаны – неакласiцызм.

30.Пмв 1914-1918 и ее влияние на бел.Земли.Свержение самодержавия.

1 авг 1914 г из-за абвастрэнне супярэчнасцей паміж Траістым саюзам (Германія, Аўстра-Венгрыя, Італія) і Антантай (Англія, Францыя і Расія) за калоніі, рынкі збыту тавараў,крыніцы сыравіны і сферы ўплыву ў міжнародным жыцці. У вайну былі ўцягнуты 38 краін з усіх на той час 58 краін свету. Удзел Расіі ў вайне адпавядаў інтарэсам буржуазіі і дваранства.

3 лета 1915г. значная частка тэрыторыі Беларусі стала арэнай ваенных дзеянняў. У сувязі з гэтым стаўка Вярхоўнага галоўна-камандуючага была пераведзена з Баранавіч у Магілёў. У кастрычніку 1915г. фронт стабілізаваўся на лініі Дзвінск – Паставы – Баранавічы – Пінск. Каля паловы тэрыторыі Беларусі апынулася пад нямецкай акупацыяй.

На захопленай германскімі войскамі тэрыторыі Беларусі быў уведзены жорсткі рэжым дэспатызму, рабаўніцтва і гвалту.Цяжкае становішча склалася і на неакупіраванай тэр Бел. Больш як палова ўсіх працаздольных мужчын вёскі былі мабілізаваны і адпраўлены на фронт. На абаронныя работы (капанне акопаў,будаўніцтва мастоў,рамонт дарог) прымусова пасылалася ўсё насельніцтва прыфрантавой паласы.Праводзіліся масавыя рэквізіцыі жывёлы,прадуктаў харчавання і фуражу.3а гады вайны значна скараціліся пасяўныя плошчы. Цэны на прадукты харчавання і адзенне на Беларусі ↑ў 5 – 8 р.У цяжкім становішчы знаходзілася прам Бел.Фабрікі і заводы з-за адсутнасці паліва, сыравіны, попыту на прадукцыю скарачалі сваю вытворчасць,увогуле закрываліся.Разам з тым прадпрыемствы, якія выконвалі ваенныя заказы, хутка павялічвалі прыбыткі.

Ваенныя паражэнні царскай арміі ў кампаніі 1915г., няўдачы баявых дзеянняў у 1916г., велізарныя людскія і матэрыяльныя страты выклікалі назадаволенасць шырокай грамадскасці.Актывізаваўся рабочы і нацыянальны рух. Успыхвалі хваляванні сярод салдат. Усяго на Бел ў перыяд вайны адбыліся 62 значныя хваляванні салдат. Цэлыя вайсковыя часці і злучэнні адмаўляліся ісці ў наступленне. Такім чынам, першая сусветная вайна абвастрыла ўсе супярэчнасці ў краіне, прывяла да вострага эк і паліт крызісу. Новая рэвалюцыя ў краіне стала непазбежнай.

Свержение царизма.27 фев 1917-февр.революция в Петрограде=>Николай II отрекся от престола=>создание Советов рабочих и солдатских депутатов,разоружение полиции,освобождение полит.заключ,созд.народ.милиция из добровольцев,переизбир.волостные начальники,созд.новые администрации,