31.Обострение соц-эк и полит кризиса в России(февр-окт1917).Установ.Совет.Власти в Бел.

У народзе узраслi антыурадавыя настроi.Гэта спрыяла бальшавiкам ажыццяуляць курс 6 з'езда РСДРП(б) на узброенае паустанне.Бальшавiкi-большасць у Мiнскiм i Гомельскiм Саветах. эсэрау i БСГ-сялянскiх саветау.Бальшавiцкая арганiзацыя на Беларусi на 95% складалася з салдат. Гэта давала магчымасць бальшавiкам разгарнуць падрыхтоуку узброеных фармiраванняу (Чырвонай гвардыi) для захопу улады.25 октября 1917-рабочыя, салдаты пад кiраунiцтвам ЦК РСДРП(б)зверглi Часовы урад.26 окт-2 Усерасiйскi з'езд Саветау абвяс-цiу савецкую уладу,прыняу Дыкрэт аб мiры i Дыкрэт аб зямлi.Быу утвораны Часовы рабоча-сялянскi урад(СНК) на чале з У.I.Ленiным.Пасля пабеды паустання МiнскiСавет абвясцiу сябе уладай(з турмы вызвалены салдаты арыштаваныя за антыурадавыя выступленнi.З iх быу арганiзаваны 1 рэвалюцыйны полк).Пераходам улады да Саветау ажыццяулялi ваенна-рэвалюц.камiтэты,якiя абапiралi-

ся на салдацкiя массы.Процiдзеянне бальшавiкам у Мiнску аказау Камiтэт выратавання, на чале з меньшавiком Калатухiным. Камiтэт увеу у Мiнск кауказ.дывiзiю i прад'явiу Мiнскаму Савету ультыматум з патрабаваннем

перадачы яму усей улады у горадзе i на Зах.фронце.Мiнскi Савет вымушаны быу пайсцi на часовы кампрамiс з Камiтэтам выратавання. Потым да бальшавiкоу Мiнска падаспела дапамога (браняпоезд)i суадносiны змянiлiся на карысць бальшавiкоу.Уладу у Мiнску i на Заходнiм фронце зноу узяу у свае рукi больш(роспуск Камiтэт выратавання,Калатухiна арыштаваны).Бальшавiкi распусцiлi Саветы.Савецкiурад аб'явiу генерала Духонiна звергнутым з пасады Глаукаверха рускай армii.Стаука была лiквiдавана,а улада перайшла у рукi ВРК.Вярхойным глаунакамандуючым быу прызначаны прапршчык - Крыленка.Забяспечыушы сабе большасць у Саветах бальшавiкi у ноябре 1917 склiкалi з'езды,што адбылiся у Мiнску(з'езд Саветау рабочых i сялянскiх дэпутатау Заходняй вобласцi, 2 з'езд армii Заходняга фронту).Прынялi рэзалюцыi,у якiх вiталi устанауленне Савецкай улады i выказалi ёй поуную падтрымку.26 ноября-утвораны Выканаучы Камiтэт Зах.вобласцi i фронту - Аблвыканкоамзах.У феврале 1918 бальшавiкi амаль завяршылi арганiзацыю Савецкай улады у губернях, паветах i воласцях. Саветы сталi адзiнымi паунапраунымi органамi улады,што праводзiлi палiтыку партыi-бальшавiцкай.

Пачалі праводзіцца рэвалюцыйныя пераўтварэнні і ў вёсцы(канфіскацыя ўсёй зямлі,меры, накіраваныя на паляпшэнне становішча працоўных Беларусі,пастанова аб устанаўленні 8-гадзіннага рабочага дня)

32. Создание бел.Государственности(бнр,бсср,ЛитБел).Советско-польск.Война

21 фев 1918- выканкам Усебеларускага з'езда звярнуўся да народаў Беларусі з 1 устаўной граматай, у якой аб'явіў сябе часовай уладай на Беларусі. 9 марта 1918-2 ўстаўн грамата,у якой аб'явіў Беларусь народнай рэспублікай – БНР. Выканкам быў пераіменаваны ў Раду БНР, прэзідыўм якой узначаліў прадстаўнік БСГ І.М.Серада.Выканаўчым органам аб'яўляўся Народны сакратарыят, які назначала Рада і які быў адказны перад ёй.25 марта 1918-3 ўстаўная грамата, якой абвяшчалася незалежнасць БНР.У грамаце Рада дабівалася перагляду ўмоў Брэсцкага міру(3 марта 1918 паміж Савецкай Расіяй і Германіяй), у дакументах якога Беларусь не прызнавалася самастойным нац рэгіёнам Расіі.Але Германія не прызнавала БНР. Не дапамог нават 25 марта 1918г. на закрытым паседжанні быў прыняты тэкст тэлеграмы германскаму імператару Вільгельму II, у якой выказвалася ўдзячнасць за вызваленне Беларусі ад бальшавіцкага прыгнёту і анархіі. Ініцыятыва пасылкі тэлеграмы зыходзіла ад Р.Скірмунта. Тэлеграма выклікала хвалю пратэсту ў палітычных партыях і ў розных слаях насельніцтва.Пасля ноябр рэвалюцыі 1918г. у Германіі Расія дэнансавала Брэсцкі мірны дагавор і рушыла Чырвоную Армію на Захад. 10 снежня 1918г. Чырвоная Армія увайшла ў Мінск. Членаў Рады і урада БНР пакінулі сталіцу.

1. У юрыдычным сэнсе БНР дзяржавай не стала. БНР з'яўлялася толькі зародкавай формай, магчымай перспектывай дзяржаўнага ўтварэння. 2. Абвяшчэнне БНР з’явілася першай спробай раэалізацыі на практыцы беларускай ідэі, што ўзнікла яшчэ ў пачатку 20 ст.

3. Абвяшчэнне БНР трэба разглядаць і як акт самаабароны, як зварот да сусвет.грамадскасці з заявай аб імкненні бел народа да самавызначэння.

Прыняцце акта аб незалежнасці БНР, дзейнасць яе Рады актывізавалі рост нацыянальнай самасвядомасці беларусаў, прымусілі бальшавіцкі ўрад У.І.Леніна перагледзець сваю палітыку ў адносінах да Беларусі і пайсці на стварэнне хоць і абмежаванай у правах, але ўсё ж беларускай дзяржаўнасці.

Утварэнне БССР.

30 дек I9I8г. у Смаленску VI Паўночная Заход абласная канферэнцыя РКП/б/, якая і прыняла рэзалюцыю "Аб абвяшчэнні Беларускай Савецкай Сацыялістычнай Рэспублікі”. У склад БССР уключаліся Мінская,Гродзенская, Віцебская, Магілёўская і Смаленская губерні.

I янв 1919 г. у Смаленску быў абнародаваны Маніфест Часовага рэвалюцыйнага рабоча-сялянскага савецкага ўрада, які абвясціў утварэнне БССР і асноўныя палажэнні дзяржаўнага статуса рэспублікі. Уся улада перадавалася Саветам рабочых, батрацкіх і чырвонаармейскіх дэпутатаў; зямля,воды,нетры,фабрыкі і заводы абвящчаліся ўласнасцю народа. 5 янв 1919 г. сталіцай БССР Мінск.

На Усебеларуск з'езде Саветаў меркавалася прыняць Канстытуцыю республікі, зацвердзіць герб і сцяг, выбраць ЦВК.Але у перыяд падрыхтоукі з’езда прынято рашэнне аб далучэнні да РСФСР Віцебскай, Магілёускай і Смаленскай губерняў і аб'яднанні часткі БССР, што засталася, з Літоўскай ССР. Спыненне нацыянальна-дзяржаўага будауніцтва на Беларусі такім ганебным чынам тлумачылася інтарэсамі сусветнай пралетарскай равалюцыі, аховай яе ядра – Савецкай Расіі – ад імперыялістычных захопнікаў.

2 - 3 февр 1919-у Мінску Усебеларускі з'езд Саветаў.Я.М.Свярдлоў зачытаў пастанову Прэзідыўма "Аб прызнанні незалежнасці БССР". Тут жа па прапанове Я.Свярдлова было прынята рашэнне аб аб'яднанні БССР з Літоўскай ССР,прынята Канстытуцыю БССР.

27 февр 1919г-ЦВК Літоўска-Беларускай ССР (100 чалавек).У склад ЛітБел увайшла тэрыторыя Мінскай, Гродзенскай, Віленскай, Ковенскай і частка Сувалскай губерняў з больш як 6-мільённым насельніцтвам.

Август 1919-тэр ЛітБел поўнасцю была акупіравана польскімі войскамі. Фармальна ЛітБел праіснавала да ліпеня 1920г. 31 июля 1920г. пасля выгнання Чырвонай Арміяй палякаў з Мінска, была абвешчана Дэкларацыя аб незалежнасці БССР.

У перыяд свайго 2 абвяшчэння рэспубліка аднавілася толькі ў межах Мінскай губерні. Па Рыжскаму мірнаму дагавору(18 марта 1921)паміж Савецкай Расіяй і Польшчай, да Польшчы адышла ўся Зах.Беларусь з насельніцтвам больш чым 4 млн.чалавек. Усходнія землі па-ранейшаму заставаліся у Расіі.