- •1. Сұраныс пен ұсыныстың икемділіг теориясы, оның тәжірибелік маңызы
- •2. Фискалды саясат, оны іске асырудың мәселелері.
- •3. Валюталық курс оны реттеу тәсілдері. Валюталық жүйе
- •16-Билет
- •1. Тауар: мәні, қасиеттері, формалары
- •2. Бюджет тапшылығы мен мемлекеттің қарызының мәселелері, оларды шешу жолдары.
- •3. Банк дегеніміз не?
- •17-Билет
- •1. Ақша: мәні, пайда болу тарихы, түрлері, қызметтері
- •2. Қаржы саясаты және оның экономиканы реттеудегі рөлі.
- •3. Ақша-несие саясатын кім жүзеге асырады?
- •18-Билет
- •Экономикалық шығындар Бухгалтерлік шығындар
- •2. Салық туралы теориялар және экономикалық саясаттағы орны мен рөлі.
- •19- Билет
- •2.Монетарлық саясат және оны іске асыру мәслелері
- •Қоғамдық өндірістің құрылымы
- •21-Билет
- •2. Дағдарыс және оның түрлері
- •3. Өндіріс және өндіріс процесі дегеніміз не?
- •22-Билет
- •1. Өндірістік кооператив кәсіпкерліктің ұжымдық құқықтық нысаны ретінде
- •2. Мемлекеттің әлеуметтік саясаты, оны қазіргі кезеңде Қазақстанда іске асыру мәселелері
- •3. Өндіргіш күштер және өндірістік қатынастар
- •23-Билет
- •2. Меншік обьектілері мен субьектілері
- •3.Өндіріс және ұдайы өндіріс
- •24-Билет
- •2.Несие капиталының халықаралық нарығы және валюта жүйесі
- •3. Меншік қатынастары және олардың экономикадағы орны
- •25-Билет
- •2. Меншік объектілері мен субъектілері
- •3. Меншіктің экономикалық және құқықтық мазмұны.
- •26-Билет
- •1. Олигополистік нарық.
- •3. Нарықтық тепе-теңдік. Икемділік түсінігі
- •2. Дүниежүзілік экономикалық байланыстардағы Қазақстанның орны.
- •3. Фирманың өндіріс шығындары мен табыстары
- •Бухгалтерлік шығындар
- •Экономикалық шығындар
- •2. Циклдық ауытқудың мәні, түрлері, себептері
- •3. Шығындардың мәні, түрлері
- •Бухгалтерлік шығындар
- •Экономикалық шығындар
- •1. Қазақстан Республикасындағы мемлекеттің антимонополиялық қызметінің басты міндеті:
- •2. Жұө және оны есептеу тәсілдері. Дефлятор
- •3 Табыс және пайда, түрлері
- •2.Салық түрлері, Лаффер қисығы
- •3. Жер рентасының түрлері және жердің бағасы
2. Бюджет тапшылығы мен мемлекеттің қарызының мәселелері, оларды шешу жолдары.
Мемлекеттік қаржылар барлық қаржы жүйесінің басты бөлігін құрады, ал мемлекет қаржыларының жетекші буыны мемлекеттің бюджеті болып табылады.
Экономист Пигу мемлекеттік шығындарды екі топқа бөлген:
Трансформациялық шығындар – тауар мен қызметтерге, яғни мемлекеттің қаржы шығыны басқа игіліктерге айналады. Оларға мемлекеттік инвестициялар, бюджеттік жалақы, мемлекеттің тауар мен қызметтерді сатып алуы жатады.
Трансферттік шығындар – қайтарылмайтын, яғни тікелей мақсатқа жұмсалатын субсидиялар, үй шаруашылығына көмек ақшалар, әлеуметтік қорғау шығындары.
Бюджеттің кіріс бөлімі жинайтын салықтардан, мемлекеттік қарыздардан, салықтық емес түсімдер (мемлекеттік меншіктен табыстар), бюджет тыс қорларға түсімдерден құралады.
Мемлекеттік қарыз – белгілі уақыт мерзімінде өткен жылдардағы жиналған бюджет тапшылығының сомасы. Мемлекеттік қарыздар қысқамерзімдік, ортамерзімдік, ұзақмерзімдік болып бөлінеді.
Мемлекеттік сыртқы қарыз – бұл шетел мемлекеттеріне, мекемелеріне, азаматтарына төленетін қарыз. Қарыздың бұл түрі ел үшін ең ауыр, себебі оны төлуе үшін мемлекет құнды қағаздарды беруге немесе белгілі қызмет көрсетуге мәжбүр болады.
Мемлекеттік ішкі қарыз – бұл осы мемлекеттің халқына төленетін қарыз, табыстардың алдымен елдің ішінде қайта бөлінуін талап етеді.
3. Банк дегеніміз не?
Банк – (итальян сөзі - орындық) – уақытша басы бос ақшаларды жинақтап, оларды пайыз алу арқылы қарызға (несие) беретін негізгі экономикалық институт. Банктер активтік және пассивтік операциялар жүргізеді. Пассивтік операциялар арқылы банк ақша ресурстарын тартып жинақтайды, ал активтік операицялар арқылы соларды орналастырады.
Банктердің функциялары:
І дәрежеде – ҚазақстанреспубликасыныңҰлттықбанкі.
ІІ дәрежеде – мемлекеттік, коммерциялық, бірлескенжәнешетелдікбанктер.
НесиесаясатыныңнегізгісубъектісіҰлттық банк. Ұлттықбанктіңміндеттерінебағыттаарқарылады:
Валюта жүйесініңбірқалыптытұрақтыдамуынқамтамасызету.
Мемлекеттіңмүддесінқамтамасызетуүшінжекекоммерциялықбанктердіңнесиеқызметінеәсерету.
Екіншідәрежедегібанктердіңқызметтері:
Салымдаржинап, несие беру;
Есепайырысуоперацияларыжәнеесепшотжүргізу;
Валюта жәнебағалықағаздар мен операцияларжүргізу;
Несиеберудеделдалдыққызметатқару;
17-Билет
1.Ақша: мәні, пайда болу тарихы, түрлері, қызметтері
2.Қаржысаясатыжәнеоныңэкономиканыреттеудегірөлі.
3.Ақша-несиесаясатынкімжүзегеасырады? Ақша-несиесаясатыдегеніміз не?
1. Ақша: мәні, пайда болу тарихы, түрлері, қызметтері
Монетаның отаны ретіндегі Лидия мемлекеті болып есептеледі. Онда монета алғашқы рет б.д.д. VII-ші ғасырда шыққан. Ал монета термині Юнон–Монета храмы атымен байланысты шыққан, себебі Ертедегі Римде алғашқы монета сарайы сонда болған.
Қағаз ақша ХІІ ғасырда тұңғыш рет Қытайда басылып шықты. Қағаз ақшаның кең көлемде таралуы ХҮІІІ ғасырдан басталады. 1761 жылдан бастап Швециядағы ірі банк өзінің «банкнот» деп аталатын қағаз ақшаларын шығара бастады.
Тауар айырбасының дамуына байланысты «ақша» теориясы дүниеге келді. Қоғамның құрылуының бастапқы сатысында айырбас кездейсоқтық сипатта болды, яғни бір тауар екінші тауарға еркін айырбасталды. Осылай бірте- бірте айырбас мөлшері қалыптасты.Ақша - бұл жалпы эквивалент рөлін атқаратын ерекше тауар.
. Ақшағабірнешеқасиеттертән:
Біртектілігіжәнесапалылығы (жасандыақшажасауөтеқиынғасоғады).
Пайдалануға өте ыңғайлы
- Мүлтіксіз сақталынуы
Ақшаның атқаратын қызметтері.
Құн өлшемі – бұл ақшаның барлық тауарлардың құнын өлшеу қабылетінен тұрады. Кез келген тауардың түрін ақшалай түрде көрсету үшін, нақты ақшаны талап ету керек емес. Тауар құнының ақшалай көрсетілуі баға деп аталады. Баға сұраным мен ұсынымға байланысты құннан ауытқуы мүмкін. Сондықтан тауар өз құнына да сұраныс пен ұсынысқа да тәуелді.
Айналым құралы – осы қызметті ақша қолма- қол түрінде атқарады, себебі олар нақты тауар айырбасында делдалдық жасайды. Тауарды ешкім сатқысы келмейді егер оның, айырбасталуына нақты ақша ұсынылмаса. Бұл қызметті айналымдағы алтынды алмастыра отырып, ақша белгілері атқарады. Егер айналым шығындары өсіп кетсе және есептеулер баяуласа және де алтынның қоры шашыраса алтын айналымы тиімсіз болар еді. Алтын қоры мемлекет үшін әлемдік ақша, резервтік қор ретінде қажет
Төлем құралы – бұл қызметті тауарды ақшаға (несиеге төлемді ұзарта отырып) сатқан кезде, ақшаны қарызға бергенде, салықты, жер рентасын, жалақылы, деведендті, пәтер төлемін және т.б. төлегенде атқарады.