Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:

1240_leumettanu

.docx
Скачиваний:
26
Добавлен:
21.02.2016
Размер:
65.65 Кб
Скачать

 

Әлеуметтану -

Әлеуметтік топтар арасындағы өзара байланыс, өзараықпалдастық, өзараәрекеттің жалпы заңдылықтары туралы ғылым

Саяси құбылыстардың пайда болуы мен дамуы, заңдылықтары, формалары мен жолдары туралы қоғамдық ғылым

Адам психологиясы туралы ғылым

Табиғат, қоғам және ойлаудың жалпы даму заңдары туралы ғылым

 

Макроәлеуметтанудың пәнi:

Қоғамды тұтастық ретінде қарастыру

Тұлғааралық қатынастар

Тұлғаның құрылымы

Әлеуметтiк айырбас теориясы

 

Микроәлеуметтанудың пәнi:

Шағын топтардағы әлеуметтiк құбылыстар мен процестер

Тұлғааралық қатынастар

Тұлғаның құрылымы

Әлеуметтiк айырбас теориясы

 

«Социология» терминiн ғылымға енгізген:

О.Конт

Аристотель

Н.Макиавелли

К.Маркс

 

Әлеуметтанудың пәнi:

Қоғамдағы әлеуметтiк құбылыстар мен процестер

Саяси қатынастар

Қоғамдық сананың формалары

Табиғат пен қоғам

 

Әлеуметтанудың алғашқы арнайы еңбегi :

О.Конттың «Позитивтiк философия курсы»

К.Маркстiң «Капиталы»

Аристотельдiң «Саясаты»

Н.Макиавеллидiң «Тақсыры» (Государь)

 

Әлеуметтануда биологиялық (органикалық) бағыттың негiзiн қалаушы

Г. Спенсер

О.Конт

Э.Дюркгейм

К.Маркс

 

«Үш кезең» заңын ұсынған әлеуметтанушы

О.Конт

Г. Спенсер

Э.Дюркгейм

Ш.Монтескье

 

Әлеуметтанудағы позитивизмнің негізін қалаушы әлеуметтанушы

О.Конт

Э.Дюркгейм

П.Сорокин

М.Вебер

 

О.Конт бойынша, әлеуметтану нені зерттейді

Әлеуметтiк статиканы және әлеуметтiк динамиканы

Әлеуметтiк жүйенi құратын математикалық функцияларды (механикалық теория)

Қоғамның қозғаушысы-тiршiлiк үшiн күрестi (биологиялық теория)

Қоғамды психологиялық қатынастар тұрғысынан зерттеу (психологиялық теория)

 

Индустриялық қоғамның негізгі белгісі:

Өндірістік саланың дамуы, дайын өнім экспортының өсуі

Тау-кен өндірісінің өсуі

Ауылшаруашылықтың интенсификациясы

Әлеуметтік-экономикалық өсу

 

«Өзін-өзі өлтіру: социологиялық этюд» еңбегінің авторы

Э.Дюркгейм

М.Вебер

О.Конт

Г.Спенсер

 

“Әлеуметтiк дарвинизм” деп аталатын әлеуметтанудағы бағытты негiздеген

Г. Спенсер

Э. Дюркгейм

П. Сорокин

Ж.Ж. Руссо

 

«Дисфункция» ұғымын енгізген:

Роберт Мертон

Толкотт Парсонс

ЗигмундФрейд

Дж.Мид

 

Зиґмунд Фрейді ілімі:

Психоталдау

Психологиялық мектеп

Эмпириялық

Символдық-интеракция

 

«Бейсаналық» ұғымын пайдаланған

Фрейд

Тард

Лебон

Сорокин

 

Символдық интеракция (өзараықпал) теориясының авторы

Дж.Г.Мид

О.Конт

А.К.Гастев

Дж.Ладберг

 

Қоғамның ең iрi әлеуметтiк ұйымы болып саналады

Мемлекет

Бейресми топ

Бюрократия

Тап

 

Әлеуметтiк статика және әлеуметтiк динамика туралы iлiмдi қалыптастырған

О.Конт

К.Маркс

М.Вебер

Э.Дюркгейм

 

«Бюрократия», «идеалды (мінсіз) тип» тұжырымдамасының авторы

М.Вебер

Э. Дюркгейм

К.Маркс

О.Конт

 

О.Конт бойынша, қоғамды құрушы бiрлiк

Отбасы

Ұлт

Жеке адам

Мемлекет

 

«Айқын және латентті (жасырын) функциялар» ұғымын енгізген

Роберт Мертон

Пьер Бурдье

Эмиль Дюркгейм

Огюст Конт

 

Маркс іліміне сәйкес қоғамдық-экономикалық формациялар саны

Бес

Үш

Алты

Төрт

 

«Айнадағы мен» теориясының авторы

Ч.Кули

Дж. Локк

Дж.Г. Мид

В. Парето

 

Қоғам дамуындағы теологиялық, метафизикалық және позитивтік үш кезеңді көрсетті

О.Конт

Г. Спенсер

Э.Дюркгейм

Ш.Монтескье

 

Меншік пен беделден басқа М.Вебер ұсынған әлеуметтік стратификацияның критерийі

Билік

Ұлт

Жас

Мамандық

 

Әлеуметтануға «аномия» ұғымын енгізген ғалым

Э.Дюркгейм

К.Маркс

П.Сорокин

О.Конт

 

Ашық қоғамға жатпайды

Касталық

Таптық

Демократиялық

Зайырлы

 

Э.Дюркгейм бойынша өзін-өзі өлтіру типтері

Аномиялық, альтруистік, эгоистік

Феминистік, альтруистік, маргиналдық

Саяси, экономикалық, эгоистік

Кәсіби, феминистік, діни

 

Қоғамда қалыптасып, реттеліп отыратын ережелердің жиынтығы

Әлеуметтік нормалар

Әлеуметтік байланыстар

Әлеуметтік өзара ықпалдасу

Субординация

 

Мидтің пікірінше, адамның тұлғаға айналу процесінің алғашқы сатысы

Имитация

Ойын сатысы

«ұжымдық ойын»

Жеке ойын

 

Қоғамның ішкі құрамы, оның элементтерінің жиынтығы мен олардың арасындағы саналуан байланыстар-

Әлеуметтік құрылым

Әлеуметтік қауым

Әлеуметтік қатынастар

Әлеуметтік жүйе

 

Әлеуметтануда жаңа институттардың пайда болу, даму процесі

Институттану

Стратификация

Әлеуметтендіру

Өмірлік цикл

 

Дін институтының элементтері

Мешіт, шіркеу

Қоғамдық мекемелер

Үй

Фабрика, офис

 

Отбасының қоғамдағы ең басты функциясы

Репродуктивтілік (ұдайы өндіріс)

Әлеуметтендіру

Танымдық

Психологиялық

 

Т. Парсонс қай бағыттың негізін салған

Құрылымдық функциялық

Символдық интеракциялық

Әлеуметтік эволюциялық

Әлеуметтік детерминизм

 

Діни әлеуметтік институттардың символы

Ай, крест

Бала, әке, шеше

Мектеп

Сауда

 

Нуклеарлы отбасы дегеніміз

Бір немесе екі ұрпақтан ғана тұратын шағын отбасы

Ата-анасынан балаларының бөлек тұруы

Балалардың ержеткеннен кейін бөлек тұруы

Көптеген отбасының бірге тұруы

 

Моногамия дегеніміз –

Бір некеден тұрады

Үш некеден тұрады

Неке аралық қарым қатынас

Екі некеден тұрады

 

Полигамия дегеніміз

Көп некеден тұрады

Некенің бұзылуы

Неке аралық қарым қатынас

Бір некеден тұрады

 

Полигиния дегеніміз

Бір еркектің көп әйелмен некелесуі

Бір некенің болуы

Бір әйелдің көп еркекпен некелесуі

Тек өз тобының адамымен некелесу

 

Полиандрия дегеніміз

Бір әйелдің көп еркекпен некелесуі

Кеңейтілген отбасы

Нуклеарлы отбасы

Тек өз тобының адамымен некелесу

 

Экзогамия дегеніміз

Басқа (сыртқы) топтың адамымен некелесу

Көп некелі отбасы

Туыстық неке

Тек өз тобының адамымен некелесу

 

Эндогамия дегеніміз –

Тек өз (ішкі) тобының адамымен некелесу

Туысымен некеге тұруға болмайды

Азаматтық неке

Отбасы құруға болмайды

 

Патрилокальды отбасы дегеніміз -

Жаңа үйленгендер күйеуінің ата-анасының үйінде тұруы

Жаңа үйленгендер қыздың ата-анасының үйінде тұруы

Ата-анасының бөлек тұруы

Қай жақ жағдайын жасаса солармен бірге тұру

 

Матрилокальды отбасы дегеніміз -

Жаңа үйленгендер әйелінің ата-анасының үйінде тұруы

Жаңа үйленгендер күйеуінің ата-анасының үйінде тұруы

Ата-анасының бөлек тұруы

Қай жақ жағдайын жасаса солармен бірге тұру

 

Неолокальды отбасы дегеніміз -

Ата-анасынан бөлек тұруы

Жаңа үйленгендер қыздың ата-анасының үйінде тұруы

Жаңа үйленгендер баланың ата-анасының үйінде тұруы

Қай жақ жағдайын жасаса солармен бірге тұру

 

Патриархаттық отбасы дегеніміз -

Отбасында ер азаматтың билік жүргізуі

Отбасында әйелдің билік жүргізуі

Автономды отбасы

Серіктестік отбасы

 

Матриархаттық отбасы дегеніміз -

Отбасында әйелдің билік жүргізуі

Отбасында еркектің билік жүргізуі

Автономды отбасы

Серіктестік отбасы

 

Эгалитарлы отбасы дегеніміз -

Ері мен әйелінің тең билікке ие болу

Отбасында әйелдің билік жүргізуі

Автономды отбасы

Серіктестік отбасы

 

Қоғамның этникалық құрылымын зерттейтін ғылым

Этноәлеуметтану

Отбасы әлеуметтануы

Экономикалық әлеуметтану

Басқару әлеуметтануы

 

Метаэтнос дегеніміз-

Ұлттың ең үлкен топ бірлігі

Ұлттардың арақатынасы

Ұлттардың орын алмастыруы

Халықтың территориядан бөлініп шығуы

 

Этногенез ұғымын ғылымға енгізген ғалым

Л.Н.Гумилев

К.Маркс

Ф.Теннис

В.Боботов

 

Миграция дегеніміз -

Қоныс аудару

Объективті және субъективті қайта бөліну

Этникалық бөліну

Территориалды бөліну

 

Полиэтникалық терминінің мәні

Көп ұлтты

Этникалық азшылық

Жартылай этникалық топтар

Этнодемографиялық топтар

 

Әлеуметтанулық зерттеу бағдарламасын жасау неден басталады

Өзекті мәселені анықтаудан

Құжаттарды талдаудан

Сұрау жүргізуден

Болжам құраудан

 

Ұзақ мерзім бойы, бірақ үзіліспен жүргізілетін зерттеу түрі:

Лонгитюдті

Пәнаралық

Зондажды

Салыстырмалы

 

Әлеуметтану ғылымында сұрауға алынған адам

Респондент

Интервьюер

Корреспондент

Индивид

 

Шағын топтардағы тұлғааралық қатынастардың ерекшелігін зерттеуге арналған Дж.Морено негізін қалаған зерттеу әдісі

Социометрия

Социодрама

Контент-анализ

Социография

 

Әлеуметтануда интервьюер дегеніміз

Сұхбат жүргізуші

Сұрауға алынатын адам

Зерттеуді ұйымдастырушы

Экспертиза жасаушы

 

Алынған жауаптардың шынайлығын тексеруші сұрақ

Бақылау сұрағы

Дихотомиялық сұрақ

Ашық сұрақ

Балама сұрақ

 

Сұрақтың жауап нұсқасы көрсетілмесе, ол

Ашық сұрақ

Жабық сұрақ

Сұрақ шкала

Бақылау сұрақ

 

Социологиялық зерттеуде ақпарат көзі болып табылатын адам

Респондент

Әлеуметтік институт

Мемлекет

Саяси институттар

 

Әлеуметтанулық зерттеу бағдарламасы мына бөлімдерден тұрады

Әдіснамалық (методологиялық) және әдістемелік

Теориялық және практикалық

Теориялық және эмпириялық

Негізгі және қосымша

 

Бұрын соңды зерттелмеген мәселені зерделеу үшін және зерттеу құралдарын апробациялау мақсатында жүргізілетін зерттеу түрі:

Пилотажды

Лонгитюдтік

Панелді

Салыстырмалы

 

Қайтадан іріктеуді қажет етпейтін, яғни объектісі өзгермейтін қайталанбалы зерттеудің түрі

Панелді

Монографиялық

Салыстырмалы

Трендтік

 

Социометрия әдісінің негізін қалаған

Дж. Морено

Богардус

Терстоун

П. Лазерсфельд

 

Фокус-топтар әдісін ең алғаш рет қолданған ғалым:

Р.Мертон

Г.Ласуэлл

О.Конт

Э.Дюркгейм

 

Әлеуметтанудағы іріктеу әдісі қолданылмайтын зерттеулер

Халық санағы және референдум

Маркетингтік және саясаттанушылық зерттеулер

Референдум және электоралды сауалнамалар

Нарық және әлеуметтік зерттеулер

 

Табиғи жағдайда бақылау

Далалық

Лабораториялық

Эпизодтық

Енгізілген

 

Анкеталау дегенiмiз

Зерттеу барысында анкета толтыру арқылы мәлімет жинау

Әлеуметтануылық зерттеу барысында құжаттарды талдау

Зерттеуге қатысатын респонденттер санын анықтау

Зерттеу барысында респондентпен интервьюердің әңгімелесу арқылы сұрау жүргізу

 

Қоғаммен қалыпты арақатынас ұстауға тырысатын шіркеу (мешіт) мен секта аралығындағы діни құрылым

Деноминация

Шіркеу

Культ

Секта

 

«Секуляризация» дегеніміз

Діннің қоғамға ықпалының бәсеңдеуі

Адамдардың бір діннен екіншісіне өтуі

Діни ритуалдарды қатаң ұстану

Дінге ғылыми сипат беру

 

Басқалардың өмір сүру үлгісіне, мінез-құлқына, сезіміне, салтына, көзқарасына деген шыдамдылық

Толеранттылық

Конформизм

Эмпатия

Адаптация

 

Әлемдік діндерді атаңыз

Буддизм, христиан, ислам

Ислам, христиан, индуизм

Иудаизм, ислам, христиан

Ислам, католицизм, протестантизм

 

Дінді саяси мақсатта құрал ретінде пайдалануды көздейтін шектен тыс көзқарас пен әрекет

Экстремизм

Аутизм

Фрейдизм

Либерализм

 

Тұлға ұғымының анықтамасы:

Жеке адамның дамуының нәтижесі, әлеуметтік сапалардың толығымен көрінуі

Адамзаттың басқа материалдық жүйелерден ерекшелігін бейнелейтін ұғым

Адамзаттың жеке, нақты өкілі

Жеке адамның мемлекетке толығымен тәуелділігін бейнелейтін ұғым

 

Жеке адамның рөлдік теориясының негізгі өкілдерінің бірі:

Дж.Мид

Г.Тард

Г.Спенсер

В.Парето

 

З.Фрейд “Ол” (Ид) элементінің сипаттамасы

Бейсаналық

Сана

Жоғарғы сана

Сананың болуы

 

Дюркгейм бойынша суицидтің мына түрінде жеке адам мен қоғам арасындағы әлеуметтік байланыстардың үзілуі, индивидуализмнің (жекешеліктің) күшеюі орын алады

Эгоистік

Альтруистік

Фобиялық

Бейсаналық

 

Вебердің көзқарасы бойынша, тұлғаның аффективті іс-әрекеті

Эмоцияға негізделінетін іс-әрекет

Белгілі бір құндылықтарды басшылыққа алатын іс-әрекет

Табысқа жетуді көздейтін іс-әрекет

Дәстүрдің негізінде жасалынатын іс-әрекет

 

Статусына байланысты жеке адамның берілген әлеуметтік топта, қоғамда алатын нақты орны, позициясы

Әлеуметтік мәртебе

Әлеуметтік иерархия

Әлеуметтік жік

Әлеуметтік рөлі

 

Тұлғаның делинквентті мінез-құлқы

Қылмыстық іс әрекет

Пассивті мінез-құлық

Белсенді мінез-құлық

Эмоциялық мінез-құлық

 

Адамның тұлғаға айналу процесі

Әлеуметтену

Әлеуметтік мәртебе

Теңдестіру

Еліктеу

 

Индивид ұғымының мәні

Адамзаттың нақты өкілі

Адамдық сапалардың толығымен көрінуі

Адамның өзін өзі дамытуы.

Жеке адамның жан-жақты, кемелденіп дамуы

 

Тұлғаның психоталдау концепциясының өкілі:

З.Фрейд

Э.Дюркгейм

У.Огборн

Дж.Мид

 

Ірі меншік иелері – қаржы және өнеркәсіп магнаттары, жоғары билік элиталары – мемлекет президенттері, премьер-министрлер, министрлер жатқызылатын тап

Жоғарғы

Орта

Төменгі орта

Төменгі тап

 

Ғалымдар, жазушылар, суретшілер, діни қызметкерлер, оқытушылар, дәрігерлер, заңгерлер, орта және шағын кәсіп иелері, маманданған жұмысшылар, т.б. жатқызылатын тап

Орта

Жоғарғы

Люмпендер

Төменгі тап

 

Билік, табыс, дәреже және білім –

Қазіргі қоғамдағы әлеуметтік стратификацияның критерийлері

Мобилдіктің түрлері

Әлеуметтік ұйымның түрлері

Өмірлік мүмкіндіктер

 

“Страта” ұғымы әлеуметтануға қай ғылымнан келді

Геологиядан

Биологиядан

Географиядан

Физикадан

 

Ашық стратификациялық жүйеге жатады

Таптық

Касталық

Сословиелік

Құлиеленушілік

 

Жартылай ашық стратификациялық жүйеге жатады

Сословиелік

Касталық

Таптық

Құлиеленушілік

 

Бір әлеуметтік стратадан екіншісіне ауысу әлеуметтануда аталады

Вертикалды мобилдік

Горизантальды мобилдік

Топтық мобилдік

Ұрпақішілік мобилдік

 

Әлеуметтік статустың өзгеру процесі

Әлеуметтік мобилдік

Мансап

Дәреже

Мәртебе

 

П. Сорокиннің ғылымға енгізген түсінігі

Әлеуметтік мобилдік

Габитус

Мақсатты саналы іс-әрекет

Орта деңгей теориясы

 

Қызметтен босатылу мобилдіктің қай түріне жатады

Төмендеу

Жоғарылау

Көлденең

Топтық

 

Дәстүрлі үнді қоғамында болған:

Касталық жүйе

Сословиялық иерархия

Демократия

Рулық жүйе

 

Биліктің анық белгіленген иерархиясы, қалыптастырылған ережелер

Бюрократия

Ұйымдастыру

Мамандану

Агрегат

 

Басқару саласындағы негізгі рөлдер

Басқарушы және атқарушы рөлдері

Қызметші және жұмысшы

Дос және таныс рөлдері

Жігіт және қыз рөлдері

 

Адам қажеттілігінің негізгі бес деңгейі көрсетілген теория

А.Маслоудың теориясы

Алынған қажеттілік теориясы

Екі факторлы үлгі

Күту теориясы

 

«Х», «У» теорияларын ұсынған:

Д.Мак-Грегор

Ф.Тейлор

Э.Мэйо

А.Файоль

 

Қажеттіліктер пирамидасын жасаған кім

А. Маслоу

А. Файоль

Ф. Тэйлор

Р. Акофф

 

Бюрократия дегеніміз

Қатаң иерархияға негізделген ресми лауазымдар жүйесі

Әлеуметтік нормалар мен ережелер жиынтығы

жағымсыз әлеуметтік құбылыстарды тудыруға қабілетті басқару түрі

әлеуметтік тәртіпке қол жеткізуге қажеттілік

 

Мәдениет әлеуметтануының зерттеу объектiсi -

Қоғам мен адамның мәдени саладағы арақатынасы

Әлеуметтiк құрылым

Адамдардың қатынасы

Адамның шығу тегi

 

“Культура” деген термин ежелде мынадай мағына берген:

Жердi өңдеу

Жанды жетiлдiру

Тәрбиелеу

Бiлiм беру

 

Технофобия деген -

Техника мен технологиядан қорқу

Техниканы қарсы қоюшылық

Мәдени жетiстiктiң көрсеткiші

Жаңа технологияны меңгеру

 

Қоғамдағы ресми мәдениетті мойындамау

Контрмәдениет

Бұқаралық мәдениет

Элитарлық мәдениет

Ұлттық мәдениет

 

Эмо, гот-

Жастар субмәдениетi

Ресми бiрлестiктер

Андеграунд

Адамдардың әлеуметтiк мәртебесiне қарай бiрiгуi

 

Контрмәдениет дегеніміз

Ресми мәдениетке қайшы мәдениет

Ерте кезеңде пайда болған мәдениеттің түрі

Субмәдениет түрі

Әрекет етуші мәдниетке қайшы келмейтін мәдениет

 

Саяси әлеуметтену деген

Индивидтiң саясат субъектiсi ретiнде қалыптасуы

Адамдар қызметiнiң реттелуi

Туысқандық қатынастың нақтылануы

Адамдар тәртiбiнiң реттелуi

 

Модернизация ұғымы нені білдіреді

Жетілдірілген, қазіргі талаптарға сай

Жетілдіруге тиым салынған

Жетілдірудің жоқтығы

Философиялық бағыт

 

Бұқаралық мәдениет

Діни және таптық ерекшеліктеріне тәуелсіз көптеген адамдар тобына арналған мәдениет формасы

Басқаның өмiр салтына, тәртiбiне, негізделген мәдениет

Субмәдениет түрі

Ресми мәдениетке қайшы мәдениет

 

Этноцентризм-

Басқа мәдениетті тек өз мәдениеті тұрғысынан бағалау

Белгілі бір этностың территориядан бөліну тенденциясы

Бiртұтас әлеуметтiк мәдени қауымдастық

Тарихи – мәдени дамудың ең жоғарғы деңгейi

 

Мәдени релятивизм-

Басқа мәдениетті сол мәдениеттің құндылықтары тұрғысынан бағалау

Мәдени адамгершілік қасиеттердің әлсіреуі немесе жоғалуы

Индивидтің мәдени деңгейінің өсуі

Адамның мәдени әрекеттеріне негізделген қөзқарас

 

Қоғамда қалыптасқан нормаларға сәйкес келмейтін мінез-құлықты белгілейтін ұғым

Девиантты

Аксиологиялық

Психологиялық

Биологиялық

 

«Аномия» термині француз тілінен аударғанда (Э. Дюркгейм)

Ауытқыған әрекет

Моральды әрекет

Рөлдік әрекет

Қабылданған ережелерге сай әрекет

 

Жыныс бойынша иерархиялық бөліну стратификацияның қай түріне жатады

Гендерлік

Латентті

Фаллистік

Формальді

 

Кез–келген стратификация жүйелерінің негізі

теңсіздік

теңдік

ресми

Ресми емес

 

Әлеуметтануда страта категориясына синоним ұғым ретінде қолданылады

Қабат

Бөлік

Жағдай

Сублимация

 

Консенсус дегеніміз

Көзқарас мүдделердің бірдей болып, келісімге келуі

Мәдениеттердің сіңісіп кетуі

Жаңа нәрсені ойлап табу

Дүние

 

Мобилділіктің екі түрін атаңыз

Көлденең және тігінен

Сапалы және сандық

Тез және жылдам

Күрделі және жеңіл

 

Диаспора ұғымы

Халықтың бір бөлігінің басқа мемлекетте шоғырланып өмір сүруі

Тарихи отанындағы халықтың бір бөлігі

Қаланың тұрғындары

Ауыл тұрғындары

 

Э.Дюркгейм бойынша діннің негізгі қызметін атаңыз

Біріктіруші

Өтемпаздық

Бөлуші

Шиеленістіруші

 

Туа берілетін мәртебеге мысал бола алады

нәсіл

білім

Мансабы

Тұрмыстық жағдайы

 

Қол жеткізген мәртебе

Білімі, мансабы

Ұлты

Жынысы

Нәсілі

 

Референтті топ

Индивид үшін үлгі болатын топ

Индивид қабылдамайтын топ

Индивидке қарсы топ

Қысқа мерзімді топ

 

Пауперизация

Халықтың жаппай кедейленуі

Индивидтің мәдениетті бойына сіңіру процесі

Индивидтің еңбектен жатсынуы

Әлеуметтік нормалардан ауытқу

 

Инкультурация

Индивидтің мәдениетті бойына сіңіру процесі

Халықтың жаппай кедейленуі

Әлеуметтік нормалардан ауытқу

Индивидтің еңбектен жатсынуы

 

Экономикалық адамның сипаты

Ақпараттандырылған, рационалды, эгоист

Қоғам мүддесін бірінші орынға қоятын адам

Ақкөңіл, эмоционалды

Тәуелсіз, иррационалды

 

Д.Белл бойынша қоғамның даму сатылары:

Индустриалдыққа дейін, индустриалдық, постиндустриалдық

Индутриалдық, аграрлық, постиндустриалдық

Таптық, аграрлық, феодалдық

Феодалдық, таптық, капиталистік

 

Қоғамның әлеуметтік құрылымын зерттейтін екі ірі теория :

Әлеуметтік стратификация және мобильділік

Символдық интеракция және мобильділік

Натурализм және әлеуметтік стратификация

Әлеуметтік дарвинизм және күштілердің жеңуі

 

Мына анықтаманың авторы : “Отбасы – бұл адамдардың бастапқы бірігу формасы, ал одан кең ұйымдар пайда болады”

О.Конт

Э.Дюркгейм

Г.Спенсер

М.Вебер

 

Қалалардың, қала тұрғындарының өсуiнiң әлеуметтiк процесi , олардың қоғам дамуындағы ролiнiң артуы :

урбанизация

централизация

миграция

дифференциация

 

Панасыздар мен қаңғыбастар, мәдени деңгейде азғындап кеткен адамдар мына топқа жатады:

андертапқа

Төменгі топқа

Төменгі төмен топқа

Орта топқа

 

Маркстiк теория бойынша әлеуметтiк құрылымның өзегi:

таптар

қоғамдық жiктер

әлеуметтiк жiктер

әлеуметтiк топтар

 

Бiр ер адамның бiр әйел адаммен некесi бұл-

моногамия

полиандрия

полигамия

полигиния

 

Көлденең мобильділіктің мысалы:

Қызметкердің жұмыс орнын (мекемесін) ауыстыруы

Индивидтің статусын өзгертуі

Қызметкердің қызметте өсі

Шет мемлекетке көшіп кету

 

Жасанды жолмен жасалған бақылаудың түрі:

эксперимент

қатыса отырып бақылау

сырттай бақылау

тура бақылау

 

Әлеуметтiк статус дегенiмiз-

әлеуметтiк жүйедегi индивидтiң нақты орны, позициясы

қоғамдық қаулылар

Тәртiптiң типiн бейнелеу

Жеке әрекеттер жиынтығы

 

Әлеуметтiк стратификация дегенiмiз-бұл:

әлеуметтiк теңсiздiктiң формаларын анықтайтын ұғым

Индивидтiң бiр қауымдастықтан екiншiсiне өту процесi

әйелдердiң жағдайын сипаттайтын ұғым

Жiктелу мен кедейлену процесi

 

Әлеуметтiк жүйенiң шеңберiнде адамдардың тәртiбi былай анықталады:

Статус және әлеуметтiк рольдер

ұлтқа жатушылық

Жеке сапалар

Материалдылық жеткiлiктiлiк

 

Әйел мен ер адам арасындағы қатынастарды (бір-біріне деген міндет, жауапкершілік) заңды түрде реттеп, санкциялап отыратын әлеуметтік институт

отбасы

заң

әлеуметтендіру

саясат

 

Тобырдың белгілерін атаңыз

Иланушылық, анонимділік, кенеттілік, мығымдылық

Эмоционалдылық, мығымдылық, девианттылық, ретсіздік

Анонимділік, ретсіздік, тұрақсыздық, иірмелілік

Тәртіпсіздік, ретсіздік, конфморділік, деликвенттілік

 

Әлеуметтiк мобильдiлiк дегенiмiз-

Жеке адамның немесе топтың әлеуметтiк мәртебесiнiң өзгеруi

Теңсiздiк формасы

Адамның тұлғаға айналу процесi

қала халқының өсуi

 

Г. Спенсер әлеуметтік институттардың қандай түрлерін белгіледі?

Туыстық, экономикалық және реттеуші институттары

Отбасы, нарық, білім институттары

Мәдениет, ақпарат және әскери институттары

Білім беруші, қорғаушы және әлеуметтендіруші институттары

 

Белгілі бір статусқа сәйкес келетін рөлдердің жиынтығы:

Рөлдік жүйе

әлеуметтік страт-я

Рөлдік сәйкестік

әлеуметтік жиынтық

 

П.А. Сорокин мына тұжырымдамалардың авторы болып саналады:

әлеуметтiк стратификация мен мобилдiлiк

Тарихи материализм

Диалектикалық материализм

қоғамның мәдени-тарихи типтiк теориясы

 

Қоғам дегенiмiз -

қоғам – өз қажеттiлiктерiн қанағаттандыру мақсатында адамдардың тарихи формаларымен бiрiккен, өзара байланыстары мен өзара әрекеттерi туындайтын адамдар жиынтығын айтады

қоғам – бiр аймақты мекендеген, бiр тiлде сөйлейтiн адамдардың үлкен тобы

қоғам – бiр елде өмiр сүретiн адамдардың жиынтығы

қоғам – жалпы ортақ мүддемен бiрiккен адамдар жиынтығы

 

Рөлдік күту дегеніміз :

Белгілі бір әлеуметтік рөл шеңберінен күтілетін іс-әрекет

Белгілі бір әлеуметтік рөл шеңберінде жасалатын нақты іс әрекет

Статустың құрамдас элементі

Статустар жиынтығы

 

Әлеуметтiк өзара әрекет пен қатынастың алғашқы агентi :

тұлға

қоғам

мемлекет

ру

 

Дiн әлеуметтануының зерттеу объектісі:

әлеуметтiк жүйедегi жалпы дiндi,оның iшкi құрылымдарын, ондағы болып жатқан процестер

Дiндi тудырған қоғамды‹ қатынастар

Адамдардың мiнез-құлқы мен дiни санасы

Құдайдың ырқы

 

Хиппи, панктер, рокерлер бұл:

Жастар субмәдениетi

Ресми бiрлестiктер

Андеграунд

Адамдардың әлеуметтiк мәртебесiне қарай бiрiгуi

 

Дж. Г. Мидтің пікірінше баланың қоршаған орта әрекеттерінің имитациясы қандай тәсілі болып табылады?

Ойын

Тәрбие

Перцепция

Көркем өнер

 

Әлеуметтануда құрылымдық функционализм бағытының өкілдері

Т. Парсонс, Р. Мертон

М. Вебер, Э. Дюркгейм

Ч. Миллс, Р. Парк

Г. Спенсер, Э. Геллнер

 

Француз әлеуметтануының өкiлi:

Э.Дюркгейм

М.Вебер

В.Парето

Г.Моска

 

Барлық әлеуметтік институттардың басты қызметі болып табылады:

Қоғамдық қажеттіліктерді қанағаттандыру

Қоғамның бүтіндігін сақтау

Халықтың санын өсіру

Территорияны кеңейту

 

Батыс әлеуметтанушыларының айтуы бойынша, қоғамның тұрақтылығын қамтамасыз ететiн таптар:

орта

жоғары

барлық қабаттар

Төменгi

 

Тұлғаның өз күшiмен пайда болатын мәртебе :

қол жеткен

генералды

тағайындалған

қосымша берiлген

 

Этнос бұл:

әлеуметтiк қауымдастық

әлеуметтiк ұйым

әлеуметтiк ұжым

әлеуметтiк институт

 

Ұлт ұғымының анықтамасы:

Территорияның тұтастығымен, тiлiмен, экономикалық өмiрiмен, салт-дәстүрiмен, ортақ психологиялық қасиеттерiмен байланысқан адамдар жиынтығы

Ортақ тiл ұлттың басты белгiсi болып табылады

Бiр территорияда тұратын адамдардың жиынтығы

Кәсiби мүдделерiмен және дағдыларымен бiрiккен адамдар

 

Рухани мәселелерді шешу мына әлеуметтік институтқа тән :

дін

саяси

экономикалық

білім

 

"Постиндустриалды қоғам" теориясының авторы:

Д.Белл

Э.Фромм

А.Тоинби

О.Шпенглер

 

Қоғамның репродуктивті функциясын жүзеге асыратын институты :

Отбасы институты

Жекеменшiк институты

Билiк институты

Адвокатура институты

 

Сауалнамадағы ашық сұрақтар дегенiмiз :

жауабын өзiң жазатын сұрақ

өзiң толықтыруға болмайтын сұрақ

сұраққа бiрнеше нұсқаның болуы

бiрнеше жауаптың болуы

 

Қай елде касталық жүйе болған:

Үндiстан

Греция

Қытай

Жапония

 

«Адам.Өркениет.Қоғам» еңбегiнiң авторы:

П.А.Сорокин

Н.Смелзер

В.И.Ленин

Г.Спенсер

 

Нуклеарлық отбасы бұл-

Екi ұрпақтан (ата-аналарымен балаларынан) тұратын отбасы

Ата-аналарынан және жаңа пайда болған (үш ұрпақ) отбасынан құралған отбасы

әр түрлi ұрпаққа жататын, әр түрлi жерде тұратын туысқандар қауымдастығы

Баласыз отбасы

 

П.А.Сорокин бойынша әлеуметтiк стратификацияның үш типi :

Экономикалық, саяси, кәсiби

әлеуметтiк, саяси, мәдени

Коммерция лық, саяси, кәсiби

Мәдени, кәсiптiк, экономикалқ‹

 

Ескі нормалар мен құндылықтардың орнына жаңа нормалар мен құндылықтарды қабылдау процесі :

Қайта әлеуметтену

Бейімделу

Интеграция

әлеуметтендіру

 

“Капитал” еңбегiнiң авторы:

К. Маркс

И. Кант

В. И. Ленин

Ф. Энгельс

 

П.Сорокин бойынша стратификация формаларының саны:

үш

төрт

бес

алты

 

Қоғамның революциялық жолмен дамуын жақтаған ғалым:

К. Маркс

М. Вебер

П. Сорокин

А. Бебель

 

К. Маркс пiкiрi бойынша, қоғам базисi:

Экономика

Мемлекет

Отбасы

Саясат

 

Индустриалдыққа дейінгі қоғамда салтанат құрған әлеуметтік институт

Отбасы

Білім

Мәдениет

Экономикалық институттар

 

Индустриалды қоғамда салтанат құрған әлеуметтік институт

Экономика

Білім

Мәдениет

Әдебиет

 

Респонденттерді таңдау әдісі

Іріктеу

Кодтау

Статикалық талдау

Логикалық талдау

 

Бiр формацияны басқа формациядан ажырататын ерекшелiк (К. Маркс бойынша):

өндiрiс тәсiлi

әлеуметтiк құрылым

саяси құрылым

рухани даму

 

Бірнеше әйелге үйлену – бұл:

полигиния

жұптық неке

моногамия

топтық неке

 

Жоғары интеллектуалдылық, ерекше қабілеттер мен дарындылық, жоғары ынталық келесідей қасиеттер ретінде бағаланады:

Мәдени мақұлданатын ауытқулар

Делинквенттік ауытқулар

Қылмыстық ауытқулар

Психикалық ауытқулар

 

Әлеуметтік шиеленістің шырқау шегіне жетуі:

кульминация

модернизация

эскалация

Шешімін табу кезеңі

 

Бір адамдағы барлық статустардың жиынтығы бұл:

Статустар жиынтығы

Әлеуметтік құрылым

Әлеуметтік статус

Құқық

 

Тұлғаның қалыптасу процесі, сана мен мінез-құлықтың әлеуметтік маңызды сипаттамаларын бойға сіңіру:

Әлеуметтендіру

Қайта әлеуметтену

Бейімделу

Интеграция

 

Әлеуметтануда әлеуметендірудің қандай екі түрі бөлініп қарастырылады?

Алғашқы және екінші реттік

Ашық және жабық

Отбасылық және өндірістік

Индивидуалды және топтық

 

Отбасы және достар тобы қай әлеуметтік топтың мысалы болады?

Бірінші реттік тобының

Екінші реттік тобының

Қауымдастықтың

Қызығушылықтар тобының

 

Бұл қоғамды басқаша «ақпараттық қоғам» деп атайды

постиндустриалды

дәстүрлі

индустриалды

индустриалдыққа дейінгі

 

Эксперттік сұрау бұл:

Белгілі бір әрекет ету саласында білікті маман болып табылатын адамдардың респондент ретінде көрініс табуы

Эксперттер құрастырған анкеталар қолданылатын сұраулар

Эксперттер анкетерлер ретінде көрініс табатын сұрау түрі

Тек қана эксперттер ұйымдастыратын сұраулар

 

Институционализация – бұл

әлеуметтік нормалардың бекітілу процесі

әлеуметтік стратификация

әлеуметтік нормаларды қабылдау процесі

ауытқушылық мінез-құлық

 

Әлеуметтiк жүйе дегенiмiз-

әртүрлi қоғамдық сфералар жүйесi

қарапайым қоғамдық жүйелер

қоғамның әлеуметтiк құрылымы

ұйымдастырушы жүйелер

 

Э. Дюркгейм ынтымақтастықтың қандай түрлерін белгіледі?

Механикалық және органикалық

Әлеуметтік және мәдени

Өндірістік және кәсіби

Топтық және қоғамдық

 

Дәстүрлі қоғам сипатына не жатпайды :

мобилділік

оқшаулану

авторитаризм

тоталитаризм

 

Ашық қоғамға жатпайды:

касталық

таптық

демократиялық

зайырлы

 

Әлеуметтік институт дегеніміз-

Қоғамдағы адамдардың қажеттіліктерін қанағаттандыратын мекемелер

Адамдарға ақыл-кеңес беретін мекемелер

Адамдарға тиісті дәрежеде білім беретін мекемелер

Екі қарама-қарсы жақты бітімге келтіретін мекемелер

 

Құндылықтар дегеніміз-

Барлық адамдар жетуге тырысатын жалпымен қабылданған сенімдер

Барлық адамдардың тілектеріне қайшы келетін сенімдер

Индивидтердің мінез-құлқын реттейтін ұғым

Индивидтердің іс-әрекеттерін реттейтін ұғым

 

Дәстүрлі қоғамда статус қалай анықталады

Мұрагерлік арқылы

Қол жеткізу арқылы

Еңбек ету арқылы

Билік арқылы

 

Анкетаның сапасын тексеру мақсатында жүргізілетін зерттеу

пилотажды

панелді

Фокус топты зерттеу

қайталама

 

Кинотеатрдағы көрермендер мен аэропорттағы жолаушылар әлеуметтік жиынтықтың қай түріне жатады?

агрегаттарға

Партияға

тобырға

Қызығушылықтар тобына

 

«Протестанттық этика және капитализм рухы» еңбегiнiң авторы:

М.Вебер

Г.Зиммель

О. Конт

Т.Парсонс

 

Экономикалық стратификация мынадай критерилермен түсiндiрiледi:

Табыс мөлшерi, өмiрде қол жеткiзген деңгейi және жеке меншiктерiнiң масштабымен

Еңбек өзгешелiгi,бiлiктiлiгi және еңбек нарығындағы позициясымен

Билiк,бедел және оның әсер етуiмен

әрбiр адам бiр уақытта әлеуметтiк сатыдан орын алуымен

 

Әлеуметтануда Чикаголық мектебінің өкілдері

Р. Парк, Э. Берджесс

Г. Зиммель, М. Вебер

П.Сорокин, Т. Парсонс

Г. Спенсер, У. Домхофф

 

«Әлеуметтік шиеленіс» терминін алғаш рет ғылымға енгізген

Г.Зиммель

В. Парето

Джон Локк

Т.Гоббс

 

Рөлдік мінез- құлық дегеніміз не:

Белгілі бір әлеуметтік рөл шеңберінде жасалатын нақты іс әрекет

Белгілі бір әлеуметтік роль шеңберінен күтілетін іс-әрекет

Статустың құрамдас элементі

Статустар жиынтығы

 

М.Вебер саяси социологияға қандай терминді енгізді

легитимдік

болжау

технократия

басшылық

 

"Гемайншафт" және "гезельшафт" ұғымына кім сүйенген

Ф.Теннис

К.Маркс

М.Вебер

Э.Дюркгейм

 

Белгілі бір топтың ішінде ғана некеге тұруды реттейтін талаптардың жүйесі

эндогамия

экзогамия

эгалитаризм

матриархат

Соседние файлы в предмете [НЕСОРТИРОВАННОЕ]