Кесте 1 Адам тарихының негізгі қызметінің этаптары

Тарихи кезең	Болмыс уақыты-б.з.б	Этаптық мінездеме
Палеолит-бұр.тас	2,5млн-12мың жж	Тас өңдеу сүйек, ретушь өңдеу
Мезолит-орт.тас	12мың-5 мың жж	Микролитп.б Жебе садақтың бейімделуі
Неолит-жаңа тас	5мың-3мың жж	Жер өңдеу мал шаруашылығы, топтың п.б
Қола дәуірі	17-9ғғ	Алтын жартылай металдық,жеке меншік патриархтық қарым-қатынастық қалыптасуы

Интенсивті туризм түріне жылқыларды - көлік ретінде пайдалана бастады. Кейін жылқылардың ерекше түрлері таңдалына басталды.

Ерлердің бастық болуы, оларға ұзақ сапарға шығу мүмкіндігін берді, әйелдер үйді сақтап, бала өсірді.Тек өндірістік еңбекке көшкеннен кейін адам мүмкіндігі кеңейді.

- олар қажеттері бойынша саяхатты жоспарлады

- саяхат үшін материалды сақтау, құрумен айналысты -тамақ , аяқ киімі, жол, еңбек құралдары.

Туризмнің даму кезеңдері:

Адамның жануарлар әлемінен бөлініп, ой, сана-сезімнің қалыптасуы 5-2 млн жылдар бұрын басталды,б.з.д 4 мыңж.аяқталды.Адам мәдениетінің даму кезеңдері. Ежелгі дүние тарихы – б.з.д .4 мың ж – 5 ғасыр.Яғни табиғатты өзіне үйреткенге дейін. Мақсатты саяхаттар жерде тек 5-6 мың ж ғана бар.Б.з.б 2 мың жылдықта болған 1-бөлініс адамның еңбек бөлінісі, жер шаруашылығының мал шаруашылығынан бөлінуі, оған уақыт керек болды .

Ең алғашқы саяхатшылардың бірі болып б.з.д. 356-233 жылдарда Александр Македон ский әскери жорық жасап Еуразия материгінің ерте дамыған мемлекеттерін бағындыру салдары туризмді ынталандыруға жол ашты.

2.Б.з.д. 4 мың жыл ескі Египетте алғашқы көшіп қонушылыққа жататын діни негіздегі саяхатшылар пайда болды. Туристік саяхатшылар шипалы бұлақтарға баруға байланысты мысырлық пирамидаларды көрумен саяхатқа назарын аудара бастады, алайда жақсы дамыған жол тораптарындағы түнеу үйлері Греция мен Рим жерлерінде саяхатты белгілі бір мөлшерде тежеді. Гректер секілді Римдіктерде үлкен қашықтықтарға сапар шекті. 1741ж ағылшын саяхатшылар тобы экскурсия барысында Женевада басталған саяхатын бүкіл европаға әйгілі етті. Туризмнің негізін салушы көне грек тарихшысы Герадот геогроф Страбонға ол өзінің көп еңбектерін қалдырды.

Египет, Месопотамия, Сирия сияқты алдыңғы Азия мемлекеттері үшін күрес бұрынғы кезден басталды. Сол уақытта бұл мемлекеттер ең бай және мәдениетті аймақтар болды. Олар арқылы халықаралық сауда жолдары өтті. Иран мен Византия да осы мемлекеттер үшін күрес жүргізді. (б.з.б 26ғ) Месопотамия алғашқы орталықтанған мемлекет. б.з.б шамамен 5 мың ж Африка, Азия, Еуропа, Америка тұрғындары өсімдік өсіруге , жануарларды қарауға үйренді. Бұл мәдениет жолына келген бірінші мемлекеттердің бірі. Қалалардың өсуі, басқарушылардың қалыптасуы, заңдардың енгізілуі басталды.

Ерте замандағы және біздің уақытымызға дейінгі Қазақстандағы туризм пайда болу және даму тарихы.Қазақстанда туризмнің және ұйымдастыру саяхаттардың тарихы әсіресе дүниежүзілік кезеңіне жатқызуға болады. Бірақ осы кезеңіде әр түрлі ерешеліктер болды. Сонымен қатар адамдар жағынан қарастырсақ, олар ерте заманғы және қазіргі заманға сай. Олар Қазақстанда мекен еткен болатын. Сонымен қатар көне Қазақстанның өнім шаруашылығы бірте-бірте б.з.б. ІІІ мыңжылдыққа дейін жетті.

Ұлы Жібек Жолы туристік объект ретінде. Көне заманның тарихында Қазақстанның территориясы бойынша ең бірінші ұйымдастыру саяхаттары және де туристік объектісімен тығыз байланыста болған – Ұлы Жібек Жолы. Көптеген зерттеушілердің айтуы бойынша осы барлық өтілген жолдары туралы неміс ғалымы Ф.Рихтгофен өзінің «Қытай» деген әдебиетінде 1877 жылы жазған болатын. Бірақ экономикалық-тарихшы Петровтың айтуы бойынша жібек жолы атауы антикалық дәуірде пайда болды.Римдіктер жібекті «серикум» ал оның өндірушілер мен көпестерін «сера» деп атаған. Сөйтіп солай айтқанда Клавдия Птолемейді нақты жауабы бар.

Қорытынды:

2–тақырып бойынша мындай қорытынды жасауға болады.

Бұл айтылғандар туризм сферасына, сонымен қатар басқа салаларға да тиісті.Клавдия Птолемейді нақты жауабы бар, яғни оның жолы «Жібек Жолы» деп есептеген. 23-ші «Тарих» деген кітабында А.Марцелинаның ойынша Ұлы Жібек Жолы деп айтқан болатын. 1877 жылы неміс ғалымы Ф.Рихтгофен өзінің «Қытай» деген әдебиетінде жазған болатын. Қытайдың жолын «Ұлы Жібек Жолы» деп атаған.

Бақылау сұрақтары

1.Саяхаттың дамуы мен пайда болуы деген не?

2.Саяхат адам ісінің күрделі , компонентті жүйесі екенін дәлелдеңіз.

3.Туризмнің даму кезеңдері қандай?.

4.Қазақстандағы туризмді дамыту үшін қандай іс-шара іске асырылып жатыр?

Әдебиеттер:

Негізгі:

1. Вуколов В.Н. История и теория международного туризма.-Алматы, 2002.­221 с.

2.Ердавлетов С.Р. История туризма. Развитие и научное изучения. - Алматы, 2003. - 215 с.

3. Вавилова Е.В. Основы международного туризма: Учебное пособие. – М.Гардерики, 2005-160 с.

4.Воронкова Л.П. История туризма и госеприимства: Учебное пособие. – М.: ФАИР – ПРЕСС, 2004-304 с.

5.Вуколов В.Н. Основы техники и тактики активных видов туризма: Учебное пособие. Алматы, 1996-210 с.

6.Накатков Ю.С. История туризма Казахстана. - Алматы, 2001. - 196 с.

7.Шаповал Г.Ф. История туризма. - Минск, 1999. - 303 с.

8.В.А. Квартальнов, «Теория и практика туризма», М., «Финансы и статистика», 2003

9.Гуляев В.Г. «Организация туристской деятельности», М.: Нолидж, 2006

Қосымша:

Усыскин Г.С. Очерки истории российского туризма. СПб., 2000. - 224 с.

Соколова М.В. История туризма. - М, 2002. - 352 с.

«Казахстан - 2030» Н.А.Назарбаев послание президента страны народу Казахстана Алматы

С.Р. Ердавлетов, «Основы географии туризма», Алма-Ата, 1992 г.

Квартальнов В.А. Ввдение в специальность, Москва 2002 – 119 с.

6.Квартальнов В.А. Туризм, Москва 2002 – 277 с.

7.Программа развития туризма в РК на 2003-2005 гг.

8.Интернет көздері

3-Дәріс тақырыбы: Туризмнің алғашқы және орта ғасырдағы пайда болуы

Дәріс мақсаты: Туризмнің алғашқы және орта ғасырдағы пайда болуың мағынасын ашу. Орта ғасырдағы туризмнің рөлін, туристік сұраныстың, ұсыныстың, туристік өнімнің ерекшеліктерін және оның негізгі мінездемелерін оқу.

Түйін сөздер: серуендеу, саяхат, туристік индустрия, Александр Македонскийдің әскери жорығы. Орта ғасырдағы туризмнің рөлі.