3 Салық міндеттемелері

Корпаративті табыс салығы

Салық міндеттемесі – салық заңдылықтарына сәйкес салық төлеушінің мемлекеттің алында пайда болатын міндеттемесі.

Корпаративті табыс салығының төлеушілері:

1. Резидент заңды тұлғалар

2. Резидент емес заңды тұлғалар

Корпаративті табыс салығын объектісі ретінде салық салнатын табыс есептелінеді.

ССТ =ЖЖТ – Түзетулер – шегерімдер – тузету

Жылдың жиынтық табысқа резидент заңды тұлғалар үшін ҚР-ның территориясында және одан тыс жерлерден алынған барлық табыстар қосылады.

Резидент емес ҚР-ның территориясында алынған табыстар.

Шегерімдер – табыстарды алу мен байланысты жұмсалғна белгілі бір норма шегіндегі шығыстар.

Корпаративті табыс салығы резидент заңды тұлғалар үшін салық салнатын табыстың 30% мөлшерінде, ал резидент емес заңды тұлғалар үшін салық салнатын табыстың 30%+ қалған таза пайдадан қосымша 15%. Корпаративті табыс салығының есебі 3110 шотта жүргізледі.

Жеке табысқа салынатын салық агенттері арқылы төленетін немесе әр салық төлеушінің өзі төлейтін табысқа салынатын салық.

Салық объектісі екі түрге бөлінеді:

1. төлем көзінен салық ұсталатын табыс. Оған:

а) қызметкерлердің ақшалай немесе натуралды нысандағы барлық табыстары

б) бір жолғы төлемдерден табыс

в)жинақтаушы зейнетақы қорынан төлемдер

г)стипендиялар

е) дивиденттер, сыйақылар, ұтыстар.

2. төлем көзінен салық ұсталмайтын табыстар. Оған жататындар:

а) мүліктік табыс

б) жеке кәсіпкерлердің табыстары

в) адвокаттар мен нотариустардың табыстары

Салық ставкалары салық кодексінің 145 бабында көрсетілген. Табыс салығының есебі 3120 жеке табыс салығы шотында жүргізледі.

Жеке табыс салығы ұсталған немесе есептелген кезде:

Дт 3350

Кт 3120

Жеке табыс салығы бюджетке аударылған кезде

Дт 3120

Кт 1040

Әлеуметтік салық – қызметкерлерге ақшалай және натуралды, әлеуметтік көмек түрінде берілген табыстардан кәсіпорындар есептейтін салық.

Төлеушілер:

1. ҚР заңды тұлға резиденттері 20%

2. ҚР-да тұрақты мекеме арқылы қызмет ететін резидент еместер 11%

3. Жеке нотариуспен адвокат (қызметкерлердің санына байланысты төлейді):

а) басшылар үшін 3 МРП

б) әр қызметкер үшін 2 МРП (1МРП = 1030 (2006 г))

4. Жеке кәсіпкерлер

5. Фермерлік шаруашылықтар әр қызметкерге 1 МРП – 20%

Әлеуметтік салықты есептегенде қызметкерлерге төленетін еңбекақы бойынша жұмыс берушінің шығыстары қай өндіріске апарылса, сол өндірістің шоттары дебеттелнеді, және әлеуметтік салық бойынша міндеттеме кредиттелнеді.

Әлеуметтік салық есептелген кезде

Дт 7110, 7210, 8010

Кт 3150

Әлеу. Салық төленген кезде

Дт 3150

Кт 1010, 1040, 1070

Жер салығы, көлік және мүлік салықтары есептелген кезде:

Дт 7110, 7210, 8010

Кт 3160, 3170, 3180

4. Міндетті және ерікті төлемдер бойынша міндеттемелер

Міндетті және ерікті төлемдер бойынша міндеттемелер есебі келесідей шоттарда көрініс табады.

3210 – Әлеу. Сақтандыру қоры бойынша міндеттемелер

3220 – Зейнетақы аударымдары бойынша міндеттемелер

3230 – Басқа да міндетті төлемдер бойынша міндеттемелер

3240 – Ерікті төлемдер бойынша міндеттемелер

Бұл міндеттемелер ҚР-ның заңдылықтарына сәйкес төлеуге тиісті міндетті және ерікті төлемдерден тұрады.

ҚР-ның зейнетақы туралы заңына сәйкес әр жұмыс беруші қызметкердің есеп айырысуынан табыс салығын ұстамай тұрып 10% көлемінде міндетті зейнетақы жаранасын ұстап қалады. Бұл ұстап қалған соманы келесідей айдың 15 не дейін тиісті зейнетақы қорына аударып отыруға міндетті.

Міндетті зейнетақы аударымдары бойынша міндеттемелер есептелген кезде:

Дт 3350

Кт 3220

Зейнетақы жараналары аударылған кезде

Дт 3220

Кт 1040, 1070

ҚР-ның 2005 жылдағы әлеуметтік қамсыздандыру заңдылықтарына сәйкес әірбір жұмыс беруші өз қызметі үшін әлеуметтік сақтандыру қорына аударымдар аударып отыруға міндетті.

Бұл қордан төлемдер жұмыс істейтін және әлеуметтік жасағандағы қызметтер үшін келесідей мақсаттарда төлеуі мүмкін:

1. жұмысқа қабілеттін жоғалту

2. жұмысын жоғалтуы

3. асыраушысын жоғалтуы

Әлеуметтік сақтандыру бойынша міндеттемелер есептелген кезде

Дт 7110, 7210,8010

Кт 3210

Әлеуметтік сақтандыру қорына аударымдар жасалған кезде:

Дт 3210

Кт 1040,1070