sarf
.pdf
www.arabic.uz
Риоя илинмадинг эр |
^/ 6D |
|
|
|
/ 6D |
|
|
|
6D |
|
m n6" N i j6" |
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Риоя илинмадинг аёл |
/ 6D |
|
|
|
|
/ 6D |
|
|
: |
/ 6D |
|
o[I p6" N i j6" |
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Риоя илинмадим |
6I |
|
|
k d 6" |
|
|
ZF@ |
|
|
k d 6" |
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
Риоя илинмадик |
|
|
|
|
|
|
l4 |
K " |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
: "^F % " r1 +I :$I ( %+ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
K , & |
|
|
|
|
q +14\ D |
|
|
4$6" |
|
|
|
|
|
|
|||
Риоя илмайди эр |
|
.^/ = |
|
|
. |
/ |
= |
|
9 / |
= |
|
|
m n6" N g h |
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
Риоя илмайди аёл |
|
/ = |
|
|
. |
/ D |
= |
|
9 / D |
= |
|
|
o[I p6" N g h |
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
Риоя илмайсан эр |
|
.^/ D = |
|
|
./ D = |
|
9 / D = |
|
|
m n6" N i j6" |
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
Риоя илмайсан аёл |
|
/ D = |
|
|
./ D = |
|
/ D = |
|
|
o[I p6" N i j6" |
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
Риоя илмайман |
|
9 / I = |
|
|
|
|
k d 6" |
|
|
9 / Z @ |
= |
|
|
k d 6" |
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Риоя илмаймиз |
|
|
|
|
|
|
l4 K " |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
: ^63 t " r1 +I :$I ( %+ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
K , & |
|
|
|
|
|
q +14\ D |
|
|
4$6" |
|
|
|
|
|
|
||
Риоя илинмайди эр |
.^/ 6 = |
|
|
./ 6 = |
|
9/ 6 = |
|
|
m n6" N g h |
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
Риоя илинмайди аёл |
/ 6 |
|
= |
|
|
./ 6D = |
|
9/ 6D |
= |
|
|
o[I p6" N g h |
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
Риоя илинмайсан эр |
.^/ 6D = |
|
|
./ 6D = |
|
9/ 6D = |
|
|
m n6" N i j6" |
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
Риоя илинмайсан аёл |
/ 6D |
|
= |
|
|
./ 6D = |
|
/ 6D |
= |
|
|
o[I p6" N i j6" |
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
Риоя илинмайман |
9/ 6I |
= |
|
|
k d 6" |
|
9/ ZF@ |
= |
|
|
k d 6" |
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
Риоя илинмаймиз |
|
|
|
|
|
|
l4 |
K " |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
8 " @+ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
K , & |
|
|
|
|
q +14\ D |
|
|
4$6" |
|
|
|
|
|
|
|||
Риоя ил сен эр |
|
|
^/ Z |
|
|
|
|
/ Z |
|
|
|
Z |
|
|
|
|
m n6" |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
Риоя ил сен аёл |
|
|
/ Z |
|
|
|
|
/ Z |
|
|
: |
/ Z |
|
|
|
o[I p6" |
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
Z ни 9 / D дан аслига айтариб :6 |
# / D дан икки йўл билан амр оламиз: |
|||||||||||||||||||
Биринчи йўл билан калиманинг охирига арадик арфи иллат экан азф
191
www.arabic.uz
илдик D бўлди. Иккинчи йўл билан арфи музореъатни азф илдик Z бўлди. Сукун билан ў иш о ир бўлгани учун калиманинг u##/ ни баробарига арадик фат алик экан калиманинг бошига амзаи максурани келтирдик Z бўлди.
#/Z ни .# / D дан икки йўл билан амр оламиз: Биринчи йўл билан калиманинг охирига арадик зоида тасния нуни экан азф илдик #/ D бўлди. Иккинчи йўл билан арфи музореъатни азф илдик #/Z бўлди. Сукун билан ў иш о ир бўлгани учун калиманинг u#/ ни баробарига
арадик фат алик экан калиманинг бошига амзаи максурани келтирдик
/ Zбўлди.
^ # /Z ни .^# /D дан аслига айтариб .^#6 / D дан икки йўл билан амр
оламиз: Биринчи йўл билан калиманинг охирига арадик зоида музаккар жамъи нуни экан азф илдик ^#6/ 6D бўлди. Иккинчи йўл билан арфи
музореъатни азф илдик ^#6/Z бўлди. Сукун билан ў иш о ир бўлгани учун калиманинг u#/ ни баробарига арадик фат алик экан калиманинг бошига амзаи максурани келтирдик ^6 / Z бўлди. ? # мута аррик ма обли мафту деб, ? # ни (алиф)га алб илдик V # /Z бўлди. (алиф) билан V ўртасида ижтимоий сокинайн бўлди деб, (алиф)ни азф илдик
^ / Zбўлди.
:# /Z ни / # D дан аслига айтариб + / # D дан икки йўл билан амр
оламиз: Биринчи йўл билан калиманинг охирига арадик зоида муаннас муфрад нуни экан азф илдик :#+/ D бўлди. Иккинчи йўл билан арфи
музореъатни азф илдик :#+/Z бўлди. Сукун билан ў иш о ир бўлгани учун калиманинг u#/ ни баробарига арадик фат алик экан калиманинг бошига амзаи максурани келтирдик :+ / Z бўлди. ? # мута аррик ма обли мафту деб, ? ни (алиф)га алб илдик a# /Z бўлди. (алиф) билан ? # ўртасида ижтимоий сокинайн бўлди деб, (алиф)ни азф илдик
:/Zбўлди.
# /Z ни / # D дан икки йўл билан амр оламиз: Биринчи йўл билан калиманинг охирига арадик жамъи нуни нисва экан "аззамаиру ла
192
www.arabic.uz
ту+зафу вала татабаддалу" деган оидага амал илиб, ўз олидаолдирдик. Иккинчи йўл билан арфи музореъатни азф илдик # /Z
бўлди. Сукун билан ў иш о ир бўлгани учун калиманинг u##/ ни
баробарига арадик фат алик экан калиманинг бошига амзаи максурани келтирдик / Z бўлди.
: "^F % " r1 I N g h " @+
|
K , & |
q +14\ D |
4$6" |
|
|
Риоя илсин эр |
^ / |
/ |
|
m n6" |
N g h |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Риоя илсин аёл |
/ |
/ |
|
o[Ip6" |
N g h |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Риоя илайин |
1 |
k d 6" |
Z • |
k d 6" |
|
|
|
|
|
|
|
Риоя илайлик |
|
l4 K " |
|
|
|
|
|
|
|
|
.оида: амри -оибнинг маълумини маж+ул илмо чи бўлсак охиридан олдинги +арфни +аракатини фат+а ва +арфи музореъатни замма иламиз.
2 ##+ |
ни маж ул илмо чи |
|
бўлсак, охиридан олдинги арфни |
||||||
аракатини фат а иламиз 2 ## |
бўлади ва арфи |
музореъатни |
замма |
||||||
иламиз 2 6 |
бўлади. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
: ^63 t " r1 I N g h " @+ |
|
|
|
|
|||
|
|
K , & |
|
q +14\ D |
|
4$6" |
|
|
|
Риоя илин сен эр |
^ / 6 |
|
/ 6 |
|
6 |
|
m n6" |
N i j6" |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Риоя илин сен аёл |
/ 6 |
|
/ 6 |
|
: / 6 |
|
o[I p6" |
N i j6" |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Риоя илин син эр |
^ / 6 |
|
/ 6 |
|
6 |
|
m n6" |
N g h |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Риоя илин син аёл |
/ 6 |
|
/ 6 |
|
6 |
|
o[I p6" |
N g h |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Риоя илинайин |
61 |
|
k d 6" |
|
Z‚ƒ |
|
k d 6" |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Риоя илинайлик |
|
|
l4 K " |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
: "^F % " r1 I :3O I ( %+ |
|
|
|
|
|||
|
|
K , & |
|
q +14\ D |
|
4$6" |
|
|
|
Риоя илмасен эр |
^ / D = |
|
/ D = |
|
D = |
|
m n6" |
N i j6" |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
193
www.arabic.uz
Риоя илмасен аёл |
|
/ D |
|
= |
/ D |
= |
: / D = |
o[I p6" N i j6" |
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Риоя илмасин эр |
|
^ / |
= |
|
/ |
= |
|
|
= |
m n6" N g h |
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Риоя илмасин аёл |
|
/ |
|
= |
/ D |
= |
|
D |
= |
o[I p6" N g h |
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Риоя илмайин |
|
|
I = |
|
k d 6" |
|
Z @ |
= |
k d 6" |
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Риоя илмайлик |
|
|
|
|
|
l4 |
K " |
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
: ^63 t " r1 +I :+3 I ( %+ |
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
K , & |
|
q +14\ D |
|
|
|
4$6" |
|
|
|
|
||
Риоя илинмасен эр |
|
^ / 6D |
= |
/ 6D |
= |
|
6D |
= |
m n6" N i j6" |
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
Риоя илинмасен аёл |
|
/ 6D |
= |
/ 6D |
= |
: / 6D = |
o[I p6" N i j6" |
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Риоя илинмасин эр |
|
^ / 6 |
= |
/ 6 |
= |
|
6 |
= |
m n6" N g h |
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Риоя илинмасин аёл |
|
/ 6 |
= |
/ 6D |
= |
|
6D |
= |
o[I p6" N g h |
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Риоя илинмайин |
|
6I |
|
= |
k d 6" |
|
ZF@ |
= |
k d 6" |
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Риоя илинмайлик |
|
|
|
|
|
l4 |
K " |
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
. d " V ." )+ |
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
K , & |
|
|
q +14\ D |
|
|
|
4$6" |
|
Риоя иладиган жой ва ва т |
|
|
|
• " |
|
|
./ " |
|
|
|
„ " |
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|||||||||||
„ " аслида :/ " эди, ? # га замма о ир деб, ? # нинг заммасини азф |
|||||||||||||||
илдик / " |
бўлди. ? # сукунли ма обли мафту деб, ? # ни алифга алб |
||||||||||||||
илдик .4 # / " бўлди. Алиф билан танвин ўртасида ижтимоий сокинайн |
|||||||||||||||
бўлди деб, алифни азф илдик „ |
" бўлди. |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
• " аслида :6 / " эди, ? # га замма о ир деб, ? # нинг заммасини азф |
|||||||||||||||
илдик :# / " |
бўлди. _ нинг касраси ? # га далолат илгани учун ? # дан |
||||||||||||||
бе ожат бўлинди деб ? ни азф илдик ва азф илинган ? дан эваз деб, _га танвин бердик • " бўлди.
e f +)
194
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
www.arabic.uz |
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
K,& |
|
q 14+\D |
|
|
$4 6" |
|
||||
|
Риоя иладиган асбоб |
|
|
• " |
|
. / " |
|
|
„ " |
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
„ " аслида :#/ " эди, (#' %4$" вазнида. ? # га замма о ир деб, ? # нинг |
|
|||||||||||||
|
заммасини азф илдик / " бўлди. ? сукунли ма обли мафту деб, ? ни |
|
|||||||||||||
|
алифга алб илдик 4. / " |
бўлди. Алиф билан танвин ўртасида ижтимоий |
|
||||||||||||
|
сокинайн бўлди деб, алифни азф илдик „ " бўлди. |
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
• " аслида :6 / " эди, ? га замма о ир деб, ? # нинг заммасини азф |
|
|||||||||||||
|
илдик : / " бўлди. Икки ? нинг ўртасида ижтимоий сокинайн бўлди деб |
|
|||||||||||||
|
иккинчи ? # ни азф илдик :#/ " бўлди. _ нинг касраси ? # га далолат |
|
|||||||||||||
|
илгани учун ? # дан бе ожат бўлинди деб ? # ни азф илдик ва азф |
|
|||||||||||||
|
илинган ? дан эваз деб, _ га танвин бердик • " бўлди. |
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
( E4$D + ) |
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
K,t4 K6,& |
|
K,& |
|
q +14\D |
$4 6" |
|
|
||||
Риоя илувчиро эр |
|
|
• |
Z@ |
|
|
.^/Z@ |
|
. /Z@ |
9/Z@ |
|
m n6" |
|||
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
Риоя илувчиро аёл |
|
:6 |
/6Z |
|
|
z /6Z |
|
. /6Z |
9 /6Z |
|
o[Ip6" |
||||
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
9#/Z@ аслида :6 #/Z@ эди, ? # мута аррик ма обли мафту деб, ? # ни |
|
|||||||||||||
|
(алиф)га алб илдик 9/Z@ бўлди. |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
.^/Z@ аслида .^6/Z@ эди, ? # мута аррик ма обли мафту деб, ? # ни |
|
|||||||||||||
|
(алиф)га алб илдик .V #/Z@ бўлди. (алиф) билан V ўртасида ижтимоий |
|
|||||||||||||
|
сокинайн бўлди деб, (алиф)ни азф илдик .^/Z@ бўлди. |
|
|
|
|
||||||||||
|
• Z@ аслида :6 / Z@ эди, |
? # га замма о ир деб, ? # нинг заммасини азф |
|
||||||||||||
илдик :#/ Z@ бўлди. _ нинг касраси ? # га далолат илгани учун ? # дан бе ожат бўлинди деб ? ни азф илдик ва азф илинган ? дан эваз деб, _га танвин бердик • Z@ бўлди.
Сулосий мужарраднинг IV - бобини са+и+ига мисол ,, 6 ,- ни ИШТИ.О.И.
195
|
|
|
|
|
|
|
|
www.arabic.uz |
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Ма тади 1эр |
|
|
|
: 8 " ( %+ |
|
|
, |
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Ма тайди 1эр |
|
|
|
_Z E6"+ ( %+ |
|
|
,6 - |
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Ма тамо |
|
|
|
Z 7 " ) |
|
|
, |
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Ма тавчи 1эр |
|
|
|
( / ) |
|
|
" |
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Ма талган 1эр |
|
|
|
5^6%4$" ) |
|
|
^6,-" |
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Ма тамади 1эр |
|
|
|
-& ( %+ |
|
,- |
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Ма тамайди 1эр |
|
|
|
:$I ( %+ |
|
,6 - = |
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Ма та (сен) 1эр |
|
|
|
8 " @+ |
|
|
, |
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Ма тасин 1эр |
|
|
|
N g h " @+ |
|
|
,- |
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Ма тама(сен) 1эр |
|
|
|
:+3 I ( %+ |
|
,- = |
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Ма тайдиган жой ва ва т |
|
|
|
. d " V ." ) |
|
|
,-" |
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Ма тайдиган асбоб |
|
|
|
e f ) |
|
|
,-" |
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ма товчиро 1эр |
|
|
|
( E4$D ) |
|
|
,6 |
@ |
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
: "^F % " r1 I : 8 " ( %+ |
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
K , & |
|
|
q +14\ D |
|
4$6" |
|
|
|
|
|
Ма тади эр |
|
V , 6 |
|
|
, |
|
, |
|
m n6" N g h |
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Ма тади аёл |
|
., |
|
|
D , |
|
z |
, |
|
o[I p6" N g h |
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Ма тадинг эр |
|
6D , |
|
|
,6D , |
|
z |
, |
|
m n6" N i j6" |
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Ма тадинг аёл |
|
[ 6D , |
|
|
,6D , |
|
z |
, |
|
o[I p6" N i j6" |
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Ма тадим |
|
I , |
|
|
k d 6" |
|
z6 |
, |
|
k d 6" |
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Ма тадик |
|
|
|
|
l4 K " |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
.оида: Маълум феъли мозийни маж+ул илиш учун охиридан олдинги +арфни +аракатини касра ва ундан олдинги +ар бир +аракатли +арфни +аракатини замма иламиз.
## , ни маж ул илмо чи бўлсак охиридан олдинги арфниаракатини касра иламиз ва ундан олдинг ар бир аракатли арфниаракатини замма иламиз ,6 бўлади.
196
www.arabic.uz
: ^63t" r1 1 8 " +(%
|
K,& |
q +14\D |
|
$4 6" |
|
Ма талди эр |
V ,6 |
,6 |
|
,6 |
m n6" Ng h |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ма талди аёл |
. ,6 |
D ,6 |
|
z ,6 |
o[Ip6" Ng h |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ма талдинг эр |
6D ,6 |
,6D ,6 |
|
z ,6 |
m n6" Ni j6" |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ма талдинг аёл |
[ 6D ,6 |
,6D ,6 |
|
z ,6 |
o[Ip6" Ni j6" |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ма талдим |
I ,6 |
kd 6" |
|
z6 ,6 |
kd 6" |
|
|
|
|
|
|
Ма талдик |
|
l4 K" |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
:"^F%" r1 I _Z+ E6" (+ % |
|
|
||
|
K,& |
q +14\D |
|
$4 6" |
|
Ма тайди эр |
.V6 ,- |
. ,- |
|
6 ,- |
m n6" Ng h |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ма тайди аёл |
. ,- |
. ,-D |
|
6 ,-D |
o[Ip6" Ng h |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ма тайсан эр |
.V6 ,-D |
. ,-D |
|
6 ,-D |
m n6" Ni j6" |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ма тайсан аёл |
. ,-D |
. ,-D |
|
,-D |
o[Ip6" Ni j6" |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ма тайман |
6 ,-I |
kd 6" |
|
6 , @ |
kd 6" |
|
|
|
|
|
|
Ма таймиз |
|
l4 K" |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
.оида: Маълум феъли музореъни маж+ул илиш учун охиридан олдинги +арфни +аракатини фат+а ва +арфи музореъатни заммаиламиз.
6 ,- ни маж ул илмо чи бўлсак охиридан олдинги арфниаракатини фат а иламиз ва арфи музореъатни замма иламиз 6 ,-6 бўлади.
: ^63t" r1 +I _Z+ E6" (+ %
|
K,& |
q +14\D |
$4 6" |
|
Ма талади эр |
.V6 ,-6 |
. ,-6 |
6 ,-6 |
m n6" Ng h |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ма талади аёл |
. ,-6 |
. ,-D6 |
6 ,-D6 |
o[Ip6" Ng h |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ма таласан эр |
.V6 ,-D6 |
. ,-D6 |
6 ,-D6 |
m n6" Ni j6" |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
197
www.arabic.uz
Ма таласан аёл |
|
.,-D6 |
|
|
. ,-D6 |
|
,-D6 |
|
o[Ip6" N ij6" |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ма таламан |
|
6 ,-I6 |
|
|
k d 6" |
|
, F@6 |
|
k d 6" |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ма таламиз |
|
|
|
|
l4 K " |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
( / )+ |
|
|
|
|
|
|
|
|
K , & |
|
q +14\ D |
|
4$6" |
|
|
|
|
|
Ма товчи эр |
|
.V " 6 |
|
." |
|
" |
|
m n6" |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ма товчи аёл |
|
z " |
|
.D " |
|
…' " |
|
o[I p6" |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5^6%4$" + ) |
|
|
|
|
|
|
|
|
K , & |
|
q +14\ D |
|
4$6" |
|
|
|
|
|
Ма талган эр |
|
.V6 ^6,- |
|
. ^6,-" |
|
^6,-" |
|
m n6" |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ма талган аёл |
|
z ^6,- |
|
.D ^6,-" |
|
…' ^6,-" |
|
o[I p6" |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
: "^F % " r1 I-& ( %+ |
|
|
|
|
|
||||
|
|
K , & |
|
q +14\ D |
|
4$6" |
|
|
|
||
Ма тамади эр |
|
V , 6- |
|
,- |
|
,- |
m n6" N g h |
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
Ма тамади аёл |
|
.,- |
|
,-D |
|
,-D |
o[I p6" N g h |
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
Ма тамадинг эр |
|
V , 6-D |
|
,-D |
|
,-D |
m n6" N i j6" |
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
Ма тамадинг аёл |
|
.,-D |
|
,-D |
|
a ,-D |
o[I p6" N i j6" |
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
Ма тамадим |
|
,-I |
|
k d 6" |
|
, @ |
k d 6" |
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ма тамадик |
|
|
|
|
l4 K " |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
.оида: Феъли жа+днинг маълумини маж+ул илмо чи бўлсак охиридан олдинги +арфни +аракатини фат+а ва +арфи музореъатни замма иламиз.
,- ни маж ул илмо чи бўлсак охиридан олдинги арфниаракатини фат а иламиз ва арфи музореъатни замма иламиз ,-6
бўлади.
: ^63t " r1 +I-& ( %+
198
www.arabic.uz
|
|
K,& |
|
q 14+\D |
|
$4 6" |
|
|
Ма талмади эр |
|
V6 ,-6 |
|
,-6 |
|
,-6 |
m n6" Ng h |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ма талмади аёл |
|
. ,-6 |
|
,-D6 |
|
,-D6 |
o[Ip6" Ng h |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ма талмадинг эр |
|
V6 ,-D6 |
|
,-D6 |
|
,-D6 |
m n6" Ni j6" |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ма талмадинг аёл |
|
. ,-D6 |
|
,-D6 |
|
a ,-D6 |
o[Ip6" Ni j6" |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ма талмадим |
|
,-I6 |
|
kd 6" |
|
, F@ |
kd 6" |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ма талмадик |
|
|
|
l4 K" |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
:"^F%" r1 +I :$I (+ % |
|
|
|
|||
|
|
K,& |
q +14\D |
$4 6" |
|
|
||
Ма тамайди эр |
|
.V6 ,- = |
. ,- = |
6 ,- = |
|
m n6" Ng h |
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Ма тамайди аёл |
|
. ,- = |
. ,-D = |
6 ,-D = |
|
o[Ip6" Ng h |
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Ма тамайсан эр |
|
.V6 ,-D = |
. ,-D = |
6 ,-D = |
|
m n6" Ni j6" |
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Ма тамайсан аёл |
|
. ,-D = |
. ,-D = |
,-D |
|
o[Ip6" Ni j6" |
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Ма тамайман |
|
6 ,-I = |
kd 6" |
6 , @ = |
|
kd 6" |
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ма тамаймиз |
|
|
|
l4 K" |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
.оида: Феъли нафийни маълумини маж+ул илиш учун охиридан олдинги +арфни +аракатини фат+а ва +арфи музореъатни замма иламиз.
6 ,- = ни маж ул илмо чи бўлсак охиридан олдинги арфниаракатини фат а иламиз ва арфи музореъатни замма иламиз 6 ,-6 = бўлади.
: ^63t" r1 +I :$I (+ %
|
K,& |
q +14\D |
|
$4 6" |
|
|
Ма талмайди эр |
.V6 ,-6 = |
. ,-6 = |
6 ,-6 |
= |
m n6" Ng h |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ма талмайди аёл |
. ,-6 = |
. ,-D6 |
= |
6 ,-D6 |
= |
o[Ip6" Ng h |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ма талмайсан эр |
.V6 ,-D6 = |
. ,-D6 |
= |
6 ,-D6 |
= |
m n6" Ni j6" |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ма талмайсан аёл |
. ,-D6 = |
. ,-D6 |
= |
,-D6 |
o[Ip6" Ni j6" |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
199
www.arabic.uz
Ма талмайман |
,6 -I6 = |
|
k d 6" |
6, F@ = |
k d 6" |
|
|
|
|
|
|
Ма талмаймиз |
|
|
l4 K " |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Амр ясаш |
|
|
|
Амр озир феъли музореънинг олтита мухотоб сий асидан икки йўл билан ясалади. Биринчи йўл: музореъ феълининг охирига араймиз агар со арф бўлса сукун иламиз ( + E# D6-+ # 8 ), агар тасния ёки жамъи
музакар ёки мухотаба муфради муаннас зоида нунлари бўлса олиб ташлаймиз ( :+ + # 8 ^6 + 8 + 8 u+ + E# D .^6 + E# D .+ E# D ), агар жамъи
муаннас нуни яъни нуни нисва бўлса ўз олида олдирилади "аззамаиру ла ту+зафу вала татабаддалу"-" замирлар олиб ташланмайди ам ўзгартирилмайди ам" деган оидага биноан. ( + # 8 A + E# D ), ёки агар
калиманинг охири иллатли арф бўлса ам олиб ташлаймиз ( +2 Z – :# " D 6 F A ^6/ D ). Иккинчи йўл билан арфи музореъатни ( uD@ ) олиб ташлаймиз
ва сукун билан ў иш о ир бўлгани учун калиманинг u#/ ни баробаригаараймиз яъни, F(O‚ %4$ нинг u#/ нини баробарига араймиз, заммалик бўлса калиманинг бошига заммалик амзани келтирамиз ( A Q6 S# D 67 IF – 67 1 D Q6 # RF ), агар фат алик ёки касралик бўлса калиманинг бошига касраликамзани келтирамиз (K ,## ) – K , ## D6 + ## 8 – + E## D6 ). Бу сулосий мужарраднинг олти бобида амр ясашни умумий оидаси.
8 " @+
|
K , & |
q +14\ D |
4$6" |
|
Ма тасен эр |
V , 6 |
, |
, |
m n6" |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ма тасен аёл |
., |
, |
a , |
o[I p6" |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
# , ни 6# ,-D дан икки йўл билан амр оламиз: Биринчи йўл билан калиманинг охирига арадик со экан сукун илдик # ,-D бўлди. Иккинчи йўл билан арфи музореъатни азф илдик , бўлди. Сукун билан ў иш о ир бўлгани учун калиманинг u#/ ни баробарига арадик фат алик экан калиманинг бошига амзаи максурани келтирдик , бўлди.
200