Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:

svod_vizantiiskih_svidetel_stv_o_rusi

.pdf
Скачиваний:
104
Добавлен:
21.05.2015
Размер:
3.5 Mб
Скачать

Ономастикон

561

(1043 г.) Поход росов: το*το τE )ϑνος8 α hλλοτ πλ ιστ ις ατ Ρωµα ων ;γHν το, Fττηϑlν δl τHλος α σπονδ ς π πο ητο π!Eς Ρωµα ους α "δος, mνα δι τ ν 3γχιστ αν π!Eς Dµ νοιαν τ γHνη συνδHοιτο, α πα! 3λλ λους ;ϕο των ;µπο- ! υ µ νοι Zon. Hist. III. 631.8—12

(втор. пол. XII в.) Ανατ ϑησι δl τM Κωνσταντινουπ λ ως α τ ν χ ι!οτον αν τ&ν ;πισ πων τ&ν ;ν το4ς βα!βα!ι ο4ς )ϑν σι, …οiο Lσιν ο9 Αλλανο α ο9 Ρ&σοι…

Zon. Comm. 137,489D

(июль 1043 г.) Нашествие росов: α ατ 4χ ϕ βος τ ν Β>ζαντος οT ;λ χιστος δι τE 3πα! σ υον ; τ"ς 3π!ο πτου το* )ϑνους16 ;πιδηµ ας M. Att. Hist. 20. 14—16

(860 г.) …()ϑνος45 δl ο9 Ρ&ς Σ υϑι ν, π ! τEν 3! τMον Τα*!ον ατ< ηµHνον, 3ν - µ ! ν τ α hγ!ιον)… Scyl. 107.45—46

(между 874 и 879 г.) )τι γ ! τG δ ισιδαιµον j ατ χ µ νος αTτ ς τ D h!χων α ο9 µ γιστ7ν ς αTτου α τE eπαν )ϑνος18… Scyl. 165.17—18

(между 874 и 879 г.) Cвященник совершает чудо: ;ν fϕϑαλµο4ς το* )ϑνους18

τουτου[ ;!! ϕη Lς τ ν µινον F το* Zγ ου Tαγγ λ ου β βλος Scyl. 166.37—38 (ок. 969 г.) Эпитафия Иоанна Мелитинского на гробе Никифора Фоки:

D!µI αϑ Fµ&ν Ρωσι πανοπλ α, Σ υϑ&ν )ϑνη76 σϕ>ζουσιν Lς ϕονου!γ ας, Λ ηλατο*σι π7ν )ϑνος τ ν σ ν π λιν, Ο`ς ;πτ ι π! ν α γ γ!αµµHνος τ>πος Π!E τ&ν πυλ&ν σEς ;ν π λ ι Βυζαντ ου Να , µ πα! ψ ι τα*τα. B4ψον τEν λ ϑον Τ ν δ !ατο*ντα, α λ ϑοις τ ϑη! α

Τ τ&ν ;ϑν&ν82 δ ω . δ ς δl α πHτ!ας Στη!ιγµEν Fµ4ν 3!!αγ στ την β σιν

ΕL δ οT π!ο >ψαι το* τ ϕου µι !Eν ϑHλ ις Κ}ν B"ξον ; γ"ς )ϑν σιν ϕων ν µ νην

Scyl. 282.75—85

(974 г.) ΤM )ϑν ι δl τ&ν Ρ&ς… Scyl. 287.91

(после 20.VII.971 г.) Положение Святослава после Дристры (… α τ xµο!α β !βα!α τ&ν ;ϑν&ν22 δ σαντα τοYς Ρωµα ους 3π παντο τ ν βο ϑ ιαν…), Scyl. 305.21—23

(21.VII.971) В ходе решающей битвы у Дристры Иоанн Цимисхий вызывает Святослава на поединок, δHον cναι λHγων 6νEς 3νδ!Eς ϑαν τ< !ιϑ"ναι τE )!γον g ατασϕ ττ σϑαι α ατ µι !Eν δαπαν7σϑαι τ )ϑνη82 … Scyl. 307. 81—82

(1043 г.) ΕγHν το δl α ατ τEν Ιο>λιον µ"να τ"ς αTτ"ς Lνδι τι&νος α F το* )ϑνους36 τ&ν Ρ&ς νησις ατ τ"ς βασιλ δος Scyl. 430.35—36

(июнь 1043 г.) Узнав о подходе росов, Константин Мономах через послов предлагает α µ δι µι !Eν ;ϑ λ"σαι π!7γµα τ ν ; µα !ο* παγιωϑ 4σαν δια-

λ*σαι L! νην α τ )ϑνη51 ατ 3λλ λων 3ν ψαι Scyl. 430.50—51

(X—XII в.): συνοχ το4ς )ϑν σιν το4ς ;π τG βο!!I α ;ν τG οL ουµHνn ;παν στασιςα βασιλHων ϕυγα Brontol. 25.20—21

562

Часть 3

τ 3πE το* βο!!7 αϑ Αmµου )ϑνη ;ξ λ >σονται α πο!ϑ σωσι α ;ξολοϑ! >σωσι α ;µπ! σωσι τ π ντα (Поход Святослава? Страх перед Русью?), Brontol. 29. 3—5

(1143 г.) …Гвардия Мануила Комнина: …τE γλαυ ι&ν )ϑνος α τοYς 6τ !οσ- τ µους π λH ις αs!οντ ς… (n. 64: варяги), M. It. XLIV. 291.10—12

(XII в.) ΤοYς Κιµµ ! ους ο9 πολλο )ϑνος ϕασ ν Rπ !χ ιν, π ! τEν Τα*!ον τ&ν Σ υϑ&να τ ν Μαι&τιν λ µνην Tzetz. Hist. C 448 Chil. XII 835—836 (P. 504)

(XII в.) …_ς Αβασγο α Αλανο α Σ αι δl α ∆ αι, ο9 Ρ&ς α Σαυ!οµ ται δl α ο9 Lδ ως Σ >ϑαι

α π7ν Dπ σον π! σοι ον )ϑνος899 πνοα4ς Βο!Hουοιν&ς ατονοµ ζονται Σ >ϑαι, Σ υϑ&ν τG λ σ ι

Tzetz. Hist. C 451 Chil. XII 897—900 (P. 507)

(ок. 1160 г.) Для похода на Иконий Мануил I собрал войска, в том числе лигуров, архижупана Далматии, Σ >ϑας τ α τ&ν 3µϕ τM Tα>!< 9δ!υµHνων ;ϑν&ν15 ;µισϑο*ντο πολλ Cinn. 199.14—15

(1165 г.) Византийский посол Мануил Комнин Lς τE τ&ν Ταυ!οσ υϑ&ν 3ϕ το )ϑνος5 … Cinn. 232.4—5

(1165 г.) …Κ αµα.., α xσα α µητ! πολις5 τM )ϑν ι5 το>τ< τυγχ ν ι οqσα Cinn. 236.4—6

(сер. XII в.) «Северные» народы: 5Οτι π!Eς βο!Hαν τM Ιστ!< )ϑνη18 4ται τα*τα… (среди них Тавры = Росы), Eust. Thess. Comm. Dion. 269.18— 19

(к. X в.) ∆ι γησις 3 !ιβ ς xπως ;βαπτ σϑη τE τ&ν Ρωσ&ν )ϑνος2 Narrat. Russ. Conv. Tit. 44.1—2

(к. X в.) … Lπ 4ν µ !ι &ς, xπως τE τ&ν Ρωσ&ν hπ ι!ον )ϑνος12 τ ν 3ληϑιν ν TσH- β ιαν µ µ µ ϑη α το* ϑ ου τ τ>χη λουτ!ο* α βαπτ σµατος Narrat. Russ.

Conv. 44.11—13

(ок. 988 г.) ‹Η!ξαν µlν το* δηλωϑHντος )ϑνους14 h!χοντ ς πολλο α µ γ λοι…

Narrat. Russ. Conv. 44.14

(ок. 988 г.) Князь Владимир …;ϑα>µαζ α διηπ ! ι, βλHπων τE µυ!ι !ιϑµον α τοσο*τον )ϑνος4 ; 4νο )νϑ ν 3 4ϑ ν λονο>µ νον α δια µ νον δι τ ν δ ξαν α λατ! αν το* αTτ&ν σ β σµατος Narrat. Russ. Conv. 45.3—5

(ок. 988 г.) Князь Владимир вопрошает, π&ς Lς ϑ!ησ >µατα πλ 4στα α δ ξας τοσα>τας τE 6αυτ&ν )γ ιται )ϑνος16… Narrat. Russ. Conv. 45.15—16

(ок. 988 г.) Князь Владимир просит в Константинополе священника, _ς mνα τE ; 4σ µυ!ι !ιϑµον )ϑνος1 διδ ξn α βαπτ σn… Narrat. Russ. Conv. 49.27— 50.1

(ок. 988 г.) Кирилл и Афанасий увидели, что β !βα!ον δl π ντn α σ λοι ον βλHποντ ς τE τοιο*τον )ϑνος11 … Narrat. Russ. Conv. 50.10—11

(ок. 988 г.) Колебание росов в выборе веры: )τι γ ! τG δ ισιδαιµον j ατ χ µ νος αTτ ς τ D h!χων α ο9 µ γιστ7ν ς αTτο* α eπαν τE )ϑνος23… Narrat. Russ. Conv. 50.21—23

Ономастикон

563

(ок. 988 г.) [Чудо с неопалимым Евангелием]: Священник ;ν fϕϑαλµο4ς το* )ϑνους17 παντEς ;!! ϕη Lς τ ν µινον F το* Zγ ου Tαγγ λ ου β βλος Narrat. Russ. Conv. 51.17—18

(1200—01) …τE χ!ιστιανι Nντατον )ϑνος6, ο9 Ρ&σοι Th. Skut. 428, 6

(860­е гг.) α Ρ&ς )ϑνος2599, π! ν !ατηµHνον πλ νn, Χ!ιστM π!οσ λϑ 4ν Tσ β&ς δ! σαι )χ ι

Ephrem. Chron. 2599—2600

(сентябрь 1347) …τE )ϑνος3 τ&ν ΡNσων… Act. Patr. Reg. II. 482:169.3—4 (п. 1431 г.) Fµ 4ς γ ! Χ!ιστιανο {ντ ς α µ αν π στιν )χοντ ς α —ν β πτισµα µ τ

πολλ&ν ;ϑν&ν19 xµως βα!β !ους )χοµ ν α λHγοµ ν τοYς Βουλγ !ους τοYς Βλ χους τοYς Αλβαν τας τοYς Ρο>σους α αϑ ξ"ς τ hλλα )ϑνη21 Io. Canab. 35. 17— 21

= 3νη, мир

(сер. Х в.) xτι α ο9 Ρ&ς δι σπουδ"ς )χουσιν L! νην )χ ιν µ τ τ&ν Πατζινα ιτ&ν

Const. Porph. DAI. 2.5—6

(1043 г.) Вторжение росов в Константинополь οoτοι γ ! οινοπ!αγο*ντ ς µHχ!ι το*δ Ρωµα οις α L!ην >οντ ς37 µ τ αTτ&ν… Scyl. 430.36—37

(июнь 1043 г.) Узнав о подходе росов, Константин Мономах предлагает через послов: α µ δι µι !Eν ;ϑ λ"σαι π!7γµα τ ν ; µα !ο* παγιωϑ 4σαν δια-

λ*σαι L! νην51 α τ )ϑνη ατ 3λλ λων 3ν ψαι Scyl. 430.50—51

(июнь 1043 г.) Владимир унизил послов, …3π γνω kς D βασιλ Yς τ ν L! νην53α αTτ ς, _ς ;ν"ν, 3ντ πα! τ ττ το Scyl. 430. 53—54

(июнь 1043 г.) Вторичное посольство Константина Мономаха: …π!Hσ-

β ις D βασιλ Yς π λιν ; πHµπ ι π ! L! νης67 … Scyl. 431.67

(сер. ХII в.) Речь к Мануилу Комнину: … L! νην7 ;ϑ λ σω το4ς 6σπ ! οις 3γ&σιν αTτο* α το4ς ατ ο!ϑN µασι(ν) ;παϕ 4ναι τ ν γλ&τταν Euth. Malac. 21.7—9

= ηνι ς, мирный

(860­е гг.) Император Василий I […τE τ&ν Ρ&ς )ϑνος20…] Lς συµβ σ ις ;ϕ λ-

οσ µ νος, α σπονδ ς π!Eς αTτοYς σπ ισ µ νος L!ηνι ς23… Vita Bas. 342. 22—23

Ε λησ α, церковь

(1202 г.) по совету главы Русской Церкви Русь (Роман Галицкий) помогает отразить нашествие куманов

D γ ! Γαλ τζης Fγ µNν, πα!αινHσ ι

το* ποιµ ν !χου Ρωσι "ς Ε λησ ας6574, στ4ϕος στ!ατι7ς Fλι kς _ς µυ! ον

разбил куманов, Ephrem. Chron. 6573—6575

Ελγα, Эльга (Ольга), княгиня

(сер. Х в.) ΕτH!α δοχ της Ελγας τ"ς ΡωσHνης Const. Porph. Cerem. I. 694. 15 (Tit.)

564

Часть 3

Μην Σ πτ µβ! < ϑX, FµH!α δX, ;γHν το δοχ ατ π ντα Dµο α τ"ς π!ο!!ηϑ σης δοχ"ς ;π τG ;ϕ δ< Ελγας17 τ"ς 3!χοντ σσης Ρωσ ας… Const. Porph. Cerem. I. 16—18

(948 г.) α F το* ατ Ρωµα ων ; πλ >σαντος Ρ&ς γαµ τ Ελγα1, το* ξυν υνHτου αTτ"ς τ λ υτ σαντος, π!οσ"λϑ τM βασιλ 4 α βαπτισϑ 4σα τιµηϑ 4σ τ , _ς ;χ!"ν, Rπ ν στησ ν Zon. Hist. III. 484.19—485.3

(осень 957 г.) α F το* ποτ ατ Ρωµα ων ; πλ >σαντος h!χοντος τ&ν Ρ&ς γαµ τ , Ελγα78 τοvνοµα, το* 3νδ!Eς αTτ"ς 3ποϑαν ντος πα! γHν το ;ν Κωνσταντινουπ λ ι. α βαπτισϑ 4σα α π!οα ! σιν Lλι !ινο*ς ;πιδ ι νυµHνη π στ ως, 3ξ ως τιµηϑ 4σα τ"ς π!οαι!Hσ ως ;π οs ου 3νHδ!αµ Scyl. 240.77—81

Ελισσ ς, Элисс, река (Днестр?)

(к. XIII (Андроник II)—XIV в.) Список епископий τM ΚυHβ< τ"ς Ρωσ ας…

( ιϑX τE Ασπ! αστ!ον Lς τE στ µιον το* Ελισσο* ποταµο*), Not. ep. 17. App. 2. 156: p. 403

%µπο υ µ νοι, купцы

(до 1043 г.) Народ росов σπονδ ς π πο ητο π!Eς Ρωµα ους α "δος, mνα δι τ ν 3γχιστ αν π!Eς Dµ νοιαν τ γHνη συνδHοιτο, α πα! 3λλ λους ;ϕο των ;µπο- ! υ µ νοι12. ~σαν γο*ν α τ τ Ταυ!οσ >ϑαι πολλο πα! τG Κωνσταντ νου, τ 6αυτ&ν 3ποδιδ µ νοι α τ παŒ Fµ4ν ;ξωνο>µ νοι Zon. Hist. III. 531.10—14

%µπο α, торговля

(972 г.) Условия мира со Святославом для ромеев: … α ϕ λους Fγ 4σϑαι αTτοYς

(тавроскифов), ατ ;µπο! αν4 π!Eς τE Βυζ ντιον στ λλοµHνους, αϑ π ! 3νH α- ϑ ν )ϑιµον ~ν Leo Diac. 156.3—5

(конец июля 971 г.) Условия мира со Святославом для ромеев: Святослав просит разрешить 3δ &ς τ τEν βουλ µ νον Σ >ϑην ;µπο! ας39 χ !ιν ϕοιτ7ν

Scyl. 309.38—39

dµπο ος, купец

(1043 г.) До вторжения росов они блюли мир: 3δ &ς τ 3λλ λοις ;π µ γνυντοα ;µπ !ους38 ;ς 3λλ λους )π µπον Scyl. 430.37—38

(1043 г.) До вторжения росов они блюли мир: ατ δl το*τον τEν χ! νον ϕιλο- ν ι ας γ νοµHνης ;ν Βυζαντ < µ τ τινων ;µπ !ων39 Σ υϑ&ν, князь Владимир пошел на Константинополь, Scyl. 430.38—40

(1043 г.) После провала мирных переговоров с росами Константин Мономах: α τοYς µlν ;νδηµο*ντας τG βασιλ δι ;µπ !ους65 τ&ν Σ υϑ&ν, )τι δl α τοYςατ συµµαχ αν πα! ντας διασ δ σας ;ν το4ς ϑHµασι α 3σϕαλισ µ νος, mνα µα 3πE τ&ν // )νδον ;πιβουλ τις 3ν γ !ϑG _ς D αι!Eς ;δ δου α τE το* )!γου fξ>!!οπον… Scyl. 430.54—431.58

%ναγισµ ς, жертвоприношение

(972 г.) После пятой битвы у Дристры Святослава: yδη δl νυ τEς ατασχο>σης α τ"ς µ νης πλησιϕαο*ς οvσης, ατ τE π δ ον ;ξ λϑ ντ ς τοYς σϕ τH!ους 3ν ψηλ ϕων ν !ο>ς; ο`ς α συναλ σαντ ς π!E το* π !ιβ λου α οT! ς ϑαµ νας

Ономастикон

565

διαν ψαντ ς, ;ναγισµο>ς22 τ π ποιη τ ς ;π τEν Ιστ!ον… Leo Diac. 119.17— 22

После рассказа о похоронах и свидетельствах Арриана, Гомера и Иезекииля о

«князе Рош»— Αλλ 3π χ!η µlν τα*τα π ! τ&ν Τα>!ων ;ναγισµ&ν19–20 Leo Diac. 150.19—20

%ν ντιος, противник

(970 г.) Варда Склир, уступая росам в στ!ατηγι α4ς )γνω 3π ταις τοYς ;ναν-

τ ους25 π !ι λϑ 4ν α τHχνn α µηχανG τ τοσα*τα ατ !γ σασϑαι πλ ϑη Scyl. 288.25—289.26

(между 13 и 23.IV.971) Идя к Дристре, Иоанн Цимисхий отправляет навстречу скифам Феодора из Мистии,— ατασ οπ 4ν τ τE πλ"ϑος τ&ν ;να- τ ων23 α αTτM διδ ναι γν&σιν Scyl. 298.23

(23.IV.971) Первый бой у Дристры: οT µ ν γ α Rπαγωγ τ&ν ;ναντ ων49 ;γHν το, οvτ τ&ν Ρωµα ων λαµπ!Eς διωγµ ς… Scyl. 299.48—50

(1043 г.) После победы ромеи преследуют остатки флота росов: «скифы» в

заливчике )σπ υδον ;γ ολπNσασϑαι τοYς ;ναντ ους8 Scyl. 432.8

(июль 1043 г.) Сам василевс на корабле ;π"λϑ το4ς ;ναντ οις2… M. Att. Hist. 21.2

%ναντιωϑ Fς, противник

(1043 г.) ; 4νοι (росы) µηδlν ;ναντιωϑHντι7 τM αTτο ! το!ι (Константин IX) τ ν ;πιϑαλ ττιον ξυγ νησιν α στ!ατοπ δ αν π πο ηται Psell. Chron. II. P. 8: XC. 7—9

dνδοξος, славный

(988 г.) Обращение к князю Владимиру … λαµπ! τατ α ;νδοξ τατ 23 Fµ&ν αTϑHντα α h!χων … Narrat. Russ. Conv. 46.23—24

dξα χος, экзарх

(970 г.) Варда Склир идет на росов: ο9 β !βα!οι δl το*το µαϑ ντ ς α D το>των )ξα!χος16 D Σϕ νδοσϑλ βος, το>ς τ Βουλγ !ους Dπλ σαντ ς α π!οσ ιληϕ τ ς Σ >- ϑας, ο9 Πατζιν οι ι λ σ ονται, α τοYς τ ν Πανον αν οL ο*ντας Το>! ους, α στ!ατι ν Lς τ!ι οντα µυ!ι δας 3!ιϑµουµHνην συστησ µ νοι τ ν Θ!– ην eπασαν (1.2: Tit.: xπως D Σ λη!Eς τοYς Ρ&ς (Bkς CE) ατηγων σατο α τοYς συµµαχο*ντας αTτο4ς CE), Zon. Hist. III. 523.15—524.2

(сентябрь 1347 г.) Обращение императора Иоанна VI Кантакузина: Ι !N- τατ µητ!οπολ4τα ΚυγHβου, RπH!τιµ α )ξα!χ π σης Ρωσ ας… (Феогност) Act. Patr. Reg. II. 70:167.1 (Act. Patr. I. 261:117)

(сентябрь 1347 г.) … Lς τEν 9 !Nτατον µητ!οπολ την ΚυγHβου, RπH!τιµον α )ξ- α!χον13 π σης Ρωσ ας, *! Θ γνωστον… Act. Patr. Reg. II. 484:169.13—14 (Act. Patr. I. 265:119)

(сентябрь 1347 г.) Примите в качестве истинного и законного митрополита τEν δl 9 !Nτατον µητ!οπολ την ΚυγHβου, RπH!τιµον α )ξα!χον41 π σης Ρω- σ ας… Act. Patr. Reg. II. 486:169.40—41 (Act. Patr. I. 266:119)

566

Часть 3

%ξ χων, экзарх

(ок. 988 г.) Советники князя Владимира: α ; 4νοι µlν π!Eς τEν ;ξ !χοντα8

αTτ&ν τα*τα s!η αν Narrat. Russ. Conv. 46.8

%ξηγο<µ νος, предводитель

(12.IV.971) Стычка Иоанна Цимисхия у Преславы: Σϕ γγ λος δl D π σης τ"ς ;ν Π !ιϑλ βj στ!ατι7ς ;ξηγο>µ νος (;τ ττ το δl δ >τ !ος µ τ τEν Σϕ νδοσϑλ βον ;ν Σ >ϑαις) заперся в городе, Scyl. 296.51—53

%π1λ υσις, наступление

(1043 г.) π!ο σϑω δl τ&ν hλλων τ&ν Ρ&ς F ;πHλ υσις8 Zon. Hist. III. 631.7—8 (1043 г.) _ς δ )γνω τ ν ;πHλ υσιν5 D !ατ&ν (Василий II), посылает послов,

Zon. Hist. III. 632.4—5

%πηγγ λµ1να, объявленные условия

(970 г.) После обещаний Калокира росы α διαπ! σβ υσ µ νον τEν βασιλHα α Rποσχ µ νον ;πιτ λHσ ιν eπαντα τ τM Νι ηϕ !< ;πηγγ λµHνα8 οT π!οσ δHξαντο…

Scyl. 288.7—8

%πιβουλ3, заговор

(после июля 1043 г.) После провала мирных переговоров Константин Мономах расселил по фемам τοYς… ;νδηµο*ντας τG βασιλ δι 6µπ !ους τ&ν Σ υ-

ϑ&ν430.54–55, …mνα µ α 3πE τ&ν )νδον ;πιβουλ 431.57 τις 3ν γ !ϑG _ς D αι!Eς ;δ δου α τE το* )!γου fξ>!!οπον… Scyl. 430.56—431.58

%π δοσις, дарение

(860­е гг.) император Василий I τE τ&ν Ρ&ς )ϑνος δυσµαχNτατ ν τ α 3ϑ N- τατον uν χ!υσο* τ α 3!γυ!ο* α ση!ι &ν π !ιβληµ των 9 ανα4ς ;πιδ σ σιν22 Lς συµβ σ ις ;ϕ λ υσ µ νος… Vita Bas. 342.20—22

%πιϑαλ ττιον, морской

(1043 г.) ; 4νοι (росы) µηδlν ;ναντιωϑHντι τM αTτο ! το!ι τ ν ;πιϑαλ ττιον8 ξυγ - νησιν α στ!ατοπ δ αν π πο ηνται Psell. Chron. II, p. 8: XC.7—9

%π σηµος, знатный, вельможа

(1043 г.) Стычка в Константинополе с русскими купцами, повлекшая травмы: το4ς δl πα! ποντο ϑ νατοι α το4ς ϑανο*σι α iς τις τ&ν ;πισ µων17 παŒ αTτο4ς συνη! ϑµητο Zon. Hist. III. 631.16—17

%πισ οπ3, епископия

(сентябрь 1347 г.) …διο!ιζ µ νον cναι α R! σ σϑαι α Lστο ξ"ς τ ς Zγιωτ τας

;πισ οπ ς25 τ"ς Μι !7ς Ρωσ ας, τ ν τ Γ λλιτζαν α τ ς λοιπ ς… Act. Patr. Reg. II. 472:167.24—26 (Act. Patr. I. 262:117)

(сентябрь 1347 г.) …α9 ZγιNταται ;πισ οπα 29 τ"ς Μι !7ς Ρωσ ας, tτ δηλον τι Γ λλιτζα α α9 λοιπα … Act. Patr. Reg. II. 478.28—30 (Act. Patr. I. 264: 118)

Ономастикон

567

(сентябрь 1347 г.) Император и Константинопольский патриарх постановили, чтобы π λιν Rπο 4σϑαι τ ς τοια>τας Zγιωτ τας ;πισ οπ ς33 Lς τ ν… µητ!οπ λιν ΚυγHβου… Act. Patr. Reg. II. 480:33—34 (Act. Patr. I. 264:118)

(сентябрь 1347 г.) Κα 3ποτουνο*ν µHλλ ι R! σ σϑαι α F Γ λλιτζα ;πισ οπ 38 τ"ς τοια>της Zγιωτ της µητ!οπ λ ως ΚυγHβου… Act. Patr. Reg. II. 480.38— 39 (Act. Patr. I. 264:118)

(сентябрь 1347 г.) … iς µητ!οπολ της, D ΚυγHβου, α χ ι!οτονG ;πισ πους Lς xλας τ ς Zγιωτ τας ;πισ οπ ς7… Act. Patr. Reg. II. 482—484.5—7 (Act. Patr. I. 265:119)

(сентябрь 1347 г.) … α αqϑις τ ς αTτ ϑι Zγιωτ τας ;πισ οπ ς33, τ ν τ Γ λλιτζαν α τ ς λοιπ ς, должна быть подчинена митрополии Киева, Act. Patr. Reg. II. 484—486:169.33—34 (Act. Patr. I. 266:119)

%π σ οπος, епископ

(860­е гг.) чудо с неопалимым Евангелием при крещении росов συνHϑ το ποι"- σαι τουτ D ;π σ οπος16 Zon. Hist. 435, 16

(пер. пол. ΧΙΙ в.—Мануил, епископ Смоленска —назначен около 1137 г., с 1147—, † 1168/9) Печать, v: † Θ( οτ ) β(ο )ϑ( ι) Μ ανου λ; πισ π< Σ µωλιν σ ου Corp. Sig. V/1, № 795, p. 612

(1165 г.) Печать Новгородского епископа Илии, r: (остаток надписи: …Ηλ( )α… ;π(ισ που)… Sig. Russ. № 57. I. 177, 254, 287

(втор. пол. XII в.) Ανατ ϑησι δl τM Κωνσταντινουπ λ ως α τ ν χ ι!οτον αν τ&ν ;πισ πων τ&ν ;ν το4ς βα!βα!ι ο4ς )ϑν σι, …οiο Lσιν ο9 Αλανο α ο9 Ρ&σοι…

Zon. Comm.137,489B

(втор. пол. XII в.) Печать Дионисия Полоцкого († 1183): Σϕ!αγ ς ∆ιονυσ ου ;πισ που Πυλοτζ σ ου Sig. Russ. № 64. I. 57—58, 178, 259

(1328 г.) πα! ντων ϑ οϕιλ στ των ;πισ πων2–3 …συναινο>ντων α τ&ν λοιπ&ν ;πισ πων5 [Zπ σης Ρωσ ας]… Act. episc. Russ. 52.2—5; 52.11—13/14;

53.5—6—6—7; 53.13—14—15; 53.21—54.1; 54.8—9; 54.17—18; 55.4—5; 55.11—12; 55.14—15—16; 55.21—56.1—2; 56.7—8—9; 56.17—19/20

(1328 г.) ;χ ι!οτον ϑη ;π σ οπος8 …Βλαδηµ !ου Act. episc. Russ. 52.8—9 (1328 г.) ;χ ι!οτον ϑη ;π σ οπος … Γαλ τζου Act. episc. Russ. 53.3 (1329 г.) ;χ ι!οτον ϑη ;π σ οπος … Ρωστο* Act. episc. Russ. 53.10—11 (1330 г.) ;χ ι!οτον ϑη ;π σ οπος19 Σουσδ λ ων Act. episc. Russ. 55.19 (1330 г.) ;χ ι!οτον ϑη ;π σ οπος5 Τυϕ ! ου Act. episc. Russ. 56.5

(1331 г.) ;χ ι!οτον ϑη ;π σ οπος… Λουτζι ο* Act. episc. Russ. 53.18—19 (1332 г.) ;χ ι!οτον ϑη ;π σ οπος… Τζ !νιχ βου Act. episc. Russ. 54.6

(1334 г.) ;χ ι!οτον ϑη ;π σ οπος14 Αϑαν σιος Σα!α\ου Act. episc. Russ. 54.14— 15

(1335 г.) ;χ ι!οτον ϑη ;π σ οπος23 τ"ς ϑ οσNστου π λ ως Π!ιαν σ ου Act. episc. Russ. 56.23—24

(1343 г.) ;χ ι!οτον ϑη ;π σ οπος2 Σα!α\ου Act. episc. Russ. 55.20 (1345 г.) ;χ ι!οτον ϑη ;π σ οπος8 ΕTϑ>µιος Act. episc. Russ. 55.8

568

Часть 3

%πιϕαν3ς, видный, вельможа

(970 г.) Бой магистра Варды Склира со «скифами» Святослава: µ πω δl γ γ νηµHνης λαµπ!7ς τ"ς διNξ ως, τ&ν ;πιϕαν&ν16 τις Σ υϑ&ν, µ γHϑ ι σNµατοςα xπλων λαµπ! τητι π ϕυ kς τ&ν hλλων 3!ιπ! π ς, ατ τE µ τα χµιον π !ι• ι,

;π 3λ ν τοYς 6τα !ους ;πιŒBωνν>ς (Варда Склир его разрубил надвое), Leo Diac. 110.15—19

(1043 г.) Причина похода росов на Константинополь: произошла ссора со «скифскими» купцами в Константинополе —συµπληγ δος τ ;ξ αTτο* ;πα-ολουϑησ σης α τινος Σ >ϑου ϕον υϑHντος ;πιϕανο*ς41… Scyl. 430.39—41

%π χολοι, желчный, гневливый

(25.VIII.1057) Тавроскифы —ο9 δl µανι ο α ;π χολοι… Psell. Chron. II, p. 97: XXIV.28

+ µην υτα , + µην <ς, толмач, переводчик

(сер. Х в.) На обеде в хрисотриклине при приеме Ольги получили —ο9 δ>ο 6!µην υτα 13 3ν µιλ. ιβX Const. Porph. Cerem. I. 597.13—14

На обеде в хрисотриклине при приеме Ольги получили —D 6!µην Yς15 τ"ς 3!- χοντ σσης µιλ. ι X Const. Porph. Cerem. I. 597.15—16

На обеде в пентакувуклии Павла дали το4ς δ>ο 6!µην υτα4ς 3ν µιλ. ιβX Const. Porph. Cerem. I. 598.12

+σπ1 ιοι, западные (народы)

(вт. пол. XII в.) Мануил Комнин … L! νην ;ϑ λ σω το4ς 6σπ ! οις8 3γ&σιν αTτο*α το4ς ατ ο!ϑN µασι(ν) ;παϕ 4ναι τ ν γλ&τταν (Среди договоров Мануила с «западными» народами. 1165 г. с Киевским князем Ростиславом Мстиславичем: Cinn. 235.3; 236,8), Euth. Malac. 21.7—9

Εσσουπ3, Эсcупи (название днепровского порога)

(сер. Х в.) ΕLς τEν π!&τον ϕ!αγµ ν, τEν ;πονοµαζ µ νον, Εσσουπ"25, D 6!µην > ταιΡωσιστ α Σ λαβηνιστ , «µ οιµ7σαι» (Coni. Bayer Thunmann Šafarik Kunik Gedeonov Thomsen Hrusevskij Ν σσουπ"), Const. Porph. DAI. 9.24—26

dσχατα γ"ς, край земли

(после 1073 г.) Посольства к Мануилу I из далекой страны … α hνϑ!ωποι τοιο*τοι συχνο 3λλ οτον αTτο γHνος 3λλ γλωττον, ϑHα ξ ν ζουσα, οTδ ν τ&ν συν - ϑων πα! οι υ4α τM τ αινο ϕαν 4 το* στολισµο* Lς ϑα*µα πα! γουσα α τM τ"ς διαλH του 3λλοϑ! < ;ϕιστ&σα τEν 3 !οNµ νον α τM 3συν ϑ ι τ"ς ϑHας πηγν*σα τ ν {ψιν το4ς βλHπουσιν, ;ξ ;σχ των που γ"ς15 h!τι οoτοι ;ληλυϑ τ ς… Eust. Th. Or. VI. 95.10—15

+ται α, этерия, воинское подразделение

(ок. 20.XI.855 или 856) τοYς ; Ταυ!ι "ς αϑ 6ται! αν65 Σ >ϑας Это — русские

(В. Г. Васильевский) или хазары (Э. Арвейлер), Genes. 63.65

Ономастикон

569

D +ται ι χης τ.ν π ζ.ν, этериах пехоты

(между 971 и 979 г.) Это — русские? Tact. Oikonom. 271.25

nται οι, дружина

(972 г.) После заключения мира с Иоанном Цимисхием Святослав 3πHπλ ι µ τ τ&ν π !ιλ ιϕϑHντων 6τα !ων15, ;π τ ν πατ! δα LHµ νος Leo Diac. 157.14— 15

Sγ ν1στατος, благороднейший

(1078—1093 г.) Печать, v: Σϕ!αγ[ ς] Μα! ας Μο[νοµ] χης τ"ς Tγ ν τ της 3!χοντ σης —Мария Мономахисса, жена Андрея-Всеволода, великого князя (1078—1093), Sig. Rus. I 17—19

[ΕSδο α] (см. ν>µϕη), Евдокия

(октябрь 1136 г.) Добродея Мстиславна—жена Алексея Комнина, сына императора Иоанна II Комнина, Typ. Pantocr. 43.221—222

ΕSϑ<µιος, Евфимий, монах монастыря св. Пантелеимона Солунца

(1057 г.) Среди подписей: † ΕTϑ>µιο(ς) µοναχEς ( α ) π!( σβ>τ !ος) τ("ς) αTτ("ς) µο(ν"ς) ο9 α χ ι!η RπHγ!αψα τ(Eν) στ(αυ)!ον τ(E) pϕο(ς) χ ι!ι Σ βα (µον)αχ(ο*)

τ( ς) (sic) αT(τ("ς) µον"ς Act. Ross. 5B. 42: p. 60

ΕSϑ<µιος, Евфимий, епископ Смоленска

(1345 г.) π!ο !ιϑ ς α ; λ γ ς D 9 !οµ ναχος ΕTϑ>µιος8, ;χ ι!οτον ϑη ;π σ οπος ΕTϑ>µιος8 [ψ"ϕος… π λ ως Σµολ ν σ ου4], Act. episc. Russ. 55.7—8

Εpξ ινος Π ντος, Эвксинский Понт (Черное море)

(IX/Х в.) … ΡNς, δι το* ΕTξ νου Π ντου π!οσ χω!η τ ς τM Στ νM, совершили набег на окрестности Византия, Nic. Dav. Vita Ignat. 516D

(IX в.) ΤE δ )ϑνος τ&ν Ρ&ς Σ υϑι Eν uν τ&ν π ! τEν Τα*!ον ;ϑν&ν στ λ< τ το* ΕTξ νου π ντου7 ατHτ! χ α αTτG Βυζαντ δι ;πιHναι δι µ λHτα Zon. Hist. III. 404.6—8

(до 18.VI.860) Τ δl ;ντEς ΕTξ νου44 α π7σαν τ ν αTτο* πα!αλ αν D τ&ν Ρ&ς ;π !ϑ ι α ατHτ! χ στ λος ()ϑνος δl ο9 Ρ&ς Σ υϑι ν etc.), Scyl. 107.44—45 [ср. Theoph. Cont. 196.6—197.10]

(XII в.) На свадьбе Мануила Комнина —икра и рыба ‡ν χο!ηγEς ; τ&ν βο-

! ων π!Eς hλλοις τ ποις α D Lς τEν Εvξ ινον9–10 ; β λλων Τ ναϊς Eust. Th. Esp. 231.8—10

(XII в.) На ярмарку в Солунь спешат купцы: Εvξ ινος155 δl π!Eς τE Βυζ ντιον τ 6αυτο* διαπHµπων ; 4ϑ ν α οoτος οσµ 4 τ ν παν γυ!ιν, πολλ&ν mππων πολλ&ν Fµι νων 3γ ντων τ ; 4ϑ ν 3γNγιµα Tim. 55.155—158

(сер. XV в.) τ µHντοι π! ς Εvξ ινον π ντον12 Σα!µατ&ν γHνη… Laon. Chalc. I. 122.12—13

ΕSστ ϑιος, Евстафий. Новгородский посадник Завид (1088—1094) или князь Новгородский Евстафий Мстиславич (ок. 1033 г.)?

570

Часть 3

(XI в.) Печать, v: св. Феодор; r: Π!ωτοπ! δ!ον ΕTστ ϑιον µ σ Hπ Sig. Russ. № 72—73, I, 64—67, 182, 255, 288

ΕSστ ϑιος

(XV в.)? = ΑντNνιος

ΕSστ τιος, Евстратий, игумен афонского монастыря св. Пантелеимона (февраль 1030 г.) Подпись под актом продажи кельи † ΕTστ! τιος ( α ) Fγο>-

µ( ν)ο(ς) µα!τ(υ!&ν), Rπ(Hγ!αψα) Lδιοχ( !ως), Act. Ross. 1. 30.21

(сентябрь 1056 г.) ΕTστ! τιος D αϑηγο>µ νος το* Zγ ου Παντ λ µονος Act. Iber. 31

dϕοδος, набег, нашествие

(сер. IX в.) )ϕοδος ~ν βα!β !ων τ&ν / Ρ&ς Vita Geоrg. Amastr. 64.3—4

(941 г.) Поход князя Игоря на Византию: Αλλ τ µlν διH οψ α µHχ!ι το* δ *!ο δια πτ ι ϕϑ νος, D πι ! ς, τ>!αννος α τ&ν ϕιλο>ντων, διασπαστ ς α ;χϑ!Eς hσπονδος. Τα*τα δl ατ λυµ νατο µονιEς hγ!ιος α Σ υϑ&ν )ϕοδος Const. Porph. Ep. 321.11—322.25

(941 г.) ΕL δ ποτ συντ νου Fµ&ν µHµνησαι ϕιλ ας α συµµαχ ας τ"ς π!Eς τοYς σοYς Νι οµηδ 4ς ;ν τG ;ϕ δ<25 ϕιλανϑ!ωπ ας Alex. Nic. Ep. 75, 24—25

Εϕ α µ, Ефрем, митрополит России (ок. 1054—1068 г.)

(между 1054—1068 г.) Печать, r: архангел; v: Κ[>!ι] β[ο ]ϑ[ ι] [ Ε]ϕ!α µ π!ωτο[π]!οHδ!< [ α] µητ!ο[π]ολ τn [ Ρ]ωσ ας Corp. Sig. V/1, № 783. P. 602; Sig. Russ. № 42. I. 44—47, 174, 253, 286

(ок. 1055 г.) ΤE δοϑlν )γγ!αϕον Εϕ!α\µ4 το* ϑ οϕιλ στ του µητ!οπολ του Ρωσ αςLς ϑ! αµβον το4ς Λατ νοις τ λουµHνων… Ephr. Ross. 343.4—5 (tit.)

Εϕ 1µ, Ефрем, иеромонах (1330 г.) Среди кандидатов на Суздальскую епископскую кафедру: … α το*

Εϕ!lµ6;18 Chron. Min. I. (P. 607) № 85/10.6 (Act. episc. Russ. 55.18) (1330 г.) Среди кандидатов на Тверскую епископскую кафедру: … α το* 9 !ο-

µον χου Εϕ!Hµ6;4 Chron. Min. I. (P. 607) № 85/11.6 (Act. episc. Russ. 56.4)

%χϑ ο , враги

(860 г.) τ τ&ν ;χϑ!&ν ξ ϕη το4ς τ&ν Dµοϕ>λων βαπτ ζ ται αmµασιν Phot. Hom. 3.

P.31.11—12

τς 3ντιπα!ατ ξ ται το4ς ;χϑ!ο4ς Phot. Hom. 3. P. 34.33

τE νHϕος τ&ν ;χϑ!&ν Phot. Hom. 3. P. 39.10—11

το4ς ;χϑ!ο4ς F π λις (Константинополь) χ !ωται Phot. Hom. P. 44.13

F )ϕοδος τ&ν ;χϑ!&ν Phot. Hom. 4. P. 45.34—35

οT )στιν RπE τ&ν ;µϕυλ ων ;χϑ!&ν δ σµ υϑHντα τ α δουλωϑHντα Phot. Hom. 4.

P.50.8—9

(970 г.) У Аркадиополя: …D Β !δας [Склир] α xπως ;π ϑηται το4ς ;χϑ!ο4ς37 q µ λα διασ οπ σας,… Scyl. 289.37—38

Соседние файлы в предмете [НЕСОРТИРОВАННОЕ]