Белорусский язык / Elektronnnoe_posobie_red

корреспондирующие счета – карэспандавальныя (суадпаведныя) ра- хункі;

изменяющаяся процентная ставка – зменлівая працэнтная стаўка; последующий контроль – наступны кантроль; регулирующие статьи – рэгулявальныя артыкулы; предполагаемая прибыль – дапушчальны прыбытак;

обрабатывающая промышленность – апрацовачная прамысловасць; оборачиваемость капитала – зваротлівасць капіталу; имеющийся спрос – наяўны спрос; потребляемый – спажыўны.

Заданне 10. Перакладзіце наступныя словаспалучэнні на белару- скую мову.

Угрожающее положение; воспроизводящий фактор; сведения, поме- щаемые в объявлениях; соответствующий налог; своевременно предот- вращённое банкротство; получаемые доходы; предшествующее время; вы- сокооплачиваемая работа; стимулирующий аппарат; находящиеся в обра- щении деньги; компания, занимающаяся аферами; исполняющий обязан- ности менеджера; обслуживающий персонал; валютный колеблющийся курс; изменяющаяся процентная ставка; последующий контроль; регули- рующие статьи; обрабатывающая промышленность; имеющийся спрос.

Заданне 11. Перакладзіце рускія дзеепрыметнікі на беларускую мову, выкарыстоўваючы ў канкрэтных выпадках назоўнікі, прымет- нікі, дзеясловы, дзеепрыметнікі з суфіксам -л-, дзеепрыслоўі, развіты прыдатак, інверсію (змяненне парадку слоў), апушчэнне дзеепры- метніка (у выпадку, калі ён не мае істотнай сэнсавай нагрузкі).

а) лицо, составляющее документ; будущее фирмы; посещающие за- нятия; студенты, окончившие 3 курс, могут быть трудоустроены по специ- альности;

б) соответствующий налог; договаривающиеся стороны; плата, пре- вышающая расход; опережающие темпы роста;

в) развивающееся сотрудничество приносит результаты; подняв- шийся самолёт скрылся за облаками;

г) сделавшие заказ на этой неделе, получат подарок; заметивший машину человек остановился;

д) цифры, показывающие динамику; хозяйствующий субъект; комп- лектующий отдел; время, отведённое для рекламы; меры, оказывающие воздействие; выплаты, устанавливаемые законом.

101

Заданне 12. Перакладзіце наступныя рускія словазлучэнні з дзее- прыметнікамі на беларускую мову.

Определяющие факторы, развивающиеся страны, заросший лес, по- темневший сад, отклеившаяся афиша, обращающиеся деньги, воинствую- щий национализм, обслуживающий персонал, уходящий день, возвышаю- щееся здание, струяшаяся вода, окружающая среда, приближающийся поезд.

Заданне 13. Утварыце ад наступных дзеясловаў уласцівыя бела- рускай мове дзеепрыметнікі. Запішыце іх.

Прыціхнуць, рассыпаць, развеяць, акрыліць, засеяць, зарасці, усвядоміць, пацямнець, вывучыць, упрыгожыць, падзяліць, накарміць, аднавіць, расплавіць, скасіць, падвоіць, замкнуць, прапалоць, пасінець, парыжэць, раскалоць, разбіць, злавіць, пачырванець, счарсцвець, адчыніць, спарахнець, змалоць, абгарнуць, заткнуць, падцягнуць, звіць, стрымаць, напісаць, прачытаць.

Заданне 14. Перакладзіце дзеясловы на беларускую мову. Параў- найце іх суфіксы.

Аннулировать, бетонировать, газировать, демонстрировать, унифи- цировать, отремонтировать, реконструировать, завуалировать, концентри- ровать, замаскировать, прогнозировать, процитировать, проконсультиро- вать, проконтролировать, диагностировать, функционировать, порадиро- вать, утрировать, аплодировать, редактировать, апробировать, популяризо- вать, лицензировать.

Заданне 15. Спішыце дзеясловы, устаўляючы патрэбныя суфік-

сы (-ва-, -ава-, -ява-, -ыва-, -іва-).

Назапаш...ць, наладж...ць, даслед...ць, падтрымл...ць, зацяг...ць, кантрал...ць, фарсір...ць, пакут...ць, засвой...ць, здзек...цца, ігнар...ць, праігр...ць, загад...ць, ахопл...ць, прагназ...ць, завар...ць, запампоў...ць, ахалодж...ць, перакон...ць, сцэнтр...ць, абстал...ць, успых...ць.

Заданне 16. Выпішыце ў першы слупок назоўнікі, што маюць у беларускай мове абедзве формы ліку, у другі – толькі форму адзіноч- нага ліку, у трэці – толькі форму множнага ліку.

Алешнік, крупы, прыцемкі, маліны, чарніла, клопат, двайняты, спа- куса, краявід, рэшткі, дажынкі, насельніцтва, арэлі, вячоркі, акуляры, садавіна, алей, лекі, хлеб, спаборніцтвы, абставіны, зносіны, стаўленне, павага, дабрабыт.

Заданне 17. Улічваючы значэнне назоўнікаў, вызначце іх канчат- кі ў форме роднага склону адзіночнага ліку.

102

Заданне 18. Утварыце форму творнага склону; складзіце сказы.

Беларусь, памяць, ростань, ветлівасць, веліч, запаведзь, шыр, любоў, глыб, творчасць, моладзь, адказнасць.

Заданне 19. Падбярыце да беларускіх назоўнікаў рускія адпавед- нікі, а да рускіх – беларускія, параўнайце іх род.

а) сведка, абаронца, мурашка, мясціна, прадмова, назва, гваздзік, рамонак, півоня, вяргіня, асяроддзе, шчупак, двайняты, лекі, ярына.

б) лакомка, рожь, дробь, тень, орлёнок, утёнок, творчество, туфля, валерьяна, хлопоты.

Заданне 20. Перакладзіце словазлучэнні на беларускую мову.

Короткая запись, летопись событий, солдатская шинель, собственно- ручная подпись, недвижимое имущество, незавершённое производство, рабочая неделя, оптовая торговля, полная себестоимость, расчётная при- быль, ремонтное хозяйство, рационализаторское предложение, древнерус- ская рукопись, десятичная дробь, золотая медаль, бескрайняя степь, при- поднятая бровь, стеклянная дверь, длинная тень, дорожная пыль, искус- ство не терпит фальши, выставка живописи, узкая туфля, серый гусь, не- разборчивая подпись, обеспечить крупой и макаронами, закупить новую посуду, поведение персонала, продажа товаров.

Заданне 21. Вызначце формы залежных слоў.

Сін... Нарач, залат... медаль, сін... чарніла, моцн.. боль, ячн... крупы, спел... чарніцы, тонк... цюль, горк... палын, разборлів… подпіс, снегав...

коўдра, малад... гусь, пакаёв... сабака, нов... шынель, дзесятков... дроб, шырок... стэп.

Заданне 22. Падбярыце да назоўнікаў прыметнікі.

... святло, ... ападкі, ... асадак, ... сутнасць, ... суадносіны, ... цень, ...

гліцэрына, адтуліна, ... пара, ... продаж, ... накіп.

103

Заданне 23. Падбярыце беларускія адпаведнікі да прыведзеных тэрмінаў.

Владелец, укрыватель, пользователь, завещатель, наниматель, полу- чатель, основатель, распространитель, заверитель, уведомитель, хранитель, посетитель, похититель, расхититель, попуститель, нарушитель, руководи- тель, сопроводитель, доверитель, совместитель, строитель, содержатель, наблюдатель, предъявитель, представитель.

Словы для даведак:

Наведвальнік, выкрадальнік, раскрадальнік, патуральнік, наймальнік, атрымальнік, заснавальнік, парушальнік, давернік, хавальнік, распаўсюдж- вальнік, завяральнік, утрымальнік, уладальнік, прадстаўнік, прад’яўнік, бу- даўнік, суправаджальнік, укрывальнік, паведамляльнік, сумяшчальнік, кі- раўнік, завяшчальнік, назіральнік, карыстальнік.

Заданне 24. Утварыце тэрміны з назвай асобы ад наступных дзеясловаў.

Назіраць, завяшчаць, суправаджаць, паведамляць, сумяшчаць, ахоў- ваць, давяраць, наймаць, заяўляць, прадстаўляць, прад’яўляць, кіраваць, заступацца, уладаць.

Заданне 25. Якія адметнасці беларускага словаўтварэння выяў- ляюцца пры перакладзе наступных назоўнікаў, прыметнікаў? Аба- значце суфіксы ў рускіх і беларускіх формах.

а) наниматель, собиратель, изобретатель, вредитель, носитель, проси- тель, покупатель, загуститель, очиститель, смеситель, отделитель, предо- хранитель, выключатель;

б) плавательный, измерительный, доверительная грамота, положи- тельный ответ, успокоительное средство, потребительский спрос.

Заданне 26. Вызначце, якімі часцінамі мовы з’яўляюцца наступ- ныя словы.

а) тры, тройка, утрох, тройчы, трэці, трайны, патроіць, траяк, трое; б) пяты, пяцёрка, пяць, пяцёра, пятак, пяцярня, пяць дзесятых; в) сотня, сто, столькі, соты, адна сотая.

Заданне 27. Перакласці і запісаць па-беларуску наступныя слова- злучэнні, устанавіце іх марфалагічныя, сінтаксічныя адрозненні.

Три новых дома, в трёх шагах от нас, в полутора километрах от реки, два лучших дежурных, две третьих, семь восьмых, пять десятых, три пятых.

Заданне 28. У якіх выпадках вы скажаце: а) абое маўчалі; б) абод- ва маўчалі; в) абедзве маўчалі? Праілюструйце свой адказ невялікім кан- тэкстам.

104

Заданне 29. Запішыце лічэбнікі па-беларуску ў адпаведнасці з но- вым правапісам.

Восемнадцать, семнадцать, девятый, десятый, пятьдесят, шестьдесят.

Заданне 30. Якія з наступных назоўнікаў могуць спалучацца з лічэбнікамі тры і трое, якія толькі з адным з іх? Абгрунтуйце адказ. Запішыце колькасна-іменныя спалучэнні з гэтымі лічэбнікамі.

Акно, дзверы, стол, кніга, чалавек, лыжы, студэнт, дзяўчына, кацяня, дзяжурны, конь, ягня, настаўніца.

Заданне 31. Праскланяць словазлучэнне “ паўтары тоны” і “ трыста пяцьдзясят сем метраў” .

Заданне 32. Перакладзіце тэкст на беларускую мову. Пра якую асаблівасць займенніка гаворыцца ў тэксце?

Я вам расскажу сейчас об одном малюсеньком слове, таком умном, что просто не верится. Этакое маленькое словцо: кто?

Постучали в дверь, ты спрашиваешь: «Кто?» А не будь этой ма- лышки Кто, ты должен был бы спросить: «Это Казик стучит? или Менька? или тетя? или гончар? или продавец посуды? или кум Петр? или нищий?» А тот всё отвечал бы: «Нет, нет, нет». И ты мог бы так три часа подряд спрашивать и не угадал бы. Стал бы мокрый, как мышь, разозлился бы, не ел и не пил бы, всё только спрашивал бы. А так: «Кто там?» – и в этом коротеньком «кто» сидят имена всех на свете людей. «Кто» – это место- имение (Я. Корчак).

Заданне 33. Выбраць правільны займеннік. Праскланяйце зай- меннікі сам і самы.

Машына спынілася каля (самага, самога) маста. Атрымаць дазвол ад (самаго, самога, самага) дырэктара. Здавалася, мы былі знаёмы з ёй ад (самага, самога) нараджэння. З (самай, самой) раніцы ішоў дождж. На (самай, самой) справе гэта было арыгінальнае рашэнне. Альпініст марыў дасягнуць (самай, самой) вяршыні Эверэста.

Заданне 34. Замест кропак устаўце займеннікі самы ці сам у па- трэбным склоне і пастаўце націск. Улічвайце неадпаведнасць націску у руска-беларускіх паралексах: рус. самогó – бел. самó га, рус. самомý –

бел. самó му.

Скажы пра гэта не мне, а яму ... . Яго даклад – ... цікавы. Ты кепска ведаеш ... сябе. Ён смяяўся з ... сябе. Не забыць іх (слоў), паверце, пакуль дыхаюць грудзі, Аж да ... смерці. Сцяжынка вяла да ... ракі. На ... справе не ўсё так проста, як здавалася.

105

Заданне 35. Прачытайце, пастаўце пытанні да выдзеленых зай- меннікаў. Скажыце, у якім выпадку займеннікі з’яўляюцца асабовы- мі, у якім – прыналежнымі. Вызначце склон гэтых займеннікаў.

1. На вечары выступіў пісьменнік. Мы не бачылі яго раней, але чыта- лі яго кнігі. 2. Мне трэба пазваніць ёй, але я не ведаю яе тэлефона. 3. Ніхто іх не затрымаў, і ніхто не заўважыў іх адсутнасці. 4. Што за Дзвіна!.. Для яе ўсё роўна, Хто пяе над яе берагамі (А. Дудараў).

Заданне 36. Выберыце і запішыце правільны варыянт у беларус- кім і рускім маўленні. Абгрунтуйце свой выбар.

1.Мне некаму і некалі гаварыць пра гэта; Мне няма каму і няма калі гаварыць пра гэта.

Мне некому и некогда говорить об этом; Мне нет кому и нет когда говорить об этом.

2.Некага паслаць па білет; Няма каго паслаць па білет.

Некого послать за билетом; Нет кого послать за билетом.

Заданне 37. Выпраўце памылкі ва ўжыванні няпэўных займеннікаў.

1.Я чую, што хто-небудзь гаворыць. 2. Хто-небудзь забыў тут свае рэчы.

3.Няхай купіць мне штосьці ў буфеце. 4. Хтосьці, дапамажыце! 5. Давай паглядзім якісьці фільм. 6. Паклічце некага да тэлефона.

Заданне 38. Запішыце прыведзеныя словазлучэнні па-беларуску. Звярніце ўвагу на іх прыназоўнікавае і склонавае адрозненні ў бела- рускай і рускай мовах.

По одноименному роману Ивана Мележа, подготовиться к наступле- нию, вне конкуренции, большой по размеру, забыть обо всем, по моему су- ждению, пишите по адресу, дом в три этажа, перетереть в муку, обращать- ся за помощью, апеллировать к общественной мысли.

Заданне 39. Перакладзіце сказы з рускай мовы на беларускую. Адзначце асаблівасці кіравання і дапасавання ў рускай і беларускай мовах.

1. Дивизионный комиссар был похож на Чапаева. 2. Сегодня с утра Синцов рассадил всех работников по машинам и разослал по разным до- рогам. 3. Комендант показал на карте небольшой лесочек по той стороне Днепра, километрах в шести от могилёвского моста. 4. «Издевается фа- шист над людьми!» – с ненавистью сказал один из красноармейцев. 5. Я ещё три дня назад не мог попасть из Борисова в Минск. 6. Чему же верить: этой сводке или тому, что я видел своими глазами? 7. Подскочившие крас- ноармейцы положили [раненого] у дороги. (К. Смирнов).

106

Заданне 40. Перакласці на беларускую мову, вызначыць сінтак- січныя адметнасці беларускай мовы.

Выбрать по своему вкусу, по случаю праздника, идти по лесу, по всем направлениям, по закону, по моему мнению, по выходным дням, по утрам, по весне, создан по образцу, жить у самого моря, в 10 шагах от озера, к праздничному столу, задания на дом, ходить в спортивный зал раз в неделю, по выбору, заведующий секцией, в конце концов, отправить по адресу, в 17 часов, жениться на однокурснице, красивее других, больной ангиной, звонить по телефону, из-за тумана ничего не видно, вернутся через неделю, шутить над знакомым, девятиэтажный дом, три интересных случая, тридцать два газетных экземпляра, читать по вечерам, три новых завода, беспокоиться о родителях, пойти за водой, извините меня, извините нас, благодарим вас за внимание.

Заданне 41. Знайдзіце і выпраўце памылкі ў кіраванні і дапаса- ванні. Запішыце выпраўленыя сказы.

1. Кожнаму хацелася паціснуць руку высокага госця. 2. Над крутымі берагамі Дняпра стаяць тры дубы высокіх. 3. Прабачце мяне, што так атры- малася. 4. Дзякуем вас за ўдзел у нашай перадачы. 5. У трох кіламетрах ад чыгункі віднеўся лес. 6. Ніна смялейшая ўсіх у двары. 7. Бацька доўга хва- рэў грыпам. 8. Сына паслалі да суседзяў за бацькам. 9. Гэтаму дубу не менш ста год. 10. Ліпа вырасла вышэй таго дома. 11. Сцяпана жанілі на Кацярыне. 12. Два летніх дні хлопцы правялі ў сваіх сяброў.

Заданне 42. Знайдзіце і выпраўце памылкі пры ўтварэнні формаў ступеняў параўнання прыметнікаў і прыслоўяў.

1. Здароўе мілей за грошы. 2. Брат старэйшы сястры. 3. Шчырае ся- броўства мне даражэй золата. 4. “ Слова пра паход Ігаравы” – самы найяск- равы ўзор славянскага верлібра. 5. Гэта быў мудрэйшы чалавек. 6. Гэтая лекцыя цікавей за мінулую. 7. Новы дом вышэй суседніх. 8. Па тэрыторыі Беларусь больш Балгарыі. 9. Дажджы сталі халадней. 10. Суніцы больш са- ладзейшыя, чым мёд. 11. Ціхі акіян найглыбейшы за Атлантычны. 12. Мі- кола ў два разы старэй сястры. 13. Гімалайскія горы – вышэйшыя на Зямлі.

Заданне 43. Перакладзіце сказы на беларускую мову. Зрабіце вы- вад аб ужыванні форм прыметнікаў і прыслоўяў у параўнальных кан- струкцыях.

1. Этот товар лучше прошлогоднего. 2. Серебро дешевле платины. 3. Те- кущие налоги выше прежних. 4. Евровалюта дороже американской. 5. Его сегодняшнее завещание выгоднее, чем предыдущее. 6. Японская техника новее испанской. 7. Английские предприятия продуктивнее итальянских. 8. Этот метод работы эффективнее предложенного.

107

3. Лексікалогія і стылістыка беларускай мовы

Заданне 1. Перакладзіце наступныя словы і словазлучэнні на беларускую мову, растлумачце адрозненні ў іх афармленні.

Обеспечение, обобщение, оборудование, отношение, отрасль, оче- редной, срок, вещественная стоимость, взаимные расчёты, взыскание, вложения, внебюджетный, внедрение, внешнеторговый, движимое имуще- ство, делопроизводство, участие, должностное лицо, должность, достоин- ство, достояние, сообщество, ежегодный, жилищный фонд, запрещение, заработная плата, избыточный, извещение, изделие, исходный капитал, ка- питализированный, колебание цен, количество, крупное предприятие, ли- цевой счёт, многостороннее соглашение, налогообложение, спрос, недели- мое имущество, неимущий, необоснованный, неподвижны капитал, заём, неправомочность, непрерывное.

Заданне 2. Растлумачце значэнне наступных іншамоўных слоў.

Канфедэрацыя, канфесія, кансалідацыя, інтэнсіўны, ідэнтыфікатар, катаклізм, мемуары, хранограф, палеміка, прыватны, апагей, сатыра, памфлет.

Заданне 3. Перакладзіце наступныя словазлучэнні на рускую мову.

Узгадняць дзеянні, моўная істота, пераважная большасць, увесці ў карыстанне, пэўны гукавы комплекс, натуральны шлях, штучнае стварэн- не, удасканаленне свядомасці, уладкоўваць формы, вынайсці.

Заданне 4. Як Вы лічыце з якой мовы прыйшлі ў беларукую пры- ведзеныя тэрміны. Якая прымета ў іх адлюстравана?

а) Арбітраж (экан. ‘камерцыйная дзейнасць, звязаная з выкарыстан- нем розніцы цэн аднолькавых тавараў (каштоўных папер) на розных рын- ках, каб атрымаць прыбытак’), макіяж, афінаж (‘ачышчэнне ад прымесей золата, плаціны, серабра’), бандаж, вернісаж, персанаж, мантаж, каба-

таж (‘прыбярэжнае суднаходства паміж партамі адной краіны’), лесіваж (‘перанясенне ілістых часцінак глеб у форме водных суспензій з верхніх гарызонтаў у ніжнія’), сакваяж, багаж.

б) армрэстлінг (спарт. ‘від барацьбы, пераадоленне намаганняў рукі партнёра сваёй рукой’), дылінг (‘памяшканне, у якім супрацоўнікі банка ажыццяўляюць здзелкі з валютай, каштоўнымі паперамі, золатам’), дэмпінг (‘продаж тавараў на замежным рынку па зніжаных цэнах з мэтай выцяс- нення канкурэнтаў’), клірынг (‘сістэма безнаяўных разлікаў за прададзены тавар, якая ажыццяўляецца праз банк’), кемпінг (‘спецыяльна абсталяваны лагер для аўтатурыстаў’), лізінг (‘форма гаспадарчых сувязей, заснаваная

108

на перадачы ў арэнду машын, абсталявання і іншых каштоўнасцей’), мар- кетынг, фіцінг (‘фасонная дэталь, пры дапамозе якой злучаюцца на разьбе трубы’), холдзінг (‘парушэнне правіл у боксе’), холдзінг-компані (‘кампа- нія, якая сама не мае вытворчых прадпрыемстваў, а валодае акцыямі ін- шых кампаній’), шэйпінг, трэнінг (‘трэніроўка’).

Заданне 5. Знайдзіце сярод прыведзеных тэрмінаў спрадвечна бе- ларускія і іншамоўныя.

Аўдытар (‘асоба або фірма, якая правярае стан гаспадарчай дзейна- сці акцыянернай кампаніі на аснове кантракта, заключанага з кіраўніцтвам гэтай кампаніі’), іпатэка (‘заклад нерухомай маёмасці (зямлі, будынкаў) для атрымання пазыкі, а таксама пазыка пад заклад маёмасці’), даведка, маёмасць, баніфікацыя (‘надбаўка да цаны тавараў, якасць якіх вышэйшая, чым вызначана дагаворам’, ‘ вяртанне падаткаў, узятых з экспартных тава- раў, з мэтай павышэння іх канкурэнтаздольнасці’), завяшчанне, найміт,

сертыфікат, спадчына, спажывецкая вартасць, спадчыннік, спонсар, рэ-

крэацыя (‘дзейнасць чалавека ў вольны час, накіраваная на аднаўленне і ўмацаванне здароўя’), пазычковец, дапушчальны прыбытак, талака (‘ка-

лектыўная дапамога пры выкананні сельскагаспадарчых работ’), сабе- кошт, попыт, паслуга, прэс-рэліз (‘гатовая інфармацыя аб тавары або арга- нізацыі, што распаўсюджваецца для магчымай публікацыі ў друку’), цана, паўнамоцтвы, паблік рылэйшнз (‘працэс фарміравання станоўчай грамадс- кай думкі аб арганізацыі, тавары, паслузе і падобным праз сродкі масавай інфармацыі з мэтай павышэння іх папулярнасці, вядомасці’), фрыз (‘буйны рэкламны надпіс з назвай арганізацыі (звычайна на выстаўцы)’), шоўінг (‘сродак вонкавай рэкламы, заснаваны на зрокавым кантакце, паказе’).

Заданне 6. Раскрыць значэнні запазычаных слоў шляхам падбо- ру беларускіх адпаведнікаў.

Дэфіцыт, тэндэнцыя, рэпліка, маніторынг, аўтадыдакт, піетэт, піг- ментацыя, татальны, адаптацыя, полісемія, вербальны, білінгвізм, дэфіні- цыя, прымітыўны, мутацыя, пазітыўны, імпліцытны, экспліцытны, аналогія.

Заданне 7. Перакладзіце фразы з рускай мовы на беларускую з улікам таго, што рускія словы относиться і отношения маюць некаль- кі беларускіх адпаведнікаў, параўн.: руск. относиться і бел. 1. (прояв-

жаць, адносіцца; 3. мат. адносіцца.

Замечания относятся к взглядам автора; ученик относится к числу самых старательных; событие относится к началу века; наше предприятие

109

относится к числу лучших; все хорошо отнеслись к новому сотруднику; девять относится к трём, как три к одному; отношение Максима к Маше; отношение к труду; торгово-экономические отношения; отношение созна- ния к материи; я имею к этому непосредственное отношение; поддержи- вать отношения.

Заданне 8. Устанавіце адпаведнасць паміж наступнымі паняцця- мі і дэфініцыямі.

Заданне 9. Прачытайце тэрміны. Вызначце, да якой галіны наву- кі ці тэхнікі яны адносяцца.

Адажыо, ямб, кардыяграма, матэрыялізм, інтэграл, рухавік, транс- крыпцыя, арэал, акцыянернае таварыства, арматура, дыферэнцыял, генера- тар, электрамагнітнае поле, сабекошт, рэзістар, аўдыт, актава, прэфікс, арк- тангенс, графіт, гіпербала, кансоль, блюмінг, фарсунка, карбюратар, вадэ- віль, мецца-сапрана, авіза, бурлеск, брыкет, сальда, вадарод, альяс, шэльф, дробавы лік, упускны клапан, абсцэс, гідрасульфіты, інфінітыў, выдаткі, атмасферны ціск.

Заданне 10. З Тлумачальнага слоўніка беларускай мовы выпі- шыце 10 – 15 тэрмінаў розных галін навукі. Якімі паметамі яны па- значаны?

110