16. Көліктік техника сенімділігі дегеніміз не және оның негізгі көрсеткіштері

Сенімділік деп белгіленген уақыт ішіндегі обьектінің шектік мәнінің барлық параметрлері сақталынып, өзіне жүктелінген функцияны тағайындалған жағдайда пайдалану. Техникалық күту, жөндеу және тасымалдау ережелерін қолдана отырып, іс тәртібін атқару қасиетін айтады.

Техникалық күтім түрлері: Күнделікті күтім; ТК-1, жеңілделген, күрделінген; ТК -2; Маусымдық күтім; Сервистік күтім.

Жөндеу жұмыстарының түрлері: Ағымдағы; Орташа жөндеу; Күрделі жөндеу.

Көліктік техниканың сенімділігін жоғарлату шаруашылық тұрғысынан да зор орын алады. Техника пайдалану кезінде оның істен шыққан элементтерін ауыстыруға немесе қайта қалпына келтіруге жұмыс уақытының бір шама бөлігі жұмсалады. Уақыт шығыны ұлғайған сайын , техниканың сенімділігі төмендей түседі. Көліктік техниканың сенімділігін ойдағы деңгейде қамтамасыз ету үшін оның конструкциясын, жасау технологиясын жетілдірумен қатар, жабдықтардың іс атқару міндеттерін жоғарлататын шаралар жасау керек.

17. Аралас байланыс схемасы және оның элементтерінің сенімділігі

Элементтердің аралас қосылған жағдайда бір бөлігі параллель, бір бөлігі тізбектеліп қосылады.

P(t)=p*(t) П p_i (t)

P*(t)= 1-П (1-P_j^*(t)

п – тізбектеліп қосылған элементтер саны;

р_j^*(t)- j - тізбектеліп қосылған і элементінің сенімділігі;

к – параллель қосылған элементтер саны.

18. Кездейсоқ шамалардың таралымдық заңы, олардың түрлері

Кездейсоқ шаманың таралым заңы әртүрлі формада болады. Таралымдық қатар, таралымның интегралды функциясы, таралымның дифференциалды функциясы. Таралымдық қатар кесте және графикалық түрде берілуі мүмкін. Кесте түрінде кездейсоқ шамалардың мүмкіндік мәндерімен сәйкесінше олардың ықтималдылықтары беріледі. Ықтималдық теориясында оқиға түсінігі кең қолданылады және ол тәжірибе жүзінде немесе зерттеу нәтижесінде орын алатын немесе орындалмайтын кез-келген фактпен түсіндірілген. КТ сенімділігіне оқиға ретінде бұйымның істен шығуы саналады. Ал кездейсоқ шама ретінде бұйымның іс мерзімі немесе істен шығуға дейінгі іс мерзімі саналады.

Кездейсоқ шаманың ықтималдылығының интегралдық функциясы таралым заңының бір формасы болып, және ол F(x)=P(x≤x) болып анықталады. Әрбір х аргументінің мәнінен кездейсоқ шама мәніне кіші немесе тең ықтималдылығының түсінігі береді.

Таралымның дифференциалды функциясы немесе таралымның тығыздығы функциясы таралым заңының бірден-бір формасы болып және таралымның интегралдық функциясының 1-ші туындысымен анықталады.

F(x)=F’(x)=

Кездейсоқ шаманың [а,в] интервалында болуы келесі түрде анықтайды.

P(a≤x≤в)=F(в)-F(a)=

19. Кездейсоқ шама, оның түрлері және оған не жатады

КШ дегеніміз зерттеу жүргізгендегі нәтижелердің қабылдайтын мүмкіндік мәні. Ол мәні алдын-ала белгісіз және кездейсоқ жағдайларға тәуелді. Кез-келген статикалық зерттеудің КШ-ның берілісі болып Х бақылау жиынтығы саналады. Нәтижесінде Х келесі мәндерді Х₁,Х₂,...,Х_n қабылдайды. Бұл мәндерді генералдық жиынтық іріктеуі немесе таңдауы немесе жай іріктеу деп аталады. Х_і (і1,2,..,n ) – іріктеудің элементі д.а. Ал олардың жалпы саны n-іріктеудің көлемі дейді. Іріктеудің көлемі әр уақытта шектеулі, өйткені генералдық жиынтықтағы мүше сандары өте үлкен шексіз. КШ-ны сипаттау үшін келесілерді көрсету қажет: а) КШ қандай мәндерді қабылдайды, яғни жиынның мүмкіндік мәндері; б) бұл мәндердің ықтималдығы. КШ ның таралым заңы деп КШ ның мүмкіндік мәндері мен олардың тиісті ықтималдылықтарын байланыстыратын қатынасты айтады. i. Сондықтан кездейсоқ шама экспоненциалды, нормальдық (гаусс), логарифмдік, вейбулл таралым заңына бағынады.

Кездейсоқ шаманың таралым заңы әртүрлі формада болады. Таралымдық қатар, таралымның интегралды функциясы, таралымның дифференциалды функциясы. Таралымдық қатар кесте және графикалық түрде берілуі мүмкін. Кесте түрінде кездейсоқ шамалардың мүмкіндік мәндерімен сәйкесінше олардың ықтималдылықтары беріледі. Ықтималдық теориясында оқиға түсінігі кең қолданылады және ол тәжірибе жүзінде немесе зерттеу нәтижесінде орын алатын немесе орындалмайтын кез-келген фактпен түсіндірілген. КТ сенімділігіне оқиға ретінде бұйымның істен шығуы саналады. Ал кездейсоқ шама ретінде бұйымның іс мерзімі немесе істен шығуға дейінгі іс мерзімі саналады. Кездейсоқ шаманың ықтималдылығының интегралдық функциясы таралым заңының бір формасы болып, және ол F(x)=P(x≤x) болып анықталады. Әрбір х аргументінің мәнінен кездейсоқ шама мәніне кіші немесе тең ықтималдылығының түсінігі береді.

Таралымның дифференциалды функциясы немесе таралымның тығыздығы функциясы таралым заңының бірден-бір формасы болып және таралымның интегралдық функциясының 1-ші туындысымен анықталады.

F(x)=F’(x)=

Кездейсоқ шаманың [а,в] интервалында болуы келесі түрде анықтайды.

P(a≤x≤в)=F(в)-F(a)=

Кездейсоқ шаманың нормальдық таралым заңы (Гаусс заңы)

Үздіксіз кездейсоқ шаманың ықтималдылығының таратылымының келесі түрдегі тығыздығы нормальдық таралым заңы деп аталады.

f(x)=

а-математикалық күту, σ-орташа квадраттық ауытқу.

кездейсоқ шаманың экспоненциалдық таралым заңы

Егер кездейсоқ шаманың берілген учаскіде кезігу ықтималдығы Р(x) =е^-λх болса, онда оны экпоненциялдық (көрсеткіштік) заңыны бағынады. Экпоненциялдық заңның кездейсоқ шамасының мәні х≥0 болған жағдайда функция тығыздылығы f(x)= λ е^-λх , бұл жерде λ- таралым параметрі.

Экспоненциялдық заңның интегралдық функциясы:

F[x]= =

Үздіксіз кездейсоқ шаманың Х(а,в) интервалына түсу ықтималдығы экспоненциялдық заң бойынша келесі формуламен анықталады:

Р(a<X<b)=-

экспоненциялдық заң бойынша таратылған математикалық күтім, дисперсия, орташа квадраттық ауытқу сәйкесінше келесідей анықталады:

M[x]=1/ λ; D(x) =1/ λ; σ(x) =1/ λ