23. Дене тәрбиесін медициналық бақылау.

Дәрігер педиатордың медициналық тексерісінің нәтижесі бойынша жылда оқушылар келесі медициналық топтарға бөлінеді: негізгі, дайындық, арнайы . Денсаулық жағдайы бойынша негізгі және дайындық топтарға жататын балалар бірге дене шынықтырумен айналысады, бірақ , дайындық тобындағылар үшін түсетін күштің қарқындылығы мен көлемі төмендетіледі ( қарқынды жүгіру , жүру және жеңіл жүгіру мен алмастырылады, жаттығулардың қайталануын азайтады, күш түсетін жаттығуларды орындауын шектейді ) Арнайы медициналық топтарға жататын оқушылар арнайыландырылған кесте бойынша сағаттарынан тыс уақытта айналысады. Оқушының дене шынықтыру сабағын ұйымдастырылуын гигиеналық бағалауда келесі жағдайлар ескеріледі:

- оқушының жасы мен жынысы , физикалық дайындығы, денсаулық жағдайына түсірілетін күштің қарқындылығы мен сабақтың мазмұнының сәйкестілігі;

- жеке құрылымдық бөлімдерді ажыратумен , сабақтың және физиологиялық күштің оңтайлы маторлық тығыздығын құрумен сабақтың әдістемелік тұрғыдан дұрыс құрылуы ;

денсаулықты нығайтуға , мүсіннің үйлесімді дамуына және дамуына ықпал ететін физикалық жаттығуларды орындау;

- сабақтың бірізділігін сақтау , оқу күнімен аптасының кестесінде басқа сабақтармен байланысуы ;

- сабақты арнайы бөлмелерде ( спорт немесе гимнастика залында) , арнайы қондырғылармен жабдықталған мектеп жанындағы участкелерде , стадионда , шаңғы трассасында немесе бассейнде өткізу ;

- оқушылармен жаттығуларды орындау спорт киімінде және организмнің шынығуын қамтамасыз ететін температуралық жағдайда жүргізіледі;

В.Р. Кучма «Гигиена детей и подростков» «ГЭОТАР-Медиа» 2008. 190-192 бет

24. Дене шынықтыру тәрбиесінің топтары.

Арнайы медициналық топтарға жататын оқушылардың тобы дәрігердің қорытындысы бойынша дене шынықтыру сабағы үшін жинақталады және мектеп директорының бұйрығымен бекітіледі.Топтағы оқушылардың минималды саны -10 адам. Осы топтарды сыныптар бойынша (мысалы,1-2-ші,3-4-ші,5-6-ші,7-10 (11)-ші сынып оқушыларынан) жинақтаған дұрыс.Егер оқушылардың саны жеткіліксіз болса,онда топтарды жинақтау үшін 3 немесе 4-ші,1-4-ші,5-8-ші,9-10(11)-ші сыныптар оқушыларын біріктіреді. Оқушыларға сабақта күштің түсіун жеке ыңғайда қатаң қарау қажет. Топтың ішінде балаларды «күшті» (А) және «әлсіз»( Б) топшаларға бөледі,бұл педагогикалық процессті жүргізуге мүмкіндік береді және сауықтыру сұрақтарын тиімді шешуге әкеледі. Баланың А және Б топшаларына жатуын дәрігер анықтайды. А топшасына денсаулық жағдайына айтарлықтай әсер етпейтін ауытқулармен және қозғалыс дағдыларын игерген оқушылар,сонымен бірге,жарақаттан немесе сырқаттан кейін толық қалпына келу үшін уақытша арнайы медициналық топтарға жзататын мектеп оқушылары жатады.Б топшасына қайтымсыз патологиялық өзгерістермен,созылмалы аурулардың жиі асқынулармен,тірек аппаратының даму аномалиясымен оқушылар кіреді. А топшасының саны Б топшасының санына қарағанда жоғары болып келеді. Мектеп аралық арнайы медициналық топтар нозологиялық көрсеткіштері бойынша топтастырылады:

• жүрек-тамыр және тыныс алу жүйелерінің созылмалы патологиясы;

• тірек-қозғалыс аппаратының патологиясы және рефракцияның аномалиясы.

В.Р. Кучма «Гигиена детей и подростков» «ГЭОТАР-Медиа» 2008. 193-194 бет