- •1. Балалар мен жасөспірімдер гигиенасының мақсаты, міндеттері және әдістері.
- •2. Балалар мен жасөспірімдер гигиенасы бойынша дәрігер жұмысының әдістері мен түрлері.
- •3. Адамзаттың тіршілік циклінің кезеңдері.
- •4. Балалар ағзасының өсу мен дамуының негізгі заңдылықтары.
- •5. Өсу мен даму қарқынының біркелкі еместігі.
- •6. Гетерохрондылық және жыныстық диморфизм.
- •7. «Денсаулық» түсінігіне анықтама беріңіз.
- •8. Денсаулықтың тікелей және жанама көрсеткіштері.
- •9. Сырқаттанушылық. Денсаулық индексі және патологиялық зақымдану.
- •10. «Жастық кезеңділік» түсінігі, жастық кезеңділік түрлері.
- •12. Балалар мен жасөспірімдердің денсаулық жағдайын кешенді бағалау.
- •13. Балалар мен жасөспірімдердің денсаулық жағдайын бағалайтын көрсеткіштер
- •14. Балалар мен жасөспірімдердің дене дамуының көрсеткіштерін бағалау
- •15. Саматоскопия. Жыныс жетілу түрлері
- •16. Соматометрия. Дене ұз өлшеу
- •17. Биологиялық жас, оның критерийлері.
- •18. Дене дамуының акселерациясы мен ретардациясы.
- •19. Дене дамуды бағалау әдістері.
- •20. Балалар мен жасөспірімдердің күн тәртібін құрастырудың гигиеналық негіздері.
- •21.Балалар мен жасөспірімдердің дене тәрбиесінің физиологиялық гигиеналық негіздері .
- •22. Дене тәрбиесінің құралдары мен формалары.
- •23. Дене тәрбиесін медициналық бақылау.
- •24. Дене шынықтыру тәрбиесінің топтары.
- •25. Дене шынықтыру тәрбиесі сабағын ұйымдастыруды медициналық бақылау.
- •26. Шынықтырудың физиологиялық-гигиеналық негіздері.
- •27 . Шынықтырудың принциптері.
- •30. Балалар мен жасөспірімдер мекемелерінде шынықтыруды ұйымдастыруды медициналық бақылау.
- •31.Мектепке дейінгі мекемелерде(сәби-бақшадағы) оқыту-тәрбиелеу процесінің гигиенасы.
- •32. Мектепке дейінгі мекемелерде оқыту-тәрбиелеу процесін ұйымдастыруды гигиеналық бағалау.
- •33.Балалар мен жасөспірімдер мекемелерінде оқыту – тәрбиелеу процесін ұйымдастырудың гигиеналық принциптері.
- •34.Мектептерде оқыту – тәрбиелеу процесін ұйымдастыруға қойылатын гигиеналық талаптар.
- •35.Сабақ кестесін құрастыруға қойылатын негізгі гигиеналық талаптар
- •36.Жасөспірімдерге мамандыққа бағыт беруге дәрігерлік кеңес жүргізу және мамандыққа бағыт беру.
- •40.Балалардың мектепке оқуға дайындық критерийлері.
- •42. Жасқа тәуелді бала ағзасының тағамдық заттарға қажеттілігі.
- •43.Балалар мен жасөспірімдердің тамақтануының гигиеналық негіздері.
- •44.Бір жасқа дейінгі балалардың тамақтану
- •45.Мектепке дейінгі мекемелерде тамақтануды ұйымдастыруға қойылатын гигиеналық талаптар.
- •46. Жалпы білім беретін мекемелердегі тамақтануды ұйымдастырудың гигиеналық принциптері.
- •47.Балалар сауықтандыру мекемелерінде тамақтануды ұйымдастыру.
- •48.Балалар мен жасөспірімдердің спорт мектебіндегі тамақтануды ұйымдастыру
- •49.Балалар мекемелерінде тамақтануды ұйымдастырудағы медициналық қызметкерлердің міндеттері.
- •50.Тағам рационының сандық және сапалық құрамына бақылау жасау.
- •51.Балалар мен жасөспірімдер мекемелерінің жабдықталуы мен жиһаздарына қойылатын гигиеналық талаптар.
- •52.Балалар киімдеріне қойылатын гигиеналық талаптар.
- •53.Балалар аяқ киімдерін еқойылатын гигиеналық талаптар.
- •54.Ойыншықтарға қойылатын гигиеналық талаптар
- •56. Мектеп жиһаздарына қойылатын гигиеналық талаптар
- •57. Жалпы білім беретін мектептер жиһаздарын таңбалау және таңдау.
- •58. Сыныптарда оқушыларды отырғызуға және жиһаздарды орналастыруға қойылатын гигиеналық талаптар.
- •59.Балалар сауықтандыру мекемелерінде жоспарлануы мен жайластырылуына қойылатын гигиеналық талаптар.
- •60.Спорт залдары мен шеберханалардың құрал-жабдықтарына қойылатын гигиеналық талаптар.
- •61. Жоба және жобалау дегеніміз не? Жобалық құжат қандай материалдардан тұрады?
- •63. Санитарлық бағалау бағдарламасы жүйесіне сай бала бақша жобасына санитарлық баға беру әдістемесі.
- •64. Мектептердің және мектеп-интернаттардың құрылысы мен жоспарлануының гигиеналық принциптері.
- •65. Мектепке дейінгі мекемелерді жобалаудың гигиеналық негіздері.
- •66. Жер учаскесіне қойылатын гигиеналық талаптар(таңдау және орналастыру, көгалдандыру, функциональды зоналарға бөлу, қоршау, қызыл сызық).
- •67. Мектеп және мектеп-интернат ғимаратына қойылатын гигиеналық талаптар (жер учаскесінде орналастыру, типі, композициясы, сиымдылығы, ғимарат қабаты, қызмет көрсету радиусы).
- •68. Жазғы сауықтандыру мекемелерінің құрылысы мен жоспарлануының гигиеналық принциптері.
- •69. Кәсіптік техникалық мектептердің (ктм) құрылысы мен жоспарлануының гигиеналық принциптері.
- •71.Мектепке дейінгі мекемелердің жобасын санитарлық-гигиеналық сараптау.
- •73.Кәсіптік техникалық мектептердің жобасын санитарлық-гигиеналық сараптау.
- •74. Мектепке дейінгі мекемелердің құрылымы мен құрамына қойылатын гигиеналық талаптар.
- •75. Мектепке дейінгі балалар мекемелерде анықталған кемшіліктерді қалпына келтіру шараларын көрсете отырып, санитарлық-гигиеналық жағдайына баға беру.
- •77. Жалпы білім беретін мектептер жағдайына санитарлық-гигиеналық жағдайына баға беру.
- •78. Мектепке дейінгі балалар мекемелердің ішкі жобалануына қойылатын гигиеналық талаптар.
- •79. Мектепке дейінгі балалар мекемелердің санитарлық-техникалық құрал жабдықтармен қамтамасыз етілуіне қойылатын гигиеналық талаптар (жылытылуына, желдетілуіне, жарықтандыруына).
- •80. Мектепке дейінгі балалар мекемелердің санитарлық-техникалық құрал жабдықтармен қамтамасыз етілуіне қойылатын гигиеналық талаптар (сумен қаматамасыз етілуне, канализациясына, микроклиматына ).
- •2.Диномометрия жүргізу әдістемесі
- •3.Кеуде клеткасының формасвн анықтау
- •4.1 Жасқа дейінгі баланың дене салмағына салмақ қосуды анықтау әдістемесі.
- •7.Тірек-қимыл аппараты жағдайын бағалау.
- •8.Регрессия шкаласы бойынша дене дамуды бағалау әдістемесі.
- •9. Сигмальды ауытқу әдісі.
- •10. Процентильді шкаламен дене дамуды бағалау әдісі.
- •12. Дене дамуды кешенді бағалау.
- •13. Омыртқа жотасының қапталдық қисаюын анықтау әдістемесі
- •14. Ақыл ой еңбегін бағалау.
- •15. Мөлшерленген жұмыстар.
- •16. Хронорефлексометрия.
- •17. Айқын көру тұрақтылығын анықтау.
- •18. Көздің электрлік қозғыштығын анықтау.
- •19. Динамометрия.
- •20. Эргография.
- •21. Актография
- •22. Треморометрия
- •23. Мөлшерленген жүктемелі бұлшықеттік функциональды сынама.
- •24. Ағзаның шыныққандық дәрежесін анықтау.
- •25. Летуновтың комбинирленген сынамасы.
- •26. Ортостатикалық сынама.
- •27. Гарвардтық степ-тест сынамасы.
- •28. Тыныс алу жүйесінің функциональдық сынамалары. Штанге сынамасы. Генчи сынамасы.
- •30. Нақты тамақтануды зерделеудің есептеу әдісі.
- •31. Ұйымдастырылған ұжымдардағы балалар мен жасөспірімдердің тамақтану рационын зерделеудің лабораториялық әдісі.
- •32. Жиһаздарды таңбалау және таңдау.
- •33. Киімді сараптау кезеңдері.
- •34. Ойыншықтардың органолептикалық көрсеткіштерін анықтау.
- •35. Ойыншықтардың декоративтік-қорғау жабындысының сілекей мен терге және ылғалды өңдеуге тұрақтылығын анықтау.
- •36. Ойыншықтардың улылылық индексі мен санитарлық-химиялық көрсеткіштерін анықтау әдістемесі.
- •37. Шу шығаратын ойыншықтардың бөлмеде және ашық ауада шу шығару деңгейін анықтау.
- •38. Балалар оқулықтарын санитарлық-эпидемиологиялық бағалау әдістемесі.
- •39. Майдың жиналу дәрежесін бағалау жүргізу
9. Сырқаттанушылық. Денсаулық индексі және патологиялық зақымдану.
Аурушаңдылық халықтың жаппай ауру таралған негізгі құбылысы, ол халықтың әртүрлі тобындағы аурушаңдылықтың жаппай жергілікті және ғаламдық өзгерістерін сипаттайтын әлемге жайылған патология. Денсаулық индексі - жылына бірде-бір рет ауырмаған балалардың, жалпы тексерілген балалар арасындағы меншікті үлесі, пайызбен алынған. Патологиялық зақымдану - созылмалы аурушылдықтар мен әртүрлі функционалдық ауытқулардың таралуы.
В.Р.Кучма «Гигиена детей и подростков» «ГЭОТАР-Медиа» 2008. 77-78 бет.
10. «Жастық кезеңділік» түсінігі, жастық кезеңділік түрлері.
“Жастық кезеңі’’ – түсінігіне өсу және жетілу процестері, сондай ақ организмнің физиологиялық ерекшеліктері тең, ал қоздырғыштар әрекеті бір жақты болатын уақыт аралығы жатады. Жастық кезең – бұл организмнің морфофункционалдық дамуының нақты кезеңін аяқтауға арналған және баланың қандай да бір қызметке қол жеткізуін талап ететін уақыт.
В.Р.Кучма«Гигиена детей и подростков» «ГЭОТАР-Медиа» 2008. 63 бет
11. Балалар қауымын денсаулық топтарына бөлудің маңызы.
Денсаулық жағдайына байланысты келесі топтарды ажыратуға болады:
I денсаулық тобына дұрыс физикалық және психикалық жетілген , анатомиялық ақаулары мен функционалдық және морфофункционалдық ауытқулары жок дені сау балалар жатады;
ІІ денсаулық тобына созылмалы аурулары жок , бірақ кейбір функционалдық және морфофункционалдық кемшіліктері бар , әсіресе ауыр және орташа ауыр инфекциялық аурулармен ауырған балалар; эндокриндік патологиясыз физикалық жетілу жалпы түрде кешіккен балалар (бойлары аласа, биологиялық даму деңгейі төмен) , дене салмағы жетіспейтін немесе шектен тыс дене салмағы бар балалар; қатты респираторлы аурулармен жиі және ұзақ ауыратын балалар; жарақат алған немесе операция салдарынан болған физикалық кемшіліктері бар балалар;
ІІІ денсаулық тобына клиникалық ремиссия барысында сирек кездесетін асқынушылығы бар созылмалы аурулармен ауыратын , сақталған немесе өтелген қызмет ету мүмкіндіктері бар, негізгі ауруы асқынбаған балалар; жарақаттану немесе операция салдарынан орын алған физикалық кемшіліктері бар балалар;
IV денсаулық тобына белсенді түрде және кейбір асқынулары бар тұрақсыз клиникалық ремиссия сатысындағы созылмалы аурулары бар , сақталған немесе өтелген қызмет ету мүмкіндіктері бар немесе қызмет ету мүмкіндіктері толық өтелмеген балалар ; ремиссия сатысындағы созылмалы аурулары бар , бірак шектелген қызмет ету мүмкіндіктері бар балалар ;негізгі аурулармен жоғарғы асқыну мүмкіндігі бар балалар ; негізгі ауруы қосалқы терапияны қажет ететін балалар; жарақат алған немесе операция салдарынан болған физикалық кемшіліктері бар балалар – тиісті қызмет түрлері толық емес өтелген , сонын салдарынан белгілі бір мөлшерде баланын білім алу немесе еңбек ету мүмкіндігін жектейді
V денсаулық тобына сирек кездесетін клиникалық ремиссиясы бар , жиі асқынатын , үздіксіз жалғасатын организмнің қызмет ету мүмкіндігінің өтелуінсіз, үнемі терапияны қажет ететін негізгі сырқаттының асқынуы бар ауыр созылмалы аурулармен ауырытын балалар; мүгедек балалар; жарақаттану немесе операция салдарынан орын алған физикалық кемшіліктері бар , тиісті қызмет түрлерінің өтелуі жоқ және білім алу немесе еңбек ету мүмкіндігі недәуір жекеленген.
Гигиена детей и подростков. Руководство к практическим занятиям. Под ред. проф. В.Р.Кучмы 55-57 бет
