- •1. Балалар мен жасөспірімдер гигиенасының мақсаты, міндеттері және әдістері.
- •2. Балалар мен жасөспірімдер гигиенасы бойынша дәрігер жұмысының әдістері мен түрлері.
- •3. Адамзаттың тіршілік циклінің кезеңдері.
- •4. Балалар ағзасының өсу мен дамуының негізгі заңдылықтары.
- •5. Өсу мен даму қарқынының біркелкі еместігі.
- •6. Гетерохрондылық және жыныстық диморфизм.
- •7. «Денсаулық» түсінігіне анықтама беріңіз.
- •8. Денсаулықтың тікелей және жанама көрсеткіштері.
- •9. Сырқаттанушылық. Денсаулық индексі және патологиялық зақымдану.
- •10. «Жастық кезеңділік» түсінігі, жастық кезеңділік түрлері.
- •12. Балалар мен жасөспірімдердің денсаулық жағдайын кешенді бағалау.
- •13. Балалар мен жасөспірімдердің денсаулық жағдайын бағалайтын көрсеткіштер
- •14. Балалар мен жасөспірімдердің дене дамуының көрсеткіштерін бағалау
- •15. Саматоскопия. Жыныс жетілу түрлері
- •16. Соматометрия. Дене ұз өлшеу
- •17. Биологиялық жас, оның критерийлері.
- •18. Дене дамуының акселерациясы мен ретардациясы.
- •19. Дене дамуды бағалау әдістері.
- •20. Балалар мен жасөспірімдердің күн тәртібін құрастырудың гигиеналық негіздері.
- •21.Балалар мен жасөспірімдердің дене тәрбиесінің физиологиялық гигиеналық негіздері .
- •22. Дене тәрбиесінің құралдары мен формалары.
- •23. Дене тәрбиесін медициналық бақылау.
- •24. Дене шынықтыру тәрбиесінің топтары.
- •25. Дене шынықтыру тәрбиесі сабағын ұйымдастыруды медициналық бақылау.
- •26. Шынықтырудың физиологиялық-гигиеналық негіздері.
- •27 . Шынықтырудың принциптері.
- •30. Балалар мен жасөспірімдер мекемелерінде шынықтыруды ұйымдастыруды медициналық бақылау.
- •31.Мектепке дейінгі мекемелерде(сәби-бақшадағы) оқыту-тәрбиелеу процесінің гигиенасы.
- •32. Мектепке дейінгі мекемелерде оқыту-тәрбиелеу процесін ұйымдастыруды гигиеналық бағалау.
- •33.Балалар мен жасөспірімдер мекемелерінде оқыту – тәрбиелеу процесін ұйымдастырудың гигиеналық принциптері.
- •34.Мектептерде оқыту – тәрбиелеу процесін ұйымдастыруға қойылатын гигиеналық талаптар.
- •35.Сабақ кестесін құрастыруға қойылатын негізгі гигиеналық талаптар
- •36.Жасөспірімдерге мамандыққа бағыт беруге дәрігерлік кеңес жүргізу және мамандыққа бағыт беру.
- •40.Балалардың мектепке оқуға дайындық критерийлері.
- •42. Жасқа тәуелді бала ағзасының тағамдық заттарға қажеттілігі.
- •43.Балалар мен жасөспірімдердің тамақтануының гигиеналық негіздері.
- •44.Бір жасқа дейінгі балалардың тамақтану
- •45.Мектепке дейінгі мекемелерде тамақтануды ұйымдастыруға қойылатын гигиеналық талаптар.
- •46. Жалпы білім беретін мекемелердегі тамақтануды ұйымдастырудың гигиеналық принциптері.
- •47.Балалар сауықтандыру мекемелерінде тамақтануды ұйымдастыру.
- •48.Балалар мен жасөспірімдердің спорт мектебіндегі тамақтануды ұйымдастыру
- •49.Балалар мекемелерінде тамақтануды ұйымдастырудағы медициналық қызметкерлердің міндеттері.
- •50.Тағам рационының сандық және сапалық құрамына бақылау жасау.
- •51.Балалар мен жасөспірімдер мекемелерінің жабдықталуы мен жиһаздарына қойылатын гигиеналық талаптар.
- •52.Балалар киімдеріне қойылатын гигиеналық талаптар.
- •53.Балалар аяқ киімдерін еқойылатын гигиеналық талаптар.
- •54.Ойыншықтарға қойылатын гигиеналық талаптар
- •56. Мектеп жиһаздарына қойылатын гигиеналық талаптар
- •57. Жалпы білім беретін мектептер жиһаздарын таңбалау және таңдау.
- •58. Сыныптарда оқушыларды отырғызуға және жиһаздарды орналастыруға қойылатын гигиеналық талаптар.
- •59.Балалар сауықтандыру мекемелерінде жоспарлануы мен жайластырылуына қойылатын гигиеналық талаптар.
- •60.Спорт залдары мен шеберханалардың құрал-жабдықтарына қойылатын гигиеналық талаптар.
- •61. Жоба және жобалау дегеніміз не? Жобалық құжат қандай материалдардан тұрады?
- •63. Санитарлық бағалау бағдарламасы жүйесіне сай бала бақша жобасына санитарлық баға беру әдістемесі.
- •64. Мектептердің және мектеп-интернаттардың құрылысы мен жоспарлануының гигиеналық принциптері.
- •65. Мектепке дейінгі мекемелерді жобалаудың гигиеналық негіздері.
- •66. Жер учаскесіне қойылатын гигиеналық талаптар(таңдау және орналастыру, көгалдандыру, функциональды зоналарға бөлу, қоршау, қызыл сызық).
- •67. Мектеп және мектеп-интернат ғимаратына қойылатын гигиеналық талаптар (жер учаскесінде орналастыру, типі, композициясы, сиымдылығы, ғимарат қабаты, қызмет көрсету радиусы).
- •68. Жазғы сауықтандыру мекемелерінің құрылысы мен жоспарлануының гигиеналық принциптері.
- •69. Кәсіптік техникалық мектептердің (ктм) құрылысы мен жоспарлануының гигиеналық принциптері.
- •71.Мектепке дейінгі мекемелердің жобасын санитарлық-гигиеналық сараптау.
- •73.Кәсіптік техникалық мектептердің жобасын санитарлық-гигиеналық сараптау.
- •74. Мектепке дейінгі мекемелердің құрылымы мен құрамына қойылатын гигиеналық талаптар.
- •75. Мектепке дейінгі балалар мекемелерде анықталған кемшіліктерді қалпына келтіру шараларын көрсете отырып, санитарлық-гигиеналық жағдайына баға беру.
- •77. Жалпы білім беретін мектептер жағдайына санитарлық-гигиеналық жағдайына баға беру.
- •78. Мектепке дейінгі балалар мекемелердің ішкі жобалануына қойылатын гигиеналық талаптар.
- •79. Мектепке дейінгі балалар мекемелердің санитарлық-техникалық құрал жабдықтармен қамтамасыз етілуіне қойылатын гигиеналық талаптар (жылытылуына, желдетілуіне, жарықтандыруына).
- •80. Мектепке дейінгі балалар мекемелердің санитарлық-техникалық құрал жабдықтармен қамтамасыз етілуіне қойылатын гигиеналық талаптар (сумен қаматамасыз етілуне, канализациясына, микроклиматына ).
- •2.Диномометрия жүргізу әдістемесі
- •3.Кеуде клеткасының формасвн анықтау
- •4.1 Жасқа дейінгі баланың дене салмағына салмақ қосуды анықтау әдістемесі.
- •7.Тірек-қимыл аппараты жағдайын бағалау.
- •8.Регрессия шкаласы бойынша дене дамуды бағалау әдістемесі.
- •9. Сигмальды ауытқу әдісі.
- •10. Процентильді шкаламен дене дамуды бағалау әдісі.
- •12. Дене дамуды кешенді бағалау.
- •13. Омыртқа жотасының қапталдық қисаюын анықтау әдістемесі
- •14. Ақыл ой еңбегін бағалау.
- •15. Мөлшерленген жұмыстар.
- •16. Хронорефлексометрия.
- •17. Айқын көру тұрақтылығын анықтау.
- •18. Көздің электрлік қозғыштығын анықтау.
- •19. Динамометрия.
- •20. Эргография.
- •21. Актография
- •22. Треморометрия
- •23. Мөлшерленген жүктемелі бұлшықеттік функциональды сынама.
- •24. Ағзаның шыныққандық дәрежесін анықтау.
- •25. Летуновтың комбинирленген сынамасы.
- •26. Ортостатикалық сынама.
- •27. Гарвардтық степ-тест сынамасы.
- •28. Тыныс алу жүйесінің функциональдық сынамалары. Штанге сынамасы. Генчи сынамасы.
- •30. Нақты тамақтануды зерделеудің есептеу әдісі.
- •31. Ұйымдастырылған ұжымдардағы балалар мен жасөспірімдердің тамақтану рационын зерделеудің лабораториялық әдісі.
- •32. Жиһаздарды таңбалау және таңдау.
- •33. Киімді сараптау кезеңдері.
- •34. Ойыншықтардың органолептикалық көрсеткіштерін анықтау.
- •35. Ойыншықтардың декоративтік-қорғау жабындысының сілекей мен терге және ылғалды өңдеуге тұрақтылығын анықтау.
- •36. Ойыншықтардың улылылық индексі мен санитарлық-химиялық көрсеткіштерін анықтау әдістемесі.
- •37. Шу шығаратын ойыншықтардың бөлмеде және ашық ауада шу шығару деңгейін анықтау.
- •38. Балалар оқулықтарын санитарлық-эпидемиологиялық бағалау әдістемесі.
- •39. Майдың жиналу дәрежесін бағалау жүргізу
59.Балалар сауықтандыру мекемелерінде жоспарлануы мен жайластырылуына қойылатын гигиеналық талаптар.
Ұсынылған профилактикалық және сауықтыру технологияларын жүзеге асыру білім процессінің бұзылыстары болуы мүмкін. Ұсынылған жүйе өзінің капиталдық қаржы жұмсауының жүзеге асырылуы үшін талап етпейді, бірақ штаттық кестеге келісілген мекемеде медициналық қызметкерлермен, медициналық жабдықтармен және аспаптармен толықтырылуы және оқыту жағдайға санитарлық-гигиеналық талаптарды сақтау, сауықтыру қажет және алдын алу сұрақтары бойынша оқытушылар мен медициналық қызметкерлердің дайындығына сәйкес болуы қажет. Ең жоғарғы тиімділік профилактикалық және сауықтыру бағдарламаларды қолдану кезінде МДБМ бастап жүйелі түрдк жүргізу кезінде байқалады. Сауықтыру уақыты – күз (қазан, қараша), көктем (наурыз, сәуір) және созылмалы аурулардан кейін (жиі жедел респираторлық аурулармен ауыратын балалар үшін). Сауықтыру мерзімінің ұзақтығы жұма.
(Кучма«Гигиена детей и подростков» «ГЭОТАР-Медиа» 2008.,451 бет)
60.Спорт залдары мен шеберханалардың құрал-жабдықтарына қойылатын гигиеналық талаптар.
Спорттық және денешынықтыру залы бірінші қабатта орналасады және оқу ғимаратынан мұғалімдер және дәрігер кабинетінен алыс орналасады. Спорттық залда киінетін және ер балалар мен қыз балаларға арналған душ қабылдау бөлмелері, киімдерге арналған ілгіштермен жабдықталады. Денешынықтыру залын жабдықтауға мүмкіндік болмаған жағдайда жалпы білім алу мекемелеріне жақын орналасқан спорттық залдың барлық талаптарына сай келетін спорттық құрылғылар қолданылады. Еңбекке баулу шеберханаларын көру жұмыстарының тізімі бойынша барлық шарттарға сай келетіндей дұрыс жұмыс қалпын сақтау мен травматизмнің алдын алуға байланысты жабдықтайды. Слесарлық шеберханаларда сол жақтан жарықтандыру сияқты оң жақтан да жарық тасымалдаушы қабырғаға перпиндикуляр бағытта орналасқан орындықтармен жарықтандыруға да рұқсат етіледі. Бір орындық орындық қатарларының ара қащықтығы 1,0 м-ден кем емес, екі орындық -1,5 м. Слесарь орындықтары биіктігі 0,65-0,7 м болатын қорғаныш торларымен ерекшеленуі керек. Жұмысты орындау кезінде көзге қауіп төнбес үшін қорғаныш көзілдіріктерін кию талап етіледі. Барлық жұмыстары арнайы киімдермен жасалынады. Әрбір кабинетте алғашқы медициналық көмек көрсету үшін аптечкалар болуы тиіс.
(СанПин)
61. Жоба және жобалау дегеніміз не? Жобалық құжат қандай материалдардан тұрады?
Балалар мен жасөспірімдердің мекемелері тұрғын үй құрылысыны жобалаудың мемлекеттік стандарттар мен нормаларына сәйкес болуы тиіс. Жобалауды тағайындау мынадай бекітілген материалдардан жасалады:
-тұрғын жер үшін бас жоспар;
-құрылыстың қабат жоспарлары;
-бөлімдер мен фасадтардың құрылыс жоспарлары;
-түсіндірме жазба;
-нақты жоспарлау жобасы;
-құрылыс жобасы.
(В.Н. Кардашенко «Руководство к лабораторным занятиям по гигиене детей и подростков» Москва «Медицина» 1983 г. 202-203 бет .).
62. Жобалық құжат материалдарының әрқайсысына түсініктеме беріңіз(жағдайлық жоспарға, бас жоспарға, ғимараттың қабаттық жоспарына, ғимараттың кесінді және фасад жоспарына, санитарлық-техникалық құрал жабдықтар жоспарына, түсініктеме хатқа).
Жобаны қарауды баладар мекемесінің түсіндірме хатын зерттеуден бастау керек. Ғимараттың жалпы сыйымдылығы мен жалпы сипаттамасы, құрылыс материалдары,санитарлық-техникалық құралдардың типтері және т.б. Содан соң жоспар бойынша бекітілген жердің көшірмесін алады, болашақ балалар мекемесінің нормаланған ортасын қарайды; қасындағы ғимараттардың, өнеркәсіптік кәсіпорындардың тас және темір жолдар және т.б. арақашықтығын қарайды. Бас жостар жер телімінің өлшемі мен жоспарын, барлық керек құрамдас бөлімдерінің бар-жоқтығын , көгалдандырудың жеткіліксіздігін , жарықтың түсу жағын , бағдарлауға түсіндірме береді. Соңында ғимараттағы бөлмелерді бағдарлайды. Келесі кезеңде әр қабаттың жоспарын қарау керек. Әр қабаттың жоспарлануы : бөлмелердің жиынтығы мен орналасуы,басталдақ саны. Осы материалдарды берілген құралдардың жеткіліктігін анықтауға қолданылады. Ғимарат кесіндісін қарағанда бөлмелердің, есіктердің, терезелердің, жақтаулардың, баспалдақтардың биіктігін анықтайды.
(В.Н. Кардашенко «Руководство к лабораторным занятиям по гигиене детей и подростков» Москва «Медицина» 1983 г. 170-171 бет.).
