13 Дәріс. Дүмпудің (детонация) берілуі бойынша қауіпсіз қашықтығын анықтау
Жер бетіндегі активті оқтамды атылыс материалдары нысанының атылысы дүмпуінің келесі бір осындай пассивті оқтам – нысанына берілуін жою қашықтығы rд мынадай формуламен анықталады,
(13.1)
мұнда rд – активті оқтам орталығынан пассивті оқтам орталығына дейінгі қауіпсіз қашықтық, м; Кд – оқтамдағы атылғыш матеиалдардың түріне және аттыру шартына байланысты коэффициент; Q – аттырылатын АЗ активті оқтамының массасы, кг; b – пассивті оқтамның кіші сызықтық өлшемі, (штабель ені) м;
13.2 Кд – коэффициентін анықтау кезінде дүмпу бойынша қауіпсіз қашықтықты:
- сыртқы қоймалар (нысандар) жынысқа өз биіктігінде тереңдетілген оқтамдарға;
- жер үстінде орналасқан атылғыш материалдарының қоймалары және алаңдары – ашық оқтамдарға теңістірілуі керек.
13.3 Екі нысанның (қойманың) аралығындағы қауіпсіз қашықтықты (13.1) формуласы бойынша әрбір нысанды активті оқтам ретінде есептеп анықтау қажет. Есептелген екі қашықтықтан ең жоғарғысы қауіпсіз қашықтық ретінде қабылдайды.
Қоймалардың (алаңдардың) кез келген орналасуында да өрт қауіпсіздігі ережелері бойынша бекітілген алшақтықтан, қашықтықтан кем болиауы тиіс.
Егер қоймаларды жобалау кезінде, нысандарды бір бірімен (13.1 формулада алынған мәннен де) жақындастыру (жақын орналастыру) қажеттілігі болса, мұндай қоймалар үшін қауіпсіз қашықтық қоймадағы барлық (АЗ, материалдар және т.б.) қорға байланысты анықталуы тиіс.
Сиымдылығы негізгі қоймалардан төмен қауіптілігі өте жоғары нысандар (қоздыру жабдықтары, АЗ шанаптары және т.б.) бір атылғыш материалдар қоймасы арсындағы атылыс дүмпуі келесі қоймаға жетпейтін қашықтықта ғана орналастырылуы тиіс.
13.4 Дүмпудің берілуінің қауіпсіз қашықтығын, сондай-ақ 13.1П кестесі бойынша да анықтауға болады.
13.5 Егер, пассивті оқтам әр түрлі атылғыш материалдардан (аммонит және тротил) тұратын болса, онда мұндай оқтамға қауіпсіз қашықтықты есептеу кезінде, Кд коэффициентінің мәніне осы оқтамдағы атылғыш матермалдардың қайсысы дүмпуге сезімталдығы жоғары болса сол материалдың мәні алынады.
13.6 Дүмпітуші пілтелерді сақтау кезінде, 1 м дүмпітуші пілте 10 дүмпіткішке (детонаторға) теңестіріледі.
13.1кесте
Дүмпудің берілуі бойынша қауіпсіз қашықтықты есептеу үшін Кд коэффициентінің мәні
Атылғыш материалдар |
Орнала -суы
|
Нитроэфирсіз және нитроэфир мөлшері 40% дейінгі аммиак-ты селитра негізіндегі АЗ |
Нитроэфир мөлшері 40% жоғары аммиак селитрасы негізіндегі АЗ |
Тротил
|
Дүмпіткіштер
|
|||||
А |
Т |
А |
Т |
А |
Т |
А |
Т |
|||
Активті
|
Пассивті оқтам |
|||||||||
Нитроэфирсіз және нитроэфир мөлшері 40% дейінгі аммиак- ты селитра негізіндегі АЗ |
Ашық
Тереңде-тілген |
0,8
0г5 |
0,5
0,3 |
1,1
0,8 |
0,8
0,5 |
1,3
I |
1
0,6 |
0,8
0,5 |
0,5
0,3 |
|
Нитроэфир мөлшері 40% жоғары аммиак селитрасы негізіндегі АЗ |
Ашық Тереңде-тілген |
1,6 1 |
1 0,6 |
2,3 1,6 |
1,6 1 |
2,5 2 |
2 1,3 |
1,6 1 |
1 0,6 |
|
Тротил |
Ашық Тереңде-тілген |
1,3 I |
1 0,6 |
1,6 1,3 |
1,3 0,9 |
1,9 1,4 |
1,4 0г8 |
1,3 1 |
1 0,7 |
|
Дүмпіткіштер |
Ашық
Тереңде-тілген |
0,4
0,25 |
0,25
0,2 |
0,75
0,5 |
0,5
0,4 |
0,7
0,6 |
0,6
0,4 |
0,4
0,25 |
0,25
0,2 |
|
Ескерту. А-ашық оқтам; Т-тереңдетілген оқтам.