Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
Қ А Р Ж Ы шпор новый.doc
Скачиваний:
0
Добавлен:
01.07.2025
Размер:
377.34 Кб
Скачать

39.Бюджетті нақтылау қандай жағдайларда жүргізіледі?

Тиісті қаржы жылы ішінде республикалық бюджет туралы заңға немесе жергілікті бюджеттуралы мәслихаттың шешіміне өзгерістер мен толыктырулар енгізу арқылы республикалық және жергілікті бюджеттердің көрсеткіштерін өзгерту республикалық және жергілікті бюджеттерді нақтылау болып табылады. Республикалық және жергілікті бюджеттерді нактылау: 1) ҚР саяси, экономикалық, зкологиялық және әлеуметтік тұрақтылығына қауіп төндіретін ахуалды жою қажет болған; 2) республикалықжәне жергілікті бюджеттер кірістерін қысқартуды немесе шығыста-рын ұлғайтуды көздейтін Қ Р заңнамалық актілері қабылданған немесе өзгертілген;

3) республикалықжәне жергілікті бюджеттерді атқару барысында түсімдері ағымдағы қаржы жылы олардың бекітілген жылдық көлемінен он проценттен астам сомаға кеміген; 4) жоғары тұрған бюджеттен қосымша бөлінген және бөлінген нысаналы трансферттер мен бюджеттік кредиттердің көлемдері өзгерген жағдайларда жүргізіледі.

40.Қаржылық бақылаудың түрлері.

Қаржылық бақылау д/з – қаржылық қызметке қатысушылардың мемлекет алдындағы өз қаржылық міндеттемелерін орындауын тексеретін мамандандырылғанж/е уәкілетті қаржылық мемлекеттік органдардың қызметі. Бақылауды жүзеге асырушы субъектілерге б\ты қаржылық бақылау бөлінеді: 1)Мемлекеттік; 2)қоғамдық.Бұл жерде мемлкеттік бақылаудың өзі екіге бөлінеді:

Мемлекеттік өкімет органдары мен жалпы құзыретті басқару органдарының бақылаулары:а) Жоғарғы Кеңес, маслихаттар, Жоғарғы кеңестің Бақылау палатасы; ә) Министрлер Кабинеті, Уәзірлер кабинеті жанындағы қаржы-бақылау комитеті; б) жергілікті атқарушы органдар. 2) Арнайы кредиттік және қаржылық орган\ң бақылаулары: а) ҚР-ң Қаржы Министрлігі; б) ҚР-ң Ұлттық банкі. Объектілерге б\ты қаржылық бақылау бөлінеді: 1)Бюджеттік;

2)Қаржылық-банкілік; 3)Қаржылық сақтандыру. Бақылауды жүзеге асыру уақытына б\ты келесідей бөлінеді: 1)Алдын-ала қаржылық бақылау — ақша қорларын қалыптастыру, бөлу және пайдалану жөніндегі қызметтер біткенге дейін жүргізіледі; 2)Күнделікті (ағымдағы) қаржылық бақылау — бұл қаржылық-шаруашылық қызмет жүзеге асырылып жатқан кезде жүргізілетін бақылау; 3)Кезегі өткен қаржылық бақылау.

41.Қ р қаржылық құрылғысы, оның элементтері.

Қаржылар күрделі құрылымды болғандықтан бюджеттік құбылыстармен ерекшеленеді. Сондықтан, яғни қаржылар категориясы мен қаржылар жүйесінің экономикалық мәні кең мағынада болғандықтан бюджет жүйесі қаржы жүйесінің негізгі құрылымдық элементі болып табылады. Қ.Р-ң мемлекеттк бюджет республикалық және жергілікті бюджеттердің жиынтығынан тұрады. Экономикалық категория ретіндебюджет деп мемлекеттік бюджетті қалыптастыру және бөлу кезіндегі экономикалық қатынастардың жүйесін айтамыз. Қазіргі кезеңде бірден бір материалдық базамыз бюджет болып табылатыны белгілі. Сондықтан оны мемлекет қазынасы деп те атайды. Шын мәнісінде мемлекеттік бюджет мемлекет қазынасының құрамдас бөлігі болып табылады. Бюджет терминінің мағынасына назар аударсақ, оны экономикалық және құқықтық тұрғыдан ашып көрсетуге болатынын көреміз.