30. Бірнеше варианттардан жобаны таңдап алу. Жорбаны іске асыру. Іске асырылған жобаны талдау.

Күрделі қаржыландыружобалары жөніндегі шешімдерді қабылдау күрделі қаржылық сметаны құру, бағалау және қайтарымдылық коэффициентін анықтау, рентабельділікті зерттеуге байланысты. Ол төмендегі бағыттарда жүргізіледі: 1.Компания қандай инвестициялық жобаларды таңдап алуы керек 2. Жалпы күрделі қаржы сомасын анықтау 3. Жобаның портфелін қаржыландыру мүмкіндіктері. Тәуекелді жобаларға инвестиция жүргізетін компаниялар жобалардың сәтсіз аяқталуы мүмкін екендігін түсінуі қажет. Сондықтан, тәуекелді жобаларды таңдау компанияның болашақта сақталып қалуына нұсқан келтіреді. Инвестициялыұ жобаларды шартты түрде 2 категорияға бөлуге болады: 1. Ұзақ мерзімді активтерді сатып алып және айнаылм капиталын құрып қосымша таза пайда атбу үшін 2. Ескірген активтерді алып тастап, оның орнына жаңасын алу және осы негізде операциялық шығындарды азайту. Бірнеше жобалардың ішінен бір жобаны таңдап алу үшін күрделі қаржыландыруды бағалау түріндегі мынадай этаптар іске асырылады: 1. Мақсатты анықтау 2. Инвестициялық мүмкіндіктерді табу 3. Сыртқы ортанын талаптарын анықтау 4. Алынатын қорытындыларды анықтау 5. Тиімділік,қайтарымдылық деңгейлерін есептеп шығару 6. Инвестициялық жобаны таңдап алу 7. Инвестициялық жобаны өндіріске енгізу 8. Қабылданған шешімдерід талдау, қорытынды жасау. Инвестициялық жобалардың ішінен максималды сыйақы әкелетін және компанияның ұзақ мерзімді жобалауына қосылуға мүмкіндік беретін жоба таңдалады. Инвестициялық жобаларды бағалаудың дисконттық емес тәсілдері: қайтарымдылық тәсілі немесе күрделі қаржының қайтарылу мерзімі. Егер жыл сайын алынатын таза ақша түсімі 1 деңгейде болған жағдайда күрделі қаржының қайтарылу мерзімі = бастапқы инвестицияың деңгейі/жыл сайынғы ақша түсімі. Егер ақша бірқалыпты түспеген жағдайда әр жылғы түскен таза ақшаның сомасы қосылып таза ақша қозғалысы анықталады. Және қайтарымдылық деңгейі инвестицияны жапқанша есепке алынады. Егер альтернативті бірнеше жоба болған жағдайда жобаның қайтарымдылық деңгейіне баса көңіл бөлінеді. Есептелген қайтарымдылық коэффициенті = жылдық орташа пайда/ инвестицияның бастапқы сомасы.

Инвестицияны бағалаудың дисконттық тәсілі: күрделі пайыздар – реинвестиция негізігде алынған пайыздар . мұндағы ақшаның болашақ құны мына формуламен анықталады: TV=Xo*(1+r)ⁿ. Осы негізде тұрақты сыйақыны төлеп тұрғанда несеме қосымша салым салынғанда ақшаның болашақ құны төмендегі формула негізінде анықталады: TV_n=(Xo+X1/r)*(1+r)ⁿ-x1/r1 Мұндағы Х1 – қосымша қосылатын салым, Х1/r1- төленетін сыйақы.

Аннуитет – белгілі бір уақытта бірдей деңгейде төленіп тұратын төлем. Аннуитет мақсаты –мерзім біткеннен кейін алынған ақшаның сыйақымен қоса есептегендегі деңгейінің 0-ге тең болуы.

NPV-келтірілген таза құн. Бұл тәсіл төмендіг қадамдар негізінде іске асырылады: 1қ-жобаға байланысты релевантты ақша қозғалысын ағымдағы құндар анықталынады. 2қ-ағымдағы құндар сомасы есептелінеді. 3қ- ақынталған сома бастапқы инвестициямен салыстырылады. NPV=PV₁+PV₂+…+PV_n-Io. Егер ағымдағы таза келтірілген құн оң мәнді болса, бұл жобаны қабылдаған дұрысм. Егер салыстырылған жобалардың таза келтірілген құндары әртүрлі болған жағдайда таза келтірілген құны жобағы жоба қолданылады.

Ішкі табыстылық қойылымы – бұл тәсіл дисконттық қойылымды анықтайды және таза ақша ағымының құнын бастапқы инвестициялауға тең немесе таза келтірілген жобаның құны 0-ге тең болған жағдайда болады.

Io=CF₁/(1+IRR)¹+CF₂/(1+IRR)²+…+CF_n/(1+IRR)ⁿ

Жалпы қаржы салымдары жобасы жөніндегі шешімді нақты нәтижелердің жоспардағы сандармен сәйкестігіне көз жеткізу үшін әрдайым қарастырып, талдаап отыру қажет.