- •Практический курс латинского языка
- •Предисловие
- •Методические указания для студентов
- •Вводное занятие
- •Особенности произношения
- •Долгота и краткость слогов
- •Ударение
- •Занятие 1 Глагол. Infinitivus praesentis activi. Praesens indicativi activi. Imperativus глаголов всех четырёх спряжений. Глагольное сказуемое
- •Занятие 2 Существительные 1-го склонения. Praesens indicativi глагола esse. Предлоги. Именное сказуемое. Несогласованное определение.
- •Занятие 3 Личные и возвратное местоимения. Предлоги в качестве прибавок. Прямое дополнение
- •Занятие 4 Существительные 2-го склонения. Прилагательные 1–2-го склонений. Притяжательные местоимения. Три основные функции латинского аблатива
- •Занятие 5 Местоименные прилагательные. Указательные местоимения. Особенности 2-го склонения. Dativus possessivus
- •Занятие 6 Praesens indicativi passivi и infinitivus praesentis passivi всех четырех спряжений. Обращение действительной конструкции в страдательную. Ablativis auctoris. Nominativus duplex
- •Занятие 7
- •Занятие 8 Четыре главные формы и три основы глагола. Perfectum indicativi activi. Supinum I. 3-е склонение (смешанный тип). Accusativus duplex
- •Занятие 9
- •Занятие 10 Особенности 3-го склонения. Исключения из правил о роде
- •Занятие 11 Прилагательные 3-го склонения в положительной степени.
- •Занятие 12
- •Занятие 13
- •Занятие 14 Все формы латинского инфинитива. Оборот Accusativus cum infinitivo
- •Занятие 15 Степени сравнения прилагательных. Ablativus comparationis.
- •Занятие 16 Супплетивные степени сравнения прилагательных. Ablativus mensurae
- •Занятие 17 Наречия самостоятельные и производные. Степени сравнения наречий
- •Занятие 18 Систематический обзор местоимений. Система указательных местоимений. Местоимения относительные и вопросительные. Неопределенные, отрицательные и соотносительные местоимения
- •Занятие 19 Числительные. Accusativus temporis
- •Занятие 20
- •Придаточные предложения причины с союзами quod и quia
- •Занятие 21 Futurum II (exactum). Система времен индикатива
- •Занятие 22
- •Занятие 23
- •Занятие 24
- •Занятие 25
- •Verba deponentia и semideponentia. Глаголы III спряжения на -io
- •Занятие 26
- •Занятие 27
- •Занятие 28
- •Занятие 29
- •Занятие 30
- •Занятие 31
- •Занятие 32
- •Тексты для контрольных и самостоятельных работ
- •Избранные места из произведений латинских авторов
- •Краткий грамматический справочник Склонение существительных и прилагательных
- •Склонение существительных
- •Сводная таблица падежных окончаний
- •Прилагательные 1 и 2 склонения
- •Прилагательные з склонения
- •Cпряжение глаголов
- •IiIб спряжение
- •IV спряжение
- •I спряжение
- •II спряжение
- •IiIa спряжение
- •IiIб спряжение
- •IV спряжение
- •Спряжение неправилъных глаголов
- •Склонение некоторых местоимений
- •Личные и возвратное местоимения
- •Притяжательные местоимения
- •Указательные местоимения
- •Относительные местоимения
- •Вопросительные местоимения
- •Неопределенные местоимения
- •Числительные
- •Предлоги
Занятие 3 Личные и возвратное местоимения. Предлоги в качестве прибавок. Прямое дополнение
Упражнения
1. Рах vobiscum. 2. Noli mе tangere. 3. Quomodo te habes? 4. Qui поп est nobiscum, adversus nos est. 5. Si tu vales, bene est; ego valeo. 6. De vobis cogitate. 7. Quo vadis? Vade mecum. 8. Agricolae se habent bene, si pluvia terram irrigat. 9. Vos timemus et discedimus a vobis. 10. Nec tecum possum vivere, nec sine te (Martialis) 11. Da mihi veniam, si erro, 12. Vae nobis! 13. Quis sine culpa est vestrum?
Поставьте после глагольной формы два личных местоимения в качестве прямого дополнения: 1) amamus; 2) doces; 3) movent.
Домашнее задание
Tullia et Iulia amicae sunt, sed non saepe communicant. Tullia Iuliam invitat ad se et: "Cur, — inquit, — amica, ad me nunquam venis? Ad te saepe venio". Iulia respondet: "Gratias tibi ago. Da mihi veniam! In schola studiose magistra nos fabulas legere docet. Si bene lego, laudat me".
Занятие 4 Существительные 2-го склонения. Прилагательные 1–2-го склонений. Притяжательные местоимения. Три основные функции латинского аблатива
Упражнения
1. Amice, salve. 2. Habent suа fata libelli (Horatius). 3. Lacaena filio: "Aut cum scuto", — inquit, — "aut in scuto". 4. Otium post negotium. 5. Inter bella et pericula non est locus otio. 6. Ignorantia поп est argumentum (Spinoza). 7. Parvo est natura contenta (Cicero). 8. Per aspera ad astra. 9. Verba movent, exempla trahunt. 10. Sine ira et studio (Tacitus). 11. Mala herba cito crescit. 12. Inter arma tacent Musae. 13. Omnia (всё) mеа mecum porto. 14. Dum fortuna tibi, mi fili, ridet, multos amicos habes.
Переведите и просклоняйте: noster collega doctus, vesper gelidus, tua vita misera.
Домашнее задание
Terra agricolarum
In terra multi et magni et parvi rivi sunt. Fluviis saepe adiacent campi herbosi et silvae densae. Haud procul a ripis fluviorum et rivorum multi agricolae habitant. Viri laboriosi agros fecundos, prope fluvios et silvas sitos, arant et frumentum serunt. Feminae hortos colunt et varias bestias domesticas curant. Liberi agricolarum ad rivos veniunt aquamque petunt et in hortos portant.
Занятие 5 Местоименные прилагательные. Указательные местоимения. Особенности 2-го склонения. Dativus possessivus
Упражнения
Cognosce te ipsum! 2. Aliena vitia in oculis habemus, a tergo nostra sunt. 3. Qui fodit foveam alteri, incidit in eam. 4. Populi Romani totiusque Italiae mira consensio est (Cicero) 5. Aliud ex alio malum. 6. Alter alterius auxilii eget (Sallustius). 7. Aliena nobis, nostra plus aliis placent (Publilius Syrus). 8. Alter ego. 9. Sibi parat malum, qui alteri parat. 10. Post hoc nоn est propter hoc. 11. Нос licet impune facere huic, illi non licet.
Просклоняйте: ille nauta bonus, id oppidum antiquum.
Согласуйте: ad ill... amicum, ist... naturae (3 формы), apud ill... villas, ips... agricolarum, eum naut..., eius amic... .
Домашнее задание
Lupus in fabulis
Sunt duo poetae antiqui, qui saepe fabulas de luро narrant: unus poeta Graecorum Aesopus, alter Phaedrus, poeta Romanorum. Fabulae eorum lupum, ut bestiam saevam et feram, pingunt.
Lupus aliquando ad rivum agnum videt. Rivi aqua a lupo ad agnum fluit, sed lupus avidus agno clamat: "Сur mihi aquam turbas?" Et agnum miserum devorat.
Aesopus fabulam de lupo et equo narrat. Lupus equum in arvum invitat et аvenam ei promittit. Lupo in animo est equum lacerare. Sed dolus eius patet. Itaque equus salvus est.
Et pueri et viri timent lupum eumque vel nominare cavent. Lupus, ut fama est, advenire solet, si eum memorant. Unde proverbium est: "Lupus in fabulis". Nam si quis subito advenit, cum de eo colloquium est, convivae digitis eum monstrant et "lupus in fabulis" clamant.