- •Практический курс латинского языка
- •Предисловие
- •Методические указания для студентов
- •Вводное занятие
- •Особенности произношения
- •Долгота и краткость слогов
- •Ударение
- •Занятие 1 Глагол. Infinitivus praesentis activi. Praesens indicativi activi. Imperativus глаголов всех четырёх спряжений. Глагольное сказуемое
- •Занятие 2 Существительные 1-го склонения. Praesens indicativi глагола esse. Предлоги. Именное сказуемое. Несогласованное определение.
- •Занятие 3 Личные и возвратное местоимения. Предлоги в качестве прибавок. Прямое дополнение
- •Занятие 4 Существительные 2-го склонения. Прилагательные 1–2-го склонений. Притяжательные местоимения. Три основные функции латинского аблатива
- •Занятие 5 Местоименные прилагательные. Указательные местоимения. Особенности 2-го склонения. Dativus possessivus
- •Занятие 6 Praesens indicativi passivi и infinitivus praesentis passivi всех четырех спряжений. Обращение действительной конструкции в страдательную. Ablativis auctoris. Nominativus duplex
- •Занятие 7
- •Занятие 8 Четыре главные формы и три основы глагола. Perfectum indicativi activi. Supinum I. 3-е склонение (смешанный тип). Accusativus duplex
- •Занятие 9
- •Занятие 10 Особенности 3-го склонения. Исключения из правил о роде
- •Занятие 11 Прилагательные 3-го склонения в положительной степени.
- •Занятие 12
- •Занятие 13
- •Занятие 14 Все формы латинского инфинитива. Оборот Accusativus cum infinitivo
- •Занятие 15 Степени сравнения прилагательных. Ablativus comparationis.
- •Занятие 16 Супплетивные степени сравнения прилагательных. Ablativus mensurae
- •Занятие 17 Наречия самостоятельные и производные. Степени сравнения наречий
- •Занятие 18 Систематический обзор местоимений. Система указательных местоимений. Местоимения относительные и вопросительные. Неопределенные, отрицательные и соотносительные местоимения
- •Занятие 19 Числительные. Accusativus temporis
- •Занятие 20
- •Придаточные предложения причины с союзами quod и quia
- •Занятие 21 Futurum II (exactum). Система времен индикатива
- •Занятие 22
- •Занятие 23
- •Занятие 24
- •Занятие 25
- •Verba deponentia и semideponentia. Глаголы III спряжения на -io
- •Занятие 26
- •Занятие 27
- •Занятие 28
- •Занятие 29
- •Занятие 30
- •Занятие 31
- •Занятие 32
- •Тексты для контрольных и самостоятельных работ
- •Избранные места из произведений латинских авторов
- •Краткий грамматический справочник Склонение существительных и прилагательных
- •Склонение существительных
- •Сводная таблица падежных окончаний
- •Прилагательные 1 и 2 склонения
- •Прилагательные з склонения
- •Cпряжение глаголов
- •IiIб спряжение
- •IV спряжение
- •I спряжение
- •II спряжение
- •IiIa спряжение
- •IiIб спряжение
- •IV спряжение
- •Спряжение неправилъных глаголов
- •Склонение некоторых местоимений
- •Личные и возвратное местоимения
- •Притяжательные местоимения
- •Указательные местоимения
- •Относительные местоимения
- •Вопросительные местоимения
- •Неопределенные местоимения
- •Числительные
- •Предлоги
Занятие 24
Глаголы сложные с esse (включая posse). Accusativus extensionis.
Упражнения
1. Ubi rerum testimonia adsum, quid verbis opus est? 2. Ades amicis, amici tibi aderunt.3. Non omnia possumus omnes. 4. Ratio et oratio conciliant inter se homines, neque ulla re longius absumus a natura ferarum. 5. Per risum multum poteris cognoscere stultum. 6. Hominibus plurimum homines et prodesse possunt et obesse. 7. Iustum est neminem duobus dominis servire posse.
Определите формы глаголов и укажите Praesens ind. activi 1 sing.: erit, deerat, affuerit, interfuisse, assumus, potestis, proderas.
Домашнее задание
1. In tria tempora tempus dividitur: quod fuit, quod est, quod futurum est. 2. Nobiles Romanorum adulescentes saepe cum patribus in foro et in iudiciis affuerunt, ubi clarissimos oratores audiverunt. 3. Vetus Roma a mari circiter sedecim milia passuum aberat. 4. Historia antiquissimorum temporum fabulis ornata est, quae longe a veritate absunt. 5. Absentem amicum vituperare peius est, quam praesentem laudare. 6. Vir bonus est, qui patriae nostrae prodesse, hostibus nostris obesse studet. 7. Consules Romani in bello exercitui praeerant. 8. Equitatui, quem auxilio Caesari Aedui miserant, Dumnorix praeerat. 9. Nullus mortuis sensus superest. 10. Aristides interfuit pugnae navali apud Salamina.
Занятие 25
Verba deponentia и semideponentia. Глаголы III спряжения на -io
Упражнения
1. Vincere scis, Hannibal, victoria uti nescis. 2. Scythae lacte et melle plerumque vescebantur. 3. Quousque tandem abutere, Catilina, patientia nostra. 4. Philippum, Macedonum regem, a filio suo gloria rerum gestarum superatum esse arbitramur. 5. Multo plus intellegitur, quod oculis videtur, quam quod aure percipitur. 6. Caesar obsidibus acceptis primis civitatis atque ipsius Galbae regis duobus filiis armisque omnibus ex oppido traditis exercitum in Bellovacos ducit. 7. Non progredi est regredi.
Проспрягайте в Praesens ind. activi et passivi глаголы fugio, 3; facio, 3; iacio, 3.
Проспрягайте в Imperfectum ind. и Futurum I ind. глаголы orior, progredior, hortor.
Домашнее задание
De Tyriorum origine
Tyriorum gens orta est a Phoenicibus, qui, terrae motu vexati, reliquerunt patriae solum et incoluerunt primo Assyrium stagnum, mox litus mari proximum. Ibi condiderunt urbem, quam a piscium ubertate Sidona appellaverunt: nam piscem Phoenices "sidon" vocant. Post multos deinde annos, a rege Ascaloniorum expugnati, navibus appulsi, Tyrum urbem ante annum Troianae cladis condiderunt. Ibi Persarum bellis diu varieque fatigati, victores quidem fuere; sed a servis suis, multitudine abundantibus, supplicia maxima perpessi sunt. Qui postquam conspirationem fecerunt, omnem liberum populum cum dominis interficiunt et civitate potiuntur (По Юстину).
Занятие 26
Образование времен конъюнктива. Употребление конъюнктива в независимом предложении.
Упражнения
1. Prosit! 2. Dictis facta respondeant! 3. Neminem cito laudaveris, neminem cito accusaveris (Seneca). 4. Quidquid agis, prudenter agas et respice finem. 5. Feci, quod potui, faciant meliora potentes. 6. Qui nil potest sperare, desperet nihil (Seneca). 7. Sit tibi terra levis. 8. Moriamur et in media arma ruamus! (Vergilius).9. Valeant cives mei, sint incolumes, sint beati.
Определите глагольные формы: mittet, mittat, mittit, det, dat, datur, datum, credant, credunt, credent, movent, moveant, movebit, movebantur, audiemur, audimur, liberamini, liberemini, liberabimini, dicemus, dicis, dicatis, dicentur, scribant, scriberetis, docuerunt, docuisset, essemus, possem, abessetis, absint.
Домашнее задание
1. Vivat nostra civitas, vivat, crescat, floreat! 2. Gaudeamus igitur, iuvenes dum sumus! 3. Audiatur et altera pars. 4. Qui dedit beneficium, taceat; narret, qui accepit. 5. In omni quaestione propositum sit nobis bonum publicum. 6. Suum quisque noscat ingenium acremque se et bonorum et vitiorum suorum iudicem praebeat.
Hanc tua Penelope lento tibi mittit, Ulixes.
Nil mihi rescribas; at tamen ipse veni!
Troia iacet certe, Danais invisa puellis,
Vix Priamus tanti totaque Troia fuit.
О utinam tum, cum Lacedaemona classe petebat,
Obrutus insanis esset adulter aquis!
(Ovidius. Heroides, Penelope — Ulixi)