- •Практический курс латинского языка
- •Предисловие
- •Методические указания для студентов
- •Вводное занятие
- •Особенности произношения
- •Долгота и краткость слогов
- •Ударение
- •Занятие 1 Глагол. Infinitivus praesentis activi. Praesens indicativi activi. Imperativus глаголов всех четырёх спряжений. Глагольное сказуемое
- •Занятие 2 Существительные 1-го склонения. Praesens indicativi глагола esse. Предлоги. Именное сказуемое. Несогласованное определение.
- •Занятие 3 Личные и возвратное местоимения. Предлоги в качестве прибавок. Прямое дополнение
- •Занятие 4 Существительные 2-го склонения. Прилагательные 1–2-го склонений. Притяжательные местоимения. Три основные функции латинского аблатива
- •Занятие 5 Местоименные прилагательные. Указательные местоимения. Особенности 2-го склонения. Dativus possessivus
- •Занятие 6 Praesens indicativi passivi и infinitivus praesentis passivi всех четырех спряжений. Обращение действительной конструкции в страдательную. Ablativis auctoris. Nominativus duplex
- •Занятие 7
- •Занятие 8 Четыре главные формы и три основы глагола. Perfectum indicativi activi. Supinum I. 3-е склонение (смешанный тип). Accusativus duplex
- •Занятие 9
- •Занятие 10 Особенности 3-го склонения. Исключения из правил о роде
- •Занятие 11 Прилагательные 3-го склонения в положительной степени.
- •Занятие 12
- •Занятие 13
- •Занятие 14 Все формы латинского инфинитива. Оборот Accusativus cum infinitivo
- •Занятие 15 Степени сравнения прилагательных. Ablativus comparationis.
- •Занятие 16 Супплетивные степени сравнения прилагательных. Ablativus mensurae
- •Занятие 17 Наречия самостоятельные и производные. Степени сравнения наречий
- •Занятие 18 Систематический обзор местоимений. Система указательных местоимений. Местоимения относительные и вопросительные. Неопределенные, отрицательные и соотносительные местоимения
- •Занятие 19 Числительные. Accusativus temporis
- •Занятие 20
- •Придаточные предложения причины с союзами quod и quia
- •Занятие 21 Futurum II (exactum). Система времен индикатива
- •Занятие 22
- •Занятие 23
- •Занятие 24
- •Занятие 25
- •Verba deponentia и semideponentia. Глаголы III спряжения на -io
- •Занятие 26
- •Занятие 27
- •Занятие 28
- •Занятие 29
- •Занятие 30
- •Занятие 31
- •Занятие 32
- •Тексты для контрольных и самостоятельных работ
- •Избранные места из произведений латинских авторов
- •Краткий грамматический справочник Склонение существительных и прилагательных
- •Склонение существительных
- •Сводная таблица падежных окончаний
- •Прилагательные 1 и 2 склонения
- •Прилагательные з склонения
- •Cпряжение глаголов
- •IiIб спряжение
- •IV спряжение
- •I спряжение
- •II спряжение
- •IiIa спряжение
- •IiIб спряжение
- •IV спряжение
- •Спряжение неправилъных глаголов
- •Склонение некоторых местоимений
- •Личные и возвратное местоимения
- •Притяжательные местоимения
- •Указательные местоимения
- •Относительные местоимения
- •Вопросительные местоимения
- •Неопределенные местоимения
- •Числительные
- •Предлоги
Спряжение неправилъных глаголов
Спряжение глагола sum, fui, —, esse — быть
-
Indicativus
Coniurictivus
Indicativus
Coniunctivus
Praesens
Perfectum
S.1. sum
sim
fui
fuerim
2. es
sis
fuisti
fueris
3. est
sit
fuit
fuerit
PI.1. sumus
simus
fuimus
fuerimus
2. estis
sitis
fuistis
fueritis
3. sunt
sint
fuerunt
fuerint
Imperfectum
Plusquamperfectum
perfectum
S.1. eram
essem (forem)
fueram
fuissem
2. eras
esses (fores)
fueras
fuisses
3. erat
esset (foret)
fuerat
fuisset
Pl.1. eramus
essemus (foremus)
fueramus
fuissemus
2. eratis
essetis (foretis)
fueratis
fuiessetis
3. erant
essent (forent)
fuerant
fuissent
Futurum I
Futurum II
Indicativus
Infnitivus
S.l.ero
fuero
Praes. — esse
2. eris
fiieris
Perf. — fuisse
3. erit
fuerit
Fut. — fore или
Pl.l.erimus
fuerimus
futurum (am, um) esse
2. eritis
fueritis
Participium
3. erunt
fuerint
fut. — futurus, a, um
Спряжение глаголов сложных с esse
prosum, profui, — , prodesse — быть полезным
-
Praesens indicativi
Praesens coniunctivi
Imperfectum indicativi
lmperfectum coniunctivi
Futurum I indicativi
S. 1 prosum
prosim
proderam
prodessem
prodero
2 prodes
prosis
proderas
prodesses
proderis
3 prodest
prosit
proderat
prodesset
proderit
Pl.l prosumus
prosimus
proderamus
prodessemus
proderimus
2 prodestis
prositis
proderatis
prodessetis
proderitis
3 prosunt
prosint
proderant
prodessent
proderunt
-
Perfectum indicativi
Perfectum coniunctivi
Plusquamperf. indicativi
Plusquamperf. coniunctivi
Fut. II indicativi
S. 1 profui
profuerim
profueram
profuissem
profuero
2 profuisti
profueris
profueras
profuisses
profueris
3 profuit
profuerit
profuerat
profuisset
profuerit
Pl.l profuimus
profuerimus
proftleramus
proftiissemus
profuerimus
2 profuistis
profueritis
profueratis
profuissetis
profueritis
3 profuerunt
profuerint
profuerant
profuissent
profuerint
assum (adsum), affui (adfui), —, adesse— присутствовать
-
Praesens indicativi
Praesens coniunctivi
Imperfeetum indicativi
Imperfectum coniunctivi
Futurum I indicativi
S. 1 assum
assim
aderam
adessem
adero
2 ades
assis
aderas
adesses
aderis
3 adest
assit
aderat
adesset
aderit
Pl.l assumus
assimus
aderamus
adessemus
aderimus
2 adestis
assitis
aderatis
adessetis
aderitis
3 assunt
assint
aderant
adessent
aderunt
Perfectum indicativi
Perfectum coniunctivi
Plusquamperf. indicativi
Plusquamperf. coniunctivi
Futurum II indicativi
S. l affui
affuerim
affueram
affuiessem
affuero
2 affuisti
affueris
affueras
affuisses
affueris
3 affuit
affuerit
affuerat
affuisset
affuerit
Pl.l affuimus
affuerimus
affueramus
affuissemus
aftuerimus
2 affuistis
affueritis
afrueratis
affuissetis
affueritis
3 affuerunt
affuerint
affuerant
affuissent
affuerint
Спряжение глагола possum, potui, —, posse— мочь
-
Praesens indicativi
Praesens coniunctivi
Imperfectum indicativi
Imperfectum coniunctivi
Futurum I indicativi
S.l possum
possiiri
poteram
possem
potero
2 potes
possis
poteras
posses
poteris
3 potest
possit
poterat
posset
poterit
Pl.l possumus
possimus
poteramus
possemus
poterimus
2 potestis
possitis
poteratis
possetis
poteritis
3 possunt
possint
poterant
possent
poterunt
Perfectum indicativi
Perfectum coniunctivi
Plusquamperf. indicativi
Plusquamperf. coniunctivi
Futurum II indicativi
S. 1 potui
potuerim
potueram
potuissem
potuero
2 potuisti
potueris
potueras
potuisses
potueris
3 potuit
potuerit
potuerat
potuisset
potuerit
Pl.l potuimus
potuerimus
potueramus
potuissemus
potuerimus
2 potuistis
potueritis
potueratis
potuissetis
potueritis
3 potuerunt
potuerint
potuerant
potuissent
potuerint
-
Infinitivus praesentis
Infinitivus perfecti
posse
potuisse
Спряжение глагола fero, tuli, latum, ferre — нести, носить
Остальные формы образуются от соответствующих основ по общим правилам для глаголов III спряжения. Обратите внимание, что этот глагол употребляется с большинством приставок (affero, confero, defero, effero, infero и т.д.), причем конечный гласный приставки в ряде случаев подвергается изменениям.
-
Praesens indicativi Activi Passivi
Praesens coniunctivi Activi Passivi
Imperfectum indicativi Activi Passivi
S. 1 fero
feror
feram
ferar
ferebam
ferebar
2 fers
ferris
feras
feraris
ferebas
ferebaris
3 fert
fertur
ferat
feratur
ferebat
ferebatur
Pl.l ferimus
ferimur
feramus
feramur
ferebamus
ferebemur
2 feritis
ferimini
feratis
feramini
ferebatis
ferebamini
3 ferunt
feruntur
ferant
ferantur
ferebant
ferebantur
-
Imperfectum coniunctivi
Activi Passivi
Futurum I indicativi
Activi Passivi
S. l. ferrem
ferrer
feram
ferar
2 ferres
ferreris
feres
fereris
3 ferret
ferretur
feret
feretur
Pl. 1 ferremus
ferremur
feremus
feremur
2 ferretis
ferremini
feretis
feremini
3 ferrent
ferrentur
ferent
ferentur
Imperativus praesentis
Futurum II indicativi activi
Perfectum indicativi activi
Perfectum coniunсtivi activi
S.2 fer
S. 1 tulero
tuli
tulerim
Pl.2 ferte
2. tuleris
tulisti
tuleris
3 tulerit
tulit
tulerit
Pl.1 tulerimus
tulimus
tulerimus
2 tuleritis
tulistis
tuleritis
3 tulerint
tulerunt
tulerint
-
Imperativus futuri
Plusquamperf. indicativi activi
Plusquamperf. coniunctivi activi
S.1 —
tuleram
tulissem
2 ferto
tuleras
tulisses
3 ferto
tulerat
tulisset
Pl.1 —
tuleramus
tulissemus
2 fertote
tuleratis
tulissetis
3 ferunto
tulerant
tulissent
-
Perfectum indicativi passivi
Perfectum coniunctivi passivi
Futurum II indicativi passivi
S. 1 latus (-a, -um) sum
latus (-a, -um) sim
latus (-a, -um) еrо
2 latus (-a, -um) es
latus (-a, -um) sis
latus(-a, -umleris
3 latus (-a, -um) est
latus (-a, -um) sit
latus (-a, -um) erit
Pl. 1 lati (-ae, -a) sumus
lati (-ae, -a) simus
lati (-ae, -a) erimus
2 lati (-ae, -a) estis
lati (-ae, -a) sitis
lati (-ae, -a) eritis
3 lati (-ae, -a) sunt
lati (-ae, -a) sint
lati (-ae, -a) erunt
-
Plusquamperf. indicativi passivi
Plusquamperf. coniunctivi passivi
S. 1 latus (-a, -um) eram
latus (-a, -um) essem
2 latus (-a, -um) eras
latus (-a,-um) esses
3 latus (-a, -um) erat
latus (-a, -um) esset
Pl. 1 lati (-ae, -a) eramus
lati (-ae, -a) essemus
2 lati (-ae, -a) eratis
lati (-ae, -a) essetis
3 lati (-ae, -a) erant
lati (-ae, -a) essent
-
Infinitivus praesentis activi'
Infinitivus praesentis passivi
Inflnitivus perfecti activi
Infinitivus perfecti passivi
ferre
ferri
tulisse
latus (-a, -um) esse
Infinitivus futuri activi
Infinitivus futuri passivi
Participium praesentus activi
Participuim futuri activi
laturus (-a,-um) esse
latum iri
ferens, ferentis
laturus, -a, -um
Participium perfecti passivi
Gerundium (gen.)
Gerundivus
latus, -a, -um
ferendi
ferendus, -a, -um
Спряжение глагола fio, factus sum, fieri — делаться, становиться
|
Praesens |
Imperfectum |
Futur. I |
Imperat. |
|||
Ind. |
Con. |
Ind. |
Con. |
|
|||
Sing. |
1 |
fio |
fiam |
fiebam |
fierem |
fiam |
|
|
2 |
fis |
fias |
fiebas |
fieres |
fies |
fi |
|
3 |
fit |
fiat |
fiebat |
fieret |
fiet |
|
Plur. |
1 |
— |
fiamus |
fiebamus |
fieremus |
fiemus |
|
|
2 |
— |
fiatis |
fiebatis |
fieretis |
fietis |
fite |
|
3 |
fiunt |
fiant |
flebant |
fierent |
fient |
|
Остальные формы образуются от соответствующих основ по общим правилам для полуотложительных глаголов.
Спряжение глагола volo, volui, —, velle — хотеть, желать
Наблюдается чередование основ vol-, vul-, vel-. От основы vol-/ vul- образуется Praes. Indicativi, от основы vel- — формы конъюнктива и инфинитива. Остальные формы образуются как формы глаголов III спряжения. Форм императива нет. Форм страдательного залога нет. Причастие только РРА — volens, entis. Infinitivus praesentis — velle. lnfinitivus perfecti — voluisse.
-
Praesens indicativi
Praesens coniunctivi
Imperfectum indicativi
Imperfectum coniunctivi
Futurum I indicativi
S. 1 volo
velim
volebam
vellem
volam
2 vis
velis
volebas
velles
voles
3 vult
velit
volebat
vellet
volet
Pl.l volumus
velimus
volebamus
vellemus
volemus
2 vultis
velitis
volebatis
velletis
voletis
3 voiunt
velint
volebant
vellent
volent
Perfectum indicativi
Perfectum coniunctivi
Plusquamperf. indicativi
Plisquamperf. coniunctivi
Futurum II indicativi
S. l volui
voluerim
volueram
voluissem
voluero
2 voluisti
volueris
volueras
voluisses
volueris
3 voluit
voluerit
voluerat
voluisset
voluerit
PI.l voluimus
voluerimus
volueramus
voluissemus
voluerimus
2 voluistis
volueritis
volueratis
voluissetis
volueritis
3 voluerunt
voluerint
voluerant
voluissent
voluerint
Спряжение глагола nolo, nol.ui, —, nolle — не хотеть, не желать
Образуется от соединения non+volo, поэтому имеет особенности этого глагола, за исключением форм повелительного наклонения. РРА — nolens, entis. Infinitivus praes. — nolle. Infinitivus perf, — noluisse. Imperativus — noli, nolite.
-
Praesens indicativi
Praesens coniunctivi
Imperfectum indicativi
Imperfectum coniunctivi
FuturumI indicativi
S.l nolo
nolim
nolebam
nollem
nolam
2 non vis
nolis
nolebas
nolles
noles
3 non vult
nolit
nolebat
nollet
nolet
Pl.l nolumus
nolimus
nolebamus
nollemus
nolemus
2 non vultis
nolitis
nolebatis
nolletis
noletis
3 nolunt
nolint
nolebant
nollent
nolent
Perfectum indicativi
Perfectum coniunctivi
Plusquamperf. indicativi
Plusquamperf. coniunctivi
Futurum II indicativi
S: 1 nolui
noluerim
nolueram
noluissem
noluero'
2. noluisti
nolueris
nolueras
noluisses
nolueris
3. noluit
noluerit
noluerat
noluisset
noluerit
Pl. l noluimus
noluerimus
nolueramus
noluissemus
noluerimus
2 noluistis
nolueritis
nolueratis
noluissetis
nolueritis
3 noluerunt
noluerint
noluerant
noluissent
noluerint
Imperativus praesentis
Imperativus futuri
S. 2 noli
nolito
3 —
nolito
PI.2 nolite
nolitote
Спряжение глагола malo, malui, —, malle — хотеть больше, предпочитать
Этот глагол образован из сочетания magis ("больше") и volo ("хотеть").
Praesens indicativi |
Praesens coniunctivi |
Imperfectum indicativi |
Imperfectum coniunctivi |
Futurum I indicativi |
S.1 malo |
malim |
malebam |
mallem |
malam |
2 mavis |
matis |
malebas |
malles |
males |
3 mavult |
malit |
malebat |
mallet |
malet |
Pl. 1 malumus |
malimus |
malebamus |
mallemus |
malemus |
2 mavultis |
malitis |
malebatis |
malletis . |
maletis |
3 malunt |
malint |
malebant |
mallent |
malent |
|
|
|
|
|
-
Perfectum indicativi
Perfectum coniunctivi
Plusquamperf. indicativi
Plusquamperf. coniunctivi
Futurum II indicativi
S.l malui
maluerim
malueram
maluissem
maluero
2 maluisti
malueris
malueras
maluisses
malueris
3 maluit
maluerit
maluerat
maluisset
maluerit
Pl. 1 maluimus
maluerimus
malueramus
maluissemus
maluerimus
2 maluistis
malueritis
malueratis
maluissetis
malueritis
3 maluerunt
maluerint
maluerant
maluissent
maluerint
Infinitivus praesentis
Infinitivus perfecti
malle
maluisse
Спряжение глагола eo, ii, itum, ire — идти.
В основе этого глагола чередуются звуки е-/i-. Обратите внимание, что этот глагол употребляется с различными приставками (abeo, adeo, ехео, ineo, intereo и т. д.).
-
Praesens indicativi
Praesens coniunctivi
Imperfectum indicativi
Imperfectum coniunctivi
Futurum I indicativi
S. 1 ео
eam
ibam
irem
ibo
2 is
eas
ibas
ires
ibis
3 it
eat
ibat
iret
ibit
Pl. 1 imus
eamus
ibamus
iremus
ibimus
2 itis
eatis
ibatis
iretis
ibitis
3 eunt
eant
ibant
irent
ibunt
Perfectum indicativi
Perfectum coniunctivi
Plusquamperf. indicativi
Plusquamperf. coniunctivi
Futurum II
indicativi
S. 1 ii
ierim
ieram
issem
iero
2 isti
ieris
ieras
isses
ieris
3 iit
ierit
ierat
isset
ierit
Pl.l iimus
ierimus
ieramus
issemus
ierimus
2 istis
ieritis
ieratis
issetis
ieritis
3 ierunt
ierint
ierant
issent
ierint
Imperativus praesentis
Imperativus futuri
Infmitivus praesentis activi
Infinitivus perfecti
PartiCipium praesentis activi
S.2 i
ito
ire
isse
iens, euntis
3 —
ito
Infinitivus praesentis passivi
PI.2 ite
itote
iri
Participium futuri activi
Gerundium
3 —
eunto
iturus, -a, -um
eundi