§ 6. Согласование в числе сказуемого с подлежащим

В персидском языке сказуемое, в т.ч. и глагол-связка, употребляется в форме единственного числа не только в тех предложениях, где подлежащее стоит в форме единственного числа. Если подлежащее обозначает множество неодушевленных предметов, то и в этом случае сказуемое употребляется в форме единственного числа.

Если же подлежащее обозначает множество одушевленных предметов, то и сказуемое должно стоять в форме множественного числа.

دفترها و کتابها روی میز است. – Тетради и книги лежат на столе.

کلمات نو درس مشکل است. – Новые слова урока трудные.

پدر و مادر در خانه نیستند –Отца и матери дома нет.

دانشجویان در کلاس نیستند. – Студенты находятся в классе.

Примечание: Для образования множественного числа существительных используется суффикс множественного числа ها, который является универсальным, т.к. может образовывать множественное число от одушевленных и неодушевленных существительных, также имеется суффикс ان образующий множественное число от одушевленных существительных.

میزـ میزها /миз→мизhā/ – стол – столы

زن ـ زنان ـ زنها /зан→зазāн→занhā/ – женщина – женщины

Имеются и другие суффиксы мн. числа. О них будет сказано в следующих уроках.

Упражнения

1. Прочитайте и переведите. Отработайте чтение предложений:

1) میز و صندلی در آن کلاس است؟ نه ، میز و صندلی در آن کلاس نیست. آنها در این کلاس است.

2) مادر و پسر او در خانه نیستند؟ چرا، آنها در خانه هستند.

3) رفقای شما حالا کجا هستند؟ رفقای من حالا سر کار هستند.

4) کتابها و دفترهای او روی میز است ومدادها توی کیف است.

5) مادربزرگ و پدربزرگ پروانه حالا درخانه نیستند. آنها در بیمارستان هستند.

6) محمود و وهاب کی هستند؟ آنها سرباز هستند. آنها سربازان این هنگ هستند.

7) کتاب فارسی و کتاب روسی روی آن میز نیست. اینها روی میز دیگر است. روی آن میز فرهنگ فارسی بروسی و روزنامه های فارسی است.

8) کلمات جدید این درس برای تو مشکل است؟ البته ، بسیار مشکل است.

9) دوستهای شما افسر هستند؟ نخیر، دوستهای من افسر نیستند. آنها کارگران این کارخانهً نو هستند.

10) این سیبها سرخ و شیرین است.

11) مگر شما در مکتب نیستید؟ نه ، ما در مکتب نیستیم .خانه هستیم.

2. Переведите на персидский язык:

1. Мел и губка находятся на том стуле.

2. Что (находится) в той аудитории? – В той аудитории (находится) несколько столов и стульев.

3. Что (находится) на его столе? – На его столе тетрадь, ручка, карандаши.

4. Вы знакомы с Баширом? – Да, мы знакомы.

5. Какого цвета твои тетради? – Одна тетрадь голубая, другая серого цвета.

6. Кто находиться в той комнате? – В той комнате находятся мои товарищи.

7. Твой брат и мой брат – друзья? – Да, они друзья.

3. Выучите воинские звания рядового и унтер-офицерского состава иранской армии:

سرباز	/сарбāз/	рядовой
سرباز یکم	/сарбāз-э йком/	старший солдат
سر جوخه	/сарджухэ/	ефрейтор
گروه بان سه	/горуhбāн сэ/	младший сержант
گروه بان دو	/горуhбāн до/	сержант
گروهبان یک	/горуhбāн йек/	старший сержант
استوار دو	/остовāр до/	старшина 2-го класса
استوار یک	/остовāр йек/	старшина 1-го класса
افسریار	/афсарйāр/	прапорщик
ستوان سه	/сэтвāн сэ/	младший лейтенант
ستوان دو	/сэтвāн до/	лейтенант
ستوان یک	/сэтвāн йек/	старший лейтенант
سروان	/сарвāн/	капитан
سرگرد	/саргорд/	майор
سرهنگ دو	/сарhанг до/	подполковник
سرهنگ	/сарhанг/	полковник
سرتیپ	/сартип/	бригадный генерал
سرلشگر	/сарлашгар/	дивизионный генерал
سپاه باد	/сэпāhбāд/	корпусной генерал
جوخه	/джухэ/	отделение
دسته	/дастэ/	взвод
گروهان	/горуhāн/	рота
گردان	/гордāн/	батальон
هنگ	/hанг/	полк
تیپ	/тип/	бригада
لشگر	/лашгар/	дивизия
سپاه ، سپه	/сэпāh, сэпаh/	корпус
ارتش	/артэш/	армия

4. Прочитайте и переведите, отработайте чтение:

1) شما کیستید ؟ من دانشجوی دانشکده هستم.

2) اردشیر و روشن کیستند ؟ آنها مهند س هستند.

3) تو مهند س هستی؟ نه خیر، من مهندس نیستم. من نظامی هستم.

4) دانشیار زبانه فارسی د ر این اطاق است.

5) میز و صندلی زرد در این اطاق بزرگ است.

6) کیف سیاه دانشیار و کتاب درس زبان فارسی و دفتر روی میز دانسیار است.

7) حالا دانشجو پای تخته است. رفیق او پشت میز است.

8) دفتر، کتاب و مداد من سبز رنگ است. کیف نو تو زرد است و روی میز است.

9) تختهً سیاه پشت میز دانشیر است. کتاب و دفتر و قلم خودنویس توی کیف من است. 10) دانشکدهً ما در خیابان مرکزی شهر است.

11) خانهً ما نزدیک دانشکده است. منزل او در این طبقه است.

12) خانهً شما در کدام کوچه است؟ - خانهً من در خیابان ری است.

13) آشنای برادر شما کجا است؟ - آشنای برادر من در مکتب است.

14) حال او چطور است؟ - مرسی، حال او خوب است.

15) حال دختر کوچک شما چطور است؟ - متشکرم، حال او بد نیست، خوب است.

16) آیا،احمد و حسین دانشجو هستند؟ - نه خیر،آنها دانشجو نیستند. آنها کارگر هستند. آنها کارگران این کارخانهً بزرگ هستند.

17) محمد و بشیر دوست هستند ؟ - بله ، آنها دوست هستند. آنها دوستان قدیمی هستند.

18) رفقای شما کیستند ؟ - رفقای من سرباز هستند. رفقای من سربازان هوابارد هستند.

19) شما آشنای جمشید هستید ؟ - شما با جمشید آشنا هستید ؟ - من آشنای خوب جمشید هستم. – من با جمشید خوب آشنا هستم.

20) در آن اطاق درس کیستند ؟ - در آن اطاق درس رفقای من هستند.

21) دانشاموز با معلم خود در کلاس است.

22) دانشاموز و معلم او در کلاس هستند.

5. Выучить наизусть:

کوچه	/куче/	переулок, улица
کتاب درس	/кетāб-э дарс/	учебник
حال او چطور است؟	/һāл-е у четоур аст/	Как он поживает?
ری	/рэй/	Рей (название улицы)
بچه	/бачче/	ребенок, дитя
بندرت	/бэнодрат/	редко
پائیز، پاییز	/пāйиз, пāиз/	осень
ثانیه	/сāнийе/	секунда
خاور	/хāвар/	восток
شمال	/шемāл/	север
باختر	/бāхтар/	запад
خویش	/хиш/	свой
حق با شما است.	/һаѓ бā шомā аст/	Вы правы!
نوشچان کنید !	/нушеджāн конид/	Угощайтесь! Кушайте, пейте на здоровье!

Запомните пословицы и поговорки:

جائی که نمک خوری نمکدان مشکن.	– Не плюй в колодец, пригодиться воды напиться. (Там, где ешь соль, солонку не разбивай).
کار از کار گذشت.	– Прошлого не вернешь.
صد دوست کم است یک دشمن بسیار.	– Сто друзей – мало, один враг – много.
چرچرک بام به بام خاموشک کار تمام.	– Пока сверчок заливается, прыгая с крыши на крышу, иной втихомолку сделает все свои дела.
دوست همه کس دوست هیچکس نیست.	– Кто дружит со всеми, тот никому не друг.
شپش در جیبم قماربازی میکند.	– За душой ни гроша. В кармане пусто. (Вши в моем кармане играют в азартные игры).