Bezrobocie I rynek pracy
Przy analizie bezrobocia wykorzystuje się takie terminy:
Ludność w wieku produkcyjnym (LWP)
LWP to, od 18-60 kobiety; od 18-65 mężczyźni
LWP dzieli się na AZ (aktywni zawodowo) i BZ (bierni zawodowo)
Aktywni zawodowo – inaczej zasób siły roboczej, obejmuje wszystkie osoby pracujące lub wyrażające chęć podjęcia pracy.
Stopa aktywności zawodowej to odsetek ludności w wieku produkcyjnym, która podjęła decyzję o wejściu w skład siły roboczej.
Stosunek liczby aktywnych zawodowo do liczby ludności w wieku produkcyjnym nazywamy współczynnikiem aktywności zawodowej.
Stopa bezrobocia jest wskaźnikiem procentowym wyrażającym stosunek liczby bezrobotnych do liczby ludności aktywnej zawodowo.
Rodzaje bezrobocia:
- fikcyjne – kiedy wolne miejsca pracy i bezrobotni współistnieją w tych samych zawodach, w tym samym regionie. Najczęściej to osoby przejściowo bezrobotne, które już nie pracują u poprzedniego pracodawcy i jeszcze nie pracują u następnego. Ten typ bezrobocia jest normalnym elementem gospodarki. Jego umiarkowany poziom to 3,5%.
- sezonowe – ma charakter cykliczny i wynika z sezonowości produkcji bezpośrednio lub pośrednio uzależnionym od warunków klimatycznych.
- koniunkturalne – wyraża się brakiem popytu na siłę roboczą w warunkach zmniejszania się rozwoju gospodarczego.
- strukturalne – niedopasowanie podaży i popytu na rynku pracy w skutek zmiany w strukturze produkcji.
Wyróżniamy także bezrobocie:
- dobrowolne – gdy bezrobotni nie są skłonni podjąć prace za oferowaną płacę
- przymusowe – gdy przy danym poziomie płacy, pracownicy nie są w stanie znaleźć pracy, pomimo gotowości jej podjęcia.
Bezrobocie jawne – ustalone na podstawie ewidencji urzędów pracy i określone jako rejestrowane lub ustalone na podstawie badanie aktywności ekonomicznej ludności
Bezrobocie utajnione – nigdzie nie zostało zarejestrowane, jego rozpoznanie wymaga społecznych badań. Inna nazwa - ukryte – dotyczy głównie indywidualnych gospodarstw rolnych, wcześniejszych emerytur, sytuacji gdy osoba nie poszukuje pracy ponieważ na podstawie wcześniejszych doświadczeń jest przekonana że jej nie znajdzie.