Мувозинатии якxояи бозор[ои молb ва пулb.

Мувозинатb дар иrтисодиёт дар [олати бузургии ягонаи мизони фоиз Rе ва бузургии ягонаи сат[и даромад Yе таъмин карда мешавад, ки он[о мувозинатии якxояи бозор[ои молb ва пулиро таъмин намуда, дар шакли графикb дар нуrтаи бурриши каxхатта[ои IS ва LM (нуrтаи Е дар расми 9.2.1 а)). Дигар бузурги[ои мизони фоиз ва сат[и даромад ба номувозинатии дар яке аз ду бозор[о мувофиrат мекунад. Масалан, [ангоми мизони фоиз R1 будан, мувозинатb дар бозори пулb дар сат[и даромад Y1 будан xорb мешавад (бурриши каxхаттаи LM аз тарафи хатти R1 – дар нуrтаи А), вале дар бозори молb дар мавриди чунин мизони фоиз, мувозинатb дар сат[и даромади Y2 мавxуд аст (буриши хатти R1 бо каxхаттаи IS дар нуrтаи В (расми 9.2.1 А). Бузурги[ои мувозинатии мизони фоиз ва сат[и даромадро ба воситаи [алли

баробарии каxхатта[ои IS ва LM муайян намудан мумкин аст. Дар расми 9.2.1 Б) дар нуrтаи А ва В мувозинатb дар бозори молb мавxуд аст (талабот ва пешни[оди мол[о баробар аст), азбаски ин нуrта[о дар каxхаттаи IS xойгиранд, дар нуrта[ои С ва D бошад номувозинатии бозори мол[о вуxуд дорад. Баръакс, нуrта[ои С ва D ба мувозинатии бозори пул[о мувофиr аст (талабот ба пул[о ва пешни[оди пул[о баробар аст), чунки он[о дар каxхаттаи LM xойгиранд, нуrта[ои А ва В номувозинатии бозори пулиро ифода мекунад. Сат[и мувозинатии даромад Yе (расми 9.2.1 А), ки ба мувозинатии якxояи бозор[ои молb ва пулb мувофиrат мекунад, X.М. Кейнс [аxми талаботи самаранок номидаст.

Бурриши каxхатта[ои IS ва LM [амвориро ба чор rисм таrсим мекунад (расми 9.2.1 Б), ки дар [ар кадоми он[о номувозинатb xой дорад. Дар rисм[ои I ва II пешни[оди барзиёдии пул[о ба назар мерасад, зеро он[о аз каxхаттаи LM болотар xойгиранд, дар rисм[ои III ва IV , ки аз каxхаттаи LM поёнтар xойгиранд – талаботи баризофагb ба пул[о мушо[ида карда мешавад. Rисм[ои I ва IV ба пешни[оди баризофагии мол[о ва хизмат[о мувофиr аст, зеро аз каxхаттаи IS болотар xойгиранд, rисм[ои II ва IV бошад талаботи баризофагb ба молу хизмат[о xой дорад.

Ро[[ои мутобиrгардии иrтисодиёт ва [аракати он ба мувозинатb бо тар[о нишон дода шудааст. Агар дар бозори молb пешни[оди баризофагии мол[о мавxуд бошад, захира[ои фирма[о зиёд мешавад, барориш Y бошад кам мешавад (тир[ои горизонтали ба тарафи чап дар rисм[ои I ва IV ба сeи каxхаттаи IS). Ваrте ки дар бозори пулb пешни[оди барзиёдии пул ба назар мерасад, одамон облигатсия[оро мехаранд, чунки талабот ба он[о зиёд мешавад ва бинобар [амин нархи он[о баланд

мешавад, ки мувофиrи назарияи раuбат ба чандирb (предпочтения ликвидности) ба пастшавии мизони фоиз оварда мерасонад (тир[ои вертикалb ба сeи каxхаттаи LM дар rисм[ои I ва II). Дар [олати талаботи барзиёд ба пул[о, баръакс, одамон облигатсия[оро мефурeшанд, то ки бар ивази он[о пул[ои наrдро дар шароити норасогии он[о ба даст оваранд, ки ин xараён ба афзоиши пешни[оди облигатсия[о, паст шудани нархи он[о ва афзоиши мизони фоиз оварда мерасонад (тир[ои вертикалии ба боло [аракат кунанда ба сeи каxхаттаи LM дар rисмат[ои III ва IV). Дар ин [олат мувозинатb дар бозори пулb бо зуддb барrарор карда мешавад, чунки барои ин таuйирёбии сохтори портфели актив[ои молиявb кифоя аст, ки хароxоти ваrти зиёдро талаб намекунад. Бояд rайд намуд, ки барои таuйирди[ии [аxми барориш фосилаи дуру дароз лозим аст.

Механизми иrтисодии пойдор намудани мувозинатb чунин аст. Фарз мекунем, ки иrтисодиёт дар [олати номувозинатb rарор дорад, масалан, дар нуrтаи А (расми 9.2.1 В), дар rисми II xойгир аст, ки дар он пешни[оди барзиёдии пул[о ва талаботи барзиёдb ба молу хизмат[о xой дорад. Зиёдшавии пешни[оди пул[о аз талабот ба пул[о, пастшавии мизони фоизро паст мекунад. Дар бозори пулb мувозинатb дар нуrтаи В дар каxхаттаи LM xорb мешавад. Вале талаботи баризофагb ба молу хизмат[о, ки дар ин rисмат мавxуд аст, ба камшавии захира[ои моли фирма[о ва афзоиши барориш (даромад) оварда мерасонад. Ин [олат асоси номувозинатии бозори пулb шуда, иrтисодиётро ба rисмати III (нуrтаи С) xойгир менамояд, ки ба талаботи баризофагии пул[о хос буда ба баландшавии мизони фоиз ва баргаштан ба каxхаттаи LM (нуrтаи D) оварда мерасонад. Аммо талаботи баризофагb дар бозори молb камшавии минбаъдаи захира[оро ва зиёдшавии бароришро таъмин менамояд (нуrтаи F). Бозори пулb бо номувозинатb дучор мешавад (талаботи баризофагb ба пул[о аз [исоби зиёдшавии талаботи трансаксионb ба пул дар натиxаи афзоиши даромад[о ба вуxуд меояд). Ин [одиса мизони фоизро баланд мекунад ва иrтисодиётро ба каxхаттаи LM ба нуrтаи Е, нуrтаи мувозинатb xойгир мекунад, ки нуrтаи Е нуrтаи мувозинатb дар модел мебошад. {аракати зина ба зина ба вуxуд меояд ва то xойгиршавии иrтисодиёт ба нуrтаи бурриши каxхатта[ои IS ва LM давом мекунад, ки ба мувозинатии якxояи бозор[ои молb ва пулb мувофиrат мекунад.