- •1. Прадмет, ф-цыі і задачы гістарычнай навукі.
- •2. Фармацыйная(стадыяльная) і цывілізацыйная тэорыі гістарычнага развіцця. Перыядызацыя гісторыі Беларусі.
- •3. Фарміраванне эйкумены ў палеаліце і мезаліце. Старажытныя цывілізацыі.
- •4. Даіндаеўрапейскі пер-яд у гісторыі Беларусі.
- •5. Рассяленне індаеўрапейцаў. Бронзавы век на тэр-рыі Беларусі.
- •6. Жалезны век на тэр-рыі Беларусі.
- •7. Хрысціянска-варварскія каралеўствы ў Заходняй Еўропе. Утварэнне Кіеўскай русі.
- •8. Першыя дзяржавы-княствы на тэр-рыі Беларусі ў 9-11 ст.
- •9. Сацыяльна-эканамічнае развіццё бел. Зямель Русі ў 6-13 ст. Фарміраванне феадалізму.
- •11. Паходжанне і распаўсюджванне хрысціянства. Хрысціянізацыя бел. Зямель.
- •12. Уплыў Візантыі на славянскія народы. Культура бел. Зямель у 9-13 ст.
- •13. Прычыны ўтварэння і пачатак вкл.
- •14. Вкл у канцы 13-70-я гг. 14 ст.
- •15. Вкл у канцы 14-першай палове16 ст.
- •16. Дзяржаўны лад, сістэма судаводства і заканадаўства вкл.
- •17. Сацыяльна-эканамічнае развіццё вкл ў 14-16 ст.
- •18. Рэнесанс у Еўропе і яго ўплыў на культуру беларускіх зямель у канцы 14-16 ст.
- •19. Рэфармацыя і Контррэфармацыя ў Заходняй Еўропе і Беларусі. Берасцейская царкоўная унія.
- •20. Фарміраванне бел. Народнасці.
- •21. Пачатак Новага часу ў сусветнай гісторыі. Утварэнне Рэчы Паспалітай.
- •22. Асн. Накірункі знешняй палітыкі рп у 17 ст.
- •23. Беларусь у гады Паўночнай вайны. Палітычны крызіс і падзелы Рэчы Паспалітай.
- •25. Культура бел. Зямель у 17-18 ст. Распаўсюджванне ідэй Асветніцтва.
- •26. Пачатак мадэрнізацыі ў краінах Заходняй Еўропы. Сацыяльна-эканамічнае развіццё Беларусі ў першай палове 19 ст.
- •27. Палітыка расійскага ўрада на Беларусі ў канцы 18-пачатку 19 ст. Беларусь у вайне 1812 г.
- •28. Грамадска-паліт. Рух у Беларусі ў першай палове 19 ст.
- •29. Культура Беларусі ў першай палове 19 ст.
- •30. Буржуазныя рэформы 60-80-х гг. 19 ст. І асаблівасці іх правядзення на Беларусі.
- •31. Культура Беларусі ў другой палове 19-пачатку 20 ст. Пачатак фарміравання бел. Нацыі.
- •32. Развіццё капіталізму на Беларусі ў парэформенны час(60-90-я гг. 19 ст.).
- •33. Паўстанне 1863 г. У Беларусі.
- •34. Грамадска-палітычны рух на тэрыторыі Беларусі ў канцы 19-пачатку 20 ст.
- •35. Падзеі рэвалюцыі 1905-1907 гг. На тэр-рыі Беларусі.
- •36. Беларусь у 1906-1913 гг.
- •37. Становішча Беларусі ў пер-яд Першай Сусветнай вайны.
- •38. Падзеі Лютаўскай рэвалюцыі на тэр-рыі Беларусі. Абвастрэнне паліт. Сітуацыі ў красавіку-верасні 1917 г.
- •39. Падзеі Кастрычніцкай рэвалюцыі 1917 г. На тэр-рыі Беларусі. Усталяванне савецкай улады.
- •40.Беларусь ва ўмовах германскай акупацыі. Абвяшчэнне бнр.
- •41. Утварэнне бсср і ЛітБелСср. Савецка-польская вайна і яе вынікі.
- •42. Асноўныя тэндэнцыі развіцця свету ў міжваенны час. Нэп у Беларусі.
- •43. Грамадска-палітычнае і культурнае жыццё бсср у 1920-я гг. Удзел бсср у стварэнні ссср.
- •44. Індустрыялізацыя і масавая калектывізацыя сельскай гаспадаркі ў бсср.
- •45. Усталяванне камандна-адміністрацыйнай сістэмы. Палітычныя рэпрэсіі ў Беларусі.
- •46. Культурнае жыццё бсср у 1930-я гады.
- •47. Заходняя Беларусь у складзе Польшчы(1921-1939 гг.).
- •48. Беларусь у гады Вялікай Айчыннай вайны.
- •49. Выхад бсср на міжнародную арэну. Знешнепаліт. Становішча рэспублікі ў час “халоднай вайны”.
- •53. Культурнае жыццё бсср у сярэдзіне 50-сярэдзіне 80-х гг. 20 ст.
- •58. Культурнае жыццё Беларусі ў канцы 20-пачатку 21 ст.
43. Грамадска-палітычнае і культурнае жыццё бсср у 1920-я гг. Удзел бсср у стварэнні ссср.
Ужо ў першай палове 1920-х гг. склаліся асноўныя рысы той грамадска-паліт. сістэмы, якая праіснавала аж д пачатку 1990-х гг. Аснову яе складалі саветы, што было заканадаўча замацавана Канстытуцыямі БССР і СССР. Кіруючая роля адводзілася Камуністычнай партыі як авангарду савецкага народа. Надзейным памочнікам і рэзервам Кампартыі быў Усесаюзны ленінскі камуністычны саюз моладзі(ВЛКСМ). “Прывадным пасам”, які злучаў партыю і масы, з`яўляліся прафсаюзы. Афіцыйна аб`яўлялася, што прафсаюзы адстойваюць інтарэсы працоўных перад адміністрацыяй прадпрыемстваў і ўстаноў. Фармальна лідэры прафсаюзных арганізацый абіраліся на сходкахфактычна ж прызначаліся партыйнымі камітэтамі і праводзілі палітыку партыі, а прафсаюзы з`яўляліся, як і прапаноўваў зрабіць Л. Троцкі, прыдаткам дзярж. апарату. Савецкую паліт. сістэму дапаўнялі шматлікія грамадскія арганізацыі(маладзёжныя, студэнцкія, абаронныя, спартыўныя, творчыя, навуковыя, па інтарэсах і інш.). Яны ставілі розныя задачы, але выконвалі адну ф-цыю – выхаванне мас у духу камуністычнай ідыялогіі. А рашэнні 4 і 5 з`ездаў КП(б)Б палажылі пачатак ажыццяўленню палітыкі беларусізацыі. Беларусізацыя – палітыка нацыян.-дзярж. і нацыян.-культурнага будаўніцтва ў БССР, якая ажыццяўлялася ў 1920-я гг. Пачатак беларусізацыі пачынаецца з сакавіка 1923 г.(7 з`езд КПБ(б), даклад старшыні СНК БССР Чарвякова “Нацыян. моманты ў дзярж. і партыйным будаўніцтве.” Важным дакументам палітыкі беларусізацыі стала “Платформа па нацыян. пытанням”(ліпень 1923 г.)). У платформе ставіліся наступныя задачы: 1. правядзенне пад кантролем ЦКПБ(б) “чысткі” дзярж. і партыйнага апарату ад нацыяналістычных элементаў; 2. перавод дзярж. і партыйных устаноў на мясцовыя мовы з абавязковым вывучэннем гэтых моў усімі супрацоўнікамі(бел., яўрэйск., руск., польск.). У месцах кампактнага пражывання асобных нацыянальных меншасцей утвараліся нацыян. Саветы. Да пачатку 28 г. на бел. мову выкладання перайшло да 80 % агульнаадукацыйных школ. У гэтым жа годзе ў цэнтральных партыйных дзярж. прафсаюзных органах бел. мовай валодала 80 % служачых. У адміністрацыйн. органах на пачатку 1929 г. доля беларусаў дасягнула 51,3 %., гаспадарчых – 30 %. У Чырвонай арміі была сфарміравана 2-ая тэрытарыяльная дэвізія, створана аб`яднаная бел. школа камандзіраў. З 11 газет, якія выдаваліся ў рэспубліцы, у 27 г. 3 выходзілі на бел. мове, 4 – на рускай, па 2 на яўрэйскай і польскай мовах. Аднак у восень 29 г. палітыка беларусізацыі была згорнута па прычыне агульнай дэфармацыі грам.-паліт. і эканам. жыцця ў СССР фарміраваннем адміністрацыйна-камандных метадаў кіравання і складваннем культу асобы. У нацыян. палітыуы гэта праявілася разгортваннем кампартыі супраць інтэлегенцыі(барацьба за нацыянал-дэмакратызмам).
44. Індустрыялізацыя і масавая калектывізацыя сельскай гаспадаркі ў бсср.
Індустрыялізацыя ў БССР праходзіла як састаўная частка адзінага працэсу індустрыялізацыі ўсяго Савецкага Саюза. Галоўнай мэтай індустрыялізацыі было пераўтварэнне СССР у эканамічна незалежную дзяржаву, якая вырабляла ўсе неабходныя тавары, у першую чаргу сродкі вытворчасці. Шляхі індустрыялізацыі БССР былі разгледжаны на X з`ездзе КП(б)Б у снежні 1925 г. і красавіцкім пленуме ЦК 1926 г. У прынятых імі рашэннях адзначалася, што развіццё прамысловасці Беларусі павінна ажыццяўляцца пераважна на базе мясцовых сыравінных рэсурсаў і асабліва ўвага павінна быць нададзена харчовай, тэкстыльнай і гарбарнай галінам. Першы пяцігадовы план развіцця народнай гаспадаркі БССР(1928-1932 гг.) прадугледжваў пашырэнне ўдзельнай вагі прамысловасці ў народнай гаспадарцы. Агульны аб`ём капіталаўкладанняў у прамысловасць рэспублікі за пяцігодку склаё 243 млн руб. і перавысіў укладанні папярэдніх дзесяці гадоў больш чым у 5,3 раза. Асаблівая ўвага звярталася на развіццё такіх галін прамысловасці, як дрэваапрацоўчая, запалкавая, папяровая, харчовая, ільняная і швейная. У Беларусі разгарнулася будашніцтва новых прамысловых прадпрыемстваў. Былі пабудаваны швейная фабрыка “Сцяг індустрыялізацыі” і панчошна-трыкатажная фабрыка “Кім” у Віцебску, фабрыка штучнага валакнк і трубаліцейны завод у Магілёве, бабруйскі, барысаўскі і гомельскі дрэваапрацоўчыя камбінаты, буйнейшая ў рэспубліцы БелДрэс і шэраг іншых. А у канцы 20-х гг. па ініцыятыве Сталіна адбываецца адыход ад НЭПа і пачынаецца палітыка калектывізацыі, асноўнай задачай якой вызначаецца барацьба супраць “непралетарскіх элементаў”. На вёсцы галоўным ворагам быў аб`яўлены “кулак”(заможны селянін). У 27 г. на Беларусі такіх налічвалася 4, 1 % ад усяго вясковага нас-ва. Летам 29 г. быў аб`яўлены курс на суцэльную калектывізацыю, яе прадугледжвалася завершыць да 32-33 гг. На Беларусі кіраўніцтва рэспублікі сфарміравала спец. групу рабочых агульнай колькасцю 612 чал. Пасля 2-х-тыднёвай падрыхтоўкі яны выехалі на месца прызначэння, дзе ажыццяўлялі кантроль за калектывізацыяй. У БССР “раскулачванню” падлягала 34 тыс. гаспадарак, да мая 30 г. пад рэпрэсіі падпала 15,6 тыс сем`яў. Восенню 30 г. палітыка суцэльнай калектывізацыі была адноўлена. Актыўную ролю ў правядзенні калектывізацыі сталі атрымліваць машынна-трактарныя станцыі(МТС). Іх арганізацыя пачалася ў 29 г. і ўжо ў 32 г. налічвалася 57 МТС, якія мелі 1500 трактароў і абслугоўвалі 33 % калгасаў. У МТС былі створаны паліт. аддзелы, якія дзейнічалі камандна-загаднымі метадамі і з`яўляліся органамі дыктатуры пралетарыяту ў вёсцы. На канец 1940 г. на Беларусі мелася 10165 калгасаў і 92 саўгасы. Дробна-таварная гаспадарка была разбурана, аднак ўзровень с/г вытворчасці заставаўся нізкім, а планы яе павышэння не былі выкарыстаны. У 38 г. прысядзібныя ўчасткі калгаснікаў складалі 4 %, а давалі 45 % усёй с/г прадукцыі, у тым ліку 70 % мяса.