- •1)Экономика ұғымы
- •2)Экономикалық теория пәні және зерттеу әдістері.Микро жәнә макроэкономика пәндерінің ерекшеліктері.
- •3)Экономикалық теорияның пайда болуы дамуының басты кезеңдері
- •4)Эк.Лық қатынастар
- •5)Экономикалық теория әдісі
- •6) Экономикалық теория
- •7) Экономикалық ресурстар және олардың түрлері. Ресурс шектеулігінің мәселелері.
- •8)Эконмиканың өндірістік мүмкіндіктері.
- •9) Эк.Лық жүйе типтері:еркін сауда эк.Сы ,аралас эк.Ка,орталықтандырылған жоспарлы эк.Ка
- •10) Мемлекеттік меншік.
- •11) Жекешелендірудің Қазақстандағы кейбір ерекшеліктері.
- •12) Тауар шаруашылығның мәні, пайда болу шарттары және типтері.
- •13) Тауар қасиеті.
- •14) Ақшаның мәні және қызметтері.
- •15) Меншік экономикалық категория. Көп меншікті экономикалық жүйе.
- •16) Нарықтың пайда болуының экономиканың алғышарттары. Нарық функциялары және құрылылымы.
- •17) Нарық инфрақұрылымы және оның нарықтың қызмет етуіндегі рөлі.
- •18)Сұраныс пен ұсыныс заңы және олардың өзара әрекеті. Нарықтық тепе-теңдік.
- •19)Бәсеке, оның мәні, түрлері және оның әдістері.
- •20)Бәсеке әдістері. Адал емес бәсеке.
- •21-24)Нарық үлгілері: таза бәсеке, таза монополия, монополиялық бәсеке.
- •25)Экономиканың монополизациялануы және оның әлеуметтік – экономикалық зардаптары. Антимонополиялық реттеу.
- •26)Өндіріс факторлары. Өндіріс функциясы. Өндіріс факторларының өнімділік кему шегінің заңдылығы.
- •27) Өндіріс шығындары. Айқын және айқын емес шығындар.
- •28) Нарықтық экономикадағы фирманың мақсаттары мен қыметтері.
- •29) Бугалтерлік,қалыпты және экон.Қ пайда. Экон.Қ пайданың қалыптасу шарттары.
- •30)Пайданы жалпы және шекті көрсеткіштерді пайдалану арқылы максималдау шарттары.
- •31) Кәсіпкерлік ұғымы. Кәсіпкердің экон.Ғы қызметтері.
- •32)Қр–да кәсіпкерліктің дамуы.
- •33)Қысқа мерзімдегі өндіріс шығындары:тұрақты,айнымалы,орташа.
- •34)Кәсіпкерліктің ұйымдық-құқықтық формалары.
- •35) Жалақы еңбек бағасы ретінде.
- •36) Жалакы жуйелері жане формалары.Накты жане туракты жалакы.
- •37)Пайыз капитал меншік иесінің факторлық табысы ретінде.
- •38)Бағалы қагаздар турлері. Бағалы қағаздар рыногы.
- •39) Пайда мазмұны. Пайданын негізгі тусініктемелері.
- •40.Жер нарығы, жер рентасы және оның түрлері. Жер бағасы.
- •41)Негізгі макроэкономикалық көрсеткіштер.
- •42) Жинақталған сұраныс және жиынтық ұсыныс.Аd-as жалпы тепе теңдік үлгісі.
- •43. Экономикалық цикл. Циклдың алуан түрлілігі.
- •44. Мемлекеттің циклға қарсы шаралары.
- •45. Жұмыссыздық, оның себептері мен түрлері.
- •46) Мемлекеттің жұмыспен қамту шаралары және оның Қазақстандағы кейбір ерекшеліктері.
- •47) Инфляция: себептері, типтері.
- •48) Инфляцияның әлеуметтік – экономикалық зардаптары. Инфляцияға қарсы саясат және Қазақстандағы ерекшеліктері.
- •50) Нарыктык экономикадагы мемлекеттін экономикадагы кызметтері.
- •51)Мемлекеттің экономиканы реттеу формалары мен әдістері.
- •52) Мемлекеттік реттеудің кейнстік және монетарлық үлгілері.
- •53) Жұмыссыздықтың әлеуметтік - экономикалық зардабы, Оукен заңы.
- •54)Бюджет тапшылығы және оның себептері. Бюджет тапшылығын қаржыландыру әдістері.
- •55) Бюджет тапшылығы және оның себептері. Бюджет тапшылығын қаржыландыру әдістері.
- •56)Нарықтық эк.Әлеуметтік саясаты.
- •57. Қазақстанда адами капиталдың сапалы өсуі
- •58.Салық салу принциптері. Түрлері.
- •59. Қр.Салық жүйесі ерекшеліктері.
- •60. Ынталандыру және тежеуші салық саясаты.Лаффер қисығы
- •61) Экономика ақша ұсынысы және ақшаға сұраныс. Ақша массасы.Монетарлық ереже.
- •62) Несие және банк жүйесі.Банк түрлері, олардың экономикаға атқаратын қызметтері.
- •63) Ақша несие саясаты. Ақша несие саясатын іске асыру құралдары.
- •64) Экономикалық өсу ұғымы және оны өлшеу. Экон-лық өсу үлгілері және типтері, факторлары.
- •66. Мемлекеттің сыртқы саудадағы протекционисттік және еркін сауда саясаты. Сыртқы сауда саясатын жүргізу құралдары
- •67)Қазақстан Республикасының сыртқы саудасы:
- •68.Капитал миграциясы. Тікелей және қоржын түріндегі шетел инвестициясы.
- •70.Бдсұ-на енуі.
41)Негізгі макроэкономикалық көрсеткіштер.
Макроэк\қ теорияны зерттеу мақсаты бұл экономиканы қалыптастыру механизімінің түсінігі б.т. эконо\қ көрсеткіштер эко\қ саясатта, эк\қ талдау және бағалау үшін жиі қолд\ды. ЖҰӨ азаматтар табыстарының жиынтығын ж\е өндіріс тауарлары мен қызметтер үшін жұмсалған жалпы шығын көлемін сипаттайды. ЖҰӨ эк\а көрсет\ң ең нақтысы деп есептеледі. ЖҰӨ-ді төмендегідей бөліктерге бөліп көрсетуге б\ды: 1) барлық э\қ агенттер табысының жиынтығы. 2) өндіріс тауарлары мен көрсетілген қызмет\ң жалпы шығын көлемі. ЖҰӨ-э\ка жағдайын сипаттайды, себебі адамдар аз табыстарға қарағанда үлкен табыстарды көбірек қабылдайды. Яғни өндіріс тауарлары мен көрсетілген қызмет көлемі жоғарылаған сайын, өзіндік қанағаттандыру дәрежесінің деңгейі,өндірістік ж\е мемл\к тұтыну деңгейі жоғары б\ды. ЖҰӨ-эк\дағы табыс пен өндірістегі шығын көлемін бірдей өлшейді. Себебі бұл өлшемдер соңында бірдей болады. Жалпы, э\ка үшін табыс көлемі шығын көлеміне тең болу керек. Бұған көз жеткізу үшін,біз ұлттық есепшотты, ЖҰӨ стат\қ жүйе өлшемін ж\е басқа да сонымен байланысты көрсеткіштерге талдау жасап, оқып үйренуіміз керек.
42) Жинақталған сұраныс және жиынтық ұсыныс.Аd-as жалпы тепе теңдік үлгісі.
Жинақталған сұраныс (АD) бұл ұлттық өндірістің нақты көлемі тұтынушының, кәсіпорынның, мемлекеттің кез келген баға деңгейінде сатып алуы. АD тауар рыногында ұсынылған соңғы тауарға және қызметке барлық сұраныс қосындысын көрсетеді. AD=c+i+gp+x; с үй шаруашылының жиынтық сұранысы; і капитал құралдарына сұраныс; gp мемлекет тарапынан тауарға және қызметке сұраныс; х таза экспорт, шетелдің отандық тауарға сұранысымен, отанның шетелдік тауарына сұранысы арасындағы айырымы. Жинақталған ұсыныс(AS) бұл әртүрлі баға деңгейінде ұсынуға мүмкін тауар мен қызметтің жалпы саны, AS жалпы ұлттық өнімге тең немесе ұлттық табыс көлеміне теңестіруге болады AS=ЖҰӨ немесе AS=ҰТ. Жинақталған ұсыныс баға деңгеиіне тәуелді. Өте жоғары баға өндіріс тауарын және оған ұсынысты ынталандырады.. Ал, өте төмен баға керісінше өндіріске және тауарға ұсынысты қысқартады. Жиынтық ұсынысына тек қана бағалық факторлар ғана емес, сонымен бірге бағалық емес емес факторлар да ықпал етеді. Егер бағалық факторлар жинақталған ұсыныс қисығының қозғалысын көрсетпесе, онда бағалық емес факторлар қисықты оңға жылжытады, шығынды азайтқанда солға олар көбейгені. Егер жинақталған сұраныс жинақталған ұсынысқа тең болса, тауар нарығында тепе-теңдік орнайды. Бірақ нақты өмірде ол бұзылады.
43. Экономикалық цикл. Циклдың алуан түрлілігі.
Экономикалық цикл- кезеңдік көтерілу, өрлеу және іскерлік белсенділік басылуымен көрінеді, мүмкін болатын барлық ұсыныс пен сұраныстың сәйкессіздік формаларында айқындалады.Цикл суретінде тербелудің болу нәтижесі әр түрлі экономикалық белсенділік көрсеткіштерін көрсетеді: ЖҰӨ өсу қарқыны, жалпы сату көлемі, жалпы баға деңгейі, жұмыссыздық көлемі және т.б.Негізгі цикл болып ЖҰӨ өсу қарқыны теңселуі кезінде экономикалық жүйе төрт фазадан тұрады: жандану,өрлеу,бум(ағылшын тілінен аударғанда « гүлдену,тез көтерілу немесе дүрбелең»), депрессия, төмендеу, күйзеліс.
А-максималды басылу нүкте, Б-шынға көтерілу нүкте.Төмендеу,күйзеліс сипаттамасы:-Алдымен қор жойылады, сосын өндірістік инвестиция қысқарады; -Еңбекке сұраныс түседі;-Тауар бағасы өсуі төмендейді немесе баяулайды;-Табыстың тез түсуі байқалады немесе несиеге сұраныс әлсізденеді, проценттік ставка төмендейді.Максималды басылу –максималды басылу нүктесінде болады. Басылу фазасында рецессия және депрессия болып бөлінеді,Рецессия(күйреу)-бұл ұлттық өндіріс көлемінің басылуы, 6ай және одан әрі жалғасады.Депрессия(күйзеліс)-бұл жоғары жұмыссыздықтың өсуімен біраз жылға созылатын ұлттық өндіріс көлемінің басылуы.Өрлеу сипаттамасы басылудың қарама-қайшы жағы барлық болып жатқан құбылыс, қарама-қарсы бағытта жүреді. Гұлдену сипаттамасы-іскерлік белсенділік шыңы. Экономика өз мүмкіндігінің шегінде жұмыс істейді, инвестиция және сатып алушының шығыны өте жоғары, товарға және қызметке сұраныс өсуі бағаны өсіреді.Қор жойылады, жұмысшы күшіне сұраныс көбейеді. Мұның бәрі, келесі фазасы іс циклының басылу кезеңіне әкеледі. Барлық экономикалық дағдарыстар ұдайы өндіріс жүрісінің тез бұзылуынан басталады, оған өндіріс аралық(рыноктағы тауар сұранысы) және халық тұтынуы (төлем мүмкіндік сұранысы) баланстарының тең еместігінен пайда болады.Сондықтан өндіріс тұтынуды қуып жетуі еді, ал төлем сұранысы өндірісті қуып жетеді. Бірінші жағдайда- дағдарыс артық өндірісте, ал екіншіде-дағдарыс өндіріс жетілмегендігі.90-жылдары ерекшелігі құрылымдық дағдарыстар болды: мұнайға, энергетикаға, шикізатқа, валюталық, азық-түліктік. Құрылымдық дағдарыстар: жалпы азық-түлік өндірісіне үлкен ықпал етеді, циклдық дамудың дәстүрлік картинасын өзгертеді.Ауыл шаруашылығында циклдық даму негізгі орын алады. Аграрлық дағдарыстар пайда болады.Аграрлық дағдарыстың пайда болуының негізгі формалары: ауыл шаруашылығының тауарының сатылмаған запасының өсуі, оларға бағаның түсуі, өндіріс көлемі қысқаруы, жұмыссыздық өсуі, еңбекақы түсуі. Азық-түлікке қарағанда аграрлық дағдарыс көбіне ұзақ және тоқырамалары болады, циклдық сипаттамасы болмайды. Рыноктық экономикасы дамыған елдер артық өндіру дағдарысымен күресу тәсілдерін шығаруда. Негізгі ролі фискальді және монетарлы саясатты мемлекеттік органдарға бұру.