
Lektsii_po_matanu
.pdf
Лекция 9
∫∫ f ( x, y)
D
Примеры:
1)способ 1:
∫∫x2 ydxdy =
D
b
= ∫ dx
a
y2 ( x)
∫ f ( x, y) dy
y1 ( x)
|
|
|
x |
|
|
+ y |
|
|
|
£ R |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
D : x ³ 0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
³ 0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
y |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
R2 − x2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
R |
|
|
5 |
|
R |
|
||||||
|
R |
|
|
|
|
|
|
R2 − x2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
R |
|
|
|
|
|
y |
2 |
|
|
|
|
1 |
|
R |
(R2 - x2 )dx = |
1 |
|
x |
|
x |
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
= ∫ dx |
|
|
|
|
∫ |
|
|
|
x2 ydy = ∫ dx × x2 × |
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
∫ x2 |
R2 |
× |
|
|
|
|
- |
|
|
|
|
|
= |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
2 |
|
3 |
|
|
|
5 |
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
R5 |
|
1 |
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
- |
|
|
|
|
|
= |
|
|
|
|
|
R5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
2 |
|
3 |
5 |
|
15 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
cпособ 2 : |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
R |
|
|
|
|
|
R2 − y2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
∫∫ x2 ydxdy = ∫ dy |
|
|
|
∫ |
|
|
x2 ydx = |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
D |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
z = |
(R2 - y2 ) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
− y |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
R |
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
R |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
R |
(R2 - y2 ) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
= ∫ y × |
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dy = |
1 |
∫ |
|
|
× ydy = dz = -2 ydy |
|
= - |
1 |
∫ z |
|
dz = |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
0 |
|
|
|
|
|
|
3 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ydy = - |
dz |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5 |
|
|
|
R |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
2 (R2 |
- y2 ) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
= - |
|
1 |
× |
|
2 |
|
|
|
|
|
= |
|
1 |
R5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
15 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
41

2) ∫∫( x + 2 y )dxdy =
D
D : y = x2 ; y = 0; x + y - 2 = 0
1 |
|
|
|
|
2− y |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
2− y |
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
3 |
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
= ∫ dy ∫ |
( x + 2 y ) dx = ∫ dy |
|
x |
|
|
|
+ 2 yx |
|
|
|
|
= ∫ |
(2 - y )2 + 2 y (2 - y ) - |
y - 2 y 2 |
dx = |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
2 |
|
|
|
2 |
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
y |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
y |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
1 |
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
3 |
|
|
|
|
|
||||||||||
= ∫ 2 |
|
- 2 y + |
y2 + 4 y - 2 y2 - |
y - 2 y 2 dy |
= |
∫ |
- |
y2 |
+ |
y - 2 y 2 + 2 |
dy = |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
2 |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
= - |
1 |
+ |
3 |
- |
4 |
|
+ 2 = 1, 45 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
2 |
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
3) Изменить порядок интегрирования : |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
2 |
|
|
2 x− x2 |
|
|
|
|
|
f ( x, y ) dy = ∫∫ f ( x, y ) dxdy |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
∫ dx |
∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
1 |
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
D |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
D : 0 £ x £ 2; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
y = 0; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
( x -1)2 + y2 = 1; y ³ 0; |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
y = 2x - x2 ; x2 - 2x +1+ y2 = 1; |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
(x -1)2 = 1- y2 ; x = 1± 1- y2 ; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
1+ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
1 |
|
1− y2 |
|
f ( x, y ) dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
∫ dy |
∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
0 |
|
1− |
|
1− y2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1− |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
1 |
|
|
|
3 x2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
4 x− x2 −3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
4)∫ dx ∫ |
|
|
|
f ( x, y ) dy + ∫ dx |
∫ |
|
f ( x, y) dy = ∫∫ f ( x, y) dxdy + ∫∫ f ( x, y) dxdy |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
0 |
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
D1 |
|
|
|
|
D2 |
|
|
|
|
|||||||||
D1 : 0 ≤ x ≤ 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
y = 0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
y = 3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
x2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
D2 : 1 ≤ x ≤ 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
y = 0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
y = 1− |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
4x − x2 − 3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
y −1 = − |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
4x − x2 − 3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
y −1 ≤ 0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
( y −1)2 |
= 4x − x2 − 3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
− 2) |
2 |
|
+ ( y −1) |
2 |
= 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
( x |
|
|
|
|
центр ( |
2,1); |
|
радиус |
= 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
y ≤ 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
42 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|

3
Нижний предел x = y 2 ; Верхний : ( x − 2)2 = 1− ( y −1)2 ;
x − 2 = ±2 y − y2 ; x = 2 ±
2 y − y2
Сумму этих двойных интегралов заменяем как один интеграл
1 |
2− 2 y− y2 |
f ( x, y ) dx |
||
∫ dy |
∫ |
|||
0 |
|
3 |
|
|
y 2 |
|
|||
|
|
Криволинейные координаты |
|||||||||||
x = x (U ,V ) |
- формулы перехода от координат ( x, y ) к координатам (U ,V ) |
||||||||||
|
|
||||||||||
y = y (U ,V ) |
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
x (U ,V ), y(U ,V ) дифференцируемы в области D |
|||||||||||
D(x, y) |
|
|
¶x |
|
¶x |
|
¹ 0 - матрица перехода ( якобиан) |
||||
|
|
|
|
||||||||
= |
|
¶U |
|
¶V |
|
|
|
||||
|
|||||||||||
D(U ,V ) |
|
¶y |
|
¶y |
|
|
|||||
|
|
|
¶U |
|
¶U |
|
|
|
U= const
- сетка координат в плоскости OUV
V= const
x = x (C,V ) |
- семейство линий в плоскости oxy |
U = C : |
|
y = y (C,V ) |
|
|
|
x = x (U , C ) |
- семейство линий (U - параметр) |
V = C : |
|
y = y (U , C ) |
|
|
|
43

Пример :
x = ρ cosϕ
- полярные координаты
y = ρ sin ϕ
D ( x, y ) |
|
|
¶x |
|
¶x |
|
|
|
cosϕ |
- ρ sin ϕ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
= |
|
¶ρ |
|
¶ϕ |
|
= |
|
|
= ρ |
|||
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
¶y |
|
¶y |
|
|
sin ϕ |
ρ cosϕ |
|
|||
D ( ρ,ϕ ) |
|
|||||||||||
|
|
|
¶ρ |
|
¶ϕ |
|
|
|
|
|
|
|
x
ρ= C :
y
Возведём
x
ϕ= C :
y
y = tgC; x
=c ×cosϕ
=c ×sin ϕ
вквадрат и сложим: x2 + y2 = c2
=ρ cos C
= ρ sin C
y = x ×tgC ( лучи из (0, 0))
Площадь фигуры в криволинейных координатах
x = x (U ,V )
= ( )
y y U ,V
x (U ,V ) и y (U ,V ) дифференцируемы в области D
ABCD − образ прямоугольника
A( x1 , y1 ); B ( x2 , y2 ); C ( x3 , y3 ); D ( x4 , y4 )
44

x1 = x (U ,V ) ; y1 = y (U ,V ) |
|
|
|
|
|
||||
x2 = x (U + DU ,V ); y2 = y (U + DU ,V ) |
|
|
|
|
|
||||
x3 = x (U + DU ,V + DV ); y3 = y (U + DU ,V + DV ) |
|
|
|
|
|
||||
x4 = x (U ,V + DV ); y4 = y (U ,V + DV ) |
|
|
|
||||||
DS = SABCD |
|
|
|
|
|
||||
» площади параллелограмма построенного на векторах AB, AD |
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
i |
j |
k |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
DS » |
AB ´ AD |
= абсолютная величина( модуль) |
x2 |
- x1 |
y2 - y1 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
x4 - x1 |
y4 - y1 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
DS » ( x2 - x1 )( y4 - y1 ) - ( x4 - x1 )( y2 - y1 ) = ( x (U + DU ,V ) - x (U ,V ))×
×( y (U ,V + DV ) - y (U ,V )) - ( x (U ,V + DV ) - x (U ,V ))( y (U + DU ,V ) - y (U ,V )) =
|
|
|
|
¶x |
|
|
|
|
|
¶y |
|
|
|
|
¶x |
|
|
|
|
¶y |
|||||||
= |
DU × DV |
|
× |
- |
× |
||||||||||||||||||||||
¶U |
|
|
|
|
|
|
|
¶U |
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
¶V |
¶V |
|||||||||||||||||
DS = |
|
D ( x, y ) |
|
× |
|
DU |
|
× |
|
DV |
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
D (U ,V ) |
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
¶x |
|
|
|
¶x |
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
D ( x, y ) |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
¶U |
|
|
¶V |
|
|
|
|||||||||||||||||
I = |
|
= |
|
|
¶y |
|
|
|
¶y |
|
|
|
|
||||||||||||||
D (U ,V ) |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
¶U |
|
|
¶V |
|
|
|
SD = ∫∫ I dUdV
D - образ области А
SD = ∫∫ ρd ρdϕ - площадь фигуры в полярных координатах
45

Лекция 10
Замена переменных в двойном интеграле
Теорема :
Пусть f (x, y) непрерывна в D; D - квадрируемый компакт
x = x (U ,V )
D ® ( )Î D ( )Î; D; U ,V ; x, y D
y = y (U ,V )
|
|
¶x |
|
¶x |
|
|
|
|
¶x |
; |
¶x |
; |
¶y |
; |
¶y |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
I = |
|
¶U |
¶V |
|
¹ 0; |
$ |
непрерывны в D |
|||||||||
|
|
|
|
|
¶V |
|||||||||||
|
|
¶y |
¶y |
|
|
|
¶U |
¶V |
¶U |
|
||||||
|
|
¶U |
|
¶V |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Тогда :
∫∫ f ( x, y ) dxdy = ∫∫ f ( x (U ,V ), y (U ,V ))× I dUdV
D
x = ρ cosϕ
Если
y = ρ sin ϕ
∫∫ f ( x, y ) dxdy = ∫∫ f (ρ cosϕ, ρ sin ϕ )× ρd ρdϕ
D
Пример :
Вычислить ∫∫(x2 + y2 )dxdy
|
|
D |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
D : x2 + y2 = 2x; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
x2 - 2x +1+ y2 |
=1; |
( x -1)2 + y2 |
=1; |
Центр (1, 0); R = 1 |
|
|
|
|
|||||||||||||||||
x = ρ cosϕ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
y = ρ sin ϕ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
x2 + y2 = ρ 2 ; |
x2 + y2 = 2x; |
ρ 2 |
= 2ρ cosϕ; ρ = 2 cosϕ |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
π |
2cosϕ |
|
|
|
π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
2 |
|
3d ρ = 1 |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
∫∫ ρ 2 × ρd ρdϕ =∫∫ ρ 3d ρdϕ = ∫ |
dϕ ∫ ρ |
∫ dϕ × ρ 4 |
0 |
|
= |
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2cosϕ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
− |
π |
0 |
|
4 |
− |
π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
= ∫ 4 cos4 ϕdϕ = *так как (2 cos2 ϕ = 1+ cos 2ϕ )* = ∫ |
(1+ cos 2ϕ )2 dϕ = |
||||||||||||||||||||||||
|
−π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
−π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
π |
|
|
1+ cos 4ϕ |
|
|
|
|
π |
|
|
|
|
|
π |
|
|
|
|
|
π |
|
3π |
||
|
2 |
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
∫π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
= |
1+ 2 cos 2ϕ + |
|
dϕ = |
|
ϕ |
+ sin 2ϕ |
|
2π |
+ |
|
sin 4ϕ |
|
2π |
= |
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
2 |
|
|
2 |
|
−π |
|
|
|
|
|
− 2 |
|
8 |
|
|
|
− 2 |
|
2 |
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
− |
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
46 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|

Пример 2 :
Найти площадь фигуры ограниченной линиями
xy = a2 ; xy = b2 ; 0 < a < b y = α x; y = β x; 0 < α < β
Облать не является элементарной ни в направлении оси y,
ни в направлении оси x.
Нужно будет разделить на части.
Замена переменных:
U = xy |
|
|
|
||||
U |
|||||||
|
|
|
x = |
|
|
|
|
y |
V |
||||||
|
; |
||||||
V = |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
x |
U ×V |
||||||
|
y = |
D: U = a2 ; U = b2 V = α; V = ρ
Sф = ∫∫ I (U ,V )dUdV
|
|
|
¶x |
|
¶x |
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
- |
1 |
× |
|
|
|
U |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
2 U ×V |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
¶U ¶V |
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
1 |
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
I = |
|
|
|
= |
|
|
|
|
|
V 2 |
|
= |
+ |
= |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
¶y ¶y |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4V |
4V |
2V |
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
V |
|
|
|
|
|
|
|
|
U |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
¶U |
|
¶V |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
2 U |
β |
|
2 |
|
V |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
dUdV |
|
b2 |
= (b2 - a2 ) |
1 |
|
|
|
|
|
|
b |
2 |
- a |
2 |
|
β |
|||||||||||||||||||||||||||
Sф |
= ∫∫ |
= ∫ dU ∫ |
dV |
(ln β - ln α ) = |
|
|
×ln |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
2 |
|
α |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
2V |
|
|
|
a2 |
α 2V |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
β |
|
|
|
|
ρ2 (ϕ ) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
∫∫ F ( ρ,ϕ )d ρdϕ = ∫ dϕ ∫ F |
( ρ,ϕ )d ρ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
αρ1 (ϕ )
R |
ϕ2 (ρ ) |
∫∫ F ( ρ,ϕ )d ρdϕ = ∫ d ρ ∫ F ( ρ,ϕ )dϕ |
|
r |
ϕ1 ( ρ ) |
Если область не является элементарной, то её часто можно
разбить или представить в виде суммы элементарных областей.
Тогда её интеграл равен сумме интегралов элементарных областей.
47

Понятиеплощади поверхности
Рассмотрим разбиение T = { DK }nk =1
D = n Dk ; Dk ∩Dn - имеют нулевую площадь
k =1
Выберем точку Pk Î Dk ; Pk ( xk , yk )
Точка M k (xk , yk , f ( xk , yk )) проектируется на Pk
В точке M k проведём касательную плоскость к поверхности.
Область Dk¢ лежит в касательной плоскости.
Dk¢ проектируется на Dk
λ = max dk ; k =1, n ; dk - диаметр области D
Определение:
n |
|
Площадь поверхности σ = lim ∑ SD |
|
λ →0 k =1 |
k |
|
Лемма(площадь проекции)
Даны плоскости α и α ¢, угол γ - угол между α и α ¢; D Ì α ; D¢ Ì α ¢
D - ортогональная проекция D¢ на α
Тогда SD = |
|
cos γ |
|
× SD′ |
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
A( x, y ), A¢( x¢, y¢) |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
x = x¢ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
y = y¢×cos γ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
¶x |
¶x |
|
= |
|
1 |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
y = |
|
¶x¢ |
|
|
|
|
|
|
|
¶y¢ |
|
|
|
0 |
|
= cos γ |
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
¶y |
¶y |
|
|
|
|
0 |
cos γ |
|
|
|||||||||||||||||
|
|
¶x¢ |
|
|
|
|
|
|
|
¶y¢ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
SD = ∫∫ |
|
I |
|
dx¢dy¢ = |
|
cos γ |
|
∫∫ dx¢dy¢ |
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
D′ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
D′ |
|
|
|||||||
SD = |
|
cos γ |
|
|
× SD′ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
48

Теорема : (вычисление площади поверхности)
Пусть z = f ( x, y ) однозначно проектируется на D xoy;
|
f ( x, y ) непрерывна в D; |
∂f |
; |
∂f и непрерывны в D |
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
∂x |
|
∂y |
||
Тогда : |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
∂f |
2 |
|
∂f |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
σ = |
∫∫ |
|
+ |
+1 |
dxdy |
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
D |
|
|
∂x |
|
|
∂y |
|
|
|
|
|
|
Лекция 11
z = f ( x, y ); ( x, y )Î D
σ = ∫∫ |
|
¶f 2 |
|
¶f |
2 |
|
1+ |
|
+ |
|
|
dxdy |
|
D |
|
¶x |
|
¶y |
|
|
Пример : |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
x2 + y2 + z2 = R2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
σ1 : z = |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
R2 - x2 - y2 - верхняя полусфера |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
¶z = - |
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
¶x |
|
R2 - x2 - y2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
¶z |
= - |
|
|
|
|
|
y |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
¶y |
|
R2 - x2 - y2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
σ = 2σ1 = 2∫∫ 1+ |
|
|
|
|
|
|
x2 |
|
|
|
|
+ |
|
|
|
|
y2 |
|
|
dxdy = |
||||||||||||||
R |
2 |
- x |
2 |
- y |
2 |
R |
2 |
- x |
2 |
- y |
2 |
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
D |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
= 2∫∫ |
|
|
|
Rdxdy |
|
|
= 2R∫∫ |
ρd ρdϕ |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
R2 - ρ 2 |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
D |
R2 - x2 - y2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
D : x2 + y2 = R2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
x = ρ cosϕ |
0 £ ρ £ R |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
y = ρ sin ϕ |
0 £ ϕ £ ϕ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2π |
|
− |
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
2R |
R |
|
|
R |
2 |
- ρ |
2 |
|
||||
|
|
|||||||||||
∫ dϕ ∫(R2 - ρ 2 ) 2 d (R2 - ρ 2 ) = -R × 2π × |
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
1 |
|
|
|
||||||
-2 0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
R
= 4π R2
49
0

Пример 2 :
Найти площадь части поверхности x2 + z2 = a2 вырезаемой цилиндром x2 + y2 = a2
Цилиндрическая поверхность- отсутствуют одна, либо две составляющие
(параллельна одной из осей)
|
|
|
|
|
|
-x |
|
2 |
|
|
a |
a2 − x |
2 |
|
|
ady |
|
|
a |
|
|
|
|
|
ay |
|
|
|
|
a2 − x2 |
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
σ = 8×σ1 = 8∫∫ |
|
|
|
dxdy = 8∫ dx |
∫ |
|
|
|
= 8∫ dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
1+ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
a |
D |
|
a2 - x2 |
|
|
0 |
|
|
0 |
|
|
|
a2 - x2 |
|
|
0 |
|
|
|
|
|
a2 - x2 |
|
|
0 |
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= 8a∫ dx = 8a2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Или |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
a2 − y2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
a2 − y2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
a |
|
|
adx |
|
a |
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
a |
|
a |
2 |
- y |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
σ = 8∫ dy |
∫ |
|
|
= 8a∫ dy arcsin |
|
|
|
|
= 8a∫ arcsin |
|
|
|
|
dy |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
a |
|
|
|
a |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
a2 - x2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
0 |
0 |
|
|
0 |
|
|
|
|
|
0 |
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Мораль - от порядка интегрирования зависит сложность вычислений.
Тройной интеграл
Рассмотрим область G Ì R3 , G - кубируема( существует конечный объём)
G - ограничена, замкнута(компакт)
Функция f ( x, y, z ) ограничена в G
n
Разобьём G = Gk ; Gk - кубируемый компакт; V (Gk ∩Gm ) = 0
k=1
∑f ( xk , yk , zk )×V (Gk ) - интегральные суммы Римана
Вводим λ = max dk - мелкость разбиения; 1 £ k £ n
dk - максимальное расстояние между точками в области Gk
|
n |
∫∫∫ f ( x, y, z )dxdydz = lim ∑ f ( xk , yk , zk ) ×V (Gk ) |
|
G |
λ →0 k =1 |
Если предел существует, то функция называется интегрируемой
50