Презентация №4
.pdf
Kont sotsiologiyasidagi ziddiyat
}Kont bir tomondan, jamiyatning quyi qatlamlari, xususan proletariatning moddiy va axloqiy jihatdan manfaatini ilgari sursa, ikkinchi tomondan esa uning qarashlaridagi avtoritarizm, hatto totalitarizmni ko‘rish mumkin holatlar mavjud.
}Masalan, u insonning fuqarolik huquq va erkinliklarini rad etgan holda jamiyatning har bir a'zosini ochiq nazoratga olish, hokimiyatning fuqarolarning nafaqat ijtimoiy, balki shaxsiy hayotiga aralashishi lozimligi g‘oyasini ilgari suradi
Pozitiv din
}Kont yangi “dunyoviy din”ni – Insoniyat dinini yaratishga harakat qiladi, uning asosida esa doimgidek pozitivizm tamoyillarini qo‘yadi.
}Bu dinda xudo yo‘q, uning o‘rnini “yuksak mavjudot” deb tan olinishi lozim bo‘lgan jamiyat egallaydi, chunki inson hayotidagi barcha narsalar aynan shu mavjudotga bog‘liq.
}Kont hattoki pozitiv cherkovlarni yaratish masalasini ham ilgari surgan, u yerda ruhoniylar o‘rnini olim va aktyorlar egallaydi.
}Bu cherkovda Kont ishlab chiqqan rasm-rusumlar ham amalga oshirilishi zarur edi. Kont bu rasm-rusumlar mazmunmohiyatini amalda ko‘rsatish maqsadida, o‘z shogirdlarini chuqintirdi va nikohladi.
“Pozitiv falsafa ruhi” asari
}Kont ta'limni tug‘ilgandan to voyaga yetgungacha olinadi, deb hisoblaydi, uni ikki qismga bo‘ladi:
oiladagi ta'lim |
maktab ta'limi |
• ijtimoiylashuv bilan |
• eng avvalo Kont |
bog‘liq, estetik did |
yaratgan fanlar |
rivojlanishi, ma'lum |
klassifikatsiyasidagi |
bir kasbga |
oltita fanni |
o‘rgatishdan |
o‘rganishni taqozo |
boshlanadi va jinsiy |
etadi |
yetuklik boshlanishi |
|
bilan tugallanadi |
|
“Pozitivizmning umumiy obzori” kitobi
}Proletarlar ta'limi uchun juda muhim yana bir fanga – tarixga katta e'tibor qaratadi.
}Ta'lim berish biror bir rasmiy mafkura va hokimiyat ta'siridan yiroq bo‘lishi kerak.
}Proletariat teologiyaga ishonchmasligi sababli, ular ta'limi tizimida din o‘qitilishi mumkin emas, deb hisoblaydi
Kont ta'limotining afzalligi
}fanga nom bergan va uning o‘ziga xos dasturini yaratgan
}Sotsiologiyadagi birinchi yo‘nalish – pozitivizm Kont tomonidan ham falsafiy, sotsiologik, etik, siyosiy kesimlarda belgilangan edi
}XIX asr va qisman XX asr sotsiologik ilmining rivojlanishiga pozitivizmning ta'siri kuchli bo‘lgan
}Ijtimoiy voqyelikni anglashda sotsial faktlarni qat'iy tanlash g‘oyasiga asos soldi va o‘zi ham shunga intildi
}Kont jamiyatni organik yaxlitlik sifatida tahlil qilish lozimligini ko‘rsatdi
}Kont jamiyatni funksional tahlil qilish, sotsial integratsiya, barqarorlik, organizmga xos taraqqiyot g‘oyasini isbotlagan
}ijtimoiy tartibot va sotsial progress mezonlarini jamiyatning o‘zidan topishga urinish
Kont ta'limotining kamchiligi
}nazariyasining konservativ, ziddiyatli va utopik xususiyatlari
}U tomonidan ilgari surilgan ijtimoiy taraqqiyotning ob'ektiv qonunlari bilan ularni fanga “sub'ektiv omil”ni kiritish hisobiga “kuchaytirish”ga intilish o‘rtasidagi ziddiyat yaqqol ko‘zga tashlanadi
E'tiboringiz uchun rahmat!