İhsarın Ortadan Kalkmasının Hükmü

İhsar ortadan kalktığı zaman bir durum söz konusudur.

a) İhsar, ya hedy'i göndermeden önce ortadan kalkmıştır.

b) Ya da ihsar hedy'i gönderdikten sonra ortadan kalkmıştır.

İhsar hedy'i göndermeden önce ortadan kalkmışsa ihramının gereği üzere devam eder. Eğer hedy'i göndermiş sonra da ihsar ortadan kalkmışsa bu dört vecihten hali olmaz.

1) Hem hedy'e hemde hacca yetişmeye kadirdir.

2) Ne hedy'e ne de hacca yetişmeye kadir değildir.

3) Hedy'e yetişmeye kadirdir, hacca yetişmeye kadir değildir.

4) Hacca yetişmeye kadirdir, hedy'e yetişmeye kadir değildir.

Hedy'e ve hacca yetişmeye kadir olursa, ihramdan çıkması caiz olmaz. Bu ihramla vazifesine devam etmesi vaciptir. Çünkü ihramdan çıkmanın ihsar üzerinden dolayı idi. Özür ise ortadan kalkmıştır. Ne hedy'e ne de hacca yetişmeye kadir olmazsa vaziyete devam etmesi gerekmez. İhramdan çıkması caizdir. Çünkü devam etmesinde bir fayda yoktur. İhsar da hükmü de yerleşmiştir. Hedy'e yetişmeye kadir, hacca yetişmeye kadir olmazsa, yine vazifesine devam etmesi gerekmez. Çünkü hacca yetişmeyip hedy'e yetişmesinin bir faydası yoktur. Çünkü gitmek hacca yetişmek içindir. Hacca yetişmeyecekse gitmenin bir faydası yoktur. O halde hedy'e yetişmeye kadir olmasıyla olmaması aynı mesabededir.

Hacca yetişmeye kadir olup hedy'e yetişmeye kadir olmazsa vazifeye devam etmesi gerekir. İhramdan çıkması caiz olmaz. Çünkü hacca yetişmeye kadir olduğu zaman, hacca devam etmekten aciz olmaz ve ihsar özrü bulunmaz. Bu sebeple ihramdan çıkması caiz olmaz. Devam etmesi gerekir. Denilmiştir ki, bu dördüncü vecih ancak Ebû Hanîfe (Rahimehullâh)'nin meshebi üzere tasavvur edilir. Çünkü ona göre ihsar "dem" i bayram günlerine dayanmaz. Bilakis ondan önce de caizdir. Böyle olunca hedy'e yetişmeksizin hacca yetişme tasavvur edilir.

Ebû Yûsuf ve İmam-ı Muhammed (Rahimehumellah)'e göre bu vecih tasavvur edilemez. Ancak umreden muhsar olan hakkında düşünülür. Çünkü bu iki imamımıza göre ihsar "dem"i bayram günleriyle vakitlenmiştir. Hacca yetişince zorunlu olarak hedy'e de yetişmiş olur. Bu iki imamımıza göre ancak umre'den muhsar olan hakkında tasavvır edilir. Çünkü umre'den ihsar bayram günleriyle vakitlendirilmez.

HACCIN ÇEŞİTLERİ

Hac üç çeşittir:

1) Hacc-ı ifrat

Hacc-ı ifrat sadece hac ihramına girmektir. Hac ihramına girdikten sonra onu bitirinceye kadar umre yapmaz.

2) Hacc-ı temettu

Hacc-ı temettu umre ihramı ve umre fiillerini veya çoğunu hac ihramı ve fiillerini ailesinin yanına dönmemek şartıyla hac aylarında birleştirmektir.

3) Hacc-ı kıran:

Hacc-ı kıran, tek yolculukta umre ihramıyla hac ihramını birleştirmektir.

Bu üç hac çeşidinden en faziletli olan kıran haccıdır. Peygamber Efendimiz (Sallallâhu Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur:

اَتَانِى اللَّيْلَةَ آتٍ مِنْ رَبِّى وَاَنَا بِالْعَقِيقِ فَقَالَ ياَ آلَ مُحَمَّدٍ اَهِلُّوا بِحَجَّةٍ وَعُمْرَةٍ مَعًا

"Bu gece Rabbim tarafından bana biri geldi. Ben akik'de idim. Ey alî Muhammed! Hac ve umreye beraber oldukları halde telbiye getirin." (Dürru'l muhtar)

Ayrıca kıran hakkında ihram daha çok devam ettiği için daha meşakatlidir.

Sonra faziletli olan temettu haccıdır. Sonra da ifrat haccıdır. Ebû Yûsuf (Rahimehullâh)'a göre kıran haccı ile temettu haccı fazilette eşittirler.

Ayrıca yapmış olduğumuz fazilet sıralaması Afaki (Hill ve Harem bölgeleri dışından hacca gelenler) içindir. Eğer hac yapan Afaki değilse, onu için ifrat haccı faziletlidir.