IV.19 Bądź wiesioła, panno czysta

przed w. 1 — „Radości” po polsku.

w. 7 przyjali — przyjechali (od: „przyjąć”).

w. 17 wskłonić się — podnieść się.

w. 20 wielka święta — wielkie święto.

w. 23 zbaw nas smutku — wybaw nas od smutku.

w. 26 za nam — że nam; ucieszny — pocieszający, radosny.

W. 29 żegl pkielny — spalił piekielny.

IV.20 Zdrowaś, gwiazdo morska, Święta Matko

Przekład średniowiecznego hymnu nieznanego autora Ave, maris stella (por. IV.9). Tekst z druku: Baltazar Opeć, Żywot Pana Jem Krysta, druk. Jan Haller, Kraków 1522, k. 90–90 verso.

Wydanie: M. Bobowski, Polskie pieśni katolickie, s. 158.

PIEŚŃ O BŁOGOSŁAWIONEJ PANNIE MARYI

Zdrowaś, gwiazdo morska,

Święta Matko Boska,

Zawżdy czysta Panno,

Szczęsna nieba brono.

Wzięłaś pozdrowienie

Przez anjelskie mówienie,

Racz nas w pokoju postawić,

Imię Ewy przemienić.

Rozwiąż przekowy grzesznym,

Daj światłość zaślepionym,

Racz oddalić co jest złego,

Uproś wszego dobrego.

Ukaż się być Matką,

Gdyż przymie prośbę wszelką,

Który dla nas narodzon

I Syn też twój rzeczon.

Panno osobliwa,

Miedzy wszemi lutościwa,

Rozwiązawszy, grzechy iste,

Uczyń nas ciche, czyste.

Daj nam żywot czysty,

A po tym wiekuisty,

Byśmy Jezusa widzieli,

A zawżdy weseli byli.

Bądź chwała Ojcu wiecznemu,

Cześć Krystowi nawysszemu,

Sława Duchu Świętemu,

Bogu w Trójcy jedynemu. Amen.

IV.20 Zdrowaś, gwiazdo morska…

w. 4 brona — brama.

w. 8 przemienić — zmienić (tzn. zmazać grzech pierworodny Adama i Ewy).

w. 9 przekowy — więzy, kajdany,

w. 16 rzeczon — nazywany, zwany.

w. 19 iste — niewątpliwe.

IV. 21 Archanjoła posłał

Jest to inny przekład sekwencji Mittit ad Virginem, powstałej w XII w. (por. IV. 5). Tekst w rękopiśmiennym graduale maryjnym pisanym przez Jakuba Lubomierskiego na przełomie XV i XVI w. (rękopis Muzeum Miejskiego w Cieszynie, k. 172–176). Utwór polski wpisany jest po tekście łacińskiego oryginału wśród sekwencji adwentowych, zatytułowany: Prosa in wulgari.

Wydanie: J. Łoś, Przegląd językowych zabytków staropolskich do r 1543, Kraków 1915, s. 547–548 (w pisowni oryginalnej).

Archanjoła posłał,

Który moc Boską miał;

Do Panny Maryjej

Poselstwo wyrzec miał

Miłośnik człowieczy.

Me mały to był poseł,

Co to dla nas był zszedł.

Prawo przyrodzone

Jest było złamane

W dziewicy Maryjej.

Natura przewyższa

Moc mocnego Boga.

Kroi w jej panuje

I grzechy jich zgładza

S pośrzodku swych ludzi.

Pyszne z wysokości

Gdy przydzie rozproszy;

Powyższone głowy

Swą mocą je stłumi

Ten walecznik mocny.

Książę tego świata,

Gdy przydzie precz wyprząta;

A Matce swej cześć da,

Gdzie krolewstwo swe ma

U Boga miłego.

Powiedz—że pośle

Kto to poselstwo śle!

Wyjaw, co skrytego

Zakonu Starego,

Z urzędu swojego.

Przystąp ku Pannie,

Pozdrów ją pokornie:

„Pełna jeś miłości,

Bog przy twej czystości,

Nie racz być lękliwa.

Racz Boży skarb przyjąć,

Panno w tym pewna bądź;

W tej cielnej czystości

Będziesz tako trwała,

Jednoś przyzwoliła”.

Gdyć to usłyszała

Panna przyzwoliła;

Posłowi uwierzyła,

Natychmiast poczęła

Przez Syna dziwnego.

Rajca wszechmocnego,

Plemienia ludzkiego,

Mądrość Syna jego,

Dar Ducha Świętego

W tej wierze trwałego.

Który nam raczy dać,

Od naszych grzechów wstać,

Swą łaskę otrzymać,

S nim wiecznie królować

Do wieku wiecznego. Amen.